Ο ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΚΑΤΩ ΙΤΑΛΙΑΣ

ΘΕΜΑΤΙΚΕΣ ΕΝΟΤΗΤΕΣ ΙΣΤΟΡΙΑ ΓΛΩΣΣΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΔΙΑΣΚΕΔΑΣΗ ΛΑΙΚΗ ΠΟΙΗΣΗ-ΛΑΙΚΗ ΣΟΦΙΑ ΛΑΙΚΗ ΤΕΧΝΗ ΗΘΗ ΚΑΙ ΕΘΙΜΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΣΥΜΒΟΛΗ

1. ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΑΝΑΔΡΟΜΗ Με ποιες χώρες συνορεύει η Ιταλία; [1.1] ΠΗΓΗ: http://images.google.gr/

Τι απεικονίζουν οι δύο πηγές; [1.2 και 1.3] [1.3] [1.2] Πηγή: ΔΗΜΗΤΡΗΣ Ν. ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ, ΓΚΡΕΚΑΝΟΙ ΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ ΤΗΣ ΜΑΓΚΝΑ ΓΚΡΕΤΣΙΑ, ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΕΡΩΔΙΟΣ. Τι απεικονίζουν οι δύο πηγές; [1.2 και 1.3] Πως ονομάζονται οι περιοχές όπου υπήρχαν και υπάρχουν Έλληνες;

Περιγράψτε με δικά σας λόγια το μύθο; [1.4] Κάποια αρχαία ελληνική παράδοση αναφέρεται στο βασιλιά της Κρήτης Ιδομενέα. Όταν μετά την άλωση της Τροίας γύριζε στην πατρίδα του, έπεσε σε μια μεγάλη καταιγίδα και απευθύνθηκε στον Ποσειδώνα με την υπόσχεσή του πως αν ο Θεός τον σώσει, θα θυσιάσει τον πρώτο άνθρωπο που θα συναντούσε όταν θα έφτανε στις ακτές της Κρήτης. Η θάλασσα γαλήνευσε. Ωστόσο ο Ιδομενέας συνάντησε τον γιο του που έτρεχε να τον υποδεχτεί. Στο τραγικό δίλημμα του αποφάσισε να τηρήσει την υπόσχεση του και θυσίασε τον υιό του. Στη συνέχεια, εγκατέλειψε την Κρήτη και ίδρυσε ένα νέο βασίλειο στη Σαλεντία. [1.4] Πηγή: ΕΠΑΜ. Α. ΒΡΑΝΟΠΟΥΛΟΣ, ΟΔΙΠΟΡΙΚΟ ΣΤΗ ΜΕΓΑΛΗ ΕΛΛΑΔΑ, ΕΚΔΟΣΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ ΕΥΒΟΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ, ΑΘΗΝΑ, 1989 Η Καλαβρία περιλαμβάνει πέρα από τα βουνά τα χωριά Ρήγιο- Ρέτζιο , Μπόβα , Κοντοφούρι , Ροκκαφόρτε ντελ Γκρέκο, Ροχούδι, χωριό Ροχούδι, Γκαλλιτσανό, Αμμεντολέα. Τα χωριά αυτά περιορίζονται σε 70 τετραγωνικά χιλιόμετρα του πιο άγριου βουνού της Καλαβρίας το Ασπρομόντε. Στην Απουλία σε ενα γεμάτο πέτρες και σκληρό χώμα φτιάχνουν τους δήμους της Καλημέρα, του Μαρντάνο, του Μαρτινιάνο, του Καστρινιάνου ντεί Γκρέτα, του Μελπινιάνου, του Κοριλιάνου ντ’ Οτράντο, της Στερνατίας, του Τζολλίνο και του Σολέτο. [1.5] ΑΝΖΕΛ ΒΟΓΑΣΑΡΗ ΜΕΡΓΙΑΝΟΥ, ΛΑΟΓΡΑΦΙΚΑ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΤΗΣ ΚΑΤΩ ΙΤΑΛΙΑΣ, ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ, ΑΘΗΝΑ 1989 Περιγράψτε με δικά σας λόγια το μύθο; [1.4] Ποια είναι τα βασικότερα χωριά της Καλαβρίας και της Απουλίας; [1.5]

