Στοιχεία Παιδιατρικής Τμήμα Προσχολικής Αγωγής, Δραστηριοτήτων Δημιουργίας και Έκφρασης ΙΕΚ Ρεθύμνου, 2012 Στοιχεία Παιδιατρικής Δαμιανάκη Ειρήνη, Ειδικευόμενη Παιδιατρικής Γενικό Νοσοκομείο Ρεθύμνου

Διατροφή Η σωστή διατροφή του παιδιού αποτελεί τη βασική προϋπόθεση για τη φυσιολογική ανάπτυξη και θρέψη του και θέτει τις βάσεις για τη μελλοντική του υγεία Ιδιαιτερότητες νεογνόυ- βρέφους- παιδιού στη διατροφή Περιορισμένα θρεπτικά αποθέματα Υψηλές θρεπτικές απαιτήσεις για αύξηση Ταχεία ανάπτυξη νευρώνων Επομένως, τα βρέφη και τα παιδιά είναι περισσότερο ευάλωτα στον υποσιτισμό σε σχέση με τους ενήλικες

Διατροφή βρέφους 0-6 μηνών Για τους πρώτους 6 μήνες της ζωής το γάλα αποτελεί τη μόνη και αποκλειστική τροφή του βρέφους Το μητρικό γάλα είναι η ιδανική τροφή για αυτήν την περίοδο.

Διατροφή βρέφους 0-6 μηνών Πλεονεκτήματα μητρικού γάλακτος-θηλασμού εύπεπτο, κατάλληλα προσαρμοσμένο στις ανάγκες του βρέφους φρέσκο, άμεσα διαθέσιμο, χωρίς προετοιμασία, στην κατάλληλη θερμοκρασία, χωρίς παθογόνους μικροοργανισμούς ενισχυση ανοσοποιητικού συστήματος πρόληψη λοιμώξεων εντέρου, βελτίωση επιβίωσης στις αναπτυσσόμενες χώρες

Διατροφή βρέφους 0-6 μηνών Πλεονεκτήματα μητρικού γάλακτος-θηλασμού πλεονεκτήματα στη μακροπρόθεσμη νευρολογική ανάπτυξη, ειδικά των πρόωρων νεογνών πρόληψη παθήσεων στην ενήλικο ζωή πχ σακχαρώδης διαβήτης, αλλεργίες, φλεγμονώδης νόσος του εντέρου κλπ προστασία μητέρας από καρκίνο μαστού άριστος συναισθηματικός δεσμός μητέρας- παιδιού, θεμέλιο καλής ψυχοκοινωνικής ανάπτυξης του βρέφους

Διατροφή βρέφους 0-6 μηνών Μειονεκτήματα μητρικού θηλασμού άγνωστη ποσότητα πρόσλαμβανόμενου γάλακτος μεταφορά φαρμάκων πχ αντιβιοτικά μεταφορά τοξινών πχ νικοτίνη, οινόπνευμα, καφείνη ανεπάρκεια βιταμινών πχ Κ και D ίκτερος θηλαζόντων έντονη συναισθηματική φόρτιση μητέρας επί αποτυχίας

Διατροφή βρέφους 0-6 μηνών Εγκατάσταση μητρικού θηλασμού Εφόσον η υγεία του νεογνού και της μητέρας το επιτρέπουν, ο πρώτος θηλασμός θα πρέπει να πραγματοποιείται το συντομότερο μετά τη γέννηση, μέσα σε 1-2 ώρες Το γάλα των πρώτων ημερών ονομάζεται πύαρ, είναι παχύρρευστο και πιο κίτρινο από το ώριμο γάλα, περιέχει λιγότερο λίπος και σακχαρα, ενώ είναι πλούσιο σε πρωτεινη (ανοσοσφαιρίνες για την άμυνα κατά των μικροβίων)

Διατροφή βρέφους 0-6 μηνών Οδηγίες σωστου μητρικού θηλασμού το βρέφος θηλαζει όσο και όποτε θέλει τις πρώτες 2 εβδομάδες καθε 2-3 ώρες, έπειτα κάθε 4-5 ώρες πάντα και στους δύο μαστούς από 4-20 λεπτά σε κάθε μαστό πρέπει οπωσδήποτε να αδειάζει τουλαχιστον τον ένα μαστό, για να λαμβάνει το πλούσιο σε λίπος τελευταίο γάλα

