ΕΥΡΙΠΙΔΗ ΕΛΕΝΗ
ΑΡΧΑΙΟ ΘΕΑΤΡΟ
ΥΠΟΘΕΣΗ Ο Μενέλαος μετά από την άλωση της Τροίας κατέπλευσε στην Αίγυπτο όπου συνάντησε την Ελένη και έμαθε με κατάπληξη ότι η «εν Τροία» Ελένη ήταν ένα ψεύτικο είδωλο. Η πραγματική του σύζυγος ήταν κρυμμένη στην Αίγυπτο καθόλη της διάρκεια του πολέμου και ο καταστροφικός πόλεμος της Τροίας είχε βασιστεί σε ένα ψέμα. Ο βασιλιάς της Αιγύπτου Θεοκλύμενος θέλει να παντρευτεί την Ελένη αλλά εκείνη με τον Μενέλαο καταφέρνουν και διαφεύγουν κρυφά. Η έξοδος στο έργο αυτό μοιάζει πολλή με εκείνη στην Ιφιγένεια εν Ταύροις (τραγωδία). Το έργο χαρακτηρίζεται ως αντιπολεμικό δράμα
ΜΕΝΕΛΑΟΣ
ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ Η Ελένη του Ευριπίδη γράφτηκε το 412 π.Χ και παρουσιάστηκε για πρώτη φορά την ίδια εποχή, δηλαδή μόλις είχε τελειώσει η Σικελική εκστρατεία με την πανωλεθρία του αθηναϊκού στόλου. Παράλληλα την ίδια εποχή αναπτύσσεται το σοφιστικό κίνημα που είχε αρχίσει να αμφισβητεί πατροπαράδοτες αξίες και προκαλούσε με την κριτική των εκπροσώπων του κρίση στο δημοκρατικό πολίτευμα και φαινόμενα ασέβειας. Μέσα σε αυτά τα πλαίσια ο Ευριπίδης με την τραγωδία του Ελένη καταδικάζει τον πόλεμο ως πρόξενο όλων των κακών. Το παράλογο του τρωικού πολέμου με πρόσχημα την Ελένη προσπάθησε να τονίσει σ΄ όλα τα δράματα, που ήταν εμπνευσμένα από τον τρωικό κύκλο, ο Ευριπίδης. Έτσι στο παράλογο της άποψης ότι για μια γυναίκα μπορεί να εξοντωθεί ένας λαός και ένα κράτος και να σκοτωθούν χιλιάδες Ελλήνων, ο Ευριπίδης θα απαντήσει με το παράλογο του «ειδώλου», δηλαδή ο μύθος που αξιοποιεί λογοτεχνικά δεν είναι η ομηρική του εκδοχή, αλλά αυτή που δημιούργησε ο Λυρικός ποιητής Στησίχορος.
ΙΣΤΟΡΙΑ ΕΛΕΝΗΣ Η τραγωδία αρχίζει με την Ελένη ικέτιδα στο μνήμα του Πρωτέα να εξιστορεί τα δεινά της και να προσπαθεί να αποφύγει το Θεοκλύμενο που την πιέζει να τον παντρευτεί. Εκεί την συναντά ο Τεύκρος, αδελφός του Αίαντα του Τελαμώνιου, ο οποίος στο ταξίδι για την Κύπρο περνά από την Αίγυπτο για να πάρει χρησμό από τη κόρη του Πρωτέα, Θεονόη που είχε προφητικές ικανότητες. Ο Τεύκρος λοιπόν δίνει πληροφορίες στην Ελένη σχετικά με την οικογένειά της και το Μενέλαο. Της λέει μάλιστα ότι πληθαίνουν οι φήμες ότι ο άνδρας έχει πεθάνει, έτσι εξανεμίζεται και η τελευταία ελπίδα της για να επιστρέψει ζωντανή με το Μενέλαο στην Σπάρτη. Έτσι η ηρωίδα με τις Σπαρτιάτισσες γυναίκες που αποτελούν το Χορό θρηνεί για την τύχη της. Σ’αυτό το σημείο εμφανίζεται ρακένδυτος και ναυαγός ο Μενέλαος, ο οποίος διεκτραγωδεί τη συμφορά του μετά την άλωση της Τροίας. Αφού απαριθμεί τα δεινά του, που είναι ταυτόχρονα δεινά αιώνια που προκαλεί ο πόλεμος, αποκαλύπτει ότι τη γυναίκα του την έκρυψε στο βάθος μια σπηλιάς μαζί με άλλους ναυαγούς.
