ΦΥΣΙΚΟΙ ΠΟΡΟΙ Βιοτικοί πόροι :λαμβάνονται από τη βιόσφαιρα, όπως τα δάση και τα προϊόντα τους, τα ζώα, τα πουλιά και τα προϊόντα τους, τα ψάρια και άλλοι θαλάσσιοι οργανισμοί. Τα ορυκτά καύσιμα όπως ο άνθρακας και το πετρέλαιο συμπεριλαμβάνονται επίσης σε αυτήν την κατηγορία επειδή δημιουργούνται από την αποσυντεθειμένη οργανική ουσία. 2. Αβιοτικοί πόροι περιλαμβάνουν μη ζωντανή ύλη όπως το έδαφος, το νερό, τον αέρα και τα μεταλλεύματα.

Ανάλογα με το στάδιο ανάπτυξής τους, οι φυσικοί πόροι μπορούν να διακριθούν σε: -Δυναμικούς : οι οποίοι υπάρχουν σε μια περιοχή και μπορούν να χρησιμοποιηθούν στο μέλλον. - Πραγματικούς πόρους : είναι εκείνοι που έχουν ερευνηθεί, και έχει καθορισθεί η ποσότητα και η ποιότητά τους και χρησιμοποιούνται τώρα. Η ανάπτυξη ενός πραγματικού πόρου, όπως η επεξεργασία του ξύλου εξαρτάται από την διαθέσιμη τεχνολογία και το σχετικό κόστος. Το μέρος του πραγματικού πόρου που μπορεί να αναπτυχθεί επικερδώς με τη διαθέσιμη τεχνολογία καλείται απόθεμα.

Οι απόψεις για τους φυσικούς πόρους διακρίνονται σε δύο κατηγορίες: 1. Ανθρωποκεντρική άποψη (λαμβάνει υπόψη οτιδήποτε ενδιαφέρει τον άνθρωπο για ικανοποίηση του μακροπρόθεσμου στόχου) 2.Βιοκεντρική ή οικολογική άποψη. Βασικός στόχος της άποψης αυτής είναι η εξασφάλιση της ακεραιότητας, της διατήρησης και της ποικιλότητας του περιβάλλοντος (οικόσφαιρας).

ΔΑΣΙΚΑ ΟΙΚΟΣΥΣΤΗΜΑΤΑ > 1κ.μ /έτος & Ηα και ύψος > 1,2 μ ΔΑΣΙΚΑ ΟΙΚΟΣΥΣΤΗΜΑΤΑ Βιομηχανικά δάση > 1κ.μ /έτος & Ηα και ύψος > 1,2 μ Μη βιομηχανικά αείφυλλα πλατύφυλλα βοσκή καυσόξυλα Προστασία υδρολογικών λεκανών

ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΠΟΛΛΑΠΛΗ ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΩΝ ΔΑΣΙΚΩΝ ΟΙΚ/ΜΑΤΩΝ α) Στόχος : Ξυλοπαραγωγή Μέτρα: 1) Προστασία και διατήρηση του οικοσυστήματος 2) Ικανοποίηση των αναγκών των δασόβιων και παραδασόβιων πληθυσμών. 3) Τροφοδοσία της εγχώριας αγοράς με ξύλο συγκεκριμένων διαστάσεων

β) Στόχος : Αναψυχή 1) δημιουργία εθνικών δρυμών 2) ίδρυση κυνηγετικών περιοχών 3) κατασκευή καταλυμάτων 4) βελτίωση οδικού δικτύου 5) υποστήριξη ανάπτυξης ορεινού τουρισμού

