KOIΝΩΝΙΚΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ Μάθημα 8 Γκέκα Μαρία Πανεπιστήμιο Κρήτης mgeka1@yahoo.com

ΟΜΑΔΕΣ ΚΑΙ ΕΠΙΔΟΣΗ ΣΕ ΣΥΛΛΟΓΙΚΑ ΕΡΓΑ

Κοινωνική διευκόλυνση Συνθήκες – φύση του έργου που εκτελείται   Έργο απλό και καλά εκμαθημένο  (παρουσία) διευκόλυνση Έργο περίπλοκο (παρουσία) δυσχεραίνει

Πού οφείλεται το φαινόμενο της κοινωνικής διευκόλυνσης;

Η θεωρία της ορμής Συμπεριφορά αποτέλεσμα της πολλαπλασιαστικής σχέσης μεταξύ συνήθειας και γενικευμένης ορμής

Η προσδοκία αξιολόγησης   Η θεωρία Περισπασμού – Σύγκρουσης Η θεωρία της Αυτο-Επίγνωσης

Κοινωνική οκνηρία Ισοτιμία αποτελέσματος Η προσδοκία αξιολόγησης Ισοτιμία αποτελέσματος  Η προσδοκία αξιολόγησης Απουσία επιθυμητού επιπέδου επίδοσης Η θεωρία του Κοινωνικού Αντίκτυπου Μείωση της κοινωνικής οκνηρίας Καταιγισμός ιδεών και Συλλογική Δημιουργικότητα

ΟΜΑΔΕΣ ΚΑΙ ΛΗΨΗ ΑΠΟΦΑΣΕΩΝ

Κανόνες Λήψης Συλλογικών Αποφάσεων Πώς λαμβάνονται όμως οι συλλογικές αποφάσεις και με ποιους τρόπους συναινούν τα μέλη μιας ομάδας;  Σύμφωνα με το Davis (1973) :  α) ο κανόνας της ομοφωνίας  β) ο κανόνας της πλειοψηφίας  γ) ο κανόνας της πλειοψηφίας των δύο-τρίτων δ) ο κανόνας της ορθότητας Αυστηρότητα – δημοκρατικότητα

Ριψοκίνδυνη Μεταστροφή Οι ομάδες έχουν την τάση να παίρνουν πιο ριψοκίνδυνες αποφάσεις από ό,τι τα μέλη τους.   Ερωτηματολόγια Επιλογής Διλημμάτων (Stoner, 1961) Προ-συναίνεση, Συναίνεση, Μετα-συναίνεση

Συνθήκες που ευνοούν τη ριψοκίνδυνη μεταστροφή: Συζήτηση Διαφορά αρχικών απόψεων των μελών Αξίες: Δυτική κουλτούρα θετικό ριψοκίνδυνες αποφάσεις Αρχική τάση των μελών

Συλλογική Πόλωση Οι ομάδες τείνουν να παίρνουν γενικά πιο ακραίες αποφάσεις, είτε πιο ριψοκίνδυνες είτε πιο συντηρητικές, ανάλογα με τις αρχικές τάσεις των μελών τους. Moscovici & Zavalloni (1969)

Η θεωρία της Κοινωνικής Σύγκρισης Τα άτομα συγκρίνουν τις απόψεις τους με τις απόψεις των άλλων προκειμένου να εκτιμήσουν την εγκυρότητά τους.

Η θεωρία των Πειστικών Επιχειρημάτων Η συλλογική πόλωση οφείλεται στο γεγονός ότι κατά τη διάρκεια της συζήτησης τα μέλη της ομάδας εκτίθενται σε επιχειρήματα που υποστηρίζουν την άποψή τους και τα οποία δεν είχαν αναλογιστεί προηγουμένως. Με αυτόν τον τρόπο η άποψή τους γίνεται πιο ακραία.

Η θεωρία της Αυτο-κατηγοριοποίησης Η συλλογική πόλωση αποτελεί φαινόμενο συμμόρφωσης με τους κοινωνικούς κανόνες που υιοθετεί η ομάδα.