Μη γνωρίζοντας πού βρίσκεται, πλησιάζει το παλάτι ζητώντας τρόφιμα και βοήθεια. Η γριά θυρωρός που τον υποδέχεται τον προτρέπει να φύγει το γρηγορότερο, καθώς ο Θεοκλύμενος έχει βγάλει εντολή ότι θα σκοτώνεται όποιος Έλληνας φτάσει τη χώρα του, του εξηγεί ότι μισεί τους Έλληνες εξαιτίας της Ελένης. Φυσικά ταράζεται στο άκουσμα του ονόματος της Ελένης και προβληματίζεται για την σχέση αυτής της γυναίκας που είναι στην Αίγυπτο και της «δικής» του που είναι κρυμμένη στην σπηλιά. Οι γυναίκες του Χορού αναγγέλλουν χαρμόσυνα ότι ο Μενέλαος ζει και ότι μάλιστα βρίσκεται ναυαγός στις όχθες του Νείλου
Στη συνέχεια έχουμε την πρώτη συνάντηση του ζευγαριού, όπου η Ελένη τρομάζει στην παρουσία του «άγνωστου» άνδρα και σπεύδει να κρυφτεί στο μνήμα του Πρωτέα. Ο Μενέλαος διαπιστώνει την ομοιότητα αυτής της γυναίκας με της Ελένης στην σπηλιά και σαστίζει. Η στιχομυθία που ακολουθεί θα οδηγήσει στην αναγνώριση του Μενέλαου από την Ελένη, η οποία προσπαθεί να τον πείσει ότι αυτή είναι η πραγματική του γυναίκα και ότι αυτό μαζί του έχει απλώς το είδωλο που δημιούργησε η Ήρα. Η δυσπιστία του Μενέλαου διαλύεται όταν ένας πιστός του σύντροφος και φύλακας της Ελένης στη σπηλιά (ΑΓΓΕΛΙΑΦΟΡΟΣ), έρχεται να αναγγείλει την εξαφάνιση της γυναίκας που είχαν εντολή να φυλάνε. Χάθηκε στον ουρανό οικτίροντας Έλληνες και Τρώες που πολεμούσαν τόσα χρόνια για κάτι το άυλο, «για ένα πουκάμισο αδειανό, για μια Ελένη».
Έτσι έχουμε την αναγνώριση της Ελένης από το Μενέλαο Έτσι έχουμε την αναγνώριση της Ελένης από το Μενέλαο. Οι δύο σύζυγοι εκφράζουν τη χαρά και την ανακούφισή τους για τη συνάντησή τους. Η Ελένη εξηγεί στη συνέχεια ότι ο μόνος τρόπος για φύγουν ζωντανοί από την Αίγυπτο είναι να παρακαλέσουν τη Θεονόη να κρατήσει μυστικό τον ερχομό του Μενέλαο, γιατί διαφορετικά κινδυνεύει από το Θεοκλύμενο. Αφού πέσει η Ελένη στα πόδια της ως ικέτισσα και εξασφαλίσουν τη σιωπή της Θεονόης καταστρώνουν το σχέδιο της διαφυγής τους. Η Ελένη ζητεί από το Θεοκλύμενο να της παράσχει ένα καράβι για να ανοιχτεί στο πέλαγος, ώστε να αποδώσει, ως όφειλε βάσει των εθίμων, τις νεκρικές τιμές στο νεκρό της άνδρα. Έτσι καταφέρνουν να δραπετεύσουν οι δύο σύζυγοι. Όταν βέβαια το μαθαίνει ο Θεοκλύμενος είναι έτοιμος να σκοτώσει τη Θεονόη, εμφανίζονται όμως οι Διόσκουροι, οι αδελφοί της Ελένης, και ως «από μηχανής θεός» τον μεταπείθουν και το δράμα κλείνει ειρηνικά.
ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΜΟΣ ΕΛΕΝΗΣ Η αποκαλούμενη και Ωραία Ελένη, περίφημη για την ομορφιά της, στην ελληνική μυθολογία ήταν κόρη του Τυνδάρεω και σύζυγος του Μενέλαου, του βασιλέα της Σπάρτης. Η αρπαγή της από τον Πάρη και η μεταφορά της στην Τροία έγινε αφορμή, σύμφωνα με το μύθο, του Τρωικού Πολέμου. Ο Όμηρος την ονομάζει κόρη του Δία και φαίνεται ότι γεννήθηκε από την επαφή του με τη Λήδα, την οποία ο θεός επεσκέφθη μεταμορφωμένος σε κύκνο. Είναι δηλαδή αδελφή των Διοσκούρων Κάστορα και Πολυδεύκη. Ο θρύλος της ομορφιάς της είχε εξαπλωθεί σ' όλη την Ελλάδα. Πολύ μικρή την έκλεψε ο Θησέας με τη βοήθεια του Πειρίθου, ενώ χόρευε στο ναό της Αρτέμιδος και την μετέφερε στην Αττική, όπου την έκρυψε στις Αφίδνες για να τη φροντίζει η μητέρα του, Αίθρα. Από εκεί την ελευθέρωσαν οι αδελφοί της οι Διόσκουροι. Γύρισε στο Άργος και ήταν η πιο περιζήτητη νύφη όλης της Ελλάδας. Τελικά ο επίσημος πατέρας της, ο Τυνδάρεως, διάλεξε το Μενέλαο για να την παντρέψει. Η Αφροδίτη, σύμφωνα με την υπόσχεση που είχε δώσει στον Πάρη, κανόνισε να νιώσουν δυνατό αμοιβαίο έρωτα κι έτσι ο Πάρις την πήρε με τη θέλησή της στην Τροία
Ο Όμηρος στην Ιλιάδα παρουσιάζει την Ελένη ως πλάσμα ανθρώπινο με θεϊκή καταγωγή, αποφεύγει την κατάκριση και την καταδίκη, αλλά την παρουσιάζει συχνά να αυτοκαταδικάζεται. Αν και αγαπάει τον Πάρη, τον παρατά, γιατί δεν είναι γενναίος. Ο Όμηρος την χαρακτηρίζει καλλίκομον (ομορφομαλλούσα), καλλιπάρηον (ομορφοπρόσωπη), λευκώλενον (ασπροχέρα), τανύπεπλον (ομορφοντυμένη) κ.α. αλλά και φρικτή, γιατί προκάλεσε τον αφανισμό πολλών ηρώων. Για τον ίδιο λόγο, ο Αισχύλος παρετυμολογεί το όνομά της και την αποκαλεί ελεύναν, έλανδρον, ελέπτολιν (καταστροφή για τα καράβια, τους άνδρες, και τις πολιτείες). Μερικές φορές μετανιώνει και νοσταλγεί την πατρίδα της, τη Σπάρτη, τον άντρα της και την κόρη της Ερμιόνη. Οι λυρικοί ποιητές (Ίβυκος, Αλκαίος) τη θεωρούν υπαίτια του πολέμου και την συνδέουν με την απιστία. Η Σαπφώ αναφέρεται στην Ελένη όχι για να την κατακρίνει σαν αιτία πολέμου, αλλά για να δικαιωθεί ο Έρως, ο οποίος είναι δυνατόν να προκαλέσει φοβερότατα δεινά. Στον Ευριπίδη, παρουσιάζεται περισσότερο ως θύμα, παρά ως πρόξενος κακών.
ΣΚΗΝΗ ΘΕΑΤΡΟΥ
ΕΙΣΑΓΩΓΗ Ι. ΤΟ ΔΡΑΜΑ Η αρχαία ποίηση χωρίζεται στο έπος (λόγος) και τη λυρική ποίηση (μελωδική). Τα είδη του Δράματος είναι η τραγωδία, η κωμωδία και το σατυρικό δράμα. Προέλευση: από τις θρησκευτικές τελετές, όπου γίνονταν αναπαραστάσεις από τη ζωή των θεών και ειδικά του θεού Διονύσου, που ήταν ο θεός της βλάστησης, του κρασιού και γενικά ό,τι παραγόταν από τη φύση, γι’ αυτό ήταν αγαπητός στους αγρότες. Μεταμφιέζονταν σε σατύρους (ζωόμορφους ακολούθους του Διονύσου). Διθύραμβος: ο χορικός ύμνος (άσμα, τραγούδι) και η αφήγηση της ζωής του Διονύσου από τον κορυφαίο του Χορού.