Ποιους αιώνες άρχισε η διαδικασία του αποικισμού; [1.6] Η ιστορία ξεκινάει πριν από 3.500 χρόνια, με την άφιξη των Μυκηναίων στην Απουλία, στα παράλια του κόλπου Ταράντα. Ακολούθησε μια περίοδος που δεν παρατηρήθηκε μεγάλος αποικισμός εξαιτίας της κατάρρευσης της μυκηναϊκής ισχύος. Τα επόμενα χρόνια, μεγάλος αριθμός αποίκων καταφθάνει στη Νότια Ιταλία, ώστε αποκαλούσαν την περιοχή αυτή « Μεγάλη Ελλάδα». Η διαδικασία του αποικισμού κράτησε από τον 8ο π. Χ αιώνα μέχρι τον 5ο π. Χ . Το Βυζάντιο άφησε ανεξίτηλα ίχνη στη Μεγάλη Ελλάδα και ο αποικισμός της Νότιας Ιταλίας συνεχίστηκε από Έλληνες κατά την περίοδο της Τουρκοκρατία. Το 1861 ενσωματώθηκε στο Ιταλικό κράτος, ενώ προηγουμένως η πρώην Καλαβρία είχε μετονομασθεί σε Απουλία. Η εξέλιξη των γεγονότων φανερώνει και δευτερεύοντες λόγους μετανάστευσης στην Ν. Ιταλία. Ένας λόγος ήταν οι διωγμοί των Ελλήνων εικονολατρών από την κυρίως Ελλάδα και τις Βυζαντινές ανατολικές επαρχίες. Μετά την άλωση της Κων/πολης το 1453 το ρεύμα των Ελλήνων προς την Ιταλία εντάθηκε με νέες μεταναστεύσεις. [1.6] Πηγές:1. ΕΠΑΜ. Α. ΒΡΑΝΟΠΟΥΛΟΣ, ΟΔΙΠΟΡΙΚΟ ΣΤΗ ΜΕΓΑΛΗ ΕΛΛΑΔΑ, ΕΚΔΟΣΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ ΕΥΒΟΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ, ΑΘΗΝΑ, 1989 2.ΔΗΜΗΤΡΗΣ Ν. ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ, ΓΚΡΕΚΑΝΟΙ ΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ ΤΗΣ ΜΑΓΚΝΑ ΓΚΡΕΤΣΙΑ, ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΕΡΩΔΙΟΣ. 3. ΑΝΖΕΛ ΒΟΓΑΣΑΡΗ ΜΕΡΓΙΑΝΟΥ, ΛΑΟΓΡΑΦΙΚΑ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΤΗΣ ΚΑΤΩ ΙΤΑΛΙΑΣ, ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ, ΑΘΗΝΑ 1989 [1.7] Ποιους αιώνες άρχισε η διαδικασία του αποικισμού; [1.6] Τι παρατηρείτε στην πηγή [1.7]

ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ 1. Σημειώστε τα Ελληνόφωνα χωριά σύμφωνα με την πηγή [1.5] ............................................................................................................................................................................................................................................................................................. ..........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

Συμπληρώνω το διάγραμμα με λέξεις και φράσεις σχετικά με τη λέξη αποικία. ΑΠΟΙΚΙΑ

