Επιμέλεια: Έφη Κυπράκη Θεσσαλονίκη, Ιούλιος 2004 Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης Τμήμα Φυσικής Μεταπτυχιακό Φυσικής Περιβάλλοντος Παγκόσμια θέρμανση

Περιεχόμενα 1.Πόσο θερμαίνεται η Γη; - ξηρά και ωκεανοί - ανώτερη ατμόσφαιρα - κρυόσφαιρα 2.Είναι η θέρμανση ασυνήθιστη; - θερμοκρασία των τελευταίων 1000 χρόνων - υπήρξε «Μικρή Παγετώδης Εποχή» και «Μεσαιωνική Θερμή Περίοδος»;

Παγκόσμια μέση θερμοκρασία της επιφάνειας του εδάφους για τα έτη

Max και min θερμοκρασία Η ελάχιστη Τ της ημέρας αυξάνεται περισσότερο από ότι η μέγιστη θερμοκρασία της ημέρας  μειώνεται το ημερήσιο θερμοκρασιακό εύρος (DTR) Η συνολική παγκόσμια τάση για το διάστημα : 0,1ºC/dec αυξάνεται η μέγιστη -0,1ºC/dec το DTR 0,2ºC/dec αυξάνεται η ελάχιστη

Ετήσιες μέσες τάσεις για το DTR, σε μη αστικούς σταθμούς, για τα έτη

Παγκόσμια μέση θερμοκρασία επιφάνειας θαλάσσης (SST), για τα έτη

Η παγκόσμια αλλαγή θερμοκρασίας ανά περίοδο

Η παγκόσμια αλλαγή θερμοκρασίας ανά εποχή

Ατμόσφαιρα Υπάρχουν διάφορα συστήματα μετρήσεων: μετεωρολογικά μπαλόνια δορυφόροι συστήματα τηλεπισκόπισης

: σημαντικές αρνητικές τάσεις στην στρατόσφαιρα  συμφωνούν με μοντέλα που υπολογίζουν την επίδραση στη θερμοκρασία της στρατόσφαιρας, της μείωσης του όζοντος και της αύξησης αερίων που εκπέμπουν υπέρυθρη ακτινοβολία. παγκόσμιες τάσεις από το 1979: - θετικές στην επιφάνεια - σχεδόν μηδενικές για επίπεδα hPa (1,5-8 km) - αρνητικές πάνω από τα 200hPa (11 km)

Κρυόσφαιρα Χιόνι το ετήσιο SCE (Snow Cover Extent) στο Βόρειο Ημισφαίριο έχει μειωθεί κατά 10% από το 1966 Πάγος θαλασσών - το SIE (Sea-Ice Extent) στο Βόρειο Ημισφαίριο έχει μειωθεί κατά 2,8% / decade στο διάστημα υπήρξε μέση μείωση του πάχους στην Αρκτική κατά 42% Παγετώνες βουνών η υποχώρηση παγετώνων είναι παγκόσμιο φαινόμενο Πάγος λιμνών και ποταμών Ανάλυση για 39 εκτενή αρχεία πάγου λιμνών και ποταμών του Βορείου Ημισφαιρίου για τα έτη έδειξε: ο πάγος λειώνει ~9μέρες νωρίτερα την άνοιξη και παγώνει ~10μέρες αργότερα το φθινόπωρο

Βαθμός κάλυψης χιονιού για το Βόρειο Ημισφαίριο, για τα έτη

Βαθμός κάλυψης πάγου θαλασσών για την Αρκτική, για τα έτη

Μέσο πάχος πάγου για κάποιες περιοχές για δυο περιόδους

20 αρχεία μήκους παγετώνων, για τα έτη και η γεωγραφική κατανομή τους

Δείκτες κλίματος Δακτύλιοι δέντρων ακριβώς χρονολογημένοι, δείχνουν αρκετούς αιώνες πίσω, αλλά μόνο σε ηπειρωτικές περιοχές Κοράλλια Πληροφορίες για τους τροπικούς ωκεανούς Ζουν στους τροπικούς, σε σχετικά ρηχά νερά, για αρκετούς αιώνες. Οι πληροφορίες προέρχονται από τα γεωχημικά χαρακτηριστικά του σκελετού των κοραλλιών Πυρήνες πάγου περιορισμένη η περιοχή δειγματοληψίας: μεγάλο υψόμετρο ή γ. πλάτος Μετρήσεις γεωτρήσεις Ιδιαίτερα χρήσιμες για την αναπαράσταση του κλίματος των τελευταίων 500 χρόνων Ιστορικά στοιχεία Ιδιαίτερα για την Ευρώπη και την Κίνα

