Β. Η σημασία του περιβάλλοντος στη Μεταλλουργία και Τεχνολογία Υλικών ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΙΙ Β. Η σημασία του περιβάλλοντος στη Μεταλλουργία και Τεχνολογία Υλικών (7ο εξάμηνο Μηχανικών Μεταλλείων – Μεταλλουργών ΕΜΠ) Άνθιμος Ξενίδης Δρ. Μηχανικός Μεταλλείων - Μεταλλουργός
Περιεχόμενα μαθήματος Σημαντικά περιβαλλοντικά προβλήματα στη Μεταλλουργία και Τεχνολογία Υλικών Είδη ρύπανσης – Τεχνικές αντιμετώπισης Στερεά απόβλητα Υγρά απόβλητα Αέρια ρύπανση Ρύπανση εδαφών Στοιχεία περιβαλλοντικής διαχείρισης
Παρ. 1: Όξινη Απορροή Μεταλλείων 2FeS2 + 7O2 + H2O 2Fe2+ + 4SO42- + 4H+
Παρ. 2: Απόθεση αποβλήτων Eurallumina, Sardinia Highland Valley, BC, Canada
Παρ. 3: Αστοχίες φραγμάτων Aznalcollar, Σεβίλλη, Ισπανία Baia Mare, Ρουμανία
Παρ. 4: Λαύριο
Παρ. 4β: Λαύριο
Παρ. 5: Ρύπανση από βιομηχανικές εγκαταστάσεις ΛΑΡΚΟ Αλουμίνιο της Ελλάδος
Παρ. 5: Ρύπανση από βιομηχανικές εγκαταστάσεις Χαλυβουργική, Μονάδα Καθαρισμού Απαερίων Χαλυβουργείου EAF
Παρ. 5: Ρύπανση από βιομηχανικές εγκαταστάσεις
Εισαγωγή Ιστορικά στοιχεία Μικρή ή καμία περιβαλλοντική ευαισθησία Μη ύπαρξη νομοθετικού πλαισίου Ρύπανση παρακείμενων περιοχών Διακρατική ρύπανση Προβλήματα στην υγεία οργανισμών
Χαρακτηριστικά μεταλλευτικής – μεταλλουργικής βιομηχανίας Κατεργασία τεράστιων όγκων για παραγωγή μεγάλων ποσοτήτων μετάλλων Μεγάλες ενεργειακές απαιτήσεις Πολύπλοκες διεργασίες διαφοροποιούμενες από μέταλλο σε μέταλλο Κύριες περιβαλλοντικές επιπτώσεις: Μεγάλες ποσότητες στερεών απορριμμάτων Μεγάλες ποσότητες υγρών αποβλήτων Μεγάλες ποσότητες αερίων αποβλήτων Επικινδυνότητα, τοξικότητα, εκχυλισιμότητα
Απορρίμματα εμπλουτισμού Σκωρίες και ξηρά απόβλητα Προϊόντα - Απόβλητα Χημικά Αντιδρ. Εμπλουτισμού Κυανιούχα Θειικά Εκρηκτικά Υπερκείμενα Απορρίμματα εμπλουτισμού Συμπυκνωμα Ασβεστόλιθος Κώκ Αέρας - Οξυγόνο ΜΕΤΑΛ-ΛΕΙΟ ΕΜΠΛΟΥΤΙΣΜΟΣ ΜΕΤΑΛΛΟΥΡΓΙΑ Σκωρίες και ξηρά απόβλητα 3.0 Θειικό οξύ Μετάλλευμα Ανακ. Al Cu Pb Zn
Μέγεθος και σημασία προβλήματος Μεγάλες ποσότητες μετάλλων – μεγάλοι όγκοι απορριμμάτων Πτωχά μεταλλεύματα Τοξικότητα μετάλλων Παραπροϊόντα Μεγάλη κατανάλωση καυσίμων – ενέργειας Αέριοι ρύποι Διάφορες περιπτώσεις για κάθε μέταλλο
Παγκόσμια παραγωγή μεταλλευμάτων το έτος 1993 (σε εκατομμύρια μετρικούς τόνους)
Παγκόσμια παραγωγή μετάλλων Al : 16 εκ. τόνοι, Fe: 700 εκ. τόνοι
Ποσότητα στερεών μεταλλείου Zn = μετάλλευμα (18) + υπερκείμενα (32) μετάλλευμα Zn : 3.1% Zn 18 (1.2 Zn) Από το οποίο Τέλματα 16 (0.38% Zn ή 0.1 Zn) Zn στα Υπερκείμενα < 0.1% Zn Zn στα τέλματα 0.1 (Zn) 8 % απώλειες Zn στη σκωρία 0.05 (Zn) Σκωρία 0.3 Τελικό προϊόν 1 (Zn) Zn στα καπναέρια Θείο, 0.5 Συμπύκνωμα Zn 2.1
Απόρριψη Εμπλουτισμός Μεταλλουργία Επανάτηξη Εξευγενισμός Διαχωρισμός Μετάλλευμα Εμπλουτισμός Μεταλλουργία Εξευγενισμός Μεταλλοτεχνία Συναρμολόγηση Χρήση Επανάτηξη Διαχωρισμός Αποσυναρμολόγηση Διόρθωση Απόρριψη Συμπυκνωμα Μέταλλα Καθαρά Μέτ Εξαρτήματα Προϊόντα Βλάβες Μη επισκ. απορρίμματα Scrap
Ανακύκλωση μετάλλων
Ανακύκλωση μετάλλων
Παραδείγματα παραγωγής στερεών αποβλήτων στην Ελλάδα
Συγκέντρωση Ni στον λατερίτη
Κατηγορίες περιβαλλοντικών επιπτώσεων ανά δραστηριότητα Κατηγορίες περιβαλλοντικών επιπτώσεων ανά δραστηριότητα ΕΜΠΛΟΥΤΙΣΜΟΣ Στερεά απορρίμματα εμπλουτισμού Δεν εφαρμόζονται υγρές μέθοδοι ή η υγρασία είναι μικρή Μεταφορά και απόθεση με μεταφορικές ταινίες ή φορτηγά Χονδρομερές : λιθογόμωση Υγρές μέθοδοι με μεγάλη παραμένουσα υγρασία (τέλματα εμπλουτισμού) Τεχνητές λίμνες Λεκάνες καθίζησης Θάλασσα – λίμνες Καθίζηση – Διήθηση και μετά απόθεση Υγρά απόβλητα Ανακυκλοφορία Διάθεση σε υδάτινους αποδέκτες (εφόσον πληρούν τα όρια) Σκόνη – Ηχορύπανση – Πτητικές ενώσεις
Κατηγορίες περιβαλλοντικών επιπτώσεων ανά δραστηριότητα ΠΥΡΟΜΕΤΑΛΛΟΥΡΓΙΑ Αέρια ρύπανση (SO2, CO, χλωριούχες ενώσεις, πτητικές ενώσεις μετάλλων κλπ.) Σκόνη Στερεά απορρίμματα (σκωρίες) Υγρά απόβλητα Νερό ψύξης καμίνου Νερό ψύξης και κοκκοποίησης μετάλλου ή σκωρίας Νερό έκπλυσης καπναερίων Θερμική ρύπανση Θόρυβος Ηχορύπανση
Κατηγορίες περιβαλλοντικών επιπτώσεων ανά δραστηριότητα ΥΔΡΟΜΕΤΑΛΛΟΥΡΓΙΑ Στερεά απορρίμματα Υπολείμματα κατεργασίας (residues) Προϊόντα καταβύθισης (jarosite) Υγρά απόβλητα Απόβλητα διεργασιών