Ο ΡΥΓΧΟΦΟΡΟΣ ΤΩΝ ΦΟΙΝΙΚΟΕΙΔΩΝ Rhynchophorus ferrugineus

ΘΕΜΑΤΑ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗΣ Ξενιστές Διασπορά Μορφολογία εντόμου Βιολογία εντόμου Συμπτώματα προσβολής Αντιμετώπιση – Φυτοϋγειονομικά μέτρα

Rhynchophorus ferrugineus Το έντομο Rhynchophorus ferrugineus θεωρείται σήμερα ως ο σημαντικότερος εχθρός των φοινικοειδών. Διαπιστώθηκε για πρώτη φορά στη χώρα μας στη Λεμεσό το 2006 σε φοίνικες Phoenix canariensis Πρόκειται για κολεόπτερο της οικ.Curculionidae

ΞΕΝΙΣΤΕΣ Τα πλείστα είδη φοινικόδεντρών που προσβάλει: Areca catechu Arenga pinnata Borassus flabellifer Caryota urensi Caryota maxima Caryota cumingii Cocos nucifera Corypha elata Corypha gebanga Elaeis guineensis Livistona decipiens Livistona chinensis Livistona australis Metroxylon sagu Oreodexa regia Phoenix canariensis Phoenix dactylifera Phoenix sylvertris Phoenix roebelinii Sabal causiarum Sabal palmetto Sabal umbraculifera Trachycarpus fortunei Washingtonia robusta

ΞΕΝΙΣΤΕΣ Phoenix canariensis

ΞΕΝΙΣΤΕΣ Phoenix dactylifera (χουρμαδιά)

P. canariensis vs P. dactylifera Μαλακά σκούρα πράσινα φύλλα Σκληρά ανοικτόχρωμα πράσινα Μεγάλα αγκάθια φύλλων Μικρότερα αγκάθια Χωρίς παραφυάδες Παραφυάδες Μικροί στρογγυλοί πορτοκαλί καρποί Μεγαλύτεροι συνήθως οβάλ καρποί Χοντρός κορμός Λεπτότερος κορμός Πυκνή διάταξη φύλλων Αραιότερη διάταξη φύλλων Πλατύτερες βάσεις φύλλων Μικρότερες βάσεις φύλλων Ψηλώνουν βραδέως Ψηλώνουν γρηγορότερα

ΞΕΝΙΣΤΕΣ Washingtonia robusta

ΔΙΑΣΠΟΡΑ Έχει καταγραφεί στις παρακάτω χώρες: Αυστραλία Μπαγκλαντές Μπαχρέιν Κίνα Ινδία Ινδονησία Ιράκ Ιράν Ιαπωνία Κουβέιτ Μαλαισία Ομάν Πακιστάν Φιλιππίνες Κατάρ Σαουδική Αραβία Ιορδανία Σρι Λάνκα Ταϊβάν Ταϊλάνδη Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα Βιετνάμ Ισπανία Γαλλία Ιταλία Ελλάδα Σλοβενία Αίγυπτος Τουρκία Συρία Ισραήλ Παλαιστινιακή Αρχή

ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΑ ΕΝΤΟΜΟΥ ΕΝΗΛΙΚΑ Τα ενήλικα έχουν κόκκινο καστανό χρώμα 12mm

ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΑ ΕΝΤΟΜΟΥ ΑΥΓΑ Τα αυγά έχουν λευκό κρεμ χρώμα και είναι ωοειδή 2,6mm 1,1mm

ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΑ ΕΝΤΟΜΟΥ ΠΡΟΝΥΜΦΕΣ Οι προνύμφες είναι ευκέφαλες, άποδες και πριν τη νύμφωση φτάνουν σε μήκος τα 50 mm και πλάτος τα 20mm

ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΑ ΕΝΤΟΜΟΥ ΝΥΜΦΗ 60mm 30mm Κάθε προνύμφη κατασκευάζει μια νυμφική θήκη από ίνες των φοινικοειδών σχήματος οβάλ 60mm 30mm

ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΕΝΤΟΜΟΥ Όλα τα στάδια του εντόμου (αυγό-προνύμφη-νύμφη-ενήλικο) αναπτύσσονται στο εσωτερικό του φοίνικα. Τα θηλυκά γεννούν περίπου 300 αυγά σε ξεχωριστές οπές ή πληγές του φοίνικα στην κορυφή (στεφάνη), στη βάση των νεαρών φύλλων ή στον κορμό Τα αυγά εκκολάπτονται σε 2-5 ημέρες

ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΕΝΤΟΜΟΥ Οι προνύμφες εισχωρούν στο εσωτερικό του φοίνικα ανοίγοντας στοές. Η ανάπτυξη των προνυμφών διαρκεί 1-3 μήνες Η νύμφωση γίνεται μέσα ή έξω από το κορμό, μέσα σε νυμφική θήκη που φτιάχνει η προνύμφη από ξερές ίνες του φοίνικα και διαρκεί 14-21 μέρες οπότε γίνεται η έξοδος των ενηλίκων

ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΕΝΤΟΜΟΥ Στον ίδιο φοίνικα μπορεί να απαντώνται αλληλεπικαλυπτόμενες γενεές και να συνυπάρχουν όλα τα βιολογικά στάδια του εντόμου Τα ενήλικα μεταναστεύουν σε νέα φοινικόδεντρα αφού καταστρέψουν πλήρως το φυτό.

ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ ΠΡΟΣΒΟΛΗΣ Χαρακτηριστικό μακροσκοπικό σύμπτωμα είναι η καταστροφή - ξήρανση της νέας βλάστησης και η κάμψη των παλαιών φύλλων που δίνει στο φυτό την όψη ανοικτής ομπρέλας

ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ ΠΡΟΣΒΟΛΗΣ Οι έντονα προσβεβλημένοι φοίνικες εμφανίζουν ολική απώλεια των φύλλων και σήψη του κορμού, με συνέπεια την ξήρανση του δέντρου.

ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ ΠΡΟΣΒΟΛΗΣ Συνήθως η ζημιά που προκαλείται από τις προνύμφες είναι ορατή πολύ πιο μετά την έναρξη της προσβολής Με τα πρώτα συμπτώματα η ζημιά είναι συνήθως μη αναστρέψιμη και επιφέρει την ολική ξήρανση του δέντρου. Παρατηρήσεις που μπορούν να οδηγήσουν σε υποψίες έναρξης προσβολής: -Οπές σε φύλλα και βάσεις φύλλων -Σπάσιμο φύλλων και ακανόνιστη διάταξη φύλλων, μικροφυλλία ή ατροφία φύλλων. -Έλεγχος για παρουσία ενήλικων εντόμων, νυμφικών θηκών κτλ. -Έκκληση ήχων διατροφής των προνυμφών.

ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ – ΦΥΤΟΫΓΕΙΟΝΟΜΙΚΑ ΜΕΤΡΑ Έγκαιρη επισήμανση των εστιών μόλυνσης από το έντομο Επισταμένοι μακροσκοπικοί έλεγχοι σε εισαγωγείς, ξενοδοχειακές μονάδες και σε δημόσιους χώρους όπου έχουν εισαχθεί τα τελευταία έτη φοινικοειδή κυρίως από την Αίγυπτο

ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ – ΦΥΤΟΫΓΕΙΟΝΟΜΙΚΑ ΜΕΤΡΑ Χρήση παγίδων που φέρουν φερομόνη συνάθροισης, προσελκυστικά τροφής και εντομοκτόνο. Οι παγίδες τοποθετούνται σε διάφορα ύψη και μία παγίδα / εκτάριο για παρακολούθηση του πληθυσμού (ΔΕ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΟΥΜΕ ΜΕΓΑΛΟ ΑΡΙΘΜΟ ΠΑΓΙΔΩΝ)

ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ – ΦΥΤΟΫΓΕΙΟΝΟΜΙΚΑ ΜΕΤΡΑ Λήψη μέτρων παρεμπόδισης νέων εισαγωγών Φυτοϋγειονομικός έλεγχος στα Σημεία Εισόδου της χώρας και έλεγχος της διακίνησης φοινικοειδών από τις περιοχές στις οποίες έχουν παρατηρηθεί προσβολές (Πάφος, Λεμεσός, Λάρνακα) προς τις ’καθαρές’ περιοχές (Λευκωσία, Αμμόχωστος)

ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ – ΦΥΤΟΫΓΕΙΟΝΟΜΙΚΑ ΜΕΤΡΑ Χρήση συσκευών καταγραφής του ήχου στο εσωτερικό του φοίνικα (βιοακουστική μέθοδος) βοηθά στη γρήγορη ανίχνευση του εντόμου. Στο Ισραήλ χρησιμοποιούνται ειδικά εκπαιδευμένοι σκύλοι που εντοπίζουν την προσβολή

ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ – ΦΥΤΟΫΓΕΙΟΝΟΜΙΚΑ ΜΕΤΡΑ Καταπολέμηση του εντόμου Καταστροφή των προσβεβλημένων φοινικοειδών (μη αναστρέψιμο στάδιο) από τη βάση και θάψιμο τους. Οι προσβεβλημένοι φοίνικες ανοίγονται από τη μέση και καταστρέφονται όλα τα στάδια του εντόμου τεμαχίζονται και μετά θάβονται, ή απεντομώνουμε με χρήση φυτοφαρμάκων

ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ – ΦΥΤΟΫΓΕΙΟΝΟΜΙΚΑ ΜΕΤΡΑ Σωστοί καλλιεργητικοί χειρισμοί Καθαρισμός των κεφαλών και κορμών των φοινικοειδών περιοδικά ώστε να παρεμποδίζεται η αποσάρθρωση των οργανικών υλικών στις μασχάλες των φύλλων Αποφυγή κλαδεύματος – πληγών. Το κλάδεμα να γίνεται μέσα Δεκεμβρίου – Φεβρουάριου που μειώνεται η κινητικότητα του εντόμου

ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ – ΦΥΤΟΫΓΕΙΟΝΟΜΙΚΑ ΜΕΤΡΑ Τα φοινικοειδή που είναι προσβεβλημένα από ασθένειες να ψεκάζονται και να θεραπεύονται με τη χρήση καταλλήλων μυκητοκτόνων και μετά να εφαρμόζονται εντομοκτόνα ώστε να παρεμποδιστεί η εναπόθεση αυγών

ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ – ΦΥΤΟΫΓΕΙΟΝΟΜΙΚΑ ΜΕΤΡΑ Χρήση παγίδων που φέρουν φερομόνη συνάθροισης, προσελκυστικά τροφής και εντομοκτόνο. Οι παγίδες τοποθετούνται σε διάφορα ύψη και μία παγίδα / δεκάριο για μαζική παγίδευση

ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ – ΦΥΤΟΫΓΕΙΟΝΟΜΙΚΑ ΜΕΤΡΑ Βιολογική καταπολέμηση Υπάρχει δυνατότητα για βιολογική αντιμετώπιση με εντομοπαθογόνους μικροοργανισμούς (νηματώδεις). Σε φυσικές συνθήκες δεν είναι αρκετά αποτελεσματικοί Έχει δοκιμαστεί πειραματικά η εξαπόλυση στείρων αρσενικών

ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ – ΦΥΤΟΫΓΕΙΟΝΟΜΙΚΑ ΜΕΤΡΑ Χημική καταπολέμηση Η χημική καταπολέμηση περιλαμβάνει προληπτικές επεμβάσεις με εντομοκτόνα (μετά το κλάδεμα) και θεραπευτικές επεμβάσεις στα προσβεβλημένα δέντρα. Γίνεται εφαρμογή με ποτιστήρι από την κόμη του φυτού με 5-10 λίτρα διάλυμα / φυτό ανάλογα με το μέγεθος του φυτού.

ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ – ΦΥΤΟΫΓΕΙΟΝΟΜΙΚΑ ΜΕΤΡΑ Εντομοκτόνα για λούσιμο: Chlorpyriphos 15-20ml/10 λίτρα Dimethoate 15ml/10 λίτρα Imidachloprid 10ml/10 λίτρα Thiamethoxan 40g/10 λίτρα Deltamethrin 15-20ml/10 λίτρα