Οριζόντιο Έργο Υποστήριξης Σχολείων, Εκπαιδευτικών και Μαθητών στο Δρόμο για το ΨΗΦΙΑΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ, νέες υπηρεσίες Πανελλήνιου Σχολικού Δικτύου και Στήριξη του ΨΗΦΙΑΚΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ Δράση Α8 Πρακτική εκπαίδευση του προσωπικού ενδοσχολικής τεχνικής υποστήριξης Υπηρεσίες Πανελλήνιου Σχολικού Δικτύου ΕΑ17 - Δημιουργία και συντήρηση ιστοτόπου με χρήση Joomla!

Προεπισκόπηση Παρουσίασης Δημιουργία και συντήρηση ιστοτόπου με χρήση Joomla! Εισαγωγή Ορισμοί Χαρακτηριστικά Joomla! Μεταφορά αρχείων με χρήση FTP εφαρμογών – WinSCP – FileZilla Εγκατάσταση Joomla! στο ΠΣΔ – Αυτόματη εγκατάσταση – Χειροκίνητη εγκατάσταση Μεταφορά Joomla! δικτυακού τόπου σε διακομιστή web του ΠΣΔ Αντιμετώπιση προβλημάτων Θέματα ασφαλείας δικτυακών τόπων 2

Ορισμοί Δημιουργία και συντήρηση ιστοτόπου με χρήση Joomla! Σύστημα Διαχείρισης Περιεχομένου – Διαδικτυακή εφαρμογή για την διαδικτυακή τροποποίηση του περιεχομένου ενός δικτυακού τόπου Διεύθυνση ιστοσελίδων (URL) – Είναι η διεύθυνση που χρησιμοποιείται για την επίσκεψη των ιστοσελίδων από τα προγράμματα φυλλομετρητών (web browsers) Διακομιστής web – Είναι ο διακομιστής (server) για την δημοσίευση των σελίδων Εφαρμογή ftp – Εφαρμογή για την μεταφορά αρχείων μεταξύ ενός σταθμού εργασίας και του διακομιστή web 3

Εισαγωγή Δημιουργία και συντήρηση ιστοτόπου με χρήση Joomla! Το ΠΣΔ παρέχει – Δυνατότητα δημιουργίας ιστοσελίδων με χρήση του Joomla! Πιστοποιημένοι χρήστες Joomla! – Δωρεάν σύστημα διαχείρισης περιεχομένου – Ανάπτυξη δυναμικών ιστοσελίδων – Διαχείριση περιεχομένου τους από γραφικό περιβάλλον Χρησιμοποιεί τις παρακάτω τεχνολογίες: – Διακομιστή web τεχνολογίας Apache. – Γλώσσα προγραμματισμού PHP. – Βάση δεδομένων MySQL. 4

Χαρακτηριστικά Joomla! Δημιουργία και συντήρηση ιστοτόπου με χρήση Joomla! Πρότυπα Μενού Οργάνωση περιεχομένου Κατηγορίες χρηστών Plugins Components Modules 5

Μεταφορά αρχείων με χρήση του WinSCP Δημιουργία και συντήρηση ιστοτόπου με χρήση Joomla! Στοιχεία σύνδεσης – Το όνομα του διακομιστή web (host name) – Το όνομα χρήστη (username) – Ο κωδικός πρόσβασης (password) Στην επιλογή File protocol – Επιλέξτε προτιμότερα SFTP – Πατάτε login για να εισέλθετε 6

Μεταφορά αρχείων με χρήση του Filezilla Δημιουργία και συντήρηση ιστοτόπου με χρήση Joomla! Στοιχεία σύνδεσης – Το όνομα του διακομιστή web (node) – Το όνομα χρήστη (username) – Ο κωδικός πρόσβασης (password) 7