Προέλευση: ΙΙ. Η ΤΡΑΓΩΔΙΑ από τον Διθύραμβο. Αρίων: βάζει στίχους με τεχνικό και επιμελή τρόπο αντί να αυτοσχεδιάσει. Θέσπης: ως κορυφαίος του χορού στάθηκε απέναντι από το χορό και άρχισε να διαλέγεται με αυτόν σε άλλο μέτρο από αυτό του διθυράμβου. Δηλαδή αντί να τραγουδά να απαγγέλει στίχους παριστάνοντας μια ιστορία με αφήγηση. → 1ος υποκριτής. Δομή της Τραγωδίας – Κατά ποσόν μέρη: 1. Πρόλογος (επικό), 2. Πάροδος (λυρικό), 3. Επεισόδια (επικά) – Στάσιμα (λυρικά), 4. Έξοδος (επικό). * κομμοί, μονωδίες/διωδίες: λυρικά. Κατά ποιόν μέρη: μύθος, ήθος, λέξη, όψη, διάνοια, μέλος
Περιεχόμενο: Αρχικά μύθοι από τη ζωή και τις περιπέτειες του Διονύσου Περιεχόμενο: Αρχικά μύθοι από τη ζωή και τις περιπέτειες του Διονύσου. Αργότερα και άλλοι μύθοι. Θέματα των επικών ποιητών, όπως ο Όμηρος: από τους τρεις μυθικούς κύκλους: Αργοναυτικός, Θηβαϊκός, Τρωικός. Οι μύθοι ήταν γνωστοί στον κόσμο και αφορούσαν σπουδαία πρόσωπα της ελληνικής παράδοσης, που ήταν οι τραγικοί ήρωες (βρίσκονταν σε δίλημμα τι να πράξουν). Επίσης, οι μύθοι επιλέγονταν και για να σχολιαστούν σύγχρονα γεγονότα. Θρησκευτικός χαρακτήρας: κατά τις εορτές του θεού Διονύσου, σε ιερό χώρο, όπου την τιμητική θέση ο ιερέας. Οι νικητές των δραματικών αγώνων στέφονταν με κισσό, το ιερό φυτό του Διονύσου. Με τη εξέλιξη της τραγωδίας η θρησκευτικότητα φαίνεται και στο περιεχόμενο: ύβρις - νέμεσις – τίσις
ΕΥΡΙΠΙΔΗΣ
Ορισμός της τραγωδίας: Αριστοτοτέλης: είναι η μίμηση μιας σπουδαίας πράξης με αρχή, μέση, τέλος και ορισμένη έκταση. Η μίμηση αυτή γίνεται με λόγο που έχει ρυθμό, μελωδία και αρμονία και γίνεται με δράση. Οι θεατές συμπάσχουν με τους ήρωες και νιώθουν ευσπλαχνία γι’ αυτούς και φόβο και έτσι οδηγούνται στην Κάθαρση. Κάθαρσις: κυρίως οι θεατές που παρακολουθούν και συγκινούνται από τα παθήματα των ηρώων καθαρίζουν την ψυχή τους από τα πάθη τους (εκδίκησή, πόνος, μίσος κτλ.), δηλ. η τραγωδία έτσι αποκτά παιδευτικό χαρακτήρα (διδάγματα για τους θεατές).
ΗΘΟΣ & ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΑ Ήθος και συναισθήματα Μενέλαος: πέρασε πολλές δοκιμασίες και απόκτησε πείρα. Είναι πιστός και αφοσιωμένος σύζυγος, αλλά και τολμηρός και ηρωικός. Νιώθει λύπη και θλίψη αναλογιζόμενος το παρελθόν του και απογοητεύεται που ο βασιλιάς θέλει να τον σκοτώσει. (Μελαγχολική ατμόσφαιρα) Ελένη: Είναι περίεργη να ακούσει για τις περιπέτειες του συζύγου της, είναι πιστή σύζυγος και αξιοπρεπής (ενότητα ήθους με προηγούμενες σκηνές). Νιώθει απορία στην αρχή, που γίνεται πόνος και θλίψη όταν σκέφτεται τον κίνδυνο που απειλεί αυτήν και κυρίως το Μενέλαο. Νιώθει ταπεινωμένη η ίδια για την ταπείνωση του συζύγου της.
ΕΛΕΝΗ & ΜΕΝΕΛΑΟΣ
ΜΕΝΕΛΑΟΣ Ο όρκος έχει σκοπό να καθησυχάσει το Μενέλαο για την αφοσίωση της Ελένης. Παράγοντες που ρυθμίζουν τη συμπεριφορά του Μενελάου:Εσωτερικοί: η αγάπη του για την Ελένη και το ηρωϊκό του ήθος. Εξωτερικοί: ο Θεοκλύμενος και η εχθρική του στάση απέναντι στους Έλληνες. Είναι ο κίνδυνος. Επίσης πρέπει να φανεί άξιος ως βασιλιάς, δηλαδή ανδρείος και όχι δειλός. Πολιτιστικά-Ιδεολογικά στοιχεία: 1. Η αντίληψη ότι κάποια πρόσωπα μπορούν να ερμηνεύσουν τη θέληση των θεών, 2. Ο θεσμός της ικεσίας. Ο ικέτης ήταν πρόσωπο ιερό και απαραβίαστο και προστατευόταν από τον Ικέσιο Δία.