2. ΓΛΩΣΣΑ Παρατηρείτε κοινά με την Ελληνική γλώσσα; [2.1] Σπίτι μου σπιτάτσι μου Σπίτι μου σπιτάκι μου ο πλούσο ο φτεχό ή πλούσιο ή φτωχό είσαι πάντα ώριο είσαι πάντα ωραίο τσε μαϊ πρικό και ποτέ πικρό. Το παιδί μελετάει ένα χχαρτί Το παιδί μελετάει ένα χαρτί Το παιδί μελετάει μπιμπλία Το παιδί μελετάει τα βιβλία Απίσσου το παιδί γκράφει. Μετά το παιδί γράφει. Πηγή: Filippo Condemi, La grammatica grecanica, Εκδόσεις Associazone di Insegnanti scuole medie Superiori Di Salonico( Γ-ΕΛΜΕ-Θ) 1995,σ.51 [2.1] Παρατηρείτε κοινά με την Ελληνική γλώσσα; [2.1] Υπάρχουν κοινές λέξεις; [2.1]

Ποια είναι τα συμπεράσματα σας; [2.2] Πηγή :Βασίλης Γ. Μακράκη (1981). Οι τελευταίοι της Μεγάλης Ελλάδας. Εκδόσεις Λιναρδάτου. σ.137 [2.2] Μελετώ την πηγή και συγκρίνω τον πληθυσμό των μονίμων κατοίκων με των Ελληνοφώνων [2.2] Ποια είναι τα συμπεράσματα σας; [2.2]

Τι φαίνεται μέσα από τους στίχους του τραγουδιού; [2.3] Ένα τραγούδι της , Mimma Nucera στη γλώσσα των Ελλήνων της Καλαβρίας: Η γλώσσα μου δεν αξίζει να πεθάνει. Ο παππούς μου πάντα μου λέγει ότι στους καιρούς τους δικούς του Η γλώσσα που μιλούσαν ήταν πάντα ελληνική Και αμέσως λέγω εγώ Γιατί οι κυβερνώντες Θέλουν να χαθεί Η γλώσσα του Έλληνα; Εκείνοι φαίνονται μόνο στις εκλογές Και όλοι κράζονται φίλοι και γνωστοί Κι όταν τελειώμνει η εβδομάδα Δεν γνωρίζουν πλέον κανέναν. Βοηθείστε μας, εσείς καλοί μου Χριστιανοί Που είστε όλοι εξαπατημένοι Να παραδώσουμε πινάκιο γραφής στην άλλη γενιά Τη γλωσσα και τα πράγματα του παππού μας. Πηγή:ΑΝΖΕΛ ΒΟΓΑΣΑΡΗ ΜΕΡΓΙΑΝΟΥ, ΛΑΟΓΡΑΦΙΚΑ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΤΗΣ ΚΑΤΩ ΙΤΑΛΙΑΣ, ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ, ΑΘΗΝΑ 1989 Τι φαίνεται μέσα από τους στίχους του τραγουδιού; [2.3] Ποιος/α είναι ο/η δημιουργός της πηγής; [2.3]

