ΟΥΚΡΑΝΙΑ Οικονομικό και Επιχειρηματικό Περιβάλλον Εξωτερικό Εμπόριο Οικονομικές & Εμπορικές Σχέσεις με την Ελλάδα Πρόσβαση στην αγορά και δυνατότητες συνεργασιών Δημήτριος Γ. Ζιώγας, Σύμβουλος Α΄Ο.Ε.Υ. Επικεφαλής Γραφείου Ο.Ε.Υ. Γενικό Προξενείο της Ελλάδας στην Οδησσό

Γεωγραφία

Ουκρανία: Γενικά στοιχεία Έκταση: 603.000 km2 Πληθυσμός: 45,8 εκ. (2011)* (2010: μεταβολή -4.4‰, θνησιμότητα: 15,2 ‰) Α.Δ. Κριμαίας, 24 Περιφέρειες, Κίεβο & Σεβαστούπολη Κατά κεφαλή Α.Ε.Π.: $ 6.700 (2010)* [Ελλάδα: $ 29.600] Σύνθεση Α.Ε.Π.: Γεωργία: 9%, Βιομηχανία- Ορυχεία: 34%, Υπηρεσίες: 57%) Πληθυσμός κάτω από το όριο της φτώχειας: 35% Εργατικό δυναμικό: 20 εκ. (Γεωργία: 16%, Βιομηχανία- Ορυχεία: 19%, Υπηρεσίες: 65%) Χώρα διαμετακόμισης ενέργειας [φυσικό αέριο, πετρέλαιο] * εκτιμήσεις

Οικονομική Πολιτική 1991- : Διαθρωτικές μεταρρυθμίσεις Θεσμικές μεταρρυθμίσεις Βελτίωση συνθηκών ανταγωνισμού στην αγορά Περιφερειακή ανάπτυξη Προώθηση εμπορίου με Ρωσία και άλλες χώρες ΚΑΚ Διαφάνεια και Χρηστή Διοίκηση Τελωνειακές, φορολογικές και λοιπές διαδικασίες Δημοσιονομική πειθαρχία Μέλος του Π.Ο.Ε. (Μάιος 2008) Συνεργασία με την Ε.Ε. Προετοιμασία της D.C.F.T.A. «Ανατολική Εταιρική Σχέση»

Οικονομία: Εξέλιξη του Α.Ε.Π. 2012: +5%- +6% (πρόσφατες εκτιμήσεις)

Α.Ε.Π. ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΔΑΠΑΝΗ Σύνθεση Α.Ε.Π.: Γεωργία: 9% Βιομηχανία- Ορυχεία: 34% Υπηρεσίες: 57%) Σημαντικοί τομείς: Γεωργία Εξορυκτική βιομηχανία Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας Κατανομή Α.Ε.Π.: Κατανάλωση (C): 83,4% Επενδύσεις (I) : 19% Καθαρές Εξαγωγές (X-M): -2,8%

Οικονομία: Παραγωγή Αγροτική παραγωγή: σιτηρά, ζαχαρότευτλα, ηλιόσποροι, λαχανικά, κρέας, γάλα. 2011: (Ιαν- Νοε) +16,5%. Αυξημένη παραγωγή σιτηρών 2013: Απελευθέρωση πώλησης αγροτικών γαιών Βιομηχανική παραγωγή: άνθρακας, ηλεκτρική ενέργεια, σιδηρούχα και μη σιδηρούχα μέταλλα, μηχανήματα, οχήματα, χημικά, τρόφιμα 2011: +7,8% (Ιαν-Νοε) Μεταποίηση: +8,2%, ορυχεία: +6,9%, ενέργεια: +6,6%, τρόφιμα: -1% Υπηρεσίες: Μεταφορές, τουρισμός 2011: (Ιαν-Μάιος) χονδρεμπόριο: +0,8%, λιανικό εμπόριο: +15,5%, φορτοεκφορτώσεις λιμένων: +13,5% (Οδησσός: 62% συνόλου της χώρας)

Σημαντικοί οικονομικοί δείκτες Δημοσιονομικά: 2010: έλλειμμα 5,9%, 2011: 3,1% * Χρέος (2011): $ 51,3 δις (≈ 40% Α.Ε.Π.) Σύνθεση του Α.Ε.Π./ C+I+ (X-M): Κατανάλωση: 83,4% (Νοικοκυριά: 62,6%) Ακαθάριστες Επενδύσεις: 19% Καθαρές Εξαγωγές: -2,8% Κατανομή του κατά κεφαλήν Α.Ε.Π.: Κίεβο >3x μ.ο. UA Πληθωρισμός: 2011: 4,6% (2010: 9,1%, 2008: 22,3%) Ανεργία: 8,8% (μεθοδολογία I.L.O.) Μέσος ονομαστικός μισθός: UAH 2.239 (≈ € 200) Ελάχιστος μισθός: (2012) UAH 1.073- 1.134 (≈ € 105)

Ισοζύγιο Πληρωμών Ισοζύγιο πληρωμών: 2010: - 2% Α.Ε.Π., 2011: Ραγδαία διεύρυνση ελλείμματος (Σεπτ.2011/ Σεπτ.2010: > 10x) Εμπορικό ισοζύγιο: ταχέως διευρυνόμενο εμπορικό έλλειμμα ισοζυγίου αγαθών (9/2010: - $ 4,8 δις, 9/2011: - $ 9,5 δις  +95,7%] Ισοζύγιο υπηρεσιών: πλεονασματικό (Μεταφορές, τουρισμός)

Εξαγωγές Περιορισμένη διαφοροποίηση Εξαγωγές: (11/2011) $ 60 δις (+34%) Προϊόντα: Χυτοσίδηρος, σίδηρος & χάλυβας (>25%), άλλα μεταλλεύματα και προϊόντα αυτών Δημητριακά Καύσιμα, μηχανήματα & άλλα βιομηχανικά Υπηρεσίες: Μεταφορές /τέλη διαμετακόμισης (Ρωσία ≈ 50%) Ναυτικοί [ρόλος Ελλάδας] Μεγαλύτεροι πελάτες της Ουκρανίας: Ρωσία (>20%), Τουρκία, Ιταλία, Λευκορωσία, Πολωνία. [Ελλάδα: 51η]

Εισαγωγές Σταθερά ανοδικές Εισαγωγές: (11/2011) $ 64 δις (+40%) Προϊόντα: Ορυκτά καύσιμα και προϊόντα τους (>30%), μηχανήματα, οχήματα, πλαστικά, φαρμακευτικά Υπηρεσίες: Μεταφορές, χρηματοοικονομικές (Κύπρος, Ρωσία, Η.Β.) Μεγαλύτεροι προμηθευτές αγαθών της Ουκρανίας: Ρωσία (>35%), Κίνα, Γερμανία, Πολωνία, Λευκορωσία, [Ελλάδα: 49η ] Εισαγωγή και διαμετακόμιση ρωσικού φυσικού αερίου

Άμεσες Ξένες Επενδύσεις Σύνολο Α.Ξ.Ε.: $ 48,5 δις (10/2011) Κυρίως εξαγορές (“Brownfield”). “Greenfield investments” χαμηλές. Συνολικά οι μεγαλύτερες Α.Ξ.Ε. προήλθαν από: Κύπρος ($ 12,1 δις, 25% συνόλου) Γερμανία ($ 7,3 δις, 15% συνόλου) Ολλανδία ($ 5 δις, 10% συνόλου) Αυστρία ($ 3,5 δις, 7% συνόλου) Ρωσία ($ 3,5 δις, 7% συνόλου) Αυξημένο ενδιαφέρον για επενδύσεις σε Α.Π.Ε.

Διμερείς Εμπορικές Σχέσεις

Χαρακτηριστικά διμερούς εμπορίου Όγκος εμπορίου σε χαμηλά επίπεδα σε σύγκριση προς αμφίπλευρες δυνατότητες και επιθυμίες Ουκρανία: 40ος πελάτης των ελληνικών εξαγωγών Ελληνικές εξαγωγές υπολείπονται 2-3 φορές των αντίστοιχων ουκρανικών Περιορισμένη διαφοροποίηση ελληνικών εξαγωγών (15 κατηγορίες> 90% αξίας) Ύφεση 2009 ανέκοψε αυξητική δυναμική (-39,2%) Επάνοδος σε τροχιά αύξησης ελληνικών εξαγωγών 2010: +12,5% 2011:

Προϊόντα ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ ΕΞΑΓΩΓΕΣ ΟΥΚΡΑΝΙΚΕΣ ΕΞΑΓΩΓΕΣ Καρποί & Φρούτα (33%) (+65%) Διάφορα χημικά (11%) (+22,4%) Καπνά Αλουμίνιο Λέβητες, μηχανήματα Τρόφιμα ΠΡΟΟΠΤΙΚΕΣ Φρούτα & λαχανικά Ιχθυηρά Αγροτοβιομηχανικά Καταναλωτικά αγαθά Σίδηρος & Χάλυβας (47%) Ορυκτά καύσιμα, ορυκτέλαια (36%) Σπόροι και καρποί (6%) Λίπη και έλαια Ξυλεία

Υπηρεσίες ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ ΕΞΑΓΩΓΕΣ ΟΥΚΡΑΝΙΚΕΣ ΕΞΑΓΩΓΕΣ Τουρισμός (91%) Μεταφορές (4%) Μεταφορές (49%) Τουρισμός (27%)

Επενδύσεις ΤΡΑΠΕΖΕΣ ΚΑΤΑΣΚΕΥΕΣ ΝΑΥΤΙΛΙΑ ΜΕΤΑΠΟΙΗΣΗ ΕΜΠΟΡΙΟ Alpha Bank > “ASTRA BANK” Eurobank > “UNIVERSAL BANK” Piraeus Bank ΚΑΤΑΣΚΕΥΕΣ «Μηχανική» «Ήφαιστος» ΕΤΕΜ Aloumil Balkan Profilco ΝΑΥΤΙΛΙΑ Crewing ΜΕΤΑΠΟΙΗΣΗ Yioula ΕΜΠΟΡΙΟ

Γραφεία Ο.Ε.Υ. Κιέβου & Οδησσού Διαδικασίες και πιθανά εμπόδια Πρόσβαση στην αγορά Γραφεία Ο.Ε.Υ. Κιέβου & Οδησσού Διαδικασίες και πιθανά εμπόδια Τομείς δυνητικών συνεργασιών Καταναλωτές & Εισοδήματα

Καταναλωτές & εισοδήματα Μέσος ονομαστικός μισθός ≈ € 200 Ελάχιστος μισθός: ≈ € 105 Πληθυσμός κάτω από το όριο της φτώχειας: 35% ΑΛΛΑ: Έντονη ανισοκατανομή του εισοδήματος Μεταξύ καταναλωτών Μεταξύ περιοχών (Κίεβο: +53%, Ντονιέτσκ: +14%, Χάρκοβο, Οδησσός, Νικολάγιεφ) Σημαντικό μέρος εισοδημάτων δεν καταγράφεται Κατανάλωση: 83% Α.Ε.Π.- Υψηλή οριακή ροπή προς κατανάλωση- Ταχεία άνοδος εισαγωγών Ροπή προς «επιδεικτικό» καταναλωτισμό

Τρέχουσα εικόνα της αγοράς UA Τρόφιμα & Ποτά Φαρμακευτικά Πλαστικά & Χημικά Δομικά υλικά

Τρόφιμα- Ποτά Αξιόλογες προοπτικές αγοράς Μη ανταγωνιστική εγχώρια παραγωγή αλλά φθηνή Εισαγόμενα προϊόντα: καλύτερα αλλά ακριβότερα Ελληνικό μερίδιο χαμηλό (≈ 3%) Ελληνικά προϊόντα σχετικά ακριβά ως προς ανταγωνισμό Δασμοί: ποικίλλουν (ενδεικτικά: 0%- 20%)

Φαρμακευτικά Σοβαρό πρόβλημα με προστασία πνευματικών δικαιωμάτων/ πατεντών !!

Χημικά & Πλαστικά Πλαστικά 5η σημαντικότερη κατηγορία στις εισαγωγές Αυξητικές τάσεις εισαγωγών Δασμολογική επιβάρυνση: (ενδεικτικά) 0%- 6,5% Χημικά 10η σημαντικότερη κατηγορία στις εισαγωγές

Δομικά υλικά Άνοδος μέχρι 2008 λόγω ταχείας ανάπτυξης κατασκευών & αγοράς ακινήτων Από 2009 σημαντική πτώση κατασκευαστικής δραστηριότητας Σημαντικό μέρος τρέχουσας ανάκαμψης συνδέεται με έργα EURO 2012 Ομοιότητες EURO 2012 με ΑΘΗΝΑ 2004(?)

Διαδικασίες & πιθανά εμπόδια Α. ΕΙΣΟΔΟΣ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ Δασμός εισαγωγής και Φ.Π.Α. (20%) Μεταβολές δασμολογικής κλάσης/ “Reclassification” Μεταβολές δηλωμένης αξίας/ “Revaluation” «Δημοσιονομική διάσταση» τελωνειακών διαδικασιών Κτηνιατρικές και φυτοϋγειονομικές διαδικασίες Β. ΕΓΚΑΤΕΣΤΗΜΕΝΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ Πλημμελής λειτουργία κράτους δικαίου Φαινόμενα υφαρπαγής επιχειρήσεων (“corporate raiding”) ΑΛΛΑ ΘΕΜΑΤΑ Φαινόμενα προσπάθειας μονοπωλιακού ελέγχου τομέων της αγοράς

Τομείς δυνητικών συνεργασιών Α. ΑΓΡΟΤΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ Προμήθεια πρώτων υλών για ελληνική μεταποιητική βιομηχανία (σιτηρά, ηλιέλαιο) Εξαγωγές αγροτικού εξοπλισμού και εφοδίων εν όψει απελευθέρωσης αγοράς αγροτικών γαιών Β. ΕΜΠΟΡΙΟ Εξαγωγές Φρούτα & λαχανικά Τρόφιμα Καταναλωτικά αγαθά

Τομείς δυνητικών συνεργασιών ΑΝΑΝΕΩΣΙΜΕΣ ΠΗΓΕΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ Αιολικά πάρκα Ηλιακή ενέργεια Α.Δ. Κριμαίας, Οδησσός, Νικολάγιεφ, Χερσών κ.α. ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ & ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ Διαχείριση απορριμμάτων Ανακύκλωση Τεχνολογίες εξοικονόμησης ενέργειας

ΓΡΑΦΕΙΑ Ο.Ε.Υ. ΣΤΗΝ ΟΥΚΡΑΝΙΑ Πρεσβεία της Ελλάδας στο Κίεβο ΓΡΑΦΕΙΟ Ο.Ε.Υ. ΚΙΕΒΟΥ Τηλ: (+38) 044 25 43 750, 52 43 763 Fax: (+38) 044 25 45 321 E-mail: ecocom-kiev@mfa.gr Επικεφαλής: Παύλος E. Ολζιέρσκυ, Γραμματέας Ο.Ε.Υ. Α΄ Γενικό Προξενείο της Ελλάδας στην Οδησσό ΓΡΑΦΕΙΟ Ο.Ε.Υ. ΟΔΗΣΣΟΥ Τηλ: (+38) 048 72 63 479 Fax: (+38) 048 72 63 254 E-mail: ecocom-odessa@mfa.gr Επικεφαλής: Δημήτριος Γ. Ζιώγας, Σύμβουλος Ο.Ε.Υ. Α΄