Εξατομίκευση στις Ψηφιακές Βιβλιοθήκες Το φαινόμενο «My Library» Παρουσίαση: Τζαλαβρά Μαρίνα

Διάγραμμα Παρουσίασης: Τι σημαίνει εξατομίκευση (ορισμοί) Πού χρησιμοποιείται Λόγοι που οδήγησαν σ’ αυτήν Παραδείγματα Εμπορικών Εφαρμογών Εξατομίκευση στις Ψηφιακές Βιβλιοθήκες και MyLibrary Μια γενική προσέγγιση Εμπορικές και Βιβλιοθηκονομικές εφαρμογές Εξατομίκευσης / Ποια η διαφορά; Καινοτομία των εφαρμογών MyLibrary Το μέλλον της εφαρμογής MyLibrary Πρέπει να εισάγουμε την υπηρεσία MyLibrary στη Βιβλιοθήκη μας; Ερωτήσεις - Σχόλια

Η νέα πραγματικότητα στον κόσμο του Διαδικτύου Το WWW επεκτείνεται καθημερινά με ραγδαίους ρυθμούς. Η ποιότητα του περιεχομένου του δύσκολα μπορεί να ελεγχθεί. Η εύρεση της κατάλληλης πληροφορίας συχνά αποτελεί Οδύσσεια! Ο χρήστης βομβαρδίζεται με πληθώρα πληροφοριών (συχνά άχρηστων) που δυσκολεύεται να ελέγξει.

Αντιμετώπιση του Προβλήματος Για την αντιμετώπιση του προβλήματος οι εμπορικές εφαρμογές προσανατολίστηκαν στη δημιουργία μιας εφαρμογής που θα επέτρεπε στο χρήστη να προσαρμόζει τις προσφερόμενες πληροφορίες στις προσωπικές του ανάγκες, δίνοντάς του τον απόλυτο έλεγχο στην εμφάνιση αλλά και το περιεχόμενο των ιστοσελίδων. Αυτή ήταν η γέννηση των εξατομικευμένων υπηρεσιών του Web.

Βασικοί Όροι - Διευκρινίσεις Λέγοντας Εξατομίκευση εννοούμε: τη διαδικασία συγκέντρωσης πληροφοριών για το χρήστη κατά τη διάρκεια της διεπαφής του χρήστη με το σύστημα, οι οποίες στη συνέχεια χρησιμοποιούνται για να παράσχουν κατάλληλο περιεχόμενο και υπηρεσίες προσαρμοσμένες στις ανάγκες του χρήστη.

Στην αγγλική ορολογία η εξατομίκευση περιγράφεται με τους όρους Personalization και Customization Ποια η διαφορά μεταξύ Personalization και Customization? Personalization: το σύστημα ξέρει ποιος είσαι, τι σπουδάζεις /ερευνάς και παρέχει σχετικούς πόρους. Customization: δυνατότητα να αλλάξουμε χρώματα, φόντο, διάταξη, να προσθέσουμε ή να αφαιρέσουμε πόρους και να δημιουργούμε σελιδοδείκτες για τις αγαπημένες μας συνδέσεις (links). Στην ουσία η εξατομίκευση περιλαμβάνει και τους δυο όρους σε συνδυασμό.

Στόχος της Εξατομίκευσης Καλύτερη εξυπηρέτηση του χρήστη προβλέποντας τις ανάγκες του. Αποτελεσματική και ικανοποιητική διεπαφή και για τις δυο πλευρές. Ανάπτυξη σχέσης εμπιστοσύνης που ενθαρρύνει την επαναχρησιμοποίηση της εφαρμογής.

Παραδείγματα Εξατομίκευσης στο Web My Yahoo ( My Netscape ( My Excite ( …και η λίστα επεκτείνεται καθημερινά

Η εξατομίκευση είναι χρήσιμη για… Το χρήστη, επειδή του δίνει τη δυνατότητα να γίνει πιο συμμετοχικός στη διαδικασία αναζήτησης της πληροφορίας. Τους διαχειριστές της αντίστοιχης εφαρμογής, επειδή βοηθά στην επιλογή και το φιλτράρισμα της πληροφορίας ώστε να προμηθεύσουν το χρήστη με ό,τι χρειάζεται περισσότερο.

Η Εξατομίκευση στις Ψηφιακές Βιβλιοθήκες Το 1997, ακολουθώντας το πρότυπο των εμπορικών εφαρμογών και συγκεκριμένα του My Yahoo, και οι Ψηφιακές Βιβλιοθήκες εισήλθαν στον κόσμο της Εξατομίκευσης με το πιλοτικό πρόγραμμα My Library που αναπτύχθηκε από μια ομάδα ερευνητών – βιβλιοθηκονόμων του πανεπιστημίου της πολιτείας της Νότιας Καρολίνας NCSU.