Η ελληνική γλώσσα στις περιοχές της Κάτω Ιταλίας μελετήθηκε και γι’ αυτό το λόγο διατυπώθηκαν δύο θεωρίες. Η πρώτη θεωρεί πως τα ελληνικά της περιοχής εμφανίστηκαν όταν Έλληνες από τη Βυζαντινή Αυτοκρατορία εγκαταστάθηκαν στη Ν. Ιταλία. Μια άλλη θεωρία υποστηρίζει ότι οι Ελληνόφωνοι πληθυσμοί προέρχονται από τους αρχαίους Έλληνες αποίκους. [2.4] Πηγές:1. ΕΠΑΜ. Α. ΒΡΑΝΟΠΟΥΛΟΣ, ΟΔΙΠΟΡΙΚΟ ΣΤΗ ΜΕΓΑΛΗ ΕΛΛΑΔΑ, ΕΚΔΟΣΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ ΕΥΒΟΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ, ΑΘΗΝΑ, 1989 2.ΔΗΜΗΤΡΗΣ Ν. ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ, ΓΚΡΕΚΑΝΟΙ ΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ ΤΗΣ ΜΑΓΚΝΑ ΓΚΡΕΤΣΙΑ, ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΕΡΩΔΙΟΣ. 3. ΑΝΖΕΛ ΒΟΓΑΣΑΡΗ ΜΕΡΓΙΑΝΟΥ, ΛΑΟΓΡΑΦΙΚΑ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΤΗΣ ΚΑΤΩ ΙΤΑΛΙΑΣ, ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ, ΑΘΗΝΑ 1989 Η διάλεκτος των Ελλήνων της Καλαβρίας έχει το όνομα « Καλαβρέζικα » ή στα Ιταλικά “grekanica “. Αντίθετα η διάλεκτος των Ελλήνων του Λέτσε λέγεται « γκραικοσαλεντίνικα » ή « πουλέζικα » ή στα Ιταλικά “ Grico”. Χαρακτηριστικό και των δύο ιδιωμάτων είναι ότι γράφουν τις Ελληνικές λέξεις με Λατινικούς Χαρακτήρες. [2.5] Πηγές:1. ΕΠΑΜ. Α. ΒΡΑΝΟΠΟΥΛΟΣ, ΟΔΙΠΟΡΙΚΟ ΣΤΗ ΜΕΓΑΛΗ ΕΛΛΑΔΑ, ΕΚΔΟΣΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ ΕΥΒΟΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ, ΑΘΗΝΑ, 1989 2.ΔΗΜΗΤΡΗΣ Ν. ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ, ΓΚΡΕΚΑΝΟΙ ΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ ΤΗΣ ΜΑΓΚΝΑ ΓΚΡΕΤΣΙΑ, ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΕΡΩΔΙΟΣ. 3. ΑΝΖΕΛ ΒΟΓΑΣΑΡΗ ΜΕΡΓΙΑΝΟΥ, ΛΑΟΓΡΑΦΙΚΑ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΤΗΣ ΚΑΤΩ ΙΤΑΛΙΑΣ, ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ, ΑΘΗΝΑ 1989 Σύμφωνα με την πηγή [2.4] ποιοι είναι οι λόγοι που εμφανίστηκαν Ελληνικά στην περιοχή; Πως ονομάζονται οι διάλεκτοι της Κ. Ιταλίας;

ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ 1. Πιο κάτω σας δίνονται λέξεις στα Καλαβρέζικα και στα Γκραικοσαλεντίνικα. Μπορείτε να μαντέψετε την Ελληνική σημασία; νύττα:........................ κρύσπει:................. τηγκανίτζαι:............... αλλάσετο:............... σπωμιά:................... μυτζήραι:................ 2. Με βάση τη πηγή [2.3] για ποιο λόγο πιστεύετε, πως οι κάτοικοι της Κάτω Ιταλίας θεωρούν σημαντική τη διατήρηση της διαλέκτού τους; .................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... ..............................................................................................................................................................................................................................................................................................................

διαφορές κοινά στοιχεία 3. Γράφω λέξεις με το πρώτο συνθετικό της λέξης « διάλεκτος». ………………….. ………………….. ………………….. 4. Σε τι διαφέρουν οι λέξεις « διάλεκτος» και «γλώσσα» και ποια τα κοινά στοιχεία τους; διαφορές κοινά στοιχεία

