Σεληνιακές επιδράσεις Πειραματικού Γυμνασίου Ηρακλείου στη ζωή Γ’ τάξη Πειραματικού Γυμνασίου Ηρακλείου

Χαρακτηριστικά της Σελήνης Διάμετρος: 1/4 της Γης Μάζα: 1/81 της Γης Βαρύτητα: 17% της Γήïνης (Ένας άνθρωπος 70 Kgr, στη σελήνη ζυγίζει 12,5 Kgr ) Μέση θερμοκρασία ημέρας: 107 C Μέση θερμοκρασία νύχτας: -153 C Μέση απόσταση από τη Γη: 384.400 Km

Κινήσεις της Σελήνης Η Σελήνη εκτελεί μια περιστροφική κίνηση γύρω από τον άξονα της σε 27 ημέρες, 7 ώρες, 43 λεπτά και 11,5 δευ/τα. (Αστρικός μήνας) Η Σελήνη κινείται επίσης γύρω από τη Γη σε εκλειπτική τροχιά στον ίδιο ακριβώς χρόνο. Σελήνη και Γη ταυτόχρονα κινούνται γύρω από τον Ήλιο.

Επειδή ο χρόνος περιστροφής της Σελήνης γύρω από τον άξονα της και γύρω από τη Γη είναι ο ίδιος, γι αυτό από τη Γη φαίνεται πάντοτε το ίδιο ημισφαίριο. περιστροφή Σελήνης Σελήνη ΓΗ

Φάσεις της Σελήνης Η Σελήνη δεν εκπέμπει δικό της φως. Απλά αντανακλά το φως του Ήλιου που πέφτει στην επιφάνεια της. Επίσης έχει σφαιρικό σχήμα. Έτσι πάντοτε (εκτός από την έκλειψη Σελήνης) φωτίζεται η μισή της επιφάνεια. Εμείς όμως από τη Γη και λόγω των θέσεων Ήλιου – Σελήνης - Γης, σε κάποιες περιπτώσεις βλέπουμε όλη τη φωτιζόμενη επιφάνεια (Πανσέληνος), σε κάποιες άλλες τη μισή από τη φωτιζόμενη (πρώτο ή τρίτο τέταρτο), σε άλλες καθόλου (νέα Σελήνη) και στις υπόλοιπες όλα τα ενδιάμεσα.

Οι φάσεις της Σελήνης επαναλαμβάνονται κάθε 29 ημέρες, 12 ώρες, 44 λεπτά και 2,86 δευτερόλεπτα. Η χρονική αυτή διάρκεια ονομάζεται Σεληνιακός ή Συνοδικός μήνας.

Έκλειψη Ηλίου Όταν η Σελήνη βρεθεί ανάμεσα στον Ήλιο και στη Γη, τότε η σκιά της πέφτει σε κάποια μέρη της Γης και επομένως όσοι βρίσκονται σε αυτά δεν βλέπουν ολόκληρο τον Ήλιο αλλά ένα μέρος του μόνο (μερική έκλειψη Ηλίου), ένα δακτυλίδι (δακτυλοειδής ) ή και καθόλου (ολική έκλειψη).

Έκλειψη Ηλίου Όταν συμβαίνει έκλειψη Ηλίου έχουμε Νέα Σελήνη.

Έκλειψη Σελήνης Όταν η Γη βρεθεί ανάμεσα στον Ήλιο και στη Σελήνη, τότε η σκιά της πέφτει πάνω στη Σελήνη. Αυτό ονομάζεται έκλειψη σελήνης. Μπορεί η έκλειψη να είναι μερική ή ολική. Όταν συμβαίνει έκλειψη Σελήνης, τότε έχουμε Πανσέληνο.

Οι εκλείψεις δεν συμβαίνουν κάθε μήνα, γιατί το επίπεδο της τροχιάς της Σελήνης σχηματίζει γωνία 5ο με το επίπεδο της τροχιάς της Γής.

Τι είναι ο κύκλος Σάρος; Ο κύκλος Σάρος υπάρχει επειδή χρειάζονται 18 χρόνια και 11 ημέρες για ολόκληρη την τροχιά της Σελήνης να μεταπέσει μια φορά στο επίπεδο τροχιάς της έτσι ώστε οι σεληνιακοί δεσμοί να κάνουν μια πλήρη περιστροφή πάνω στην τροχιά. Αυτή η περίοδος ισούται σχεδόν με έναν ακέραιο αριθμό σεληνιακών μηνών (223 x 29.53 ημέρες = 6,585.19 ημέρες) κατά την διάρκεια του κάθε κύκλου Σάρος. Επειδή το πραγματικό μήκος του κάθε Κύκλου Σάρος είναι 6,585.32 ημέρες, πρέπει να περιμένουμε τρεις (3)κύκλους Σάρος για να επαναληφθεί μια ηλιακή έκλειψη στο ίδιο περίπου σημείο στη Γη.

