Μaθημα 1ο ΕισαγωγικeΣ ΕννοιεΣ ΧημεΙαΣ
(περίπου 113 τα μέχρι σήμερα γνωστά). 1. Όλα τα υλικά σώματα , φυσικά και τεχνητά, έμβια και άβια, αποτελούνται από στοιχεία (περίπου 113 τα μέχρι σήμερα γνωστά).
2. Όλα τα στοιχεία αποτελούνται από άτομα. Κάθε στοιχείο έχει το δικό του άτομο (τόσα διαφορετικά άτομα όσα και τα στοιχεία).
3. Κάθε άτομο αποτελείται από: -τον πυρήνα ,που περιέχει τα θετικά πρωτόνια(p) και τα ουδέτερα νετρόνια( n) - τα αρνητικά ηλεκτρόνια(e) που βρίσκονται γύρω από τον πυρήνα.
Ο πυρήνας: 1. Βρίσκεται στο κέντρο του ατόμου 2. Είναι θετικά φορτισμένος 3. Καταλαμβάνει πολύ μικρό τμήμα του ατόμου 4. Περιέχει τη μεγαλύτερη μάζα του mp = mn = 1836 me
Ατομικός αριθμός (Ζ): είναι ο αριθμός p. Σε ένα άτομο που είναι ουδέτερο ισχύει: αριθμός p = αριθμός e ( Ο Ζ αποτελεί την ταυτότητα ενός ατόμου. Όλα τα άτομα με ίδιο Ζ ανήκουν στο ίδιο στοιχείο) Μαζικός αριθμός (Α): είναι ο αριθμός p+ n Σύμβολο ατόμου: ΖΑ Χ όπου Χ το σύμβολο του στοιχείου
Ισότοπα-ισοβαρή άτομα: Ισότοπα-ισοβαρή άτομα: Τα ισότοπα έχουν ίδιο Ζ και διαφορετικό Α. •ανήκουν στο ίδιο στοιχείο π.χ. 11 Η , 12 Η , 13 Η ) • έχουν ίδιες χημικές και διαφορετικές φυσικές ιδιότητες Τα ισοβαρή έχουν ίδιο Α και διαφορετικό Ζ. • ανήκουν σε διαφορετικά στοιχεία π.χ. 612 C, 712 N • έχουν ίδιες φυσικές και διαφορετικές χημικές
4.Κάθε στοιχείο έχει το δικό του σύμβολο: 4.Κάθε στοιχείο έχει το δικό του σύμβολο: Υδρογόνο (H) Φθόριο(F) Οξυγόνο (O) Χλώριο(Cl) Άζωτο(N) Βρώμιο (Br) Θείο(S) Ιώδιο( I ) Φώσφορος (P) Ήλιο(He) Άνθρακας ( C ) Νέο (Ne)
Αργό(Ar) Αργίλιο (Al) Χρυσός(Au) Μόλυβδος(Pb) Σίδηρος (Fe) Άργυρος (Ag) Νάτριο(Na) Χαλκός (Cu) Λευκόχρυσος (Pt) Κάλιο(K) Ψευδάργυρος(Zn) Υδράργυρος (Hg) Μαγνήσιο(Mg) Μαγγάνιο(Mn) Βάριο (Ba) Ασβέστιο(Ca) Νικέλιο(Ni) Χρώμιο(Cr)
5. Τα άτομα των στοιχείων φτιάχνουν : • μόρια στοιχείων (περιέχουν ίδια άτομα ) π.χ. Fe , Ο3 , Ρ4 διατομικά στοιχεία: O2 , H2 ,N2 ,F2 , Cl2 , Br2 , I2 • μόρια χημικών ενώσεων (περιέχουν διαφορετικά άτομα ) π.χ. Η2Ο , ΝΗ3 • ιόντα (με πρόσληψη ή αποβολή ηλεκτρονίων) κατιόντα (θετικό φορτίο) π.χ. NH4+ , Κ+ ανιόντα (αρνητικό φορτίο) π.χ. ΟΗ- ,Ν3- μονοατομικά (φορτισμένα άτομα) π.χ. Αl3+ πολυατομικά (φορτισμένα συγκροτήματα ατόμων) π.χ. HCO3-
6. Δομικά σωματίδια της ύλης : 6. Δομικά σωματίδια της ύλης : ουδέτερα σωματίδια άτομα μόρια ( στοιχεία) ( στοιχεία και χημ.ενώσεις) φορτισμένα σωματίδια μονοατομικά ιόντα πολυατομικά ιόντα
7. Ταξινόμηση της ύλης: Καθορισμένα σώματα (στοιχεία και χημικές ενώσεις) Περιέχουν ένα είδος μορίων ( H2 , NH3 ) - Μίγματα (ομογενή και ετερογενή) Περιέχουν περισσότερα από ένα είδος μορίων ( αίμα, κράματα, αέρας , φυσικό νερό) Τα ομογενή μίγματα λέγονται διαλύματα
8. Μονάδες μέτρησης: α. μάζας: β. όγκου: α. μάζας: 1Kg =1000g , 1g=1000mg , 1mg=1000μg β. όγκου: 1m3=1000L , 1L=1000mL ( 1L=1dm3 , 1mL=1cm3) γ. θερμοκρασίας: 1oC ( θ oC ) , 1K (T K) ισχύει T K= θ oC +273
9. Καταστάσεις της ύλης: στερεή - καθορισμένο σχήμα και καθορισμένος όγκος υγρή - καθορισμένος όγκος και μη καθορισμένο σχήμα αέρια - μη καθορισμένος όγκος και μη καθορισμένο σχήμα
10. Μεταβολές φυσικών καταστάσεων: Θέρμανση εξάχνωση τήξη εξάτμιση- βρασμός στερεό υγρό αέριο πήξη συμπύκνωση-υγροποίηση ψύξη
•σημείο ζέσεως ή σημείο βρασμού • σημείο πήξης ή σημείο τήξης 11.Φυσικές σταθερές: •σημείο ζέσεως ή σημείο βρασμού π.χ. σ.ζ. νερού 100 oC (Ρ=1atm) • σημείο πήξης ή σημείο τήξης π.χ. σ.π. νερού 0 oC (Ρ=1atm) • πυκνότητα ( ρ= 𝒎 𝑽 , μονάδες: 1g/cm3 , 1Kg/m3 )
4. Το Κ + είναι μονοατομοκό κατιόν. Δημιουργείται από το άτομο του Εφαρμογές: 1. Το άτομο 817 Ο περιέχει 8p , 8e , 9n 2. Το ιόν 817 Ο 2- περιέχει 8p , 10e , 9n 3. Το ιόν 1123 Να + περιέχει 11p , 10e , 12n 4. Το Κ + είναι μονοατομοκό κατιόν. Δημιουργείται από το άτομο του Κ με αποβολή ενός ηλεκτρονίου. Το Ν 3- είναι μονοατομικό ανιόν. Δημιουργείται από το άτομο του Ν με πρόσληψη 3 ηλεκτρονίων. Το ΝΟ3 - είναι πολυατομικό ανιόν. Το ΝΗ4 + είναι πολυατομικό κατιόν. 5. Οι -20oC είναι 273+(-20)=253Κ Οι 500Κ είναι 500-273=227oC 6. 0,3Kg =300g , 5g=5000mg , 30 mg=0,030 g