Με ποιoύς τρόπους ασκείται η εξουσία; 3.1. Εξουσία και πολιτική εξουσία Εξουσία είναι συνυφασμένη με τις Ανθρώπινες σχέσεις Ανάμεσα σε αυτόν που ασκεί εξουσία και σε αυτόν που επηρεάζεται υπάρχει σχέση ανισότητας. Ο ασκών την εξουσία έχει σαφή υπεροχή (οικονομική – κοινωνική – συναισθηματική – γνωσιακή). Άρα, η εξουσία συνδέεται άρρηκτα με τη δύναμη που έχει κάποιος να επιβάλλει τη βούλησή του σε κάποιον άλλον ή να επηρεάζει τη συμπεριφορά του.

Με ποιύς τρόπους ασκείται η εξουσία - σε αυτούς τους τρόπους υπάρχει το στοιχείο της πειθούς; Εξουσία και πολιτική εξουσία Εξουσία ασκείται εξαναγκασμός χειραγώγηση όταν δεν περιλαμβάνει ορθολογική πειθώ επηρεασμός χωρίς εξουσία Κρίσιμο είναι, κατά πόσο η βούληση ή η συμπεριφορά διαμορφώνεται συνειδητά και ελεύθερα. Αν αυτό δεν συμβαίνει και η εκάστοτε βούληση διαμορφώνεται λόγω φόβου ή της ανάγκης για ανταμοιβή από ισχυρότερο, τότε πρόκειται για άσκηση εξουσίας. (δεν είναι πάντα εύκολο να διαπιστωθεί)

Τί είναι κρατική εξουσία και πώς αυτή επιβάλλεται; 3.1. Εξουσία και πολιτική εξουσία Όταν η εξουσία ασκείται από το κράτος, γίνεται λόγος για άσκηση κρατικής εξουσίας. Κράτος «κρατ-έω, κρατώ» κυριαρχώεπιβάλλω κυριαρχώ, έχω τη δύναμη να επιβάλλω. Κρατική εξουσία είναι η δυνατότητα του κράτους να επιτάσσει και να εξαναγκάζει σε συμμόρφωση προς τις επιταγές του. Η κρατική εξουσία έχει τους μηχανισμούς που της επιτρέπουν να κάμπτει οποιαδήποτε βούληση της αντιτίθεται. π.χ. Ένοπλες δυνάμεις – αστυνομικές δυνάμεις

Γιατί οι άνθρωποι πειθαρχούν στην εξουσία του κράτους; 3.1. Εξουσία και πολιτική εξουσία Σε ένα δημοκρατικό πολίτευμα, οι άνθρωποι πειθαρχούν, επειδή πιστεύουν ότι: Εξυπηρετούνται καλύτερα κάποιοι στόχοι της κοινωνικής συμβίωσης,  όπως είναι η ευρυθμία,  η ασφάλεια και  γενικά η διασφάλιση συνθηκών που θα τους επιτρέψουν να επιδιώξουν τα ατομικά ή συλλογικά τους συμφέροντα.

Τι είναι "πολιτική εξουσία" και πώς αυτή ασκείται; 3.1. Εξουσία και πολιτική εξουσία Σε μια δημοκρατία, κάθε εξουσία πηγάζει από τον λαό. Η εξουσία δεν αποτελεί «μονοπώλιο» του κράτους, αλλά είναι συνυφασμένη με την κοινωνία. Η δημοκρατικά οργανωμένη κοινωνική συμβίωση επιδιώκει το κοινό καλό. Για τον λόγο αυτόν, λοιπόν, στη δημοκρατία είναι ορθότερο να μιλάμε για πολιτική εξουσία.

Με ποιό τρόπο διασφαλίζεται η ελευθερία των πολιτών απέναντι στην ενδεχόμενη αυθαιρεσία των εκλεγμένων αντιπροσώπων και γενικότερα των οργάνων της πολιτικής εξουσίας; 3.1. Εξουσία και πολιτική εξουσία Στις κοινοβουλευτικές δημοκρατίες η πολιτική εξουσία ασκείται από τους εκλεγμένους αντιπροσώπους. Οι πολίτες προωθούν τα αιτήματά τους μέσω των εκλεγμένων αντιπροσώπων. Πώς όμως διασφαλίζεται η ελευθερία απέναντι σε ενδεχόμενη αυθαιρεσία των αντιπροσώπων και γενικότερα των οργάνων της πολιτικής εξουσίας;

Με ποιύε τρόπους ασκείται η εξουσία; 3.1. Εξουσία και πολιτική εξουσία α) Η εξουσία των κρατικών οργάνων πρέπει να είναι νόμιμη. Το Σύνταγμα, ο θεμελιώδης νόμος του κράτους, συντάσσει την Πολιτεία, θεσπίζει τα κρατικά όργανα, τις λειτουργίες και τις αρμοδιότητές τους. Τα κρατικά όργανα ενεργούν με διαφανείς διαδικασίες, αποκλειστικά και μόνο μέσα στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων τους. Επίσης, ελέγχονται για τη νομιμότητα της δράσης τους, ακριβώς όπως και οι πολίτες. Στη δημοκρατία η πολιτική εξουσία αυτοπεριορίζεται με κανόνες δικαίου, γι’ αυτό ένα σύγχρονο δημοκρατικό κράτος είναι ένα κράτος δικαίου.

Με ποιύε τρόπους ασκείται η εξουσία; 3.1. Εξουσία και πολιτική εξουσία β) Η σύγχρονη δημοκρατία είναι πλουραλιστική. Αυτό σημαίνει ότι υπάρχουν πολλές, ενίοτε ανταγωνιστικές κοινωνικές ομάδες που δραστηριοποιούνται για την επίτευξη των συμφερόντων τους. Ανάπτυξη δράσης μη κυβερνητικών οργανώσεων (ομάδες πίεσης – διάφοροι φορείς διαβούλευσης πολιτών (fora) – Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις) που ενεργούν για την προώθηση των ιδιωτικών τους συμφερόντων, αλλά ως πολίτες και μέλη του κοινωνικού συνόλου. Μέσα από την αντιπαραβολή και την αντιπαράθεση των διαφόρων απόψεων προωθείται η επίτευξη του γενικού καλού.

Σε τί διαφέρει η δράση της κοινωνίας των πολιτών από τη δράση των κρατικών οργάνων; 3.1. Εξουσία και πολιτική εξουσία Η δράση των κοινωνικών οργανώσεων, που αποτελούν τη λεγόμενη «κοινωνία των πολιτών», διαφέρει από τη δράση των κρατικών οργάνων στο ότι: δεν μπορεί να επιβληθεί καταναγκαστικά (εξουσιαστικά), ασκεί απλώς πίεση και προσπαθεί να επηρεάσει τη διαμόρφωση των πολιτικών αποφάσεων. Η ακώλυτη δράση της κοινωνίας των πολιτών αποτελεί ασφαλιστική δικλείδα απέναντι σε ενδεχόμενη αυθαιρεσία της εκάστοτε πολιτικής εξουσίας.