«Μικρή Παγετώδης Εποχή» Ο όρος αυτός περιγράφει μια κλιματική εποχή στην Ευρώπη κατά τη διάρκεια 17ου-19ου αιώνα Στοιχεία από παγετώνες βουνών δείχνουν αύξηση του παγετού την περίοδο αυτή σε διάφορες περιοχές αλλά το max για κάθε περιοχή εμφανίζεται σε διαφορετική εποχή  ίσως αντιπροσωπεύουν ανεξάρτητες περιφερειακές κλιματικές αλλαγές και όχι μια παγκόσμια τάση Βόρειο Ημισφαίριο: η «ΜΠΕ» μπορεί να θεωρηθεί απλά ως μια μέτρια ψύξη κατά τη διάρκεια 15ου-19ου αιώνα (17αιώνα: Ευρασία, 19αιώνα: Αμερική) Νότιο Ημισφαίριο: πολύ λίγα στοιχεία

«Μεσαιωνική Θερμή Περίοδος» Ο όρος αυτός περιγράφει μια κλιματική εποχή στην Ευρώπη κατά τη διάρκεια 11ου-14ου αιώνα Η «ΜΘΠ» είναι λιγότερο ευδιάκριτη από την «ΜΠΕ» Βόρειο Ημισφαίριο: οι εκτιμήσεις δείχνουν ότι η μέση θερμοκρασία του 11ου-14ου αιώνα ήταν ~0,2ºC μεγαλύτερες από αυτές του 15ου-19ου, αλλά αρκετά μικρότερες από αυτές του 20ου αιώνα Νότιο Ημισφαίριο: τα περιορισμένα στοιχεία δεν δείχνουν «ΜΘΠ»

Συμπεράσματα-Περίληψη Η παγκόσμια θερμοκρασία επιφάνειας έχει αυξηθεί 0,4-0,8ºC από τα τέλη του 19ου αιώνα. Το μεγαλύτερο μέρος της αύξησης αυτής συνέβη σε δυο περιόδους: και Εποχιακά, η μεγαλύτερη θέρμανση από το 1976 έχει συμβεί κατά το χειμώνα και την άνοιξη, ιδιαίτερα στο Βόρειο Ημισφαίριο, και γεωγραφικά οι μεγαλύτεροι ρυθμοί θέρμανσης παρατηρήθηκαν στις ηπειρωτικές περιοχές των μέσων και μεγάλων πλατών του Βορείου Ημισφαιρίου. Η ελάχιστη μέση ημερήσια θερμοκρασία έχει αυξηθεί με ~διπλάσιο ρυθμό από τη μέγιστη μέση ημερήσια θερμοκρασία  του DTR Τα δεδομένα από μετεωρολογικά μπαλόνια και από δορυφόρους δείχνουν για την τροπόσφαιρα θέρμανση μικρότερη από αυτή της επιφάνειας, και για την στρατόσφαιρα δείχνουν ψύξη

Είναι πιθανόν να παρατηρήθηκαν σχετικά υψηλές θερμοκρασίες στις αρχές της χιλιετίας, αλλά δεν υπήρξε ταυτόχρονα σε παγκόσμια κλίμακα θερμή περίοδος. Σχετικά ψυχρές συνθήκες εμφανίστηκαν μετά το 15ο αιώνα και διατηρήθηκαν μέχρι το 19ο, αλλά η μέγιστη ψύξη σε κάθε περιοχή παρατηρήθηκε σε διαφορετικές χρονικές περιόδους. Η θέρμανση του 20ου αιώνα είχε παγκόσμιο χαρακτήρα και πολύ σημαντική ένταση.