Το φαινόμενο της ομαδικής σκέψης Το φαινόμενο κατά το οποίο η επιθυμία διατήρησης της ομοφωνίας σε μια ομάδα υπερνικά την υιοθέτηση κατάλληλων διαδικασιών λήψης αποφάσεων Janis & Mann (1977): βασικό αίτιο της ομαδικής σκέψης είναι η υπερβολική συνοχή της ομάδας. Ιδεολογική ομοιογένεια – έλλειψη αμερόληπτης ηγεσίας

ΗΓΕΣΙΑ Η ανάληψη εκ μέρους κάποιου μέλους (ή κάποιων μελών) μιας ομάδας του ρόλου του συντονισμού των ενεργειών των μελών προκειμένου να επιτευχθούν οι συλλογικοί στόχοι.

Χαρακτηριστικά του Ηγέτη Νοημοσύνη Ηθική Κίνητρα για εξουσία Χαρακτηριστικά προσωπικότητας Καλή υγεία Ελκυστικότητα Ομιλητικότητα Ο ρόλος των συνθηκών

ΣΥΝΘΗΚΕΣ Ένας συγκεκριμένος ηγέτης μπορεί να ασκεί αποτελεσματική ηγεσία σε κάποιες συγκεκριμένες συνθήκες ενώ σε άλλες συνθήκες να είναι αναποτελεσματικός

Υφος ηγεσίας Ο περισσότερο ή λιγότερο αυταρχικός ή δημοκρατικός τρόπος με τον οποίο ένας ηγέτης ασκεί ηγεσία. Αφορά επίσης το αν ένας ηγέτης είναι προσανατολισμένος προς το έργο της ομάδας ή έχει κοινωνικό συναισθηματικό προσανατολισμό. Δημοκρατικό Αυταρχικό Αδιάφορο (laissez-faire) Lippitt & White (1943) : σχέση αποτελεσματικότητας και ύφους ηγεσίας Bales : Επιβολή δομής, ενδιαφέρον για μέλη

Το μοντέλο του Fiedler •Συνθήκες στις οποίες λειτουργεί ο ηγέτης και η ομάδα •Κλίμακα του Λιγότερου Επιθυμητού Συνεργάτη •Βαθμός ελέγχου Α) σχέσεις ηγέτη-ομάδας Β) δομή έργου Γ) εξουσία του ηγέτη

Το μοντέλο Vroom-Yetton Βαθμός συμμετοχής του ηγέτη στη λήψη αποφάσεων της ομάδας εξαρτάται από τη φύση κάθε συγκεκριμένου προβλήματος •Διάκριση μεταξύ καθοδηγητικής και συμμετοχικής ηγεσίας

Τύποι ηγεσίας/λήψης αποφάσεων •Αυταρχικός Ι •Αυταρχικός ΙΙ •Συμβουλευτικός Ι •Συμβουλευτικός ΙΙ Ομαδικός

Συνεργασία και Σύγκρουση Κοινωνικά Δίλήμματα: καταστάσεις στις οποίες η απόφαση είναι δυσμενής για άλλα άτομα ή για την ομάδα, υπάρχει δηλαδή σύγκρουση μεταξύ του άμεσου ατομικού συμφέροντος και του συλλογικού συμφέροντος.

Το Δίλημμα του Φυλακισμένου   Παίγνια μικτών κινήτρων: Κοινωνικά διλήμματα στα οποία τα άτομα έχουν ταυτόχρονα συνεργατικά και ανταγωνιστικά κίνητρα Το Δίλημμα των Κοινών και των Δημόσιων Αγαθών

Συνεργατικότητα Ταύτιση των ατόμων με την ομάδα στην οποία ανήκουν Ομάδα πλευρά της κοινωνικής ταυτότητας των ατόμων Ο ρόλος της Επικοινωνίας : Το Παίγνιο των Φορτηγών