Γιόζεφ Μένγκελε (γερμ. Josef Mengele, 16/3/1911, Γκίντσμπουργκ,  Γερμανία -  7/2/1979, Βερτιόγκα, Βραζιλία)

Βιογραφία Ο Γιόζεφ Μένγκελε ήταν Γερμανός γιατρός του στρατοπέδου συγκέντρωσης Άουσβιτς - Μπίρκεναου και διαβόητος ιδίως για τα πειράματα που έκανε με ανθρώπους, τα οποία οδηγούσαν συνήθως στο θάνατό τους. Έμεινε στην ιστορία ως ο Άγγελος του Θανάτου (Todesengel von Auschwitz).

Σπούδασε Φιλοσοφία στο Ινστιτούτο Ανθρωπολογίας του Μονάχου, όπου επηρεάστηκε από τις ρατσιστικές ιδέες του Αλφρεντ Ρόζενμπεργκ (μάλιστα ο τίτλος της πτυχιακής του ήταν «Συμπεράσματα από τη μορφολογική εξέταση της κάτω γνάθου τεσσάρων φυλών»), και Ιατρική στη Φραγκφούρτη (με πτυχιακή εργασία: «Συμπεράσματα από την εξέταση των χειλών, σιαγόνων και ουρανίσκου των διαφόρων φυλών»).

Ένας συμμαθητής του, ο Γιούλιους Ντίνσμπαχ, περιέγραψε τον Μένγκελε, μετά το 1945, ως εξής: "Δεν ήθελε απλώς να είναι επιτυχημένος, αλλά να ξεχωρίζει από τη μάζα. Το πάθος του ήταν να γίνει διάσημος. Μου είπε μια φορά ότι κάποτε το όνομά του θα βρίσκεται σε λεξικό."

Μόλις ξέσπασε ο Β' Παγκόσμιος Πόλεμος, ως στρατιωτικός γιατρός εστάλη στο μέτωπο της Γαλλίας και της Ρωσίας. Ο τραυματισμός του  έκλεισε το πρώτο κεφάλαιο της ζωής του εξολοθρευτή-γιατρού. Ανίκανος πλέον να μετάσχει στην πρώτη γραμμή, τοποθετήθηκε από τον Χάινριχ Χίμλερ στο Άουσβιτς. Εκεί ήταν που άρχισε η κυρίως δράση του, μια σειρά αλγεινών ιατρικών ερευνών που θα χαραχθούν βαθιά μέσα στη συνείδηση της ανθρωπότητας.

Στο Αουσβιτς είχε την απόλυτη ελευθερία να διεξάγει κάθε είδους πειράματα, τα οποία θα βοηθούσαν στην εξαγωγή συμπερασμάτων για τις φυλετικές διαφορές, τη γενετική ταυτότητα του ανθρώπου, την ευγονική (την ιδέα της γενετικής κατασκευής της αρίας φυλής) και τη μοριακή βιολογία. Κάθε μέρα στεκόταν στο σημείο όπου εκφόρτωναν τα τρένα τους αιχμαλώτους «με ένα ζεστό χαμόγελο ζωγραφισμένο στο όμορφο πρόσωπό του, φορώντας μια άψογα ραμμένη στολή και άψογα γυαλισμένες μπότες, κρατώντας ένα δερμάτινο ραβδί.

Όχι για να χτυπάει τους άρτι αφιχθέντες κρατουμένους, αλλά για να τους ξεχωρίζει. Περίπου το 70%-80% τους έστελνε στην αριστερή λωρίδα. Το υπόλοιπο 20%-30% έκρινε ότι έπρεπε να σχηματίσουν μια γραμμή στα δεξιά. Οι πρώτοι πήγαιναν κατευθείαν στα κρεματόρια. Οι υπόλοιποι αποτελούσαν το νέο ερευνητικό του πεδίο». Τα πειράματα στα οποία υπέβαλε τους κρατουμένους ο Μένγκελε ήταν πολλά και όλα τους φρικαλέα.

Στην προσπάθειά του να βρει τα όρια της ανθρώπινης αντοχής τούς έκανε συνεχείς μεταγγίσεις αίματος, τους εξέθετε σε ακραίες συνθήκες κόπωσης, στέρησης και κλιματολογικών αλλαγών, τους έκανε απανωτές μεταμοσχεύσεις, τους αφαιρούσε κομμάτια, τους ακρωτηρίαζε, τους φούσκωνε με διάφορα υγρά, διενεργούσε πειράματα σε καθένα από τα όργανά τους.

Στην προσπάθειά του να βρει τον τρόπο με τον οποίο θα κατασκεύαζε την αρία φυλή που ο Χίτλερ τόσο επιθυμούσε, με τη βοήθεια μεσαιωνικών βασανιστηρίων προσπαθούσε να αλλοιώσει τη μορφολογία τους, να ψηλώσει τα άκρα τους, να αλλάξει το χρώμα και τη μορφή τους, αλλά και να παρατηρήσει σχολαστικά τις αντιδράσεις τους κατά τη διάρκεια των πειραμάτων του.

