ΕΠΙΘΕΤΙΚΟΤΗΤΑ ΣΤΗ ΦΥΣΙΚΗ ΑΓΩΓΗ. ΔΙΑΦΟΡΕΣ ΑΝΑΜΕΣΑ ΣΤΑ ΔΥΟ ΦΥΛΑ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΤΜΗΜΑ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ ΦΥΣΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ ΚΑΙ ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΥ ΕΠΙΘΕΤΙΚΟΤΗΤΑ ΣΤΗ ΦΥΣΙΚΗ ΑΓΩΓΗ. ΔΙΑΦΟΡΕΣ ΑΝΑΜΕΣΑ ΣΤΑ ΔΥΟ ΦΥΛΑ

Ορισμοί Επιθετικότητα: Κάθε συμπεριφορά ενάντια σε άλλο άτομο, η οποία έχει ως στόχο να προκαλέσει σωματική ή ψυχική βλάβη και το θύμα θα προσπαθήσει να την αποφύγει (Bushman & Anderson, 2001; Geen, 2001). Βία: Μια ακραία μορφή επιθετικότητας στην οποία στόχος είναι η πρόκληση σωματικής βλάβης (τραυματισμός).

Θεωρίες Επιθετικότητας  Θεωρία Ενστίκτου (Freud, 1950; Lorenz, 1969): η επιθετικότητα αποτελεί έμφυτο χαρακτηριστικό της προσωπικότητας. Από τη γέννηση μας διαθέτουμε ένα επιθετικό ένστικτο το οποίο καθιστά την εκδήλωση επιθετικής συμπεριφοράς αναπόφευκτη.  Μοντέλο Απογοήτευσης-Επιθετικότητας (Dollard, Doob, Miller, Mower & Sears, 1939): (α) η απογοήτευση οδηγεί σε μία μορφή επιθετικότητας και (β) η επιθετικότητα πηγάζει από την απογοήτευση.

Θεωρίες Επιθετικότητας  Θεωρία Κοινωνικής Μάθησης (Bandura, 1973): Η επιθετικότητα αποτελεί κοινωνική συμπεριφορά που μαθαίνεται και ως τέτοια αποκτάται, μέσω της άμεσης ενίσχυσης και της παρατήρησης.  Θεωρία Ηθικού Διαλογισμού (Bredemeier, 1983): Η ηθική κρίση του ατόμου αποτελεί πρωταρχικό παράγοντα στη μελέτη της επιθετικότητας, η θεώρησή της μπορεί να γίνει μέσα από τις ηθικές αξίες του ατόμου. Επιθετικότητα ως εχθρική συμπεριφορά (ενδογενή αίτια). Επιθετικότητα ως μέσο πρόκλησης σωματικής βλάβης (εξωγενή αίτια). Επιθετικότητα ως μέσο ενεργοποίησης του ατόμου που ενθαρρύνεται από εξωτερικούς παράγοντες.

Είδη Επιθετικότητας Σωματική Επιθετικότητα Λεκτική Επιθετικότητα Ψυχολογική Επιθετικότητα

Επιθετικότητα στο Κοινωνικό Περιβάλλον Ο τρόπος προσέγγισης της επιθετικότητας διαφέρει στα δύο φύλα (Eagly & Steffen, 1986). Οι γυναίκες παρουσιάζουν χαμηλότερα επίπεδα φανερής επιθετικότητας στη καθημερινότητά τους σε σύγκριση με τους άντρες (Frost & Averill, 1982).

Επιθετικότητα στο Κοινωνικό Περιβάλλον Οι άντρες παρουσιάζουν ακραίο ανταγωνισμό και επιδοκιμάζουν την επιθετικότητα (Eagly & Steffen, 1986). Οι γυναίκες χρησιμοποιούν, κυρίως, την ψυχολογική επιθετικότητα ενώ οι άντρες προσπαθούν να την αποφύγουν (Eagly & Steffen, 1986).

Επιθετικότητα στο Κοινωνικό Περιβάλλον Υψηλότερες στατιστικές διαφορές στην επιθετικότητα στις μικρές ηλικίες μεταξύ των δύο φύλων (Knight et al., 2002). Οι στατιστικές διαφορές στην επιθετικότητα των φύλων μειώνεται όταν στόχος της επίθεσης είναι γυναίκες (Knight et al., 2002). Σημαντικά μικρότερη στατιστική διαφορά των δύο φύλων στην λεκτική επιθετικότητα σε σύγκριση με την σωματική επιθετικότητα (Knight et al., 2002).

Επιθετικότητα στο Κοινωνικό Περιβάλλον Οι άντρες παρουσίασαν υψηλότερα επίπεδα σωματικής επιθετικότητας από τις γυναίκες (Harris & Knight-Bohnhoff, 1996). Οι άντρες στρατιωτικοί πίστευαν ό,τι θα είναι πιο επιθετικοί από τις γυναίκες (Harris & Knight-Bohnhoff, 1996). Η ηλικία και η εκπαίδευση ήταν συσχετιζόμενα αρνητικά με την εκδήλωση επιθετικότητας και στα δύο φύλα (Harris & Knight-Bohnhoff, 1996).

