Πρώτος ελληνικός αποικισμός O πρώτος ελληνικός αποικισμός είναι το αποτέλεσμα των πληθυσμιακών μεταναστεύσεων και των ανακατατάξεων που συνέβησαν στον Ελλαδικό χώρο από τα μέσα του 12ου έως τα τέλη του 9ου αιώνα π.Χ.. Οι μετακινήσεις αυτές οδήγησαν στον αποικισμό των νησιών του Αιγαίου της Κύπρου, της Κρήτης, των Επτανήσων και της δυτικής ακτής της Μικράς Ασίας από ελληνικά φύλα της ηπειρωτικής Ελλάδας και την ίδρυση νέων πόλεων που αποτέλεσαν τα μετέπειτα χρόνια σημαντικά κέντρα του ελληνικού πολιτισμού. Ο αποικισμός πραγματοποιήθηκε σε διαδοχικά κύματα και κατά φυλετικές ομάδες και διακρίνεται σε Αιολικό, Ιωνικό και Δωρικό αποικισμό.

Η εγκατάσταση των Δωριέων στην κεντρική Ελλάδα Κατά τη διάρκεια του 13ου αιώνα π.Χ. οι Δωριείς με πιθανή αφετηρία τις περιοχές της Ηπείρου και της Δυτικής Μακεδονίας μετακινήθηκαν νοτιότερα και σχημάτισαν ένα ισχυρό κράτος στην περιοχή της Στερεάς Ελλάδας με κέντρο τη μετέπειτα Δωρίδα. Οι Δωριείς που σε αντίθεση με τους παλαιότερους κατοίκους της νότιας Ελλάδας γνώριζαν την επεξεργασία του σιδήρου επεκτάθηκαν γρήγορα δημιουργώντας ένα μεγάλο κράτος στα ορεινά της κεντρικής Ελλάδας που εκτός από την μετέπειτα Δωρίδα θα πρέπει να εκτεινόταν δυτικότερα σε περιοχές που κατείχαν στα ιστορικά χρόνια οι Αιτωλοί και οι Λοκροί

Αιολικός αποικισμός Οι Αιολείς, τα επόμενα χρόνια αποίκισαν την απέναντι Μικρασιατική ακτή η οποία ονομάστηκε Αιολίδα. Ο Ηρόδοτος αναφέρει την ίδρυση δώδεκα πόλεων στο τμήμα αυτό της Μικρασιατικής ακτής. Αυτές ήταν οι : Αιγές, η Αιγειρόεσσα, η Γράνεια, η Κίλλα, η Κύμη, η Λάρισα η Αιολίς, η Μύρινα, το Νέο Τείχος, το Νότιο, η Πιτάνη, η Σμύρνη και η Τήμνος[4]. Τον 7ο αιώνα π.χ. οι Αιολείς επεκτάθηκαν και στην περιοχή της Τρωάδας ιδρύοντας τις πόλεις Γάργαρα , Άσσος, Άνταδρος, Κεβρή, Σκήψις, Νεάνδρεια και Πιτύεια. Στην Αιολική μετανάστευση συμμετείχαν και Αχαιοί της Πελοποννήσου που ακολούθησαν τους Αιολόφωνους.

Ιωνικός αποικισμός Οι Ίωνες ίδρυσαν δώδεκα πόλεις που διατήρησαν φυλετικούς δεσμούς και παρέμειναν ενωμένες σε έναν είδος κοινοπολιτείας, το κοινό των Ιώνων. Οι πόλεις του κοινού ήταν η Μίλητος, η Μυούς, η Πριήνη, η Έφεσος, η Κολοφώνα, ή Λέβεδος, η Τέως, οι Κλαζομενές, οι Ερυθρές η Φώκαια και οι νησιωτικές πόλεις Χίος και Σάμος.

Δεύτερος ελληνικός αποικισμός Ονομάστηκε η οργανωμένη αποικιακή εξάπλωση των αρχαίων Ελλήνων στον χώρο της Μεσογείου και της Μαύρης θάλασσας, κατά την περίοδο του 8ου, του 7ου και του 6ου αιώνα π.Χ. Ο αποικισμός αυτός διέφερε από τον πρώτο αποικισμό γιατί αποτέλεσε οργανωμένη επιχείρηση από την μητρόπολη σε αντίθεση με την απλή μετακίνηση φυλών που συντελέστηκε κατά τον πρώτο αποικισμό. Πολλές αποικίες που ιδρύθηκαν αυτή την περίοδο εξελίχθηκαν σε πόλεις ισχυρές και έγιναν ανεξάρτητες από την μητρόπολη

Αποικίες στην Μακεδονία και στην Θράκη Στην Βόρεια Ελλάδα ιδρύθηκαν πολλές αποικίες κυρίως στην περιοχή της Χαλκιδικής αλλά και στην περιοχή της Θράκης. Η Χαλκιδική αποικίστηκε από Ευβοείς, κυρίως από την Χαλκίδα. Στις αποικίες αυτές όφειλε το όνομά της. Σημαντικότερες αποικίες των Ευβοέων στην Χαλκιδική ήταν η Όλυνθος (στον αποικισμό της συμμετείχαν και Αθηναίοι), η Τορώνη, η Μένδη, η Σερμύλη, ή Άφυτις και οι Κλεώνες στην χερσόνησο του Άθου.

