ΛΗΘΗ, Λορέντζου Μαβίλη Επιμέλεια: Κατερίνα Κάζηρα

ΤΕΧΝΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΤΟΥ ΠΟΙΗΜΑΤΟΣ Ο Μαβίλης ανήκει στην Επτανησιακή Σχολή αλλά είναι επηρεασμένος από τον Παρνασσισμό και τον Συμβολισμό Περίτεχνο σονέτο: 2 τετράστιχες και 2 τρίστιχες στροφές, στίχος ιαμβικός 11σύλλαβος, ομοιοκαταληξία σταυρωτή στις δύο πρώτες στροφές, πλεχτή και ζευγαρωτή στις δύο τελευταίες στροφές Άλλο γνωστό σονέτο του: η Καλλιπάτειρα (ΚΝΛ β’ γυμνασίου)

Ο ΤΙΤΛΟΣ ΚΑΙ ΤΟ ΘΕΜΑ ΤΟΥ ΠΟΙΗΜΑΤΟΣ Ο ΤΙΤΛΟΣ ΚΑΙ ΤΟ ΘΕΜΑ ΤΟΥ ΠΟΙΗΜΑΤΟΣ Λήθη: η λησμονιά (ποιητική και εύηχη λέξη) Η δυνατότητα των νεκρών να πίνουν το νερό της λησμονιάς, για να ξεχάσουν την πίκρα που είχαν γευτεί, όταν ήταν ζωντανοί. Από την άλλη μεριά, η αδυναμία των ζωντανών να λησμονήσουν τους πόνους της ζωής.

Επομένως, ο τίτλος έχει 2 όψεις: ΛΗΘΗ Δυνατότητα των νεκρών Αδυναμία των ζωντανών

Η ΓΛΩΣΣΑ ΚΑΙ Ο ΑΦΗΓΗΤΗΣ Η γλώσσα είναι πλούσια με ιδιωματισμούς (πίκρια, όντας, βολεί...) Το ύφος-λόγω του μεταφυσικού θέματος-είναι υποβλητικό και λυρικό Ο αφηγητής είναι τριτοπρόσωπος. Σε 2 σημεία-καίριας σημασίας- διαλέγεται με τον αναγνώστη σε β’ενικό πρόσωπο (μην τους κλαις- α δεν μπορείς παρά να κλαις το δείλι)

ΟΙ ΝΟΗΜΑΤΙΚΕΣ ΕΝΟΤΗΤΕΣ ΤΟΥ ΠΟΙΗΜΑΤΟΣ Καλότυχοι...να’ναι: Οι καλότυχοι νεκροί Τέτοιαν...κοιμούνται: Η ανάμνηση των πόνων της ζωής ως συνέπεια του θρήνου των ζωντανών Α δε μπορείς...λησμονήσουν: Η δυστυχία των ζωντανών

ΕΡΜΗΝΕΥΤΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ 1/4 1η Ενότητα: Καλότυχοι οι νεκροί: αιφνίδιο ξεκίνημα, παράδοξο να θεωρούνται καλότυχοι οι νεκροί Που λησμονάνε: η αιτιολόγηση (= επειδή λησμονάνε). Θεωρούνται ευτυχισμένοι γιατί μπορούν να ξεχνούν τις πίκρες της ζωής Το σούρουπο: ποια ώρα της ημέρας μπορούν να λησμονούν; Την ώρα της ανάπαυσης, του διαλογισμού και της σιωπής. Τότε κάνουν μελαγχολικές σκέψεις και αναπολούν τη ζωή τους Μην τους κλαις: παρότρυνση στον αναγνώστη. Περιμένουμε το γιατί...

ΕΡΜΗΝΕΥΤΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ 2/4 2η Ενότητα: Τέτοιαν ώρα: δηλαδή το σούρουπο, οι ψυχές των νεκρών πάνε να πιουν το νερό της Λησμονιάς. Πρόκειται για την εξήγηση τού γιατί δεν πρέπει να κλαις τους νεκρούς: πίνουν νερό από μια συγκεκριμένη βρύση και ξεχνούν τα βάσανα που είχαν περάσει στη ζωή τους  είναι ευτυχείς

ΕΡΜΗΝΕΥΤΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ 3/4 Α στάξει δάκρυ...ξαναθυμούνται: υπάρχει ένας κίνδυνος: το κλάμα, ο θρήνος των ζωντανών θολώνει το νερό και οι νεκροί ξαναθυμούνται. Οπότε: οι ζωντανοί ΔΕΝ πρέπει να κλαίνε τους νεκρούς για 2 λόγους: α)είναι ευτυχισμένοι αφού πίνουν τον νερό της λησμονιάς και ξεχνούν και β)το κλάμα τους «αλλοιώνει», θολώνει το νερό και οι θαυματουργές του επιδράσεις εξαφανίζονται, με αποτέλεσμα οι νεκροί να θυμούνται τις πίκρες της ζωής τους και να βασανίζονται.

ΕΡΜΗΝΕΥΤΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ 4/4 3η Ενότητα: 1. Τους ζωντανούς τα μάτια σου ας θρηνήσουν: παρότρυνση στον αναγνώστη: αν πρέπει κάποιους να κλαις, αυτοί είναι οι ζωντανοί: είναι αξιολύπητοι γιατί υποφέρουν πάντα από την ανάμνηση του πόνου. Αυτοί δεν έχουν τη δυνατότητα να πιουν το νερό της Λησμονιάς και επομένως είναι καταδικασμένοι να θυμούνται τα βάσανά τους (αρρώστιες, απώλειες, αδικίες, πάσης φύσεως δυσκολίες...)

ΟΙ ΥΠΟΘΕΤΙΚΟΙ ΛΟΓΟΙ ΤΟΥ ΠΟΙΗΜΑΤΟΣ Όντας βυθίσει...μην τους κλαις Ο καημός σου όσος και να’ναι...μην τους κλαις Βούρκος το νεράκι θα μαυρίσει α(ν) στάξει γι’ αυτές δάκρυ Κι αν πιουν θολό νερό, ξαναθυμούνται

ΤΑ ΛΑΟΓΡΑΦΙΚΑ & ΜΥΘΟΛΟΓΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΤΟΥ ΠΟΙΗΜΑΤΟΣ Στης Λησμονιάς την κρουσταλλένια βρύση Λιβάδι απ’ ασφοδίλι (πβλ Οδύσσεια λ, 539) Σημείωση: ο Μαβίλης χρησιμοποιεί διαφορετικά το μύθο του νερού της λησμονιάς: οι νεκροί δεν πίνουν το νερό της λησμονιάς για να ξεχάσουν τις χαρές της ζωής, αλλά τις πίκρες της ζωής, ώστε να μην πικραίνονται απ’ αυτές.

ΔΙΑΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΤΟ ΝΕΡΟ: Θρησκεία (αγιασμός, βάπτιση) Βιολογία/Γεωγραφία/Περιβάλλον Μυθολογία/Ιστορία (Κασταλία πηγή, θεότητες του νερού) Λαογραφία (αμίλητο νερό, αθάνατο νερό) Γλώσσα (παροιμίες, μεταφορικές εκφράσεις) Λογοτεχνία/ Ποίηση (δες «Η Λιτανεία», Μυριβήλη ΚΝΛ α’ γυμνασίου) Εικαστικές Τέχνες (θαλασσογραφίες...)

Ακούμε το ποίημα...και όχι μόνο Ακούστε το ποίημα μελοποιημένο από τον Μανώλη Καλομοίρη με την υψίφωνο Μαρκέλα Χατζιάνο. Ακούστε ένα τραγούδι του Δημήτρη Ζερβουδάκη με τον τίτλο «Λήθη» αλλά και του Γιάννη Χαρούλη με τον τίτλο «Της Λήθης το πηγάδι». Ακούστε και «Της Άρνης το νερό»

Να μην ξεχάσω να...