Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΖΩΗ ΤΗΣ ΑΘΗΝΑΣ ΤΗΣ ΚΛΑΣΙΚΗΣ ΕΠΟΧΗΣ ΚΑΣΣΑ ΕΡΙΚΑ ΚΑΣΣΑ ΜΑΡΙΑ ΧΡΗΣΤΟΣ ΓΟΥΡΓΙΩΤΗΣ ΑΠΟΣΤΟΛΗΣ ΝΤΟΚΟΣ

ΜΕΤΑΦΕΡΟΜΑΣΤΕ ΜΕ ΤΗ ΦΑΝΤΑΣΙΑ ΜΑΣ ΣΤΗΝ… Αθήνα της κλασικής εποχής, στον οίκο του πλούσιου Πολυκράτη. Έχει ξημερώσει και όλοι η οικογένεια είναι στο πόδι. Γιατί άραγε; Μα γιατί άλλο, ο Πολυκράτης αποφάσισε να διοργανώσει ένα συμπόσιο. Είχε καλέσει τον Ναυκράτη, τον Πάτροκλο, τον Φίλιππο, πλούσιους Αθηναίους και μέτοικους. Η σύζυγος του Ουρανία έχει να κάνει πολλές δουλειές. Τέτοιους καλεσμένους δεν μπορείς να τους ταΐσεις ό, τι και ό, τι… Χρειάζεται να αγοράσει καινούργια σκεύη ποτήρια, πιάτα. Και σίγουρα καινούργιο κρασί. Τα δύο τους παιδιά, η Ναυσικά και ο Λεοντεύς έχουν ξυπνήσει και αυτά από πολύ νωρίς για να βοηθήσουν.

ΔΙΑΤΡΟΦΗ. ΜΑΓΕΙΡΙΚΗ ΣΚΕΥΗ. Το πρωινό των αρχαίων Ελλήνων (ακράτημα) ήταν συνήθως λίγο ψωμί βουτηγμένο σε κρασί και ίσως λίγες ελιές ή σύκα. Το μεσημεριανό φαγητό (άριστον) όπως και το απογευματινό (εσπέρισμα). Το κύριο φαγητό τους ήταν το βράδυ (δείπνον). Βασικό στοιχείο για τη διατροφή τους αποτελούσε το σιταρένιο ψωμί (άρτος) και κυρίως τα κριθαρένια παξιμάδια (μάζα) που ως πιο φτηνά τα συνήθιζαν οι φτωχοί. Το φαγητό που συνοδεύονταν από ψωμί ονομαζόταν γενικά όψον. Το ψάρι (ιχθύς) ερχόταν πρώτο σε προτίμηση και κατανάλωση φαγητού και σταδιακά επικράτησε «όψον» να σημαίνει αποκλειστικά ψάρι. Το μόνο που μπορούσε να προσεγγίσει ένα φτωχό βαλάντιο ήταν το χοιρινό. Για το λόγο αυτό οι πολλοί περίμεναν τις θρησκευτικές γιορτές με τις καθιερωμένες θυσίες, για το απολαύσουν δωρεάν από τα σφάγια (τα προς θυσία ζώα.)

ΠΩΣ ΕΦΤΙΑΧΝΑΝ ΟΙ ΑΡΧΑΙΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ ΤΟ ΨΩΜΙ ΤΟΥΣ. Πηγή της συνταγής είναι το έργο του φιλόσοφου Πλάτωνα «Πολιτικά». Ζυμώνουμε το αλεύρι στη λεκάνη με νερό ή υδρόμελι («μελίκρητον») ή με νερό και κρασί ή με λάδι και οξύμελι (μέλι με ξύδι) ή οξύκρατον (ξινό κρασί με νερό). Όταν η ζύμη γίνει σφιχτή, την πλάθουμε στρογγυλά, σφιχτά ψωμάκια, τα ξεραίνουμε και τα τρώμε βουτηγμένα στο νερό. Πλάτωνας, Πολιτικά, 372 b.

Η ΟΥΡΑΝΙΑ ΣΚΕΦΤΕΤΑΙ… Τι θα περιλαμβάνει το δείπνο. Πρώτα από όλα θα φτιάξει σούπα, και, επειδή ήθελε το δείπνο να είναι πλούσιο, θα έφτιαχνε και κρέας (είδος πολυτελείας). Και φυσικά θα έκανε σταρένιο ψωμί (άρτο). Θα έπρεπε να αγοράσει έναν καινούργιο εντυπωσιακό κρατήρα για την ανάμειξη κρασιού και νερού, θα αγόραζε ακόμη πιάτα και κουτάλια για τη σούπα. Αα, παραλίγο να το ξεχάσει : και ποτήρια από πηλό!

Η ΟΥΡΑΝΙΑ ΜΑΖΙ ΜΕ ΤΙΣ ΔΟΥΛΕΣ ΤΗΣ ΖΥΜΩΝΟΥΝ ΤΟ ΨΩΜΙ Η ΟΥΡΑΝΙΑ ΜΑΖΙ ΜΕ ΤΙΣ ΔΟΥΛΕΣ ΤΗΣ ΖΥΜΩΝΟΥΝ ΤΟ ΨΩΜΙ Ομαδικό ζύμωμα υπό τους ήχους διαύλου. Τέσσερις γυναίκες όρθιες πλάθουν τη ζύμη. Μια γυναίκα (αριστερά) παίζει δίαυλο, ρυθμίζοντας τις κινήσεις των γυναικών που ζυμώνουν. (Παρίσι, Μουσείο Λούβρου)

Η ΟΥΡΑΝΙΑ ΨΗΝΕΙ ΤΟ ΨΩΜΙ ΓΙΑ ΤΟ ΣΥΜΠΟΣΙΟ Γυναίκα καθισμένη μπροστά στο φούρνο της. Η θέρμανση γινόταν με ξύλα που καίγονταν κάτω από το φούρνο (διακρίνεται η θράκα). (Βερολίνο, Αρχαιολογικό Μουσείο)

Η ΟΥΡΑΝΙΑ ΣΤΕΛΝΕΙ ΕΝΑΝ ΔΟΥΛΟ ΤΟΥ ΟΙΚΟΥ ΣΤΗΝ ΑΓΟΡΑ ΝΑ ΑΓΟΡΑΣΕΙ ΠΡΟΜΗΘΕΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑ ΤΟΥ ΣΥΜΠΟΣΙΟΥ Σκηνή κρεοπωλείου από μελανόμορφη οινοχόη του Γ' αιώνος π.Χ. Ο κρεοπώλης τεμαχίζει ένα κομμάτι κρέατος. Τον διευκολύνει ο βοηθός του. Τεμάχια κρέατος φαίνονται επάνω σε τραπέζι. Μπροστά ένα δοχείο με δύο λαβές. Από μια κληματαριά κρέμεται ένα μεγάλο κομμάτι κρέατος. (Βοστώνη, Μουσείο Καλών Τεχνών)

ΜΑΓΕΙΡΙΚΑ ΣΚΕΥΗ Camp J. M. , "H αρχαία αγορά της Αθήνας " , 169 , ΜΙΕΤ, Αθήνα 2005  Αβαφή μαγειρικά σκεύη.

Η ΟΥΡΑΝΙΑ ΔΙΝΕΙ ΕΝΤΟΛΗ ΣΤΟΥΣ ΔΟΥΛΟΥΣ ΚΑΙ ΣΤΙΣ ΔΟΥΛΕΣ ΝΑ ΦΡΟΝΤΙΣΟΥΝ ΤΗΝ ΑΝΑΜΕΙΞΗ ΤΟΥ ΚΡΑΣΙΟΥ ΜΕ ΤΟ ΝΕΡΟ Η τιμωρία των παιδιών της Νιόβης από τον Απόλλωνα και την Άρτεμη. Καλυκωτός κρατήρας.

Σκηνή συμποσίου στην αρχαία Αθήνα Αφού σηκώθηκαν τα τραπέζια και έγιναν σπονδές και ψάλθηκε ο παιάνας, μπήκε στο γλέντι ένας Συρακούσιος έχοντας μαζί του και μια καλή αυλητρίδα (γυναίκα που έπαιζε αυλό) και μια καλή χορεύτρια, που γνώριζε να εκτελεί και παιχνίδια θαυματοποιών και ένα πολύ όμορφο αγόρι, που έπαιζε κιθάρα και χόρευε. Μετά την επίδειξη έπαιρνε χρήματα για το θέαμα. Όταν λοιπόν η αυλητρίδα έπαιξε αυλό και ο νεαρός κιθάρα και έδειξαν και οι δύο ότι τους διασκέδασαν πολύ, ο Σωκράτης είπε - Μα το Δία, Καλλία, μας φιλοξενείς θαυμάσια, γιατί όχι μόνο μας πρόσφερες πολύ καλό δείπνο, αλλά μας διασκέδασες με πάρα πολύ ευχάριστα θεάματα και ακούσματα. Ξενοφών, Συμπόσιον, 2, 3.

ΠΗΓΕΣ http://www.tmth.gr/sciencerelated/64-arxaia-elliniki-technology/347-arxaia-oikia http://www.tmth.gr/sciencerelated/64-arxaia-elliniki-technology/353-arxaia-katoikia-b http://sgtogias.tripod.com/articles/ancientathens.html Λογισμικό Αρχαίας Ιστορίας α’ Γυμνασίου