γ) Στόχος : Βιότοποι Η ποικιλομορφία, η σύνθεση, η δομή και η κατά χώρο διάταξη των οικοσυστημάτων δημιουργούν τις κατάλληλες συνθήκες για την ανάπτυξη των θηραμάτων Ο στόχος της διαχείρισης είναι η βελτίωση της κατάστασης των βιοτόπων και η προστασία της ποιότητας του νερού. Τέτοιες βελτιώσεις μπορεί να γίνουν : - έμμεσα κατά τη διαχείριση για ξυλοπαραγωγή 1) εισαγωγή νέων δασοπονικών ειδών κατάλληλων για την ανάπτυξη άγριας πανίδας 2) αποφυγή κοπής δένδρων μεγάλης ηλικίας ή διαμέτρων και κατάλληλα κατανεμημένα κατά χώρο (χωρική ανάλυση). - άμεσα κατα τη διαχείριση των ίδιων πόρων (βλ. Διαχείριση άγριας πανίδας)

ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΤΩΝ ΦΥΣΙΚΩΝ ΠΟΡΩΝ Η διαχείριση ενός δασικού οικοσυστήματος προσπαθεί να οργανώσει, προγραμματίσει, συντονίσει και ελέγξει τους τρόπους, τις διαδικασίες και τους παράγοντες (βιολογικούς, κοινωνικούς και οικονομικούς) οι οποίοι επηρεάζουν την ανάπτυξη ολόκληρου του οικοσυστήματος κατά χώρο και χρόνο, καθώς και τις χρήσεις αυτού, ώστε η κατάσταση των συστάδων σε σχέση με ολόκληρο το δασικό οικοσύστημα να είναι συνεχώς κατάλληλη να διασφαλισει τους σκοπούς και τους στόχους της διαχείρισης.

Βασικό χαρακτηριστικό Ένα βασικό χαρακτηριστικό το οποίο αποτελεί και μια σημαντική ιδιαιτερότητα της διαχείρισης των δασικών οικοσυστημάτων, είναι ότι εξαιτίας της βραδείας και πολύχρονης ανάπτυξης και προσαρμογής των οικοσυστημάτων αυτών σε συγκεκριμένες επεμβάσεις, οι προτάσεις διαχείρισης πρέπει να βασίζονται σε μακροχρόνιες προβλέψεις, ώστε να παρέχεται η χρονική δυνατότητα στα οικοσυστήματα να προσαρμόζονται στις προβλεπόμενες καταστάσεις και έτσι να καλύπτονται συγκεκριμένες ανάγκες της αγοράς, της οικολογίας κ.λπ.

Για να λειτουργήσει με επιτυχία μια βιομηχανία ξύλου, θα πρέπει η διαχείριση των δασ.οικοσ/ματων της περιοχής να στοχεύει στη ρύθμιση της ανάπτυξης των συστάδων κατα τέτοιο τρόπο, ώστε να εξασφαλίζεται στο διηνεκές ένας ικανός αριθμός συστάδων, οι οποίες θα βρίσκονται σε στάδιο ανάπτυξης κατάλληλο να παράγουν ικανοποιητική ποσοτικά και ποιοτικά πρώτη ύλη. Η διαχείριση λοιπόν οφείλει να ρυθμίσει τη δομή και τη θέση των συστάδων στις οποίες θα γίνουν οι επεμβάσεις. Βιομηχανιά ξύλου

Στόχος λοιπον της διαχείρισης δεν είναι η μεγιστοποίηση της αξίας μόνο μιας χρήσης ενός δασικού οικοσυστήματος αλλά κατά το δυνατόν αριστοποίηση πολλών χρήσεων ιδιαίτερα στα δημόσια οικοσυστήματα. Αριστοποίηση εννοείται η πραγματοποίηση του υψηλότερου επιπέδου εκ των συνολικών ωφελειών απ’τα δασικά οικοσυστήματα, αφού όμως εξεταστούν ως σύνολο.

ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ Δασικά Οικοσυστήματα Γεωργική Παραγωγή Υπόγεια νερά Υγρότοποι Αρδεύσεις Αγρια Πανίδα Κτηνοτροφία Λιβάδια Απασχόληση Οικονομία

ΟΡΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΗΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ Ως ολοκληρωμένη διαχείριση φυσικών πόρων ορίζεται η διαδικασία οργάνωσης, συντονισμού και ελέγχου των διαφορετικών χρήσεων των πόρων, κατά τέτοιο τρόπο ώστε να παράγεται η μέγιστη αξία σε αγαθά και υπηρεσίες από τους συγκεκριμένους πόρους κατά τη διάρκεια καθορισμένης χρονικής περιόδου.