Αποικίες στο Ιόνιο και στην Ιλλυρία και Αποικίες στην Κάτω Ιταλία Η περιοχή του Ιονίου και της Ιλλυρίας αποικίστηκε αποκλειστικά σχεδόν από Κορινθίους. Οι Κορίνθιοι ίδρυσαν σημαντικές αποικίες κατά μήκος του θαλάσσιου δρόμου προς την Κάτω Ιταλία και την δύση με τις οποίες πέτυχαν να γίνουν κυρίαρχοι στο εμπόριο της δυτικής πλευράς της Μεσογείου. Σημαντικότερες αποικίες των Κορινθίων ήταν η Λευκάδα, ο Αστακός, το Ανακτόριο, το Άκτιο, η Αμβρακία, και η Κέρκυρα. Οι Κορίνθιοι ίδρυσαν ακόμα δύο σημαντικές αποικίες στην Ιλλυρία που εξελίχθηκαν σε σημαντικές πόλεις, την Απολλωνία και την Επίδαμνο. Οι πρώτοι που αποίκησαν την Κάτω Ιταλία ήταν οι Ευβοείς, οι οποίοι με εκκίνηση τις Πιθηκούσσες (στο νησί Ίσχια) ίδρυσαν μια σειρά από πόλεις στην περιοχή. Η ισχυρότερη αποικία της Σικέλίας ήταν οι Συρακούσες, αποικία των Κορινθίων τον 8ο αιώνα π.Χ. Την ίδια περίοδο περίπου άποικοι από την περιοχή της Αχαΐας ίδρυσαν τις πόλεις Σύβαρη και Κρότωνα στον κόλπο του Τάραντα αλλά και το Μεταπόντιο στην ίδια περιοχή

Αποικίες στην Μαύρη Θάλασσα και στην Προποντίδα Στον αποικισμό της Μαύρης Θάλασσας πρωτοστάτησαν οι Μεγαρείς και κάποιες Ιωνικές πόλεις όπως η Μίλητος, η Φώκαια και η Τέως. Οι περισσότερες αποικίες στην περιοχή του Πόντου και της Προποντίδας ιδρύθηκαν τον 7ο αιώνα π.Χ. Στην περιοχή της Προποντίδας οι Μεγαρείς ίδρυσαν τις πόλεις Αστακό, Χαλκηδόνα και Βυζάντιο σε ιδιαίτερα προνομιακές θέσεις. Η Μίλητος ίδρυσε την Κύζικο και οι Φωκαείς την Λάμψακο[5]. Η Σινώπη με την σειρά της ίδρυσε στην περιοχή του Πόντου τις πόλεις Τραπεζούντα, Κερασούντα, Κύτωρο, Κοτύωρα, Κρώμνα, Πτέριον, Τίειον κ.α. Σημαντική πόλη που ιδρύθηκε στην νότια ακτή του Εύξεινου Πόντου ήταν επίσης η Μεγαρική αποικία Ηράκλεια που ιδρύθηκε στα μέσα του 6ου αιώνα π.Χ..

Αποικίες στην υπόλοιπη Μεσόγειο Οι ελληνικές αποικίες εξαπλώθηκαν μέχρι την Ισπανία και την βόρεια Αφρική. Στην Βόρεια Αφρική, στην χερσόνησο της Κυρηναϊκής άποικοι από την Θήρα, ίδρυσαν την Κυρήνη, που εξελίχθηκε σε πολύ ισχυρή πόλη της περιοχής[2]. Άλλες αποικίες στην Κυρηναϊκή που αποτέλεσαν αργότερα μαζί με την Κυρήνη την Κυρηναϊκή Πεντάπολη ήταν η Βάρκη, οι Ευεσπερίδες (στην θέση της σημερινής Βεγγάζης), η Ταύχειρα και η Απολλωνία. Στην βόρεια πλευρά της Μεσογείου οι Φωκαείς, ίδρυσαν στις ακτές της Γαλλίας την Μασσαλία. Η Μασσαλία με την σειρά της έγινε βάση για την ίδρυση ακόμα πιο απομακρυσμένων αποικιών στην περιοχή της Ισπανίας. Η Φώκαια ίδρυσε επίσης στην Κορσική την πόλη Αλαλία και στην Σαρδηνία την Ολβία

ΤΕΛΟΣ! Χρήστος Ασλανίδης Μπάμπης Παπαχρήστου Βασίλης Ελευθεριάδης Ελένη Τουτζιάρη Χρήστος Ασλανίδης