ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΕΞΕΛΙΞΗ

Η ανάγκη του ανθρώπου για ασφαλή επιλογή της τροφής, του έδωσε τις πρώτες εμπειρίες γύρω από τις δηλητηριώδεις ουσίες. Ο άνθρωπος της προϊστορικής εποχής βασισμένος κατ’ αρχήν στην γευστική του εμπειρία, άρχισε σταδιακά να κωδικοποιεί τη γνώση του και να προφυλάσσει τη ζωή του όχι μόνο από δηλητήρια που είχαν σχέση με τη τροφή του, αλλά και από οποιεσδήποτε δηλητηριώδεις ουσίες του περιβάλλοντος.

Η αποκτηθείσα γνώση για τα δηλητήρια βοήθησε στη συγκρότηση εμπειριών γύρω από τη θεραπευτική. Μαρτυρίες για τις γνώσεις περί δηλητηρίων στους αρχαίους πολιτισμούς έχουμε σε παπύρους. Η πολεμική τέχνη, επίσης, ωφελήθηκε από τη γνώση των δηλητηρίων, χρησιμοποιώντας τα για να βελτιώσει την αποτελεσματικότητα των τότε οπλικών μέσων, κυρίως των τόξων. Στην αρχαία ελληνική μυθολογία και γραμματεία πολλές αναφορές γίνονται για χρήση δηλητηρίων σε θεραπευτικές διαδικασίες, εγκληματικές ενέργειες αλλά και σε επίσημες θανατώσεις καταδικασμένων προσώπων. Στους ρωμαϊκούς χρόνους, οι ιστορικές μαρτυρίες βεβαιώνουν ότι οι δηλητηριάσεις ως εγκληματικές ενέργειες αποτελούσαν τον φόβο και τον τρόμο κάθε αξιωματούχου με επίφθονη κοινωνική θέση. Το ίδιο και κατά την μεσαιωνική περίοδο, τόσο στη Δύση όσο και στο Βυζάντιο, όταν οι δηλητηριάσεις επιφανών ηγεμόνων βρίσκονταν στην ημερήσια διάταξη.

Η επιστήμη της Χημείας ώθησε έκτοτε την ραγδαία εξέλιξη της Τοξικολογίας, με αποτέλεσμα την απομόνωση και τον προσδιορισμό μιας πλειάδας δηλητηριωδών ουσιών. Οι επιστήμες της Βιολογίας και της Βιοχημείας φυσικά συνέβαλαν τα μέγιστα στην κατανόηση και του μηχανισμού δράσης των δηλητηρίων και του ενδεικνυόμενου τρόπου της θεραπευτικής αντιμετώπισης των δηλητηριάσεων. Έτσι, σήμερα, η διευρυμένη Τοξικολογία, μελετά τη φύση, τη δράση και τις συνέπειες κάθε ουσίας επί ζωντανών οργανισμών, με έμφαση στις ανεπιθύμητες ενέργειες που η χρήση της προκαλεί. Το πλαίσιο ερεύνης αυτής της επιστήμης περιλαμβάνει επίσης τις δυνατότητες προφύλαξης από τον κίνδυνο δηλητηρίασης, καθώς και πολλά άλλα θέματα που έχουν σχέση με την οικολογία, την κοινωνία, την οικονομία, τη θεσμοθέτηση κανόνων χρήσης, ανεκτών ορίων κ.α.

Η ΤΟΞΙΚΟΛΟΓΙΑ ΣΗΜΕΡΑ

ΚΛΑΔΟΙ ΤΗΣ ΤΟΞΙΚΟΛΟΓΙΑΣ Περιγραφική Τοξικολογία: Μελετά κυρίως τη φύση και τις ιδιότητες μιας τοξικής ουσίας. Δικαστική Τοξικολογία: Σκοπό έχει να συμβάλλει στην υποστήριξη του έργου της δικαιοσύνης σε περιπτώσεις διαλεύκανσης πιθανών αιτίων θανάτου από τοξική ουσία. Κλινική Τοξικολογία: Επισημαίνει κυρίως τα διαγνωστικά σημεία και τα προβλήματα διαφορικής διάγνωσης και καθορισμού της θεραπευτικής αγωγής σε περιπτώσεις δηλητηριάσεων.

Η εξειδίκευση των παραπάνω γενικών κατευθύνσεων οδηγεί σε ανάπτυξη πολλών επιμέρους κλάδων ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗ ή ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΗ ΤΟΞΙΚΟΛΟΓΙΑ ΒΙΟΧΗΜΙΚΗ ΤΟΞΙΚΟΛΟΓΙΑ ΓΕΝΕΤΙΚΗ ΤΟΞΙΚΟΛΟΓΙΑ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗ ΤΟΞΙΚΟΛΟΓΙΑ ΤΟΞΙΚΟΛΟΓΙΑ ΤΡΟΦΙΜΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΤΟΞΙΚΟΛΟΓΙΑ