ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ Γ΄ Γυμνασίου 2ο ΕΚΦΕ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ Γ΄ Γυμνασίου Υγροχημική ανίχνευση αλογόνων Επιμέλεια Νίκος Μαρκουλάκης Χημικός

Εισαγωγικές πληροφορίες για τα ιόντα Cl- χρήσεων αφού το NaCl αποτελεί βασικό συστατικό της διατροφής μας και αποβάλλεται από το πεπτικό σύστημα χωρίς αλλοίωση  O ανθρώπινος οργανισμός χρησιμοποιεί και αποβάλλει καθημερινά 6g χλώριου ως NaCl  Πολλά βιομηχανικά απόβλητα περιέχουν μεγάλες συγκεντρώσεις Cl-  Φυσικά νερά ανάλογα με την περιοχή προέλευσης τους π.χ νερά παραθαλάσσιων περιοχών(υφάλμυρα νερά)

Περιεκτικότητα Προέλευση νερού σε Cl - (ppm) <10 10-30 >100 120 ανάλογα με την προέλευση του νερού Προέλευση νερού Περιεκτικότητα σε Cl - (ppm) Από κρυσταλλικά πετρώματα <10 Από ιζηματογενείς περιοχές 10-30 Μεταλλικά νερό >100 Νερό ποταμών 120 Νερό θαλασσών 20.000 Όριο πόσιμου νερού 600 Όριο για τη γεύση αλμυρού 250 Η γεύση του αλμυρού δεν εμφανίζεται σε νερά με CCl- μέχρι 1000 mg/L όταν τα κατιόντα συμβαίνει να είναι Ca2+ και Mg2+

Ποιοτική ανάλυση ιόντων αλογόνων (Cl-, Br-, I-) 3 1 2 Ρίχνουμε στον καθένα 3 – 4 σταγόνες διαλύματος AgNO3 0,1 M και γράφουμε τις παρατηρήσεις μας και τις αντίστοιχες χημικές εξισώσεις στον Πίνακα Ι. 5 ml διάλυμα ΝaCl 0,1 M 5 ml διάλυμα KI 0, 1 M 5 ml διάλυμα KBr 0,1 M

Προσθήκη ΑgNO3 σε διάλυμα NaCl, KBr,KI AgBr AgCl AgI

Πίνακας Ι. Προσθήκη ΑgNO3 Σωλή- νας Περιεχό- μενο σωλήνα Προσθήκη Χρώμα ιζήματος Χημική εξίσωση 1 NaCl AgNO3 2 KBr 3 KI Άγνωστο διάλυμα Σε ένα δοκιμαστικό σωλήνα παίρνουμε 5 ml από «Άγνωστο διάλυμα" και ακολουθούμε όλη την παραπάνω διαδικασία προκειμένου να ανιχνεύσουμε το ανιόν που περιέχει.

Γράφουμε όλες τις χημικές εξισώσεις των παραπάνω αντιδράσεων Προσθέτουμε και στους τρεις δοκιμαστικούς σωλήνες 5 σταγόνες διαλ/τος ΝΗ3 1 M και σημειώνουμε στον Πίνακα IΙ ποια ιζήματα διαλύονται Πίνακας ΙΙ. Προσθήκη ΝΗ3 Σωλή- νας Περιεχόμενο σωλήνα Προσθήκη Διαλυτότητα ιζήματος 1 ΑgCl NH3 2 AgBr 3 AgI Προσθέτουμε ακόμα 5 σταγόνες διαλ/τος ΝΗ3 στα ιζήματα που δεν διαλύθηκαν και σημειώνουμε τις παρατηρήσεις μας Γράφουμε όλες τις χημικές εξισώσεις των παραπάνω αντιδράσεων AgCl + 2NH3 [Ag(NH3)2]+ + Cl-

Διαλυτοποίηση AgCl, AgBr, AgI σε ΝΗ3 1. O AgCl είναι ευδιάλυτος 2. O AgBr λίγο διαλυτός (Παραμένει μία ποσότητα ιζήματος) 3. O AgΙ αδιάλυτος

Παρατηρήσεις Πίνακας ΙII. Άγνωστο διάλυμα Περιεχόμενο σωλήνα Προσθήκη Χρώμα ιζήματος Διαλυτότητα ιζήματος Άγνωστο AgNO3 ΝΗ3 Παρατηρήσεις Aν προστεθεί αραιό διάλυμα ΝΗ3 η [Αg]+ μειώνεται λόγω σχηματισμού του συμπλόκου ιόντος [Αg(NH3)2]+ Συνεπώς το γινόμενο [Αg]+.[Cl]- < KspAgCl και μέρος του AgCl διαλύεται Αν η ποσότητα της ΝΗ3 είναι επαρκής, ο AgCl διαλύεται πλήρως Ο AgI παραμένει αδιάλυτος ακόμα και σε πυκνό διάλυμα ΝΗ3 διότι η μείωση του [Αg]+ δεν είναι επαρκής για να καταστήσει το γινόμενο [Αg]+.[Ι]- < KspAgΙ

Άλλες αντιδράσεις αλογονοϊόντων 3 1 2 Στον πρώτο προστίθενται σταγόνες από πυκνό ΗΝΟ3 Στον δεύτερο προστίθεται σταγόνες από διάλυμα Pb(NO3)2 0,1 Μ Στον τρίτο προστίθενται σταγόνες AgNO3 , χύνουμε το υπερκείμενο διάλυμα και εκθέτουμε το ίζημα στο άμεσο ηλιακό φως 5 ml διάλυμα ΚΙ 0,1 Μ 5 ml διάλυμα ΝαCl 0,1 Μ 5 ml διάλυμα ΚΙ 0,1 Μ Γράφουμε τις παρατηρήσεις μας και τις αντίστοιχες χημικές εξισώσεις στον παρακάτω Πίνακα ΙV

Πίνακας ΙV. Αντιδράσεις αλογονοϊόντων Σωλήνας Περιεχό- μενο σωλήνα Προσθήκη Παρατηρήσεις 1 KI ΗΝΟ3 2 Pb(NO3)2 3 NaCl AgNO3