ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΔΕΥΤΕΡΟΒΑΘΜΙΑΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΔΥΤΙΚΗΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ‘ Ενδοσχολική βία ’ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΔΕΥΤΕΡΟΒΑΘΜΙΑΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΔΥΤΙΚΗΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΓΡΑΦΕΙ0 ΑΓΩΓΗΣ ΥΓΕΙΑΣ     

Είναι τα φαινόμενα βίας στο σχολείο κάτι ‘καινούριο’; Σίγουρα όχι, αλλά τα τελευταία χρόνια η βία απασχολεί όλο και περισσότερο τις σχολικές κοινότητες και φαίνεται ότι εξαπλώνεται στη ζωή των παιδιών με αρνητική πρόγνωση για το μέλλον. Όμως, το να θεωρούμε τον εκφοβισμό ως ένα αναπόφευκτο φαινόμενο της σχολικής ζωής, που συνέβαινε ανέκαθεν, είναι μια δυσλειτουργική αντίληψη που δε μας βοηθά στην καταπολέμησή του.

Το φαινόμενο αυτό διεθνώς ονομάζεται «bullying» Βία στο χώρο του σχολείου από το σχολείο ως θεσμό (κλίμα, συναισθηματική ατμόσφαιρα) όσο και από τους ίδιους τους εκπαιδευτικούς κυρίως μέσω λεκτικής και ψυχολογικής βίας. Βία στο χώρο του σχολείου μεταξύ ανηλίκων από συμμαθητές ή άλλους μαθητές. Το φαινόμενο αυτό διεθνώς ονομάζεται «bullying» (σε Ελληνική απόδοση: «Εκφοβισμός» / «θυματοποίηση» /«παρενόχληση»)

Βία μεταξύ ανηλίκων - Bullying Το “bullying” αποτέλεσε ζήτημα ιδιαίτερης προσοχής από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, ο οποίος και το αναγνώρισε ως πρόβλημα Δημόσιας Υγείας. (W.H.O., 1996, 1998). Ως “bullying” ορίζεται ένας ιδιαίτερος τύπος βίας με χαρακτηριστικά: α) την πρόθεση της πρόκλησης βλάβης ή δυσαρέσκειας στο θύμα, β) την επανάληψη της βίαιης ή επιθετικής συμπεριφοράς και γ) την ανισομετρία δύναμης ή ισχύος ανάμεσα σε θύτη και θύμα με την σαφή υπεροχή της πλευράς του δράστη ή των δραστών (King et al., 1996).

Άρα εκφοβισμός θεωρείται : Άρα εκφοβισμός θεωρείται : η εσκεμμένη, απρόκλητη, συστηματική και επαναλαμβανόμενη βίαιη συμπεριφορά, μεγάλου ή/και δυνατού μαθητή ή ομάδας μαθητών προς ένα μικρότερο ή αδύναμο (ή παιδιά από μειονότητες/ με νοητικά ή σωματικά προβλήματα/ διαφορετικής φυλής, χρώματος, θρησκείας ), με σκοπό να τον βλάψει.

Μορφές βίας μεταξύ ανηλίκων: Σωματική (σκουντήματα ,κλωτσιές, ξυλοδαρμοί κ.ά) Λεκτική (πειράγματα, κοροϊδίες, απειλές, διάδοση φημών) Ψυχολογική (απομόνωση, αποκλεισμός, εκβιασμός) Σεξουαλική (παρενόχληση, χειρονομίες) Εκφοβισμός μέσω διαδικτύου ή κινητών τηλεφώνων (Cyber bullying)

Στο σχολείο δυστυχώς : Τα θύματα συχνά δεν προστατεύονται επαρκώς. Είτε φοβούνται να μιλήσουν σε άλλους για ό τι τους συνέβη , είτε μιλούν, αλλά δεν λαμβάνονται ουσιαστικά μέτρα προστασίας και ενδυνάμωσής τους. Οι θύτες, όποτε εντοπίζονται από τους εκπαιδευτικούς, δέχονται προειδοποιήσεις ή τιμωρίες, αλλά δεν γίνονται αντικείμενα προσοχής και φροντίδας, όπως χρειάζεται, καθώς συχνά οι ίδιοι έχουν υπάρξει θύματα παραμέλησης, κακοποίησης, ή κακής διαπαιδαγώγησης.

Τι λένε οι ίδιοι οι μαθητές: Οι μαθητές μας επιβεβαιώνουν ότι το πρόβλημα υφίσταται και αναζητά λύση. Ένα μεγάλο βάρος πέφτει στις ευθύνες του σχολείου για: δημιουργία καλού σχολικού κλίματος, καθαρούς κανόνες, επικοινωνία, κατανόηση, επίλυση συγκρούσεων με συμμετοχικές διαδικασίες. Ως πρόληψη προτείνονται περισσότερες συζητήσεις, ενημέρωση, ομαδικές δραστηριότητες, καλλιέργεια κοινωνικών δεξιοτήτων. Ως παρέμβαση προτείνονται η διαμεσολάβηση, η συμφιλίωση, οι συμφωνίες, ο περιορισμός των ποινών, η ψυχολογική υποστήριξη των πιο ευάλωτων μαθητών.

Τι λένε οι εκπαιδευτικοί. Βοηθάμε : Προωθώντας ένα κλίμα φιλικό και κτίζοντας σχέσεις εμπιστοσύνης με τα παιδιά και τους γονείς τους. Εφαρμόζοντας μία πολιτική ανοίγματος προς την ευρύτερη κοινότητα στην οποία ανήκει το σχολείο. Αξιοποιώντας τις προσφερόμενες δυνατότητες και τους «ειδικούς». Ευαισθητοποιώντας μαθητές και εφαρμόζοντας προγράμματα πρόληψης της βίας και ανάπτυξης κοινωνικών δεξιοτήτων. Δημιουργώντας ομάδες παρέμβασης ώστε να παρέχεται αποδοκιμασία της βίαιης πράξης και υποστηρικτικό πλαίσιο στα θύματα.

Πώς μπορούμε να καταπολεμήσουμε τη βία : Να αποδεχόμαστε τη διαφορετικότητα. Να σεβόμαστε τα δικαιώματα των άλλων. Να υποστηρίζουμε και να βοηθάμε ο ένας τον άλλον και να ενεργούμε με τέτοιο τρόπο, ώστε όλα τα παιδιά στο σχολείο να νιώθουν ασφαλή, αποδεκτά και χαρούμενα. Να εκδηλώνουμε το θυμό μας με αποδεκτούς κοινωνικά τρόπους. Να ασκηθούμε σε εναλλακτικούς τρόπους επίλυσης συγκρούσεων/διαφορών Να βρίσκουμε υπεύθυνες λύσεις όταν προκύπτουν θέματα με φίλους και συμμαθητές μας είτε από μόνοι μας είτε ζητώντας βοήθεια για διαμεσολάβηση. Να διεκδικούμε αποτελεσματικά το χώρο μας και τα δικαιώματά μας. Να αντιμετωπίζουμε αποτελεσματικά συμμαθητές μας που αποπειρώνται να μας εκφοβίσουν. Να τους βοηθούμε να αναγνωρίσουν και να αλλάξουν τη λανθασμένη συμπεριφορά τους. Να μη φοβόμαστε να μιλήσουμε στους εκπαιδευτικούς, στους συμμαθητές και στους γονείς μας για ότι μας κάνει να αισθανόμαστε άσχημα στο σχολείο. Να αναφέρουμε περιστατικά που γνωρίζουμε και ίσως τα θύματα φοβούνται να κοινοποιήσουν.

Συμβουλευτική τηλεφωνική γραμμή Άμεσης Βοήθειας ΕΨΥΠΕ 801-801-1177 Τηλεφωνική Γραμμή Συνηγόρου του Παιδιού: 800-11-32000 Για ηλεκτρονική παρενόχληση: Saferline.gr 800-11-800-15