ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ Β’ ΛΥΚΕΙΟΥ κεφάλαιο 2 κατανοώντας τα πράγματα ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ Β’ ΛΥΚΕΙΟΥ κεφάλαιο 2 κατανοώντας τα πράγματα Λογική και Φιλοσοφία Ενότητα 4η

Λόγος Σημασίες Ομιλία, συζήτηση, λέξη, διήγηση, λόγος, Λόγος Σημασίες Ομιλία, συζήτηση, λέξη, διήγηση, λόγος, δύναμη της διάνοιας, λογική σκέψη, αιτιολόγηση, επιχειρηματολογία, λογισμός, λογαριασμός

Λόγος «Η σκέψη αναδύεται μαζί με τη μορφή που την εκφράζει και μέσα από αυτήν. Κάθε μορφή εύστοχης γλωσσικής επικοινωνίας, με την οποία εξωτερικεύεται μια λογικά δομημένη και νοηματικά πλήρης σκέψη, χαρακτηρίζεται ως λόγος. Οι αρχαίοι Έλληνες είναι ιστορικά οι πρώτοι που συναίρεσαν γλώσσα και σκέψη στην πολυσήμαντη έννοια του λόγου. Επιστήμη, φιλοσοφία, δημοκρατία κτλ. γεννήθηκαν χάρη στον λόγο, χάρη στην προσπάθεια να αντιμετωπίσουν οι άνθρωποι λογικά τα μεγάλα ανθρώπινα προβλήματα και ταυτόχρονα με τη γλώσσα να κοινοποιήσουν και να αντιπαραθέσουν ελεύθερα τις απόψεις τους».

Λογική Η επιστήμη της ανθρώπινης σκέψης Η λογική ασχολείται με τους νόμους της ορθής σκέψης. Οι άνθρωποι σκέφτονται ορθά Υπό ορισμένες συνθήκες: Ψυχολογικές Ηθικές Μορφωτικές Πνευματικής υγείας… Σύγχρονοι θεωρητικοί της λογικής Η λογική ασχολείται με τη μελέτη των έγκυρων επιχειρημάτων. Δηλαδή πώς οδηγούμαστε σε συμπεράσματα, αν δεχτούμε κάποιες υποθέσεις Προκείμενες → Συμπέρασμα

Ιστορική αναδρομή Οι σοφιστές δίδασκαν την τέχνη της πειθούς, ήταν όμως ικανοί να υποστηρίζουν εξίσου καλά αντίθετες μεταξύ τους απόψεις. Σ’ αυτή την προσπάθειά τους χρησιμοποιούσαν επιχειρήματα τα οποία πολλές φορές δεν ήταν έγκυρα, αλλά ήταν αληθοφανή και μπορούσαν να μπερδέψουν τους συνομιλητές ή τους ακροατές τους. Σ ο φ ί σ μ α τ α = παραπλάνηση

Σοφιστές Δισσοί λόγοι π.χ. ένας μαθητής υποστηρίζει την ενοχή της ωραίας ΕΛΕΝΗΣ, άλλος μαθητής υποστηρίζει την αθωότητα της ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ «Νόμιζαν ότι τους εκπαιδεύουν χωρίς να τους μαθαίνουν μια τέχνη αλλά το προϊόν μιας τέχνης» Περί σοφιστικών ελέγχων

Σωκράτης vs Σοφιστές

Αριστοτέλης Ο Αριστοτέλης είναι ο πρώτος που πραγματοποίησε μελέτη των λογικών θεμάτων, ταξινομώντας τις μορφές προτάσεων και έγκυρων επιχειρημάτων. Τα λογικά έργα του Αριστοτέλη είναι έξι, στα οποία δόθηκε το όνομα «Όργανον». Η λογική του παρέμεινε σχεδόν αναλλοίωτη μέχρι τα τέλη του 19ου αιώνα.

ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΙΚΗ λογική π.χ. Όλοι οι άνθρωποι είναι θνητοί ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΙΚΗ λογική π.χ. Όλοι οι άνθρωποι είναι θνητοί Ο Σωκράτης είναι άνθρωπος Άρα, ο Σωκράτης είναι θνητός Σχέση όρων: το συμπέρασμα βγαίνει λόγω του κατάλληλου συνδυασμού των όρων (υποκειμένου, κατηγορουμένου) στις τρεις προτάσεις.

ΧΡΥΣΙΠΠΟΣ στωική λογική π.χ. Αν ο μάρτυρας Χ είναι αναξιόπιστος, αφήνει κενά στην κατάθεσή του. O μάρτυρας Χ αφήνει κενά στην κατάθεσή του. Άρα ο μάρτυρας Χ είναι αναξιόπιστος Σχέση πρότασεων: το βασικό κύτταρο στη στωική λογική είναι απλή πρόταση, η οποία δεν αναλύεται σε υποκείμενο και κατηγόρημα, και το συμπέρασμα βγαίνει λόγω της σχέσης που έχουν οι προτάσεις μεταξύ τους.

Μεσαίωνας Οι Άραβες και οι χριστιανοί φιλόσοφοι του Μεσαίωνα ασχολήθηκαν διεξοδικά με το σχολιασμό των έργων του Αριστοτέλη και με τη λογική. Από το 16ο αιώνα και μετά παρατηρείται μια ύφεση στη λογική έρευνα.

19ος αιώνας Από τα μέσα του 19ου αιώνα Συμβολική ή μαθηματική λογική Αλγεβρική Λογική Λογιστική Φορμαλιστική Τροπική (τεχνητή νοημοσύνη Η/Υ)

Λογική Είναι μέρος της φιλοσοφίας (όπως η ηθική, πολιτική…) ή αποτελεί απαραίτητο εργαλείο («όργανον») για τη φιλοσοφία; Τίποτε δε μας εμποδίζει να δεχτούμε και τα δύο. Αυτοτελής φιλοσοφικός ή επιστημονικός κλάδος… (στον 20ο αιώνα η λογική έχει περάσει στα χέρια των μαθηματικών)