Προσπάθησε ακόμη να αλλάξει και το χρώμα των ματιών διαφόρων κρατουμένων, χρησιμοποιώντας διάφορες σταγόνες που ο ίδιος είχε επινοήσει - φυσικά οι περισσότεροι πέθαιναν από φρικτούς πόνους ή τυφλώνονταν.

Οι δίδυμοι Η μεγάλη εμμονή του Μένγκελε όμως ήταν οι δίδυμοι. Με τις ευλογίες του μέντορά του Οτμαρ φον Βέρσερ από τα εργαστήρια του Μένγκελε και μόνο κατά το διάστημα 1943-1944 πέρασαν περίπου 1.500 ζευγάρια διδύμων, από τα οποία είναι ζήτημα αν επέζησαν τα 100.

«Στην αρχή μάς πήγαιναν τρεις φορές την εβδομάδα σε αυτό το μεγάλο γυμναστήριο, όπου μας κρατούσαν έξι-οκτώ ώρες. Μας άφηναν σε μια μεγάλη αίθουσα γυμνούς, ενώ γιατροί με άσπρες μπλούζες κατέγραφαν καθετί επάνω μας. Μετρούσαν, φωτογράφιζαν, εξέταζαν τα κεφάλια, τα χέρια και κάθε άλλο σημείο του σώματός μας που τους ενδιέφερε και μετά συνέκριναν τα στοιχεία με αυτά που είχαν πάρει από τον δίδυμο αδελφό μας» (από το βιβλίο «Echoes from Auschwitz» της επιζήσασας Εύας Μόουζες Κορ)

Η μαρτυρία της Εύας … «Μου έκαναν πέντε ενέσεις. Εκείνο το βράδυ παρουσίασα πολύ υψηλό πυρετό. Έτρεμα. Τα χέρια μου και τα πόδια μου ήταν πρησμένα, είχαν γίνει τεράστια. Ο Μένγκελε, ο δόκτωρ Κόνιγκ και άλλοι τρεις γιατροί ήρθαν το επόμενο πρωί. Κοίταξαν τον πίνακα του πυρετού μου και ο δρ. Μένγκελε είπε γελώντας: «Πολύ άσχημα, είναι πολύ νέα. Έχει μόνο δύο βδομάδες ζωή…»

Ένας από τους διδύμους θυμάται τον θάνατο του αδερφού του Ο δόκτωρ Μέγκελε πάντοτε έδειχνε μεγαλύτερο ενδιαφέρον για τον Τίμπι. Δεν είμαι σίγουρος γιατί – ίσως γιατί ήταν ο μεγαλύτερος. Ο Μέγκελε έκανε διάφορες επεμβάσεις στον Τίμπι. Μια επέμβαση στη σπονδυλική του στήλη άφησε τον αδερφό μου παράλυτο. Δεν μπορούσε να περπατήσει πια. Μετά του έβγαλαν τα γεννητικά του όργανα. Μετά την τέταρτη επέμβαση δεν ξαναείδα πια τον Τίμπι. Δεν μπορώ να σας πω πώς ένιωθα. Είναι αδύνατο να πω με λέξεις το πώς ένιωθα. Μου είχαν πάρει τον πατέρα, τη μητέρα, δύο μεγαλύτερους αδερφούς - και τώρα τον δίδυμό μου αδερφό …»

Πειράματα με μεγάλα υψόμετρα Σκοπός: να διερευνήσει τα όρια της ανθρώπινης αντοχής και της ύπαρξης σε εξαιρετικά υψηλά υψόμετρα.  Τα θύματα είχαν τοποθετηθεί στο θάλαμο χαμηλής πίεσης και στη συνέχεια η προσομοίωση υψομέτρου τέθηκε. Πολλά θύματα έχασαν τη ζωή τους ως αποτέλεσμα αυτών των πειραμάτων και άλλοι αντιμετώπισαν σοβαρά τραύματα, βασανιστήρια και κακομεταχειρίσεις.

Πειράματα με Εμπρηστικές Βόμβες Σκοπός: να ελέγξουν την επίδραση των διαφόρων φαρμακευτικών σκευασμάτων για εγκαύματα φωσφόρου.   Αυτά τα εγκαύματα με φώσφορο που υφίστανται στα θύματα προέρχονταν από εμπρηστικές βόμβες, προκαλώντας έντονο πόνο, ταλαιπωρία, και σοβαρή σωματική βλάβη.