Αυτόματη εγκατάσταση Joomla! στο ΠΣΔ Δημιουργία και συντήρηση ιστοτόπου με χρήση Joomla! Συνδέεστε στον δικτυακό κόμβο του ΠΣΔ και επιλέγετε διαδοχικά – τον σύνδεσμο MySch – τον σύνδεσμο «Πίνακας Ελέγχου» – τον σύνδεσμο «Δημιουργία/Διαχείριση ιστοσελίδων» Στον τύπο ιστοσελίδας Joomla!, επιλέγετε – την ενέργεια «Δημιουργία ιστοσελίδας Joomla!» 8

Στην συνέχεια θα πρέπει να συμπληρώσετε τα παρακάτω στοιχεία: – Όνομα ιστότοπου: το όνομα του ιστότοπου που θα εμφανίζεται στην κεφαλίδα της σελίδας. – Βάση δεδομένων: η βάση δεδομένων την οποία θα χρησιμοποιεί η ιστοσελίδα – Πακέτο Joomla!: τα διαθέσιμα πακέτα είναι τα παρακάτω: – Joomla! 1.5 (προδιαμορφωμένη εγκατάσταση για σχολεία) – Joomla! 1.5 (μη προδιαμορφωμένη εγκατάσταση) – Joomla! 1.7 (μη προδιαμορφωμένη εγκατάσταση) – Joomla! 2.5 (μη προδιαμορφωμένη εγκατάσταση) – Συνθηματικό διαχειριστή: Πρόκειται για το συνθηματικό του διαχειριστή της ιστοσελίδας, ο οποίος είναι διαφορετικός από το συνθηματικό που έχετε στο ΠΣΔ. 9 Αυτόματη εγκατάσταση Joomla! στο ΠΣΔ Δημιουργία και συντήρηση ιστοτόπου με χρήση Joomla!

Χειροκίνητη εγκατάσταση Joomla! στο ΠΣΔ (1) Δημιουργία και συντήρηση ιστοτόπου με χρήση Joomla! Κατεβάστε το αρχείο της τελευταίας έκδοσης του Joomla! Αποσυμπιέστε το αρχείο του Joomla! σε ένα φάκελο στον υπολογιστή σας. Μεταφέρετε τα αρχεία που βρίσκονται στο φάκελο, στο χώρο της ιστοσελίδας σας στο ΠΣΔ. Πιστοποιηθείτε σαν χρήστης στο – Πλοηγηθείτε στο "MySch  Πίνακας ελέγχου  Ρυθμίσεις βάσης δεδομένων MySQL" Σε αυτή τη σελίδα δημιουργήστε μία νέα βάση δεδομένων και κωδικό πρόσβασης. 10

Όταν ολοκληρωθεί η μεταφορά των αρχείων στην ιστοσελίδα σας – επισκεφτείτε την ιστοσελίδα σας – θα πρέπει να εμφανιστεί ένας οδηγός – ακολουθείστε βήματα οδηγού Παραμετροποίηση και εγκατάσταση Joomla! 11 Χειροκίνητη εγκατάσταση Joomla! στο ΠΣΔ (2) Δημιουργία και συντήρηση ιστοτόπου με χρήση Joomla!

Χειροκίνητη εγκατάσταση Joomla! στο ΠΣΔ (3) Δημιουργία και συντήρηση ιστοτόπου με χρήση Joomla! Αν εμφανιστεί το μήνυμα "configuration.php μη εγγράψιμο" – Δημιουργήστε ένα αρχείο με το όνομα "configuration.php“ – Δώστε δικαιώματα εγγραφής – Συνεχίστε τα βήματα του οδηγού… Μετά την ολοκλήρωση της εγκατάστασης – Πρέπει να διαγράψετε το φάκελο "installation" – Βρίσκεται στον κατάλογο του Joomla! στον ιστοχώρο σας στο ΠΣΔ Αν η εγκατάσταση έχει πραγματοποιηθεί επιτυχώς – Εμφάνιση προεπιλεγμένης ιστοσελίδας του Joomla! 12