Στόχος : η ολοκληρωμένη διαχείριση των φυσικών πόρων είναι μια προσέγγιση στην έρευνα που στοχεύει στη βελτίωση των δυνατοτήτων επιβίωσης, στην ανθεκτικότητα αγροοικοσυστήματος, στη γεωργική παραγωγικότητα και τις περιβαλλοντικές υπηρεσίες. Με άλλα λόγια, στοχεύει να αυξήσει το κοινωνικό, ανθρώπινο, φυσικό και οικονομικό δυναμικό. Αυτό επιτυγχάνεται με την επίλυση των σύνθετων πραγματικά προβλημάτων που έχουν επιπτώσεις στους φυσικούς πόρους στα αγροοικοσυστήματα. Αντιμετωπίζοντας αυτά τα προβλήματα η αποδοτικότητά της προέρχεται από τη δυνατότητά της να:

2. επιλύει τα συγκρουόμενα συμφέροντα των συμμετόχων 1. εξουσιοδοτεί τους σχετικούς συμμέτοχους 2. επιλύει τα συγκρουόμενα συμφέροντα των συμμετόχων 3. ενθαρρύνει την προσαρμοστική διαχειριστική ικανότητα 4. εστιάζει στα βασικά αιτιώδη στοιχεία 5. ολοκληρώνει τα επίπεδα ανάλυσης (Βλεπε στο επομενο slide) 6. χρησιμοποιεί ένα ευρύ φάσμα των διαθέσιμων τεχνολογιών 7. καθοδηγεί την έρευνα σε βασικές τεχνολογίες 8. παράγει πολιτικές, τεχνολογικές και θεσμικές εναλλακτικές λύσεις.

Επίπεδα ανάλυσης εναλλακτική λύση Επίπεδο οικονομικής ωφέλειας Επίπεδο κριτηρίων Προτιμώμενη εναλλακτική λύση Κοινωνικό επίπεδο

Εργαστήριο Δασικής Διαχειριστικής & Τηλεπισκόπησης Επιπεδο κριτηριων Μια εναλλακτική λύση για να επιλεγεί ως η προτιμότερη, δεν πρέπει να έρχεται σε αντίθεση με κριτήρια που προσδιορίζουν ποιες επιδράσεις (της εναλλακτικής λύσης) είναι κοινωνικά επιθυμητές και ποιες ανεπιθύμητες. Πέρα απ΄αυτό είναι ανάγκη να προσδιορισθεί ο βαθμός σπουδαιότητας για κάθε ένα απο τα κριτήρια. Εργαστήριο Δασικής Διαχειριστικής & Τηλεπισκόπησης

Επιπεδο οικονομικής ωφέλειας Η ανάλυση δεν πρέπει να δείξει μόνο ποια θα είναι η συνολική ωφέλεια από την εναλλακτική λύση για την κοινωνία ως σύνολο, αλλά με ποιο τρόπο οι ωφέλειες και οι δαπάνες θα κατανεμηθούν μέσα στο κοινωνικό σύνολο. Αν για παράδειγμα τις μελλοντικές ωφέλειες (απο την υπόψη εναλλακτική λύση) προκειται να τις καρπωθούν λίγοι ενω τις ζημίες πολλοί, τότε άσχετα με τη συνολική καθαρή απόδοση, η λύση αυτή πρέπει να απορριφθεί.

Κοινωνικό επίπεδο Μερικές κοινωνικές ομάδες έχουν τη δύναμη περίπου της αρνησικυρίας (veto) πάνω σε κάποιες εναλλακτικές λύσεις τις οποίες δεν συμπαθούν.

ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΟ ΚΟΣΤΟΣ Το μέγεθος των δαπανών που πρέπει να επιβαρύνουν συγκεκριμένη ενέργεια ή δραστηριότητα, ώστε να διορθωθούν οι ζημιές που προκλήθηκαν σε κάποιους φυσικούς πόρους.