3. Αξίες όπως η τιμή και η αξιοπρέπεια ρύθμιζαν τη συμπεριφορά των αρχαίων Ελλήνων. 4. Μεγάλης σημασίας ήταν να γίνει η ταφή του νεκρού, για να μπορέσει να ηρεμήσει η ψυχή του και να πάει στον Άδη. 5. Ο όρκος ήταν πολύ σημαντικός Είχε τρία στάδια: πρώτα τι θα κάνει το πρόσωπο. Μετά τι να πάθει άν δεν το πράξει και όριζε θεό προστάτη. 6. Οι αρχαίοι όπως και οι σύγχρονοι Έλληνες έδιναν τα χέρια για να επιβεβαιώσουν τον όρκο (υπόσχεση).
ΕΜΦΑΝΙΣΗ ΑΓΓΕΛΙΟΦΟΡΟΥ Εμφανίζεται ένας αγγελιοφόρος που ανακοινώνει πως η γυναίκα που φύλαγαν στη σπηλιά έχει χαθεί στον ουρανό και νιώθει λύπη για τους Έλληνες και τους Τρώες που τόσα χρόνια πολεμούσαν για μια σκιά. Αναγνωρίζει το ίδιο πρόσωπο στην Ελένη και την επιπλήττει για τις συμφορές που προκάλεσε. Ο Μενέλαος, συνδυάζοντας τις πληροφορίες, αναγνωρίζει πια την Ελένη και οι δύο σύζυγοι χαίρονται που επιτέλους βρέθηκαν μετά από τόσα χρόνια. Αγγελιοφόρος: Είναι ανήσυχος που χάθηκε η Ελένη και φοβισμένος μήπως κατηγορηθεί ο ίδιος. Στη συνέχεια νιώθει έκπληξη που βλέπει την Ελένη, αλλά και κάποια ανακούφιση.
ΑΓΓΕΛΙΟΦΟΡΟΣ
ΗΘΟΣ & ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΑ ΑΓΓ Ήθος και συναισθήματα του Αγγελιοφόρου: Δείχνει ότι έχει στενή σχέση με το Μενέλαο. Είναι άνθρωπος με βαθιά πείρα. Είναι απλός, αλλά θυμόσοφος (λαϊκή σοφία-γνωμικά), πιστός και ευσεβής, πρότυπο καλού δούλου και πρόθυμος να κάνει τις επιθυμίες του κυρίου του. Νιώθει χαρά και ευτυχία που ο Μενέλαος βρήκε την Ελένη, αλλά και έκπληξη για όσα διαδραματίζονται. Η Ελένη δικαιώνεται και από τον Αγγελιοφόρο(2ο στάδιο δικαίωσής της). Ο Ευριπίδης βάζει τον αγγελιοφόρο να θυμηθεί το γάμο για να δείξει τη στενή σχέση με το Μενέλαο, αλλά και την αντίθεση ανάμεσα στην ευτυχία του παρελθόντος και την τωρινή δυστυχία. Ο Αγγελιοφόρος καταδικάζει τη μαντική ( κούφια λόγια, ανόητος όποιος πιστεύει στις φωτιές και τα πουλιά κτλ.) = φιλοσοφικές απόψεις του Ευριπίδη: ο Κάλχας δεν απέτρεψε τους Έλληνες από την καταστροφική εκστρατεία στην Τροία ούτε το μαντείο των Δελφών-σύγχρονη εποχή- τους Αθηναίους από την ολέθρια εκστρατεία στη Σικελία.
ΘΕΟΝΟΗ Εμφανίζεται η Θεονόη και μιλά για την αξιοπιστία της μαντείας της σχετικά με το Μενέλαο και λέει πως αυτός ακόμα δεν έχει σωθεί. Οι Θεοί θα αποφασίσουν για τη σωτηρία του και εξαρτάται και από την ίδια, αν θα μιλήσει στον αδελφό της. Αποφασίζει να μιλήσει και τότε η Ελένη και ο Μενέλαος της ζητούν να κρατήσει το μυστικό με διάφορα επιχειρήματα.
