1 ΛΕΠΤΟΣΠΕΙΡΩΣΗ W H O / M Z C P Ν. Χαρίσης Γενική Δ/νση Κτηνιατρικής, ΥΠΑΑΤ Δ/νση Κτηνιατρικής Δημόσιας Υγείας, Τμήμα Κρέατος Σύντομη ενημέρωση για τις υγειονομικές υπηρεσίες Οι αρουραίοι των αγρών αποτελούν τον κυριότερο ξενιστή της λεπτόσπειρας. Περιστασιακά η νόσος μεταδίδεται και από άλλα τρωκτικά, αλεπούδες, λύκους, ανεμβολίαστα σκυλιά, χοίρους και αγελάδες.

2 Συμπτώματα στον άνθρωπο Η λεπτοσπείρωση εκδηλώνεται με: - ξαφνικό πυρετό, - πονοκεφάλους, - αδιαθεσία, - ρίγη - πόνους στους μυς (κυρίως στους μηρούς), - μηνιγγίτιδα, - αιμολυτική αναιμία, - ίκτερο, - διαταραχές στη συμπεριφορά, - αιμορραγίες στο δέρμα και στους βλεννογόνους, - εξανθήματα (ουρανίσκος) - μυοκαρδίτιδα και - πιθανή προσβολή των πνευμόνων (με ή χωρίς αιμόπτυση). Συχνά τα παραπάνω συμπτώματα εκλαμβάνονται λανθασμένα σαν μηνιγγίτιδα, εγκεφαλίτιδα ή γρίπη. Η νόσος, ανάλογα με την φυσική κατάσταση του ασθενούς μπορεί να είναι ασυμπτωματική ή με πολύ ελαφριά συμπτώματα έτσι που να περάσει απαρατήρητη σε λίγες ημέρες έως και ένα μήνα.

3 Που οφείλεται; Η λεπτοσπείρωση οφείλεται σε ένα παθογόνο μικροοργανισμό τη Leptospira (serovars L. icterohaemorrhagia, L. canicola, L. automnalis, etc), ο οποίος υπάρχει στα άγρια τρωκτικά (κυρίως στους αρουραίους, από τους οποίους μεταδίδεται και σε άλλα άγρια και οικόσιτα ζώα) Πως μεταδίδεται στον άνθρωπο; Τα άγρια μολυσμένα ζώα με τα ούρα τους μολύνουν το νερό (λίμνες, ποτάμια, ρυάκια, νερόλακκους, δεξαμενές, υδραγωγεία). Ο μικροοργανισμός περνά στον ανθρώπινο οργανισμό ή από μικρές εκδορές του δέρματος, ή από τους υγιείς βλεννογόνους (στόμα, μύτη, μάτια). Μπορεί ακόμα και να προσβάλλει τον άνθρωπο ο οποίος πίνει μολυσμένο νερό ή τρώει μολυσμένα τρόφιμα που δεν υφίστανται περαιτέρω θερμική επεξεργασία (π.χ. σαλάτες) μολυσμένα από ούρα ποντικών). Ακόμα μπορεί να προσβάλλει τον άνθρωπο μέσω της αναπνευστικής οδού δηλαδή εισπνοή αερολυμάτων (σταγονιδίων που περιέχουν το μικροοργανισμό). Συνήθως προσβάλλονται αγρότες που εργάζονται ξυπόλυτοι σε λασπωμένα χωράφια ή νερόλακκους ή που έρχονται σε επαφή με ζώα φορείς. Η σκόνη που δημιουργείται μέσα σε στάβλους με μολυσμένα ζώα ή ακόμα και σε σπίτια που υπάρχουν μολυσμένα ποντίκια αποτελεί καμιά φορά αιτία μόλυνσης από τη νόσο. Τα περισσότερα κρούσματα στον πληθυσμό οφείλονται συνήθως σε επαφή του δέρματος με ούρα μολυσμένων ζώων (σκυλιά) ή κατανάλωση άπλυτων λαχανικών. Σοβαρές επιδημίες μπορεί να προκληθούν από την μόλυνση μικρών υδραγωγείων με ούρα ποντικών. ΛΕΠΤΟΣΠΕΙΡΩΣΗ (ή Weil disease, Canicola fever, Hemmorrhagic jaundice, Mud fever)

4 Λήψη προστατευτικών μέτρων σε εργάτες σφαγείων ή εργοστασίων επεξεργασίας κρέατος (ποδιές, μπότες, γάντια), σε ενδημικές περιοχές Άμεση ενημέρωση των Υγειονομικών Υπηρεσιών της Νομαρχίας για κάθε κρούσμα της νόσου σε άνθρωπο. Οι Υγειονομικές Υπηρεσίες αναζητούν αμέσως την πηγή της μόλυνσης ανάλογα με την κατηγορία ανθρώπων που μολύνθηκαν (νερόλακκοι, ποτάμια, υδραγωγεία, τροφές που καταναλώθηκαν – άβραστο γάλα, λαχανικά, φρούτα που ήρθαν σε επαφή με το έδαφος, στάβλοι με μολυσμένα ζώα, ανεμβολίαστα σκυλιά κλπ.) Επομένως σε περίπτωση κρούσματος απαιτείται άμεση ¨Επιδημιολογική¨ διερεύνηση για τη διαπίστωση της πηγής μόλυνσης. Διεξαγωγή θεραπείας με τα κατάλληλα αντιβιοτικά στους ασθενείς (Penicillin, Cephalosporines, Lincomycin, Erythromycin), Προληπτική θεραπεία σε όσους ήρθαν (ή έρχονται σε επαφή αναγκαστικά λόγω της εργασίας τους), με νερά και ζώα στις ενδημικές περιοχές. Η πρόληψη βασίζεται στην από του στόματος χορήγηση δοξυκυκλίνης μια φορά εβδομαδιαίως. Πως προλαμβάνεται μια επιδημία;

5 Εντομοκτόνο (σκόνη για τους ψύλλους) Δηλητήριο Παγίδες με δηλητήριο για στάβλους, σπίτια. Προληπτικός εμβολιασμός ανθρώπων και ζώων με εμβόλιο κατά του συγκεκριμένου οροτύπου. Εξόντωση των ποντικών στις ενδημικές περιοχές (αγροτικές κατοικίες, στάβλοι και σκουπιδότοποι που είναι κοντά σε οικισμούς χωριά, πόλεις, τόπους αναψυχής, πισίνες κλπ) Ενημέρωση των αγροτών για τους τρόπους μετάδοσης της νόσου (μπότες, γάντια όταν εργάζονται σε νερόλακκους, λασπωμένα χωράφια, μάσκες αν εργάζονται σε μολυσμένους στάβλους)