Τι σας κάνει εντύπωση στις δύο πηγές; [3.1 και 3.2] 3. Εκπαίδευση Στην Απουλία, τα Ελληνικά δεν χρησιμοποιούνται στα νηπιαγωγεία, παρά το γεγονός ότι οι τοπικοί κανονισμοί επιτρέπουν στους γονείς να ζητούν και σ' αυτά τη χρήση της ελληνικής γλώσσας. Στα δημοτικά σχολεία, η κατάσταση διαφέρει από κοινότητα σε κοινότητα. Σε δύο πόλεις τα Ελληνικά διδάσκονται από το 1978, επισήμως σε πειραματική βάση για 15 ώρες τη βδομάδα, από την πρώτη τάξη και για όλο τον κύκλο του δημοτικού σχολείου. Στην Καλαβρία, τα Ελληνικά χρησιμοποιούνται σποραδικά στα νηπιαγωγεία, συνήθως με πρωτοβουλία των γονιών των παιδιών. Στη δημοτική εκπαίδευση, διδάσκονται τρεις ώρες τη βδομάδα. Στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση ευκαιριακά διδάσκονται σαν ξεχωριστή ύλη. Οργανώνονται επίσης μαθήματα ελληνικής γλώσσας για τους κατοίκους των ελληνόφωνων χωριών που θέλουν να μάθουν τα ελληνικά. [3.1] Πηγές: 1. ΕΠΑΜ. Α. ΒΡΑΝΟΠΟΥΛΟΣ, ΟΔΙΠΟΡΙΚΟ ΣΤΗ ΜΕΓΑΛΗ ΕΛΛΑΔΑ, ΕΚΔΟΣΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ ΕΥΒΟΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ, ΑΘΗΝΑ, 1989 2. ΔΗΜΗΤΡΗΣ Ν. ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ, ΓΚΡΕΚΑΝΟΙ ΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ ΤΗΣ ΜΑΓΚΝΑ ΓΚΡΕΤΣΙΑ, ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΕΡΩΔΙΟΣ. 3. ΑΝΖΕΛ ΒΟΓΑΣΑΡΗ ΜΕΡΓΙΑΝΟΥ, ΛΑΟΓΡΑΦΙΚΑ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΤΗΣ ΚΑΤΩ ΙΤΑΛΙΑΣ, ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ, ΑΘΗΝΑ 1989 Σε έρευνα που πραγματοποιήθηκε στις κοινότητες της Grecia Salentina, το 95,5% των οικογενειών με παιδιά σε σχολική ηλικία θεωρούν ότι πρέπει να διαφυλαχθεί η γλώσσα και ο πολιτισμός grico, το 84% εξέφρασαν την επιθυμία να διδάσκεται η grico στα σχολεία, το 40% δήλωσαν ότι γνωρίζουν την ιστορία της κοινότητάς του, το 38% έχουν κάνει έρευνες για την ιστορία της κοινότητάς του και της ευρύτερης περιοχής της Grecia Salentina, το 85% επιθυμούν την αδελφοποίηση του σχολείου του με κάποιο ελληνικό σχολείο και το 90% θα ήθελαν να έχει Έλληνες φίλους. [3.2] Πηγή: http://www.ilion.gr/adelfopoiisi-glwssa.html Τι σας κάνει εντύπωση στις δύο πηγές; [3.1 και 3.2]

[3.2] Τι απεικονίζει η πηγή; [3.2] Τι στόχο έχει; [3.2] Πηγή: Filipe Condemi, La grammatica grecanica, Εκδόσεις Associazone di Insegnanti scuole medie Superiori Di Salonico( Γ-ΕΛΜΕ-Θ) 1995

ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ 95,5% 84% 40% 38% 85% 90% 1. Αν ζούσες στην Κάτω Ιταλία ποια γλώσσα θα ήθελες να διδάσκεσαι και γιατί; Θεωρείς ότι θα ήταν δύσκολο να μάθεις και τις δύο; ............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................. 2. Με βάση την πηγή [3.2] συμπλήρωσε τον πίνακα μετατρέποντας τα ποσοστά σε κλάσματα και στη συνέχεια σε δεκαδικούς. ΠΟΣΟΣΤΑ ΚΛΑΣΜΑΤΑ ΔΕΚΑΔΙΚΟΙ 95,5% 84% 40% 38% 85% 90%

Για ποιο λόγο πιστεύετε, ο Φίλλιπο Κοντέμι έγραψε τη Γραμματική των διαλέκτων των κατοίκων της Κάτω Ιταλίας; .......................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... ……….........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

