Εισαγωγή στη συστημική σκέψη EDUE-140: Συνάντηση 2η Μαρία Ευαγόρου Εισαγωγή στη συστημική σκέψη EDUE-140: Συνάντηση 2η

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗΣ Ο δικός σας ορισμός για το σύστημα Παραδείγματα συστημάτων Συστημική σκέψη – ορισμοί και όρια Το ποδήλατο ως σύστημα Galapagos Finches

Τί είναι σύστημα; Καταγράψετε το δικό σας ορισμό για το σύστημα Δώστε παραδείγματα 2 συστημάτων και 2 παραδείγματα μη συστημάτων Εξηγήστε χαρακτηριστικά των συστημάτων με βάση τα παραδείγματα σας.

Είναι σύστημα;

Είναι σύστημα;

Είναι σύστημα;

Είναι σύστημα;

Είναι σύστημα;

Είναι σύστημα;

Είναι σύστημα;

Ποια τα χαρακτηριστικά ενός συστήματος; Έχουν κάποια λειτουργία .........

Συστημική Σκέψη Σύστημα: δυναμικό σύνολο αρμονικά οργανωμένων στοιχείων τα οποία έχουν κάποιες σχέσεις-αλληλεπιδράσεις καθώς επίσης και κάποιους τρόπους με τους οποίους συνδέονται μεταξύ τους (Shallcross and O'Loan, 1997; Penner, 2000). Συστημική σκέψη: η προσπάθεια ερμηνείας ενός συστήματος, είναι δηλαδή εκείνος ο τρόπος σκέψης που αναπτύσσουν τα άτομα στη προσπάθεια τους να κατανοήσουν ένα σύστημα (Richmond, 1999; Dorner, 1989, Ossimitz, 2000). Για να καταλάβει κάποιος τι είναι συστημική σκέψη πρέπει να ξεκινήσουμε από το τι είναι σύστημα. Ένα παράδειγμα ενός συστήματος θα μπορούσε να είναι ένα ποδήλατο. Θα χρησιμοποιήσουμε το παράδειγμα αυτό στη συνέχεια για να εξηγήσουμε τις διάφορες πτυχές ενός συστήματος.

Συστημική Σκέψη Στη συστημική σκέψη εμπλέκονται διάφορες έννοιες και λειτουργίες όπως η αλληλεξάρτηση ανάμεσα στα στοιχεία, η οργάνωση των σχέσεων σε διάφορα επίπεδα, οι αναδυόμενες συμπεριφορές του συστήματος, οι ροές στο σύστημα και η ισορροπία (Kaput et al., 2000; Hmelo, Holton & Kolodner, 2001; Golan & Reiser, 2004).

Συστημική Σκέψη Για να αναπτύξει κάποιος συστημική σκέψη πρέπει να είναι σε θέση να κατανοεί: (α) τη σχέση αιτίας-αποτελέσματος ανάμεσα στα μέρη που αλληλεπιδρούν (β) τις λειτουργικές σχέσεις ανάμεσα στα μέρη του συστήματος και ανάμεσα στα μέρη του συστήματος με άλλα συστήματα. (γ) το γεγονός ότι κάποιες από τις αλληλεπιδράσεις ανάμεσα στα μέρη του συστήματος δεν είναι ορατές και κάποιες άλλες δεν έχουν χρονικά άμεσα αποτελέσματα.

Εντοπισμός των στοιχείων ενός συστήματος Εντοπισμός των τοπογραφικών ορίων του συστήματος Εντοπισμός των χρονικών ορίων του συστήματος Εντοπισμός ενός συστήματος και του γεγονότος ότι υπάρχουν διάφορα συστήματα Αναγνώριση του γεγονότος ότι η συμπεριφορά ολόκληρου του συστήματος είναι κάτι περισσότερο από το άθροισμα των χαρακτηριστικών (συμπεριφορών) των στοιχείων του συστήματος Εντοπισμός της επίδρασης μεμονωμένων στοιχείων του συστήματος στη συμπεριφορά ενός στοιχείου, μερικών στοιχείων ή ολόκληρου του συστήματος Εντοπισμός της επίδρασης των ιδιοτήτων του συστήματος στη συμπεριφορά των στοιχείων του Εντοπισμός των αλλαγών που πρέπει να προηγηθούν για να παρατηρηθούν συγκεκριμένες συμπεριφορές Εντοπισμός των συμπεριφορών ενός συστήματος που αποτελούν ένδειξη αλληλεπίδρασης μέσα στο σύστημα Εντοπισμός ύπαρξης ροών σε ένα σύστημα Εντοπισμός του είδους ρων ροών μέσα σε ένα σύστημα (κυκλικές , γραμμικές) Εντοπισμός των κυκλικών ροών μέσα σε ένα σύστημα Αναγνώριση του γεγονότος ότι κάποια στοιχεία διαδραματίζουν σημαντικότερο ρόλο από άλλα Δυναμική ισορροπία Περιγραφή του μηχανισμού λειτουργίας του συστήματος

Διαγνωστικό δοκίμιο Συζητήστε τα ερωτήματα των διαγνωστικών δοκιμίων σε σχέση με τις πτυχές της συστημικής σκέψης.

Διερεύνηση – Το ποδήλατο ως σύστημα Να περιγράψετε το ποδήλατο ως σύστημα και να το δημιουργήσετε. Εντοπίστε και σχεδιάστε υποσυστήματα του ποδηλάτου. Ποιες οι λειτουργίες αυτών των υποσυστημάτων; Εντοπίστε τα όρια του ποδηλάτου. Φύλλο εργασίας

Το ποδήλατο ως σύστημα Πτυχή 1: Στοιχεία συστήματος (τροχοί, σέλα, τιμόνι, αλυσίδα, πετάλια). Πτυχή 2: Εντοπισμός τοπογραφικών ορίων (π.χ. ο δρόμος ή ο ποδηλάτης δεν είναι μέρος του συστήματος). Πτυχή 3: Εντοπισμός χρονικών ορίων (το ποδήλατο ως σύστημα στο υπό μελέτη χρονικό διάστημα. Πτυχή 4: Εντοπισμός ενός συστήματος και του γεγονότος ότι υπάρχουν πολλά συστήματα (π.χ. ποδήλατο, ποδηλασία, πετάλια-καδένα-τροχοί) Πτυχή 5: Αναγνώριση του γεγονότος ότι η συμπεριφορά ενός συστήματος είναι κάτι περισσότερο από το άθροισμα των χαρακτηριστικών του (κίνηση) Όπως έχουμε ήδη αναφέρει παράδειγμα ενός συστήματος θα μπορούσε να είναι ένα ποδήλατο. Το ποδήλατο αποτελεί ένα σύστημα γιατί αποτελείται από μια σειρά από στοιχεία τα οποία έχουν κάποια σχέση μεταξύ τους και δίνουν κάποιο αποτέλεσμα (π.χ.την κίνηση των τροχών) Ας δούμε τις πτυχές της συστημικής σκέψης χρησιμοποιώντας το παράδειγμα του ποδηλάτου.

Το ποδήλατο ως σύστημα Πτυχή 6: Χρονική εξέλιξη του συστήματος (σε ένα χρόνο: φθορές από τη χρήση). Πτυχή 7: Εντοπισμός της επίδρασης μεμονωμένων στοιχείων στο σύστημα (αν αφαιρεθεί το λάστιχο του τροχού, που είναι μαλακό, η κούρσα του ποδηλάτη δεν θα είναι άνετη). Πτυχή 8: Εντοπισμός της επίδρασης των ιδιοτήτων του συστήματος στη συμπεριφορά του συστήματος (η απόσταση ανάμεσα σε τιμόνι και σέλα σταθερή λόγω του υλικού κατασκευής του ποδηλάτου). Πτυχή 9: Εντοπισμός αλλαγών που πρέπει να παρατηρηθούν για να εντοπιστούν συμπεριφορές (αν πατήσω το πίσω φρένο; Πίεση στον τροχό, μείωση ταχύτητας στον πίσω τροχό, μείωση ταχύτητας στον μπροστά τροχό, μείωση ταχύτητας)

Το ποδήλατο ως σύστημα Πτυχή 10: Εντοπισμός των συμπεριφορών που αποτελούν ένδειξη αλληλεπίδρασης στο σύστημα (κίνηση). Πτυχή 11: Εντοπισμός της ύπαρξης ροών (π.χ. μεταφορά δύναμης από ποδηλάτη στα πετάλια και στους τροχούς, μεταφορά δύναμης από τον τροχό στον ποδηλάτη όταν το ποδήλατο χτυπήσει μία πέτρα). Πτυχή 12: Εντοπισμός του είδους των ροών [μεταφορά δύναμης (γραμμική), ρουτίνα αύξησης ή μείωσης ταχύτητας ανάλογα με κλίση εδάφους(κυκλική)] Πτυχή 13: Εντοπισμός των κυκλικών ροών (ρουτίνα αύξησης ή μείωσης ταχύτητας ανάλογα με κλίση εδάφους: Λήψη πληροφοριών από το σύστημα με βάση τις οποίες τροποποιείται η συμπεριφορά του συστήματος

Το ποδήλατο ως σύστημα Πτυχή 14: Αναγνώριση του γεγονότος ότι κάποια στοιχεία διαδραματίζουν σημαντικότερο ρόλο από άλλα (αν αφαιρέσω τροχό vs. να αφαιρέσω φανάρι) Πτυχή 15: Δυναμική ισορροπία (π.χ. η ταχύτητα παραμένει σταθερή λόγω της ρουτίνας που εφαρμόζει ο ποδηλάτης). Πτυχή 16: Περιγραφή του μηχανισμού λειτουργίας του συστήματος (π.χ. ο ποδηλάτης ασκεί δύναμη στα πετάλια, τα οποία γυρίζουν την καδένα, η οποία προκαλεί την κίνηση του πίσω τροχού και συνεπώς του ποδηλάτου, γεγονός που προκαλεί δύναμη του μπροστινού τροχού).