Pb-Zn Ore deposits in Greece Kirki-Evros* Thermes* Thasos – P. Kavala – Pangaeon* Agistron –Vrontou* Pontokerasia –Kilkis* Chalkidiki* Lavrio* Molaoi -Lakonia Cyclades (Milos, Siphnos, Serifos, Antiparos)* E Aegean islands* (Lesvos, Chios, Samos)

Σημαντικά Μεταλλευτικά Κέντρα κατά την Αρχαιότητα στην Ελλάδα 1 2 3 4 5 Λαύριο ΒΑ Χαλκιδική Θάσος και Παλαιά Καβάλα Παγγαίο Σίφνος

Μεταλλευτικό Κέντρο Λαυρίου Το Λαύριο είναι ένα από τα παλαιότερα και σημαντικότερα ( 3000 π.Χ.) μεταλλευ-τικά κέντρα στον κόσμο. Οι πρόσοδοι από τα πλούσια σε άργυρο μεταλλεύματα μο-λύβδου ήταν ένας από τους σημαντικότε-ρους παράγοντες της ευημερίας και της ανάπτυξης των Αθηνών. Η απόληψη αργύρου την αρχαιότητα ανήλθε σε 3500 t και αργότερα σε 1000 t.

Γεωλογία – Μεταλλοφορία Αττικοκυκλαδική Μάζα Τρεις Μεταλλοφόροι Ορίζοντες ( Μεταλλοφόρα Σώματα ) στην επαφή Ανθρακικού Πετρώματος/ Γνευσίου Δύο τύποι Μεταλλοφορίας PBG Fe-Mn-Μεταλλεύματα Γένεση ( Υδροθερμική – Κάρστ )

Μετάλλευμα

Μεταλλικά Ορυκτά του Λαυρίου

Σημαντικές Περίοδοι Εκμετάλλευσης Κατά τη διάρκεια του χρυσού αιώνα του Περικλέους Τέλος του 19του έως το τέλος του 2ου αιώνα Ποσότητες μολύβδου και αργύρου που εξορύχτηκαν κατά την αρχαιότητα και τη νεώτερη εποχή. Περίοδος Pb (t) Ag (t) Εξορυγμένο υλικό (t) Αρχαιότητα – 0 π.Χ. 1.400.000 3.500 13.000.000 0 – 1987 μ.Χ 860.000 1.000 30.000.000

Επιπτώσεις και Προβλήματα στο Περιβάλλον Τεράστιες ζημιές και καταστροφές στην περιοχή του Λαυρίου ( Λαυρεωτική ) Μεταλλευτικά και μεταλλουργικά μπάζα είναι κατανεμημένα σ’ ολόκληρη την περιοχή Μόλυνση του εδάφους Καταστροφή του τοπίου Προβλήματα υγείας

Εκπομπές As, Cd, Hg, Pb, Zn, για εννέα χώρες της Ευρώπης, για το έτος 1982 (VERNET, 1991). Χώρα Εκπομπή As Cd Hg Pb Zn Βουλγαρία 146,9 65,5 8,6 1569 1761 Γαλλία 143,7 31,8 16,7 8682 3637 Ελβετία 3,7 0,9 0,1 450 62 Ελλάδα 14,8 3,2 1,5 1393 194 Ισπανία 265,1 133,1 9,3 4227 3918 Ιταλία 94,9 35,7 10,8 8591 1998 Μεγ. Βρετανία 118,5 30,7 37,7 8615 2299 Ολλανδία 34,1 5,5 6,7 2205 294 Σουηδία 180,9 16,4 7,3 1034 426

Έκταση που καλύπτουν οι διάφορες λιθολογικές ενότητες στην περιοχή του Λαυρίου. Τύπος πετρώματος Έκταση (m2) Ποσοστό (%) Μάρμαρο με ενστρώσεις σχιστολίθου 6238189,48 86,22 Σχιστόλιθος με ενστρώσεις μαρμάρου 957995,00 13,24 Σχιστο-γνεύσιος 9713,00 0,13 Πρασινίτης 27301,00 0,38 Σιδηρούχος μεταλλοφορία 1831,00 0,03 Συνολική έκταση 7235029,48 100,00

Για περιβαλλοντικές μελέτες είναι σημαντικό να υπάρχουν πληροφορίες για: λιθολογία γεωγραφική κατανομή των απορριμμάτων (πιθανές πηγές εκπομπών ρύπων) κατηγορίες χρήσης της γης γεωχημική κατανομή των στοιχείων στο έδαφος (σκόνη των σπιτιών) χωρική κατανομή του pH εκχυλισιμότητα και βιοδιαθεσιμότητα των στοιχείων προσρόφηση των στοιχείων από τα φυτά πρόσληψη των στοιχείων από τους ανθρώπους τη γεωχημεία του υπογείου νερού

Έκταση διαφόρων τύπων μεταλλουργικών απορριμμάτων και ρυπασμένου εδάφους στην περιοχή του Λαυρίου. Μεταλλουργικά απορρίμματα Έκταση (m2) Ποσοστό (%) Απορρίμματα εμπλουτισμού/επίπλευσης (σαβούρα) 474.211,83 6,55 Σκουριές 397.568,97 5,50 Σκουριές και απορρίμματα αμμοβολής 135.764,79 1,88 Διάσπαρτες σκουριές 145.008,07 2,00 Άμμοι εμπλουτισμού/επίπλευσης με διάσπαρτο FeS2 305.047,01 4,22 Απορρίμματα αμμοβολής 105.813,29 1,46 Πυριτούχα υλικά εμπλουτισμού/επίπλευσης 209.029,94 2,89 Διάσπαρτες σκουριές- Αδρόκοκκα απορρίμματα 17.492,64 0,24 Άμμοι εμπλουτισμού/επίπλευσης- αδρόκοκκα υλικά 23.279,59 0,32 Σαβούρα με διάσπαρτες σκουριές 2.169,52 0,03 Ρυπασμένο έδαφος 5.419.643,83 74,91 Συνολική έκταση 7.235.029,48 100,00

Κατανομή Μολύβδου – Ψευδαργύρου στην περιοχή Λαυρίου

Κατανομή Χαλκού – Καδμίου στην περιοχή Λαυρίου

Κατανομή Αρσενικού – Αντιμονίου στην περιοχή Λαυρίου

Κατανομή Χρωμίου – Νικελίου στην περιοχή Λαυρίου

Κατανομή του δείκτη επικινδυνότητας

Προβλήματα Περιβάλλοντος και Υγείας Τα μπάζα και μεταλλουργικά απόβλητα καλύπτουν 25% της επιφάνειας του Λαυρίου. Από αυτά λόγω φυσικών και ανθρωπογενών επιδράσεων το έδαφος του Λαυρίου έχει επιβαρυνθεί και καταστραφεί. Το έδαφος του Λαυρίου περιέχει υψηλές περιεκτικότητες σε As, Sb, Pb , Zn, Cu, Cd, V, οι οποίες είναι επικίνδυνες για την υγεία των κατοίκων. Η περιεκτικότητα μολύβδου στη σκόνη των σπιτιών κυμαίνεται μεταξύ 488 και 18617 ppm και στο έδαφος 810 151579 ppm. Οι περιεκτικότητες μολύβδου στο αίμα των παιδιών κυμαίνεται μεταξύ 5,6 μg/100ml και 60,49μg/100ml. Στο 95% των παιδιών οι περιεκτικότητες αυτές βρίσκονται πάνω από το όριο ασφαλείας που είναι 10μg/100ml.