Τι οδήγησε τις Βιβλιοθήκες στην υιοθέτηση εξατομικευμένων εφαρμογών ; Αύξηση των απαιτήσεων των χρηστών της Βιβλιοθήκης που επιθυμούν μια πιο εύκολη προσέγγιση στην πληροφορία στα πρότυπα των μηχανών αναζήτησης τύπου Google. Η ποσότητα πληροφοριών που παρέχουν οι Ψηφιακές Βιβλιοθήκες αυξάνεται συνεχώς. Οι διαφορετικές ανάγκες πληροφόρησης των χρηστών. Η ανάγκη για μια πιο απλή και αποτελεσματική οργάνωση των πληροφοριών του Web.

Τι οδήγησε τις Βιβλιοθήκες στην υιοθέτηση εξατομικευμένων εφαρμογών ; (Συνέχεια) Ανικανότητα των εμπορικών εξατομικευμένων υπηρεσιών (τύπου Yahoo) να ικανοποιήσουν τις ερευνητικές απαιτήσεις των χρηστών. Ψυχολογικός Παράγοντας: επιθυμία και ανάγκη του χρήστη να έχει τη δυνατότητα να αποκαλέσει κάτι «δικό του» στον αχανή κόσμο του διαδικτύου.

Τι είναι το My Library; Μια δυναμική και ελεγχόμενη από το χρήστη ιστοσελίδα που παρέχει εξατομικευμένη (δηλ. προσαρμοσμένη σε προσωπικές ανάγκες) πρόσβαση σε: δεδομένα πληροφορίες γνώση υπηρεσίες

Τι περιλαμβάνει; Βάσεις δεδομένων (βιβλιογραφικές, πλήρους κειμένου κ.λ.π.) Ηλεκτρονικά κείμενα κάθε είδους (π.χ. περιοδικά) Παραπομπές σε υλικό Πρόσβαση στον OPAC Λίστες νέων βιβλίων στη βιβλιοθήκη Βιβλιογραφικά ευρετήρια Ιστοσελίδες του διαδικτύου Υπηρεσίες ILL

Δομή της Εφαρμογής MyLibrary: Ανάλογα με την εφαρμογή παρατηρούμε μια κατηγοριοποίηση σε επιμέρους τομείς που κατά κανόνα περιλαμβάνουν τα εξής: Περιοχή Login: στοιχειώδης πληροφορίες αναγνώρισης χρήστη (username, password) Σύνδεσμοι (Links) της Βιβλιοθήκης: βιβλιογραφικές βάσεις δεδομένων, ηλεκτρονικά περιοδικά, γενικές παραπομπές, προσωπικά links σε ιστοσελίδες του διαδικτύου. Γρήγορες Αναζητήσεις: λεξικά, εγκυκλοπαίδειες, κοινές μηχανές αναζήτησης, OPAC.

Δομή της Εφαρμογής MyLibrary: (Συνέχεια) Μηνύματα από τους Βιβλιοθηκονόμους: νέα, ανακοινώσεις γενικές ή ειδικές ανά επιστημονικό κλάδο. Συνδέσεις με τους Βιβλιοθηκονόμους: όνομα, τηλέφωνα και ηλεκτρονική διεύθυνση του ή των βιβλιοθηκονόμων υπεύθυνων για τον επιστημονικό κλάδο του χρήστη. Current Awareness: υπηρεσία ενημέρωσης για νέες προσκτήσεις στους τομείς ενδιαφέροντος των χρηστών. Άλλες υπηρεσίες

Αρχιτεκτονική My Library Βάσεις δεδομένων τύπου SQL (My SQL) Γλώσσα προγραμματισμού Perl Λειτουργικό σύστημα Unix ή Windows Τεχνική Cookies

Η εφαρμογή My Library είναι χρήσιμη για… Τους βιβλιοθηκονόμους, επειδή τους παρέχει τα μέσα να διαχειρίζονται με ευκολία το περιεχόμενο που θέλουν να διαθέσουν προς χρήση. Τους χρήστες, επειδή τους επιτρέπει να προσαρμόζουν το περιεχόμενο αυτό με τρόπο που να εμπίπτει στις εργασιακές τους συνήθειες και τις προσωπικές τους απαιτήσεις.