Τροποποιημένα γάλατα Βασίζονται στο αγελαδινό γάλα Παρασκευάζονται ώστε να προσεγγίζουν τη βιοχημική σύνθεση του ανθρώπινου Παρ’ολο που ολοένα εξελίσσονται δεν υπερτερουν σε καμία περίπτωση του μητρικού γάλακτος

Τροποποιημένα γάλατα Διακρίνονται σε: γάλατα 1ης βρεφικής ηλικίας (0-6 μηνών) γάλατα 2ης βρεφικής ηλικίας (6- 12 μηνών) γάλατα ανάπτυξης ( > 12μηνών) ειδικά θεραπευτικά γάλατα υποαλλεργικά, αντιαναγωγικά, αντιδιαρροικά κατά της δυσκοιλιότητας, κατά των κολικών

Διατροφή βρέφους 6-12 μηνών Το γάλα δεν επαρκεί για να καλύψει τις θρεπτικές ανάγκες αυτής της ηλικίας Ο αποκλειστικός μητρικός θηλασμός δε συνιστάται Προοδευτικά εισάγονται οι στερεές τροφές Σειρά εισαγωγής νέων τροφών: ριζάλευρο, κρέμα βανίλια φρούτα, λαχανικά κρέας δημητριακά ψάρι (11 μηνών) κρόκος αυγού (12 μηνών) ασπράδι αυγού (>12 μηνών)

Διατροφή βρέφους 6-12 μηνών Οδηγίες σωστής εισαγωγής νέων τροφών: οι τροφές δίνονται αρχικά πολτοποιημένες (έως το 10ο μήνα), και στη συνέχεια ψιλοκομμένες 1 γεύμα γάλακτος αντικαθίσταται κάθε φορά από ένα γεύμα στερεας τροφής στο στάδιο αυτό 3 γέυματα γάλακτος την ημέρα αρκούν οι τροφές εισάγονται μία μία, με μεσοδιάστημα περίπου μιας εβδομάδος δίδονται στην αρχή του γεύματος, σε παιδί πεινασμένο απαγορέυεται η προσθήκη αλατιού ή ζάχαρης

Προβλήματα σίτισης στον 1ο χρόνο ζωής Υποσιτισμός Υπερσιτισμός Αναγωγες και έμετοι Χαλαρες ή διαρροικες κενώσεις Δυσκοιλιοτητα Κωλικοι Γαστροοισοφαγικη παλινδρομηση Πυλωρική στενωση

Διατροφή κατά το 2ο χρόνο ζωής Προσαρμογή του παιδιού στα διαιτητικά πρότυπα της οικογένειας. Επιβάλλεται η ποικιλλία στη διατροφή (γευση, χρώμα, σύσταση) Επιβάλλονται 3 κύρια γεύματα, με 2 πρόχειρα ενδιαμεσα (φρούτα, γιαούρτι, τυρί και κρέμα δημητριακών) Πιθανή απουσία ενδιαφέροντος για το φαγητό σε αυτήν την περίοδο, με άρνηση σίτισης η λήψης νέων τροφών.

Διατροφή μετά το 2ο χρόνο της ζωής Δε διαφέρει από αυτήν της υπόλοιπης οικογένειας. Πρέπει να ακολουθεί τη διατροφική πυραμίδα Γενικές διαιτητικές οδηγίες: Η ολική ποσότητα λίπους που καταναλώνεται πρέπει να αντιστοιχεί σε < 30% των θερμίδων, ενώ η πρόσληψη κεκορεσμένων λιπών πρέπει να είναι < 10% των θερμίδων Αυξημένη κατανάλωση φυτικών ινών Ελαττωμένη πρόσληψη νατρίου Ελαττωμένη πρόσληψη σακχάρων Χρήση συμπληρωματικά φθορίου

Η διατροφική πυραμίδα

Αύξηση Με τον όρο άυξηση αναφερόμαστε στις αλλαγές στο μέγεθος του σώματος, στο σύνολό του αλλά και στα επιμέρους συστήματα Το πρότυπο της αύξησης είναι ιδιαίτερο για κάθε παιδί Προσδιορίζεται από την παρακολούθηση τριών παραμέτρων: βάρος σώματος, ύψος και περίμετρος κεφαλης

Διαγράμματα αύξησης Διαγράμματα που χρησιμοποιούνται στην παιδιατρική για την παρακολούθηση της αύξησης Απεικονίζεται το βάρος, το υψος ή η περίμετρος κεφαλής με βάση την ηλικία Διαφορετικά για τα αγόρια και τα κορίτσια Κάθε διάγραμμα έχει 7 καμπύλες που αντιστοιχούν σε εκατοστιαίες θέσεις: 3η, 10η, 25η, 50η, 75η, 90η, 97η Η 50η ΕΘ είναι ο μέσος όρος Η 25η ΕΘ σημαίνει το 25% των παιδιών βρίσκονται σε τιμές χαμηλότερες από αυτήν κ.ο.κ Μη φυσιολογικές τιμές: <3η ΕΘ και > 97η ΕΘ

Διαγράμματα αύξησης

Αύξηση Βάρος νεογνού: 2500-4600γρ(μο 3400γρ) Απώλεια 10% ΒΓ την 1η εβδομάδα ζωής Ανάκτηση ΒΓ τη 2η εβδομάδα ζωής Πρόσληψη 30γρ/ ημέρα τον 1ο μήνα Πρόσληψη 20γρ/ ημέρα μετά τον 1ο μήνα Διπλασιαζει το ΒΓ σε ηλικία 4 μηνών Τριπλασιάζει το ΒΓ στο τέλος του 1ου έτους

Αύξηση Μήκος νεογνού: 45-55εκ (μο 50εκ) Το μήκος του φυσιολογικού βρέφους αυξάνεται στη διάρκεια του πρώτου έτους κατά 25-30 εκ. Aπό 4-10ετών, το ύψος αυξάνει κατά 4-5 εκ/ έτος

Αύξηση Περίμετρος κεφαλής: 32.6- 37.2 εκ (μο 35 εκ) Φυσιολογικά αυξάνεται σε περίπου 44εκ τον 6ο μήνα και σε 47 εκ στο τέλος του πρώτου έτους

Οδοντοφυία Τα νεογιλά δόντια είναι 20 συνολικά, 10 σε κάθε γνάθο (2 μέσοι τομείς, 2 πλάγιοι τομείς, 2 κυνόδοντες, 2 πρώτοι γομφίοι, 2 δεύτεροι γομφίοι) Αρχίζουν να εμφανίζονται σε ηλικία 5-7 μηνών Πρώτα εμφανίζονται οι κεντρικοί κάτω τομείς, έπειτα οι επάνω τομείς (κεντρικοί και πλάγιοι), έπειτα οι πλάγιοι κάτω τομείς κοκ εως την ηλικία των 2 ετών

Οδοντοφυία Τα νεογιλά δόντια δίνουν τη θέση τους στα μόνιμα (32 συνολικά) από την ηλικία των 6 ετών Η εμφάνιση των μόνιμων δοντιών ολοκληρώνεται στην εφηβεία με τους τρίτους γομφίους (φρονιμήτες)

Ανάπτυξη Ορίζεται ως η εξέλιξη και ωρίμανση των διαφόρων σωματικών και ψυχοπνευματικών δεξιοτήτων του παιδιού κατά τα πρώτα χρόνια της ζωής του. Διακρίνεται σε 4 τομείς Αδρής κινητικότητας Λεπτής κινητικότητας και όρασης Επικοινωνίας Ατομικής και κοινωνικής συμπεριφοράς και συναισθημάτων

Ανάπτυξη Για όλα τα παιδιά η σειρά εμφάνισης των διαφόρων δεξιοτήτων είναι η ίδια Από παιδί σε παιδί όμως μπορεί να διαφέρει ο ρυθμός εμφάνισης των διαφόρων δεξιοτήτων Για κάθε δεξιότητα υπάρχει μία μέση, μία αρχική και μία οριακή ηλικία εμφάνισης Η μη εμφάνιση κάποιας δεξιότητας μέχρι την οριακή ηλικία απαιτεί στενή παρακολούθηση και αναζήτηση των αιτίων

