ΘΕΩΡΙΑ ΑΝΑΓΚΩΝ Abraham Maslow Εισηγητής: Παπαθανασίου Κατερίνα Νοέμβριος 2014
ΟΡΙΖΟΝΤΑΣ ΤΗΝ ΠΑΡΑΚΙΝΗΣΗ: Η διαδικασία που έχει επίδραση στην ένταση, την κατεύθυνση, και την επιμονή στην προσπάθεια ενός μεμονωμένου ατόμου κατά την επίτευξη ενός στόχου Λέξεις κλειδιά 1) Ένταση: πόσο σκληρά προσπαθεί ένα άτομο 2) Κατεύθυνση: προς ένα επικερδή στόχο 3) Επιμονή: για πόσο χρονικό διάστημα
Απόδοση: Με τον όρο “απόδοση” συνηθίζεται να εννοείται η διεκπεραίωση μιας εργασίας (ενός καθήκοντος) στο λιγότερο δυνατό χρόνο, με το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα και με την ανάλωση των λιγότερο δυνατών πόρων. Η απόδοση των ατόμων, εξαρτάται από την ικανότητά τους να αποδίδουν , αλλά και από τη διάθεσή τους να καταβάλουν προσπάθεια για να αποδώσουν. Κάθε επιχείρηση, προκειμένου να εξασφαλίσει τη διάθεση των εργαζομένων για υψηλότερη απόδοση πρέπει να δημιουργεί τα κατάλληλα κίνητρα.
Σχέση μεταξύ παρακίνησης και απόδοσης Ικανότητα Παρακίνηση Απόδοση Συνθήκες
Η παρακίνηση των εργαζομένων έχει στόχο να αναλάβουν ευθύνες, να καταβάλουν προσπάθειες, να ανταποκρίνονται στα καθήκοντά τους, να υλοποιούν έργο, να πετυχαίνουν στόχους και γενικά να αποδίδουν. Για την κατανόηση του ζητήματος της παρακίνησης των εργαζομένων για απόδοση έχουν αναπτυχθεί αρκετές θεωρίες που προσπαθούν να προσδιορίσουν: Τι είναι αυτό που παρακινεί τους εργαζομένους Με ποιους τρόπους οι επιχειρήσεις και τα διοικητικά στελέχη μπορούν να παρακινήσουν τους συνεργάτες τους για υψηλή απόδοση
Θεωρία Αναγκών του Α.Maslow Υποστηρίζει ότι η συμπεριφορά ενός ατόμου σε κάποια στιγμή καθορίζεται από την ισχυρότερη ανάγκη. Σημαντικό για τους μάνατζερ να έχουν κάποια αντίληψη σχετικά με τις κοινότερες και σπουδαιότερες ανάγκες των ανθρώπων. Υπάρχει μια ιεράρχηση μέσα στην οποία τοποθετούνται οι ανάγκες σε πέντε κατηγορίες.
1) Φυσιολογικές ανάγκες 1)Φυσιολογικές ανάγκες: εμφανίζονται στην κορυφή της ιεραρχίας γιατί τείνουν να έχουν την υψηλότερη δύναμη μέχρις ότου ικανοποιηθούν κάπως. Είναι οι βασικές ανάγκες που συντελούν στη διατήρηση της ζωής: π.χ τροφή, ένδυση, στέγη 2) Ανάγκες για ασφάλεια 1) Φυσιολογικές ανάγκες 2)Ανάγκες ασφάλειας: αυτή είναι η ανάγκη για αυτοσυντήρηση. Ο άνθρωπος έχει ανάγκη να αισθάνεται σιγουριά για την ύπαρξή του και την ικανοποίηση των φυσιολογικών του αναγκών στο μέλλον (μόνιμη απασχόληση,σύνταξη,κατοικία κτλ)
1) Φυσιολογικές ανάγκες 3)Κοινωνικές ανάγκες: Οι ανάγκες του ανθρώπου να ανήκει σε μια ή περισσότερες κοινωνικές ομάδες, να γίνεται αποδεκτός από αυτές , να αναπτύσσει φιλικές σχέσεις, να προσφέρει και να κερδίζει αγάπη και στοργή 4) Εγωιστικές 1) Φυσιολογικές ανάγκες 2) Ανάγκες για ασφάλεια 3) Κοινωνικές 4)Ανάγκες εγωιστικές ή αναγνώρισης: οι ανάγκες για αναγνώριση και σεβασμό από τους άλλους, για φήμη, κύρος, εκτίμηση, επιτυχία, ανεξαρτησία, αυτοσεβασμό και αυτοεκτίμηση. Η ικανοποίησή τους παράγει αισθήματα αυτοπεποίθησης, αξιοπρέπειας, δύναμης, γοήτρου.
1) Φυσιολογικές ανάγκες 4) Εγωιστικές 1) Φυσιολογικές ανάγκες 2) Ανάγκες για ασφάλεια 3) Κοινωνικές 5) Ολοκλήρωσης 5) Ανάγκες ολοκλήρωσης ή αυτοπραγμάτωσης: Πρόκειται για την ανώτερη κατηγορία δαπανών . Είναι οι ανάγκες που έχει ο άνθρωπος να γίνει αυτό που θέλει να γίνει, να πραγματοποιήσει όλα του τα όνειρα, τις προσδοκίες του, να τελειοποιηθεί. Τα άτομα ικανοποιούν αυτή την ανάγκη κατά διαφορετικούς τρόπους (π.χ ιδεώδης μητέρα ή διευθύντρια, αθλητής ,μουσικός κτλ)
Καθώς οι άνθρωποι κινούνται προς την κορυφή της πυραμίδας, οι ανάγκες καθίστανται ολοένα και περισσότερο ψυχολογικές και κοινωνικές.
10% 40% 50% 70% 85% Ο Maslow ισχυρίστηκε ότι απόλυτη ικανοποίηση των αναγκών δεν υπάρχει. Σε έναν μέσο άνθρωπο ικανοποιούνται κατά 85% οι φυσιολογικές , 70% οι ανάγκες για ασφάλεια, 50% οι κοινωνικές ανάγκες, κατά 40% η ανάγκη για αυτοεκτίμηση και κατά 10% οι ανάγκες για αυτοολοκλήρωση. Στην ιεραρχική αυτή δομή δεν μπορείς να παρακινήσεις μια ανάγκη αν δεν έχει καλυφθεί σε μεγάλο ποσοστό η προηγούμενη.
Το μοντέλο του Maslow δεν είναι στατικό αλλά μεταβάλλεται, εξελίσσεται μέσα στον χρόνο και επηρεάζεται από διάφορους παράγοντες όπως ο πολιτισμός, η ανάπτυξη, η τεχνολογία, οι προσδοκίες, οι μεταβολές αξιών κ.α. Μετά από έρευνες που πραγματοποιήθηκαν οι ιεραρχικές δομές κατά Maslow μπορεί να διαφέρουν από τόπο σε τόπο και από χώρα σε χώρα λόγω κουλτούρας και κοινωνικών δομών.
Βιβλιογραφία 1. Κανελλόπουλος Χ., (2003) , Μανατζμεντ – Αποτελεσματική Διοίκηση, Αθήνα 2. Μπουράντας Δ., Βάθης Α., Παπακωνσταντίνου Χ., Ρεκλείτης Π., (1999) , Αρχές Οργάνωσης και Διοίκησης Επιχειρήσεων και υπηρεσιών, Οργανισμός Εκδόσεων Διδακτικών Βιβλίων, Αθήνα.