ΣΤΟΧΟΣ : Ο μαθητής να μπορεί να, Προοπτική αναφέρει και να περιγράφει τη προοπτική απεικόνιση αντικειμένων στο χαρτί σχεδίασης

Προοπτική Ένα πολύ μεγάλο πρόβλημα που έχουμε να λύσουμε στο σχέδιο είναι η απόδοση του βάθους και αυτό γιατί τα αντικείμενα είναι τριών διαστάσεων ενώ το χαρτί μας είναι δύο. Γι'αυτό καταφεύγουμε σε κάποιους κανόνες παρόμοιους με αυτούς που βλέπει το μάτι μας, που χρησιμοποιώντας τους στο χαρτί, δίνουμε την ψευδαίσθηση του βάθους. Το βάθος κυρίως δίνεται με τις λοξές γραμμές. Παρακάτω και επιγραμματικά, γράφονται ορισμένοι κανόνες που μας βοηθάνε να δώσουμε την αίσθηση του βάθους και να αποδώσουμε την τρισδιάστατη εικόνα των αντικειμένων.     Όσο απομακρύνονται τα αντικείμενα από εμάς, μικραίνουν Όσο απομακρύνεται ένα αντικείμενο, οι λεπτομέρειες και οι αντιθέσεις του είναι λιγότερες και πιο αχνές. Όσες γραμμές είναι παράλληλες με το βλέμμα μας, παραμένουν παράλληλες σε όποιο σημείο του οπτικού μας πεδίου κι αν βρίσκονται.

Όσες γραμμές είναι κάθετες στο έδαφος, παραμένουν κάθετες, όπου κι αν βρίσκονται. Στις παραπάνω γραμμές (παράλληλες και κάθετες) δεν αλλοιώνεται η κατεύθυνσή τους αλλά το μέγεθός τους, δηλαδή όταν απομακρύνονται από εμάς, απλώς μικραίνουν. Οι υπόλοιπες γραμμές έχουν την τάση, όταν απομακρύνονται από εμάς, και εφόσον είναι παράλληλες μεταξύ τους, να συγκλίνουν κάπου. Αυτό το κάπου το λέμε σημείο φυγής. Αυτόν τον κανόνα στο ελεύθερο σχέδιο τον χρησιμοποιούμε εμπειρικά. Εφόσον έχουμε δηλαδή δυο ευθείες που στην πραγματικότητα είναι παράλληλες, τότε οι κλίσεις τους θα πρέπει να είναι τέτοιες ώστε να μας δείχνουν οτι ενώνονται σε κάποιο σημείο.

Ορίζοντας. Ίσως είναι το πιο δύσκολο να κατανοηθεί. Ο ορίζοντας είναι το επίπεδο που περνάει απ'το ύψος των ματιών μας. Γι'αυτό το λόγο και είναι υποκειμενικός και αλλάζει ανάλογα με τη θέση των ματιών μας σε σχέση με το αντικείμενο. Άλλο ορίζοντα (δηλαδή αλλιώς βλέπουμε τα αντικείμενα) έχουμε όταν καθόμαστε κι άλλο ορίζοντα έχουμε όταν σηκωθούμε. Αυτό μπορεί να γίνει εύκολα κατανοητό, όταν βλέποντας το ίδιο αντικείμενο αλλάζουμε ύψος θέασης. Θα παρατηρήσουμε τότε οτι τα σχήματα των αντικειμένων αλλάζουν συνεχώς. Σε γενικές γραμμές, όλα τα σχήματα και όλες οι γραμμές που είναι παράλληλα με το έδαφος, όταν βρεθούν στο ύψος των ματιών μας γίνονται όλα οριζόντια. Οι κλίσεις και το σχήμα των γραμμών, αλλάζουν αμέσως μόλις βρεθούν πάνω ή κάτω από τα μάτια μας. Μία καλή άσκηση για την κατανόηση της προοπτικής και της τρισδιάστατης απόδοσης των αντικειμένων είναι να προσπαθούμε με απλά και γρήγορα σκίτσα να αποδώσουμε απλά γεωμετρικά στερεά (κύβους, κώνους, κύλινδρους) από διάφορες πλευρές.