Διαδοχικές εκλείψεις στον κύκλο Σάρος συμβαίνουν σε απόσταση ενός τρίτου πάνω στη γήινη σφαίρα, και μετά από τρεις κύκλους Σάρος, η έκλειψη επιστρέφει στην ίδια σχεδόν γεωγραφική θέση μετά από 54 χρόνια και 33 ημέρες. Δώδεκα διαφορετικές μεγάλες σειρές Σάρος εκλείψεων συμβαίνουν στη εποχή μας, με μια από αυτές να δημιουργεί τις εκλείψεις του 1937, 1955, 1973, 1991 και 2009, με καθεμία να έχει διάρκεια σχεδόν 7.5 λεπτά.

Συχνότητα εκλείψεων Οι ηλιακές εκλείψεις είναι αρκετά συχνές, από 2 έως 5 το χρόνο, αλλά η περιοχή πάνω στο έδαφος που σκοτεινιάζει ολικά είναι μόνο μερικά χιλιόμετρα πλατιά. Σε οποιαδήποτε θέση πάνω στη Γη, μια ολική έκλειψη συμβαίνει κάθε 360 χρόνια. Οι εκλείψεις της Σελήνης είναι πολύ λιγότερες από τις ηλιακές. Όμως κάθε σεληνιακή έκλειψη καλύπτει περίπου το μισό της επιφάνειας της Γης. Σε οποιαδήποτε θέση πάνω στη Γη μπορούν να συμβούν το πολύ τρεις εκλείψεις κάθε χρόνο, όμως κάποιες χρονιές δεν συμβαίνει καμία.

ΠΑΛΙΡΡΟΙΕΣ Η πλημμυρίδα (υψηλή στάθμη του νερού της θάλασσας) σε τόπο που βρίσκεται πιο κοντά στη Σελήνη, τείνει να είναι πιο υψηλή από την αντίστοιχη πλημμυρίδα στην απέναντι πλευρά της Γης (που είναι λίγο πιο επίπεδη). Περίπου έξι ώρες αργότερα στην ίδια περιοχή, εμφανίζεται μια χαμηλή παλίρροια (Άμπωτη) και οι στάθμη του νερού πέφτει. Από απόσταση, το παλιρροιακό κύμα φαίνεται να έχει σχεδόν σταθερή θέση ενώ η Γη περιστρέφεται από κάτω.

Πορθμός του Ευρίπου Ο πορθμός του Ευρίπου, στη Χαλκίδα. Οι παλιρροιακές μεταβολές της στάθμης της θάλασσας είναι ταχύτερες στο νότιο Ευβοϊκό κόλπο (λόγω της διαμόρφωσης των κόλπων). Η διαφορά στάθμης μεταξύ των δύο κόλπων που προκύπτει δημιουργεί ροή νερού από τον ένα κόλπο στον άλλο. Στο στενό πέρασμα του πορθμού (40 μέτρα), η ταχύτητα ροής του νερού φθάνει και τα 15 χιλιόμετρα την ώρα.

Τις παλίρροιες τις δημιουργούν : Η ΒΑΡΥΤΙΚΗ ΕΛΞΗ ΤΗΣ ΣΕΛΗΝΗΣ. Η Σελήνη έλκει περισσότερο τους τόπους της Γης που βρίσκονται πλησιέστερά της, παρά τους τόπους στην πιο μακρινή πλευρά. Αυτή η διαφορική έλξη είναι η αιτία που παράγεται ένα σφαιροειδές παραμόρφωσης δηλαδή προκαλείται μια διόγκωση στους τόπους της Γης απέναντι από τη Σελήνη και μια μείωση στάθμης 90 μοίρες πριν και μετά, κατά τη φορά περιστροφής της Γης. Η ΒΑΡΥΤΙΚΗ ΕΛΞΗ ΤΟΥ ΗΛΙΟΥ. Συμβαίνει το ίδιο, όπως ακριβώς με τη βαρυτική έλξη της Σελήνης. Η ΒΑΡΥΤΙΚΗ ΕΛΞΗ ΚΑΘΕΝΟΣ ΟΥΡΑΝΙΟΥ ΣΩΜΑΤΟΣ ΧΩΡΙΣΤΑ. Συμβαίνει το ίδιο όπως με τη βαρυτική έλξη της Σελήνης και του Ήλιου αλλά το αποτέλεσμα είναι πολύ μικρό.

Εξ αιτίας της μεταβολής της κλίσης της Σελήνης ως προς τον Γήϊνο Ισημερινό(+/- 28.5 μοίρες) μέσα σε ένα σεληνιακό μήνα η μέγιστη παλίρροια μετακινείται προς υψηλότερα ή χαμηλότερα γεωγραφικά πλάτη!

Οι παλίρροιες γίνονται ισχυρότερες (18%) όταν η Σελήνη βρίσκεται στο πλησιέστερο σημείο της τροχιάς της γύρω από τη Γη (Περίγειο). Εξ αιτίας της ταλάντευσης της τροχιάς της Σελήνης με περίοδο 18.6 χρόνια οι παλιρροιακές δυνάμεις παρουσιάζουν αντίστοιχη περιοδικότητα.