Μεταφορά ενός τοπικού Joomla! δικτυακού τόπου σε διακομιστή web του ΠΣΔ Δημιουργία και συντήρηση ιστοτόπου με χρήση Joomla! Μεταφορά τοπικών αρχείων Joomla! – Χρήση προγράμματος FTP Εξαγωγή της τοπικής βάσης δεδομένων – Σύνδεση στην τοπική εφαρμογή phpMyAdmin: συνήθως – Επιλογή βάσης δεδομένων: εξαγωγή σε αρχείο.sql Επεξεργασία του.sql αρχείου – Διαγραφή εντολής «CREATE DATABASE όνομα_τοπικής_ΒΔ» Εισαγωγή της τοπικής βάσης δεδομένων στην βάση του ΠΣΔ – Σύνδεση στην εφαρμογή phpMyAdmin – Εισαγωγή της βάσης (αρχείο.sql) Επεξεργασία του configuration.php – Χρήση FTP προγράμματος – Αλλαγή σε συγκεκριμένες μεταβλητές 13 Μεταβλητές var $user = 'Το όνομα χρήστη για την ΒΔ του ΠΣΔ‘; var $password = ‘Κωδικός πρόσβασης για την ΒΔ του ΠΣΔ'; var $db = 'Το όνομα της ΒΔ στην οποία έγινε εισαγωγή του.sql αρχείου'; var $host = 'userdb'; var $log_path = 'Το απόλυτο path του δικτυακού σας τόπου/logs'; var $tmp_path = 'Το απόλυτο path του δικτυακού σας τόπου/tmp';

Αντιμετώπιση Προβλημάτων Επαναφορά κωδικού διαχειριστή Joomla! (1) Συνδεθείτε στην MySQL βάση δεδομένων μέσω του phpMyAdmin Μετά την σύνδεση επιλέξτε την βάση δεδομένων που χρησιμοποιεί το Joomla! 14

Επιλέξτε στο αριστερό μέρος τον πίνακα της μορφής prefix_users, όπου prefix βάζετε το πρόθεμα της βάσης π.χ., j15, jos, j25c, ανάλογα με την έκδοση Joomla! που έχετε εγκαταστήσει και στην συνέχεια το «Browse distinct Values». Σημειώστε το όνομα του διαχειριστή - συνήθως είναι “Super Administrator” στην 1η εγγραφή). 15 Αντιμετώπιση Προβλημάτων Επαναφορά κωδικού διαχειριστή Joomla! (2)

Αντιμετώπιση Προβλημάτων Επαναφορά κωδικού διαχειριστή Joomla! (3) Επιλέξτε την καρτέλα SQL και εκτελέστε την ακόλουθη εντολή – UPDATE prefix_users SET password=MD5('νέος κωδικός εδώ') WHERE usertype = 'Super Administrator'; όπου prefix βάζετε το σωστό πρόθεμα του πίνακα users π.χ., jos, j15, j25c κτλ. Αν υπάρχουν περισσότεροι του ενός 'Super Administrator' διαχειριστές και θέλετε να αλλάξετε τον κωδικό για έναν από αυτούς τότε εκτελείτε την παρακάτω εντολή: – UPDATE `Όνομα_Βάσης_δεδομένων`.`prefix_users` SET `password` = MD5('Νέος_κωδικός') WHERE `prefix_users`.`username` ='Όνομα_χρήστη_διαχειριστή_Joomla!'; 16

Αντιμετώπιση Προβλημάτων Μη έγκυρο όνομα της βάσης δεδομένων Στο αρχείο $ /installation/installer/models/model.php θα πρέπει στη γραμμή 328 να γίνει αντικατάσταση του if (!preg_match( "#^[a-zA-Z]+[a-zA-Z0-9_]*$#", $DBname )) { με το if (!preg_match( "#^[a-zA-Z0-9_-]+[a-zA-Z0-9_-]*$#", $DBname )) { Στο αρχείο $ /installation/template/tmpl/dbconfig.html θα πρέπει στη γραμμή 21 να γίνει αντικατάσταση του var regex=/^[a-zA-Z]+[a-zA-Z0-9_]*$/; με το var regex=/^[a-zA-Z0-9_-]+[a-zA-Z0-9_-]*$/; 17