Επιθετικότητα στο Κοινωνικό Περιβάλλον Οι άντρες ανέφεραν ίση χρήση της άμεσης και έμμεσης επιθετικότητας (Richardson & Green, 1999). Οι γυναίκες ανέφεραν περισσότερη χρήση της έμμεσης επιθετικότητας σε σχέση με την άμεση επιθετικότητα (Richardson & Green, 1999). Στα δύο φύλα δεν διέφερε η συχνότητα χρησιμοποίησης της έμμεσης επιθετικότητας (Richardson & Green, 1999).

Επιθετικότητα στο Σχολικό Περιβάλλον Μεγάλο κοινωνικό πρόβλημα αποτελεί η έξαρση της βίας και της επιθετικότητας στο περιβάλλον του σχολείου (Telama, 1999; Shields & Bredemeier, 2001). Οι μαθητές που τυγχάνουν κακομεταχείρισης μπορεί με τη σειρά τους να κακοποιήσουν τους πιο αδύναμους μαθητές της τάξης (Αρτινοπούλου, 2001).

Επιθετικότητα στο Σχολικό Περιβάλλον Τα τελευταία χρόνια όλο και περισσότερες έρευνες τονίζουν τη σημασία της επιρροής κοινωνικών παραγόντων για τη μείωση επιθετικών συμπεριφορών (Παπαϊωάννου, 2000). Οι μαθητές που δεν έχουν γονείς ή είναι χωρισμένοι οι γονείς είναι πιο επιρρεπείς να υιοθετήσουν επικίνδυνες στάσεις και συμπεριφορές, όπως η επιθετικότητα (Παπαϊωάννου, 2000).

Διαφορές ανάμεσα στα δύο φύλα Τα αγόρια είναι πιο προσανατολισμένα στον εαυτό, εκδηλώνουν τάση για επιθετικές συμπεριφορές και εμφανίζουν μειωμένη αντίληψη ηθικών προσανατολισμών σε σχέση με τα κορίτσια (Βατάλη, Ζαχαριάδης & Τσορμπατζούδης, υπό δημοσίευση). Οι μαθητές θεώρησαν περισσότερο νόμιμες τις αθλητικές επιθετικές ενέργειες και αποδέχτηκαν περισσότερο την επιθετική συμπεριφορά σε σύγκριση με τις μαθήτριες (Conroy et al., 2001).

Διαφορές ανάμεσα στα δύο φύλα Τα αγόρια παρουσιάζουν υψηλότερα επίπεδα επιθετικότητας από τα κορίτσια. Καθώς αυξάνεται η ηλικία των μαθητών αυξάνονται και τα επίπεδα της επιθετικότητας (Bredemeier, 1994). Είναι μεγαλύτερο το ποσοστό των αγοριών που συμμετείχε σε περιστατικά βίας στο σχολείο σε σύγκριση με των κοριτσιών (Αρτινοπούλου, 2001).

Διαφορές ανάμεσα στα δύο φύλα Η επιθετικότητα είναι υπαρκτή και στα δύο φύλα. Τα αγόρια εκδηλώνουν διαφορετικές μορφές επιθετικότητας από τα κορίτσια (Crick & Grotpeter, 1995).

…Γενικά Η επιθετικότητα σχετίζεται με: Το περιβάλλον Τα κίνητρα Τους προσανατολισμούς επίτευξης Τους ηθικούς προσανατολισμούς Η επιθετικότητα είναι μία συμπεριφορά και μπορεί να είναι ευπαθής στις αλλαγές κατά τη διάρκεια της ζωής του ατόμου.

Αιτίες διαφορών των δύο φύλων Η διαφοροποίηση αγοριών και κοριτσιών αποδίδεται στο διαφορετικό τρόπο κοινωνικοποίησης και εσωτερίκευσης των κοινωνικών και ηθικών αξιών (Hyde, 1984). Οι πατριαρχικές κοινωνίες θέλουν τις γυναίκες υποτακτικές, υπάκουες και καθόλου επιθετικές (Χαραχούσου, 2002).

Αιτίες διαφορών των δύο φύλων Τα μικρά κορίτσια ενθαρρύνονται και επιβραβεύονται αν είναι ευγενικά και καλοπροαίρετα (Warren-Holland et al., 1987). Το να παλεύει η κοπέλα δεν συμβαδίζει με την θηλυκότητα αντίθετα αυτός ο ρόλος εξουσιοδοτείται στον άντρα, στους οποίους πάντα προστρέχουν για βοήθεια (Χαραχούσου, 2002).