Αν και η βαρυτική έλξη του Ήλιου είναι 178 φορές ισχυρότερη από την βαρυτική έλξη της Σελήνης, η Σελήνη είναι εκείνη που εξουσιάζει τον παλιρροιακό μηχανισμό. Επειδή η παλιρροιακή έλξη είναι ανάλογη προς τον αντίστροφο κύβο της απόστασης, και ο λόγος της απόστασης του Ήλιου προς την απόσταση της Σελήνης είναι 390, κάνει έτσι την ηλιακή παλιρροιακή έλξη μόνο 178/390 = 0,46 της σεληνιακής παλιρροιακής έλξης.

Ατμοσφαιρικές Επιδράσεις Η διακύμανση της βαρομετρικής πίεσης με δύο μέγιστα και δύο ελάχιστα κατά την διάρκεια μιας ημέρας οφείλεται σε παλιρροιακά φαινόμενα στην ατμόσφαιρα. Εάν ασυνήθιστες ισχυρές παλίρροιες συμβεί να συμπέσουν με μετεωρολογικές παλίρροιες (που προκαλούνται από τις χειμερινές θύελλες με χαμηλή ατμοσφαιρική πίεση και ισχυρούς ανέμους), τότε κίνδυνος πλημμυρών σε παράκτιες περιοχές είναι μεγάλος.

Επιπτώσεις στη διάρκεια της ημέρας Οι υδάτινες διογκώσεις λειτουργούν σαν φρένο στην περιστρεφόμενη Γη, αναγκάζοντάς την να επιβραδύνει βαθμιαία την περιστροφή της. Το αποτέλεσμα είναι, οι ημέρες να επιμηκύνονται περίπου κατά 1.6 χιλιοστά του δευτερολέπτου ανά αιώνα.

Αν όμως πάμε πίσω 370 εκατομμύρια χρόνια, φαίνεται ότι μια ημέρα ήταν περίπου 22 ώρες, και το έτος είχε περίπου 400 τέτοιες ημέρες. Αυτό επιβεβαιώνεται με τα αποτελέσματα της ανάλυσης σε κοράλλια, τα οποία αποκαλύπτουν μια καταπληκτική περιοδικότητα στους δακτυλίους ανάπτυξής τους. Υπάρχουν περίπου 400 ημερήσιοι δακτύλιοι ανάπτυξης, σε κάθε ετήσιο σύνολο δακτυλίων.

Ο άνθρωπος στη Σελήνη

Στις 16 Ιουλίου 1969 ο πύραυλος Κρόνος 5 εκτοξεύεται από το ακρωτήριο Καναβεραλ των Ηνωμένων Πολιτειών με επιβάτες τους Νιλ Άρμστρογκ, Έντουιν Όλντριν και ο Μάικλ Κόλινς με προορισμό τη Σελήνη.

Στις 20 Ιουλίου 1969 ο Νιλ Άρμστρογκ πάτησε πρώτος στη Σελήνη Στις 20 Ιουλίου 1969 ο Νιλ Άρμστρογκ πάτησε πρώτος στη Σελήνη. Τη στιγμή που πατούσε είπε τη φράση: Ένα μικρό βήμα για έναν άνθρωπο, ένα τεράστιο άλμα για την ανθρωπότητα.

Στις 24 Ιουλίου 1969 οι αστροναύτες επιστρέφουν στη Γη.

Άνθρωπος και Σελήνη στο μέλλον. Στο μέλλον προβλέπεται η εγκατάσταση τηλεσκοπίων και ο εποικισμός της Σελήνης.

Η ΣΕΛΗΝΗ ΣΤΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ Η σελήνη στη λόγια ποίηση Η σελήνη στην λαϊκή ποίηση ( μαντινάδες) Η σελήνη στη μυθολογία Η σελήνη στις λαϊκές παραδόσεις

Μεθοδολογική προσέγγιση Έρευνα σε βιβλιοθήκες και Internet Συζήτηση – ανάλυση των κειμένων Δημιουργία λαϊκής ποίησης Σύνθεση του υλικού της έρευνας σε posters Σύνθεση του υλικού της έρευνας σε CD ROM

Εκδρομή στους Δελφούς και παρακολούθηση του προγράμματος: Γεωπεριβαλλοντικά – Γεωπολιτιστικά – Γεωμυθολογικά μονοπάτια στη Φωκίδα «Αρχαίο μονοπάτι Δελφών – Κίρρας» που διοργάνωσε το Κέντρο Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης Άμφισσας.

Αν θέλετε πάτε για ψάρεμα τότε να έχετε υπόψη σας ότι την καλύτερη ψαριά την βγάζετε με Νέα Σελήνη ή Πανσέληνο και 30 λεπτά μέχρι μια ώρα από την ανατολή ή τη δύση του Ηλίου ή της Σελήνης.