Πειράματα με ψύξη Σκοπός: να διερευνήσει τον πιο αποτελεσματικό μέσο αντιμετώπισης των ατόμων που είχαν παγώσει επικίνδυνα.  Τα θύματα αναγκάστηκαν να παραμείνουν σε μια δεξαμενή παγωμένου νερού έως και 3 ώρες. Πολυάριθμα θύματα έχασαν τη ζωή τους κατά τη διάρκεια αυτών των πειραμάτων. Μετά από την ψύξη τους, η προσπάθεια επαναφοράς της θερμοκρασίας τους έγινε με διάφορα μέσα. Σε μια άλλη σειρά πειραμάτων, τα θύματα βρίσκονταν γυμνοί στην ύπαιθρο για πολλές ώρες σε θερμοκρασίες κάτω από το μηδέν. Τα θύματα έβγαζαν μια κραυγή πόνου καθώς το σώμα τους πάγωνε στο κρύο.

Πειράματα με θαλασσινό νερό Σκοπός: να μελετήσει διάφορες μεθόδους λήψης θαλάσσιου νερού ώστε να γίνει πόσιμο.  Τα θύματα είχαν στερηθεί όλα τα τρόφιμα και τους δίνονταν μόνο μια χημική επεξεργασία του νερού της θάλασσας. Τέτοια πειράματα προκάλεσαν μεγάλο πόνο και βασανισμό και είχαν ως αποτέλεσμα σοβαρή σωματική βλάβη.

Πειράματα ελονοσίας Σκοπός: να διερευνήσει τη θεραπεία της ελονοσίας. Σκοπός: να διερευνήσει τη θεραπεία της ελονοσίας.  Τα θύματα είχαν προσβληθεί από τα κουνούπια ή ενέσεις με εκχυλίσματα των βλεννογόνων αδένων των κουνουπιών. Αφού τους έκαναν τις ενέσεις, τα θύματα υποβάλλονταν σε θεραπεία με διάφορα φάρμακα για τη σχετική αποτελεσματικότητα τους. Πάνω από 1.000 θύματα χρησιμοποιήθηκαν σε αυτά τα πειράματα. Πολλοί έχασαν τη ζωή τους και άλλοι αντιμετώπισαν έντονο πόνο και μόνιμη αναπηρία.

Πειράματα υπερίτη (Moustard gas) Σκοπός: να ερευνήσει την πιο αποτελεσματική θεραπεία των πληγών που προκαλούνται από υπερίτη.  Πληγές σκόπιμα υποβάλλονταν σε θύματα που είχαν προσβληθεί από αυτό το αέριο. Ορισμένα από τα θύματα έχασαν τη ζωή τους ως αποτέλεσμα αυτών των πειραμάτων και άλλοι αντιμετώπισαν έντονο πόνο και σοβαρούς τραυματισμούς.

Πειράματα με σουλφανιλαμίδιο Σκοπός: να διερευνηθεί η αποτελεσματικότητα του σουλφανιλαμιδίου.  Πληγές σκόπιμα προκλήθηκαν σε θύματα που είχαν προσβληθεί από βακτήρια όπως στρεπτόκοκκο, γάγγραινα του φυσικού αερίου, καθώς και του τετάνου. Η κυκλοφορία του αίματος, διακοπτόταν με την πρόσδεση των αιμοφόρων αγγείων και στα δύο άκρα του τραύματος για να δημιουργηθεί μια πληγή παρόμοια με εκείνη της μάχης. Η λοίμωξη επιδεινωνόταν με διάφορα μέσα. Η θεραπεία γίνονταν με σουλφανιλαμίδιο και άλλα φάρμακα για να εξεταστεί η αποτελεσματικότητά τους. Πολλά θύματα έχασαν τη ζωή τους και άλλοι υπέστησαν σοβαρή ζημιά.

Πειράματα με δηλητήριο Σκοπός: να διερευνηθεί η επίδραση των διαφόρων δηλητηρίων πάνω στον άνθρωπο. Τα δηλητήρια είχαν κρυφά χορηγηθεί στα θύματα μαζί με την τροφή τους. Τα θύματα πέθαιναν ή σκοτώνονταν αμέσως, προκειμένου να γίνουν νεκροψίες. Τον Σεπτέμβριο του 1944 τα θύματα πυροβολήθηκαν με σφαίρες από δηλητήριο και υπέφεραν από βασανιστήρια και θάνατο. Πειράματα τύφου Σκοπός: να διερευνηθεί η αποτελεσματικότητα από στίγματα πυρετού και άλλα εμβόλια.  Πολυάριθμα θύματα είχαν ηθελημένα μολυνθεί από τύφο, για να κρατούν τον ιό ζωντανό. Πάνω από το 90% των θυμάτων πέθαναν.

Ετοίμασαν και παρουσίασαν οι μαθητές ΛΑΜΠΡΟΣ ΤΣΙΩΡΗΣ (Β6) ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΧΑΛΑΤΣΟΓΛΟΥ (Β6) ΚΩΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΧΟΥΛΙΑΡΑΣ (Β6) ΓΙΩΡΓΟΣ ΧΡΟΝΗΣ (Β6) Συγκέντρωσε υλικό η μαθήτρια: ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ ΒΑΣΙΛΑ (Γ1)