Ανάπτυξη Τομέας αδρής κινητικότητας: (συνέργεια κεντρικού νευρικού συστήματος και μυοσκελετικού) 1ος μήνας: το κεφάλι υπολείπεται στην έλξη από ύπτια θέση(ανάσκελα) 2ος μήνας: ανασηκώνει το κεφάλι 45ο σε πρηνή θέση (μπρούμυτα) 3ος μήνας: στηρίζει το κεφάλι σε όρθια θέση 6ος- 7ος μήνας: κάθεται σταθερά 8ος- 9ος μήνας: μπουσουλάει 10ος μήνας: στέκεται όρθιο, περπατα υποστηριζόμενο 12ος-14ος μήνας: περπατάει ασταθώς 15ος μήνας: περπατάει σταθερά

Ανάπτυξη Τομέας λεπτής κινητικότητας και όρασης: (συντονισμός οφθαλμών και χεριών) 1ος μήνας: προσηλώνει στιγμιαία το βλέμμα 4ος-5ος μήνας: προσεγγίζει και πιάνει αντικείμενα 6ος-7ος μήνας: μεταφέρει αντικείμενα από χέρι σε χέρι 8ος μήνας: ανώριμη σύλληψη με παλάμη 9ος-10ος μήνας: ώριμη σύλληψη με δείκτη και αντίχειρα 12ος- 14ος μήνας: μουντζουρώνει χαρτί 3ο έτος: σχεδιάζει κύκλο, φτιάχνει πύργο με κύβους 4ο-5ο έτος: σχεδιάζει σταυρό, τετράγωνο, τρίγωνο, άνθρωπο, σπίτι, φτιάχνει σκαλοπάτια με κύβους

Ανάπτυξη Τομέας επικοινωνίας: (ακουστική αντίληψη, κατανόηση και έκφραση λόγου) 1ος μήνας: αντιδρά με αντανακλαστικό Moro στον ήχο 3ος μήνας: προφέρει φθόγγους (α, γκ) 6ος- 7ος μήνας: γυρίζει προς τον ήχο 8ος μήνας: λέει 2 συλλάβές μαζι ( μπα- μπα, μα-μα) 12ος- 14ος μήνας: λέει 2-3 λέξεις, κατανοεί απλές εντολές 18ος-20ος μήνας: λέει 10 λέξεις, φράση με 2 λέξεις, δείχνει 4 μέρη του σώματος 20ος- 24ος μήνας: λέει 100 λέξεις, φράση με 3 λέξεις, ρωταει 3ο έτος: φράση με 4 λέξεις, ξέρει όνομα, χρώματα κα

Ανάπτυξη Τομέας ατομικής- κοινωνικής συμπεριφοράς κ συναισθημάτων 2ος μήνας: χαμογελάει συνειδητά 3ος μήνας: γελάει δυνατά 8ος μήνας: φέρνει τροφή στο στόμα 12ος- 14ος μήνας: μιμείται (παλαμάκια, γεια, φιλι) 12ος-14ος μήνας: πίνει από ποτήρι 18ος-20ος μήνας: τρώει με κουτάλι 18ος- 20ος μήνας: συμβολικό παιχνίδι 24ος μήνας: έλεγχος σφιγκτήρων(στεγνό την ημέρα) 3ο- 5ο έτος: ομαδικό παιχνίδι

Ανάπτυξη Επιβράδυνση ψυχοκινητικής ανάπτυξης: όταν ένα παιδί δεν έχει εμφανίσει κάποιες δεξιότητες, ενώ βρίσκεται στην οριακή για αυτές ηλικία Χάσμα στην ψυχοκινητική ανάπτυξη: όταν η εξέλιξη σε έναν τομέα της ανάπτυξης δε συμβαδίζει με της εξέλιξη στους άλλους. Συχνά οι καταστασεις αυτές διορθώνονται

Ευχαριστώ...