Ευριπίδη "Ελένη" - Η υπόθεση του έργου ΤΕΛΟΣ Ευριπίδη "Ελένη" - Η υπόθεση του έργου (συμπλήρωση κενών) Η υπόθεση της "Ελένης" εκτυλίσσεται στο νησί Φάρος της Αιγύπτου, όπου η ηρωίδα έχει μεταφερθεί από τον Ερμή. Έμενε στα ανάκτορα του βασιλιά Πρωτέα , ενώ το είδωλό της ακολούθησε τον Μενέλαο στην Τροία. Μετά το θάνατο του Πρωτέα, ο γιος του και διάδοχος Θεοκλύμενο, επιμένει να την παντρευτεί. Εκείνη αρνείται και παραμένει πιστή στον Μενέλαο. Φτάνει ο Τεύκρος και την πληροφορεί για την άλωση της Τροίας και για τον πιθανό θάνατο του άνδρα της. Συντριμμένη εκείνη τον συμβουλεύει να κρυφτεί, γιατί ο βάρβαρος βασιλιάς συνηθίζει να σκοτώνει όλους τους Έλληνες που φτάνουν στην Αίγυπτο. Έρχεται ο Χορός και της προτείνει να συμβουλευτεί τη μάντισσα Θεονοη (αδελφή του Θεοκλύμενου), για να εξακριβώσει την αλήθεια των πληροφοριών του Τεύκρου
Εμφανίζεται εξαθλιωμένος ο Μενέλαος και διηγείται ότι περιπλανήθηκε πολύ στη θάλασσα και ναυάγησε σ' αυτήν την άγνωστη χώρα, φέρνοντας μαζί του τη γυναίκα του, όπως πιστεύει. Από μια γερόντισσα υπηρέτρια του παλατιού μαθαίνει ότι εκείνη βρίσκεται στον τόπο αυτό από καιρό, πράγμα που του προκαλεί μεγάλη έκπληξη. Εκείνη τη στιγμή παρουσιάζεται χαρούμενη η Ελένη που έμαθε από τη μάντισσα ότι ο Μενέλαος ζει. Τον αναγνωρίζει αλλά αυτός την απωθεί, θεωρώντας την ομοιότητά της συμπτωματική. Τότε έρχεται αγγελιοφόρος που τον πληροφορεί ότι αυτή που νόμιζε για σύζυγο του, ήταν στην πραγματικότητα ένα είδωλο και χάθηκε στον ουρανό. Η χαρά των δύο συζύγων κορυφώνεται αλλά δεν διαρκεί πολύ, αφού η Ελένη θυμάται το Θεοκλύμενο και συμβουλεύει το Μενέλαο να φύγει γιατί κινδυνεύει. Εκείνος αρνείται και αποφασίζουν να παραμείνουν και ή να σωθούν μαζί ή να πεθάνουν. Στην επόμενη σκηνή η Θεονόη βλέπει το Μενέλαο, τον αναγνωρίζει, αλλά τελικά πείθεται να μην τον αποκαλύψει στον αδελφό της. Η Ελένη ξεγελά τον Θεοκλίμενο, που της δίνει καράβι και ναύτες, για να πετάξει τάχα την τέφρα του Μενέλαου στη θάλασσα σύμφωνα με τα ελληνικά έθιμα ταφής.
Έρχεται δεύτερος αγγελιοφόρος και πληροφορεί το βασιλιά του ότι ο ξένος ήταν ο Μενέλαος, που μαζί με την Ελένη έχουν ήδη ξεκινήσει για την Ελλάδα . Έξαλλος ο Θεοκλύμενος θέλει να σκοτώσει την αδερφή του που κάλυψε το ζευγάρι. Οι Διόσκουροι όμως, που εμφανίζονται στο θεολογείο, τον αποτρέπουν από τους σκοπούς του.
ΟΜΑΔΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΣΤΟ ΜΑΘΗΜΑ ΕΛΕΝΗΣ ΤΟΥ ΕΥΡΙΠΙΔΗ ΓΙΩΡΓΟΣ ΜΑΛΕΣΙΑΔΑΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΚΑΡΑΜΠΑΣ ΓΙΑΝΝΗΣ ΚΟΝΤΟΓΙΑΝΝΗΣ ΝΙΚΟΣ ΚΟΛΑΣ ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ 2009-2010