Παραδείγματα εφαρμογών My Library My Gateway My UCLA …

Γιατί να μην αρκεστούμε στις εμπορικές εφαρμογές εξατομίκευσης; My Library vs. My Yahoo

Ποια η διαφορά Εμπορικών και Βιβλιοθηκονομικών εφαρμογών εξατομίκευσης; Οι εμπορικές εφαρμογές (π.χ. Yahoo) δεν είναι βιβλιοθηκοκεντρικές Περιορίζονται σε στοιχειώδεις ανάγκες του χρήστη για πληροφόρηση (πρωτοσέλιδα, καιρός, κινήσεις μετοχών κ.λ.π.) Είναι ανεπαρκείς για ερευνητικές αναζητήσεις.

Η καινοτομία της εφαρμογής My Library Περιλαμβάνει το αναγκαίο περιεχόμενο για έρευνα στο ακαδημαϊκό περιβάλλον με την ποιότητα και αξιοπιστία που εγγυάται μια βιβλιοθήκη. Επιτρέπει στους βιβλιοθηκονόμους να στέλνουν στους χρήστες τους προσωπικά μηνύματα ή γενικές πληροφορίες, που εμπίπτουν στα ενδιαφέροντά τους, σε περιοδική βάση.

Η καινοτομία της εφαρμογής My Library (Συνέχεια) Από τη στιγμή που δημιουργηθεί προσωπικός λογαριασμός, η πρόσβαση στην εφαρμογή είναι δυνατή από οπουδήποτε, αρκεί να υπάρχει η υποστήριξη του Browser. Με άλλα λόγια η εφαρμογή είναι ανεξάρτητη από το μηχάνημα από όπου γίνεται η πρόσβαση.

Η καινοτομία της εφαρμογής My Library (Συνέχεια) Η υπηρεσία Current Awareness που ενημερώνει το χρήστη για νέες προσκτήσεις που εμπίπτουν στα ενδιαφέροντά του. Η δυνατότητα άμεσης επαφής με τους βιβλιοθηκονόμους και ειδικά με τον υπεύθυνο του αντίστοιχου κλάδου ενδιαφέροντος.

Η επιτυχία της εφαρμογής οφείλεται στο γεγονός ότι: Σχεδιάζει τη βιβλιοθήκη από την πλευρά του χρήστη στηριζόμενη παράλληλα στις βασικές αρχές ευκολίας του Internet. Δεν είναι πια ο χρήστης που ψάχνει το κατάλληλο υλικό, αλλά το υλικό που ψάχνει τον κατάλληλο χρήστη! Ενσωματώνει τις εξωτερικές πηγές πληροφόρησης από το χώρο του διαδικτύου στους πόρους της βιβλιοθήκης αφού πρώτα επιλεχθούν και εκτιμηθούν από τους βιβλιοθηκονόμους.

Μελλοντικές δυνατότητες της εφαρμογής My Library Οι βιβλιοθηκονόμοι είναι αισιόδοξοι ότι η εφαρμογή MyLibrary θα αποτελέσει πρωταρχικό ερευνητικό εργαλείο για τους χρήστες της βιβλιοθήκης. Στα άμεσα σχέδια είναι και η επέκταση των υπηρεσιών της εφαρμογής (on-line κρατήσεις και ανανεώσεις βιβλίων, ειδοποίηση για καθυστερήσεις κ.ά.) Αυτόματη εισαγωγή εγγραφών Marc στην εφαρμογή και αντίστροφα.

Πρέπει να υιοθετήσουμε την εφαρμογή My Library στις Βιβλιοθήκες μας; Οι πλειοψηφία των βιβλιοθηκονόμων που εγκατέστησαν το σύστημα στη βιβλιοθήκη τους το συνιστούν ανεπιφύλακτα υποστηρίζοντας ότι λύνει περισσότερα προβλήματα από όσα δημιουργεί, ελαττώνει τον πληροφοριακό φόρτο και εξοικονομεί πολύτιμο χρόνο στους ίδιους όσο και στους χρήστες. Παρόλα αυτά το MyLibrary δεν είναι κατάλληλο για κάθε βιβλιοθήκη ανεξαιρέτως.

Θα πρέπει να θέσουμε 2 ερωτήματα: 1. Το χρειάζονται πραγματικά οι χρήστες; ενδείκνυται περισσότερο σε μεγάλες πανεπιστημιακές ή ερευνητικές βιβλιοθήκες με εκτεταμένη συλλογή και εξωτερικούς πληροφοριακούς πόρους. 2. Επαρκεί το προσωπικό για να το στηρίξει; η υποστήριξη της εφαρμογής απαιτεί αφοσίωση και συνεχή εγρήγορση.

ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΙΣΜΟΙ Μπορεί η εφαρμογή MyLibrary να υιοθετηθεί και από το ελληνικό περιβάλλον των Ψηφιακών Βιβλιοθηκών;

Ερωτήσεις - Απορίες