Αντιμετώπιση Προβλημάτων Συνήθη ερωτήματα (1) Εγκατέστησα το Joomla! χρησιμοποιώντας τον οδηγό αυτοματοποιημένης εγκατάστασης. – Πως μπορώ να αλλάξω το προεπιλεγμένο λογότυπο; – Πως μπορώ να το διαχειριστώ; – Πώς μπορώ να τον απενεργοποιήσω; – Τι γίνεται με τον παλαιό μου δικτυακό τόπο; Τι είναι η σελίδα autoschindex.php και ο κατάλογος autosch που βρήκα στον δικτυακό μου τόπο χωρίς να τα τοποθετήσω εγώ; Στον δικτυακό μου τόπο βρίσκω (εκτός από τη σελίδα autoschindex.php και τον κατάλογο autosch) και άλλες σελίδες, εικόνες και υποκαταλόγους που δεν τις τοποθέτησα εγώ. Μπορώ να τις διαγράψω; Μέσα στον κατάλογο autosch βρήκα εικόνες ή αρχεία που μου φάνηκαν χρήσιμα. Μπορώ να κάνω δεσμούς προς αυτά για να χρησιμοποιήσω στον δικτυακό τόπο που κατασκευάζω μόνος μου; Μπορώ να βελτιώσω την εικόνα του αυτόματα κατασκευασμένου δικτυακού μου τόπου κάνοντας αλλαγές στον κατάλογο autosch; 18

Θέματα ασφαλείας δικτυακών τόπων (1) Δημιουργία και συντήρηση ιστοτόπου με χρήση Joomla! Όταν επιλέγουμε την web εφαρμογή που θα χρησιμοποιήσουμε, να λαμβάνουμε υπόψη την υποστήριξη που αυτή παρέχει σε θέματα ασφάλειας – Έγκαιρη αντιμετώπιση προβλημάτων ασφάλειας – Ευκολία εγκατάστασης των σχετικών διορθώσεων Να παρακολουθούμε ηλεκτρονικές ομάδες συζητήσεων (forum) που ασχολούνται με την ασφάλεια τουλάχιστον για το λογισμικό που χρησιμοποιούμε, ώστε να ενημερωνόμαστε έγκαιρα όταν υπάρχουν νέες εκδόσεις που αντιμετωπίζουν επιβεβαιωμένες ευπάθειες. Πριν την εγκατάσταση πρόσθετων προγραμμάτων (components, plugins) να κάνουμε έλεγχο για τυχόν κενά ασφαλείας. 19

Θέματα ασφαλείας δικτυακών τόπων (2) Δημιουργία και συντήρηση ιστοτόπου με χρήση Joomla! Να φροντίζουμε για την ενημέρωση του λογισμικού μας και των επιμέρους προγραμμάτων που χρησιμοποιεί, όπως components/plugins αμέσως μόλις δημοσιοποιηθεί τρόπος αντιμετώπισης κάποιας ευπάθειας. Να μην αποκαλύπτουμε δημόσια τις ακριβείς εκδόσεις των εφαρμογών που χρησιμοποιούμε – Διευκολύνουμε την αναζήτηση ευπαθών συστημάτων με χρήση μηχανών αναζήτησης από κακόβουλους χρήστες… Να ενεργοποιούμε μόνο τα χαρακτηριστικά που είναι απολύτως απαραίτητα στις εφαρμογές αυτές – Να αποφεύγουμε την ενεργοποίηση των ομάδων συζητήσεων (phpBB) στα CMS, γιατί συχνά αποτελούν στόχο επίθεσης 20

Ερωτήσεις Δημιουργία και συντήρηση ιστοτόπου με χρήση Joomla! 21