ΕΚΦΟΒΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΒΙΑ ΣΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΒΟΥΡΟΥ ΠΕΡΣΕΦΟΝΗ ΔΑΣΚΑΛΑ

Το φαινόμενο του σχολικού εκφοβισμού μελετήθηκε για πρώτη φορά το 1978 στη Νορβηγία και 9 χρόνια μετά, το 1987, σε πολλά επιστημονικά περιοδικά εμφανίζεται ο σχετικός όρος “bullying”.

πάνω από το 5% παραδέχονται ότι ασκούν βία Σύμφωνα με τα αποτελέσματα σχετικής έρευνας: 10 - 15% των μαθητών είναι θύματα συστηματικής βίας από τους συμμαθητές τους πάνω από το 5% παραδέχονται ότι ασκούν βία η συντριπτική πλειονότητα των μαθητών είναι μάρτυρας περιστατικών σχολικού εκφοβισμού.

Τι είναι ο σχολικός εκφοβισμός και η σχολική βία;

«εκφοβισμός και βία στο σχολείο» (schoolbullying): Κάθε εσκεμμένη, απρόκλητη, και επαναλαμβανόμενη βία και επιθετική συμπεριφορά

Εκφοβισμός ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ: οι περιστασιακοί καυγάδες και οι τσακωμοί ανάμεσα σε παιδιά που έχουν την ίδια πάνω-κάτω ηλικία ή την ίδια ψυχική και σωματική δύναμη

Μορφές σχολικής βίας

Σωματική βία: σπρωξίματα, ξυλοδαρμοί, χειρονομίες κλπ. Σωματική βία: σπρωξίματα, ξυλοδαρμοί, χειρονομίες κλπ. Λεκτική βία: βρισιές, φραστικές επιθέσεις, παρατσούκλια, κακόβουλα πειράγματα και φάρσες, ρατσιστικά σχόλια, αρνητικά σχόλια για την εξωτερική εμφάνιση κλπ. Ψυχολογική / συναισθηματική βία: Αποκλεισμός από παρέες και ομάδες ομηλίκων, απειλές και εκβιασμοί, πίεση κλπ. Η πιο συχνή μορφή σχολικής βίας, σύμφωνα με τα ερευνητικά πορίσματα είναι η λεκτική βία.

Το παιδί ή η ομάδα παιδιών που εκφοβίζει Το παιδί που εκφοβίζεται Στο φαινόμενο του bullying εμπλέκονται πολλά μέρη: Το παιδί ή η ομάδα παιδιών που εκφοβίζει Το παιδί που εκφοβίζεται Οι παρατηρητές του φαινομένου Οι εκπαιδευτικοί Οι γονείς

Τα παιδιά που εκφοβίζουν χρησιμοποιούν πιο συχνά τη βία στις σχέσεις τους με τα υπόλοιπα παιδιά θυμώνουν πιο εύκολα θέλουν να κυριαρχούν έχουν συνήθως μεγαλύτερη σωματική δύναμη από τα παιδιά που εκφοβίζουν δεν μπορούν να μπουν εύκολα στη θέση του άλλου δεν ενδιαφέρονται πολύ για τα συναισθήματα των άλλων

Τα παιδιά που πέφτουν θύματα εκφοβισμού Είναι ευαίσθητα, ήσυχα και συνεσταλμένα άτομα Κλαίνε συχνά και δεν έχουν πολλούς φίλους Εσωστρεφή και συχνά μοναχικά Δεν πιστεύουν πολύ στον εαυτό τους Άτομα που διαφέρουν με κάποιον τρόπο από τα υπόλοιπα (π.χ. είναι από άλλη χώρα, έχουν άλλη θρησκεία, φοράνε σιδεράκια και γενικά παιδιά που διαφέρουν από τη μέση εικόνα ενός μαθητή) Είναι λιγότερο δημοφιλή άτομα, έχουν λίγους φίλους, μπορεί να κάθονται μόνοι στα διαλείμματα ή να επιζητούν να βρίσκονται κοντά στους δασκάλους

Τα παιδιά-παρατηρητές υποστηρίζουν το θύτη με γέλια, χειροκροτήματα και άλλες μορφές επιδοκιμασίας απομακρύνονται από τη σκηνή και κάνουν ότι δεν είδαν τίποτα θυματοποιούνται, τρομοκρατούνται, «παγώνουν» δεν ξέρουν τι να κάνουν, είναι σε αμφιθυμία και δεν παίρνουν θέση προσπαθούν να βοηθήσουν το θύμα, αποδοκιμάζουν το θύτη και τρέχουν να φέρουν βοήθεια.

Η οικογένεια ευθύνεται διότι: Δεν βάζει κανόνες και δεν ελέγχει την τήρησή τους. Επαινεί την επιθετική τους συμπεριφορά. Τιμωρεί πολύ σκληρά Φέρεται χωρίς ζεστασιά και τρυφερότητα ή δείχνει να μην ενδιαφέρεται για αυτά Υπάρχουν καβγάδες και βία που επηρεάζουν αρνητικά όλα τα παιδιά. Τα παιδιά πάλι που γίνονται ευκολότερα θύματα εκφοβισμού μπορεί να έχουν γονείς που τα προστατεύουν υπερβολικά και δεν τα βοηθούν να αποκτήσουν ανεξαρτησία και αυτονομία.

Το σχολείο ευθύνεται διότι: Το σχολείο ευθύνεται διότι: Ανέχεται, δικαιολογεί ή αδιαφορεί για τα περιστατικά εκφοβισμού Ενδιαφέρεται περισσότερο για τους βαθμούς και λιγότερο για τη συμπεριφορά των παιδιών Προωθεί την ανταγωνιστικότητα και όχι τη συνεργασία ανάμεσα στα παιδιά Είναι πολύ αυστηρό και δεν επικοινωνεί με τα παιδιά

Η κοινωνία ευθύνεται διότι: Η κοινωνία ευθύνεται διότι: Θεωρεί πως ο εκφοβισμός είναι μια αποδεκτή μορφή συμπεριφοράς Εφαρμόζει πολύ αυστηρά μέτρα πειθαρχίας και τιμωρίας Δεν αποδέχεται όσους είναι διαφορετικοί Δεν σέβεται τα ανθρώπινα δικαιώματα

Τα ΜΜΕ ευθύνονται διότι: προβάλλουν συνεχώς σκηνές βίας

Συνέπειες σχολικής βίας και εκφοβισμού Συνέπειες σχολικής βίας και εκφοβισμού

Τα παιδιά που εκφοβίζονται: νιώθουν: θλίψη, στενοχώρια ή και κατάθλιψη χαμηλή αυτοεκτίμηση μοναξιά και απομόνωση αίσθηση πανικού δυσκολία συγκέντρωσης και προσοχής Σχολική άρνηση, αποφυγή χώρων, μη ελεύθερη διακίνηση στο σχολικό χώρο, απουσίες

Τα παιδιά που εκφοβίζουν: έχουν περισσότερες πιθανότητες να εμφανίσουν: σχολική αποτυχία διάσπαση προσοχής νευρικότητα και υπερκινητικότητα κατάθλιψη

Τα παιδιά - παρατηρητές: νιώθουν άγχος και ανασφάλεια νιώθουν θλίψη, αδυναμία και αποτυχία θεωρούν αρνητικό το κλίμα στο σχολείο δεν τα πηγαίνουν καλά στο σχολείο

Ενδείξεις ότι το παιδί μπορεί να έχει πέσει θύμα σχολικού εκφοβισμού Ενδείξεις ότι το παιδί μπορεί να έχει πέσει θύμα σχολικού εκφοβισμού Ορισμένες ενδείξεις που πιθανόν να υποδηλώνουν ότι το παιδί έχει πέσει θύμα βίας και εκφοβισμού στο σχολείο είναι: Η μειωμένη διάθεσή του ή η άρνησή του να πάει σχολείο Η απροσδόκητη μαθησιακή του πτώση Το ότι καθυστερεί να πάει στο σχολείο ή αργεί να επιστρέψει στο σπίτι Το ότι αρχίζει να αλλάζει τις διαδρομές στο δρόμο για το σχολείο Το ότι έχει σημάδια και μελανιές στο σώμα ή άλλες ενδείξεις Το ότι χάνει συχνά τα πράγματά του Το ότι αρνείται να συμμετέχει σε σχολικές εκδηλώσεις και δραστηριότητες Το ότι παραπονιέται για ψυχοσωματικά προβλήματα

Τι μπορεί να κάνει…το παιδί Να μην ντρέπεται γι’ αυτό που του συμβαίνει. Να μιλήσει στους γονείς του ή στο δάσκαλό του. Αυτό δεν είναι «κάρφωμα». Όταν τον προσβάλλουν, να μη δείξει ότι στεναχωριέται. Να βρει τη δύναμη να πει δυνατά «άσε με ήσυχο...» και να φύγει με το κεφάλι ψηλά. Αν φοβάται ότι θα τον χτυπήσουν, να φροντίζει να είναι πάντα με κάποιον συμμαθητή του. Να είναι σίγουρος ότι οι γονείς του, οι δάσκαλοί του και οι πιο πολλοί συμμαθητές του τον νοιάζονται , τον καταλαβαίνουν και θα κάνουν τα πάντα για να τον βοηθήσουν.

Τι μπορεί να κάνει … η οικογένεια Να πάρει στα σοβαρά τα λεγόμενά του και να του δείξει πως είναι πλάι του Να εξηγήσει στο παιδί πως δεν ευθύνεται το ίδιο για αυτό που συμβαίνει Να αναλάβει τις ευθύνες σαν γονιός, αλλά να μάθει το παιδί να αντιμετωπίζει χωρίς την συνεχή παρουσία της το πρόβλημά του Να μιλήσει με τους δασκάλους του παιδιού Να διδάξει στο παιδί να είναι πιο θαρραλέο Να ελέγξτε αν είναι κοινωνικό και αν δεν έχει αρκετούς φίλους να ενθαρρύνει την διεύρυνση του κύκλου του. Να επιβραβεύει το παιδί σε κάθε του βήμα

Τι μπορεί να κάνει … το σχολείο σχολικό κλίμα αυτό σημαίνει: Σαφής προσδιορισμός κανόνων συμπεριφοράς Τήρηση πειθαρχίας Ουσιαστική εποπτεία των χώρων του σχολείου Ευαισθητοποίηση και εφαρμογή προληπτικών προγραμμάτων Παροχή ευκαιριών για θετική έκφραση της επιθετικότητας (π.χ. μέσω των αθλημάτων) Ενίσχυση της φιλίας και της αλληλεγγύης μεταξύ μαθητών Ευαισθητοποίηση γονέων για το πρόβλημα Ενδιαφέρον για την ομαλή ένταξη νεοφερμένων μαθητών

Ας μην ξεχνάμε ότι: Είναι βασικό δικαίωμα κάθε παιδιού να πηγαίνει στο σχολείο χωρίς να φοβάται ότι κάποιο άλλο παιδί μπορεί να το ταπεινώσει ή να το προσβάλλει ή να του επιβληθεί με τη βία ανεξάρτητα από: Αν είναι αγόρι η κορίτσι Την εμφάνισή του Τις ικανότητες που έχει Την πατρίδα που έχει Τη θρησκεία που πιστεύει

ΕΚΦΟΒΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΒΙΑ ΣΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΒΟΥΡΟΥ ΠΕΡΣΕΦΟΝΗ ΔΑΣΚΑΛΑ