4.ΔΙΑΣΚΕΔΑΣΗ Μερικοί κάτοικοι από το Γκαλιτσανό είναι πάρα πολύ επιδέξιοι στην κατασκευή του οργάνου που μοιάζει όντως με την ελληνική τσαμπούνα και τη σκοτσέζικη γκάιντα. Κατασκευάζουν ακόμα ένα μικρό ταμπούρλο, φλάουτο και διάφορες σφυρίχτρες. Έχουν πολύ ωραία λαϊκή μουσική που πολλές φορές συνοδεύεται με κιθάρα.[4.1] [4.3] Πηγή:ΑΝΖΕΛ ΒΟΓΑΣΑΡΗ ΜΕΡΓΙΑΝΟΥ, ΛΑΟΓΡΑΦΙΚΑ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΤΗΣ ΚΑΤΩ ΙΤΑΛΙΑΣ, ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ, ΑΘΗΝΑ 1989 [4.2] Πηγή: ΔΗΜΗΤΡΗΣ Ν. ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ, ΓΚΡΕΚΑΝΟΙ , ΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ ΤΗΣ ΜΑΓΚΝΑ ΓΚΡΕΤΣΙΑ, ΕΡΩΔΙΟΣ, σ. 170 Περιγράψτε τις πηγές.[4.1-4.3]

Παρατηρείτε ομοιότητες με ελληνικούς χορούς; Στην περιοχή του Ταράντα ζει μια αρκετά μεγάλη αράχνη, η οποία κάνει τη φωλιά της μέσα στο χώμα και ονομάζεται ακριβώς ταράντα. Τα καλοκαίρια λοιπόν, ενοχλημένη από τους θεριστές που ξάπλωναν αμέριμνοι πάνω στις φωλιές της, τους τσιμπούσαν μ’ ένα δυνατό δηλητήριο που τους έκανε να χοροπηδούν σαν τρελοί από τον πόνο. Οι άνθρωποι που δεχόντουσαν το τσίμπημα ονομάζονταν ταρανταίοι ή ταραντουλάτοι. Αργότερα στα ξέφρενα, γεμάτα πόνο και αγωνία χοροπηδήματα των ταραντουλάτων προστέθηκε και μουσική. Πηγή: ΔΗΜΗΤΡΗΣ Ν. ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ, ΓΚΡΕΚΑΝΟΙ , ΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ ΤΗΣ ΜΑΓΚΝΑ ΓΚΡΕΤΣΙΑ, ΕΡΩΔΙΟΣ, σ. 161 * Κυρία Ρεπούση σε αυτό το σημείο έπρεπε να μπει μια οπτικοακουστική πηγή με το χορό ταραντέλα, αλλά δυστυχώς λόγο προβλήματος του υπολογιστή δεν μπόρεσα να το εισάγω. Παρατηρείτε ομοιότητες με ελληνικούς χορούς; Περιγράψτε τη τσαμπούνα. Πως τη φαντάζεστε;

ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ 1. Προσπαθήστε με διάφορα υλικά να κατασκευάσετε ένα παραδοσιακό μουσικό όργανο της Κάτω Ιταλίας. 2. Με βάση την πηγή [4.4] και την κατασκευή που φτιάξατε στην προηγούμενη δραστηριότητα προσπαθήστε με τα μέλη της ομάδάς σας να αναπαραστήσετε το χορό ταραντέλα. 3. Το τραγούδι της πηγής [4.4] παρουσιάζει ομοιότητες με ελληνικά τραγούδια. Με τη βοήθεια του ηλεκτρονικού υπολογιστή κάντε μια έρευνα στο διαδίκτυο και βρείτε τραγούδια που να έχουν ομοιότητες με τα ελληνικά παραδοσιακά τραγούδια. .....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

Αναζητώ ένα δημοτικό τραγούδι το οποίο αναφέρεται σε ένα σημαντικό σημείο του ελληνισμού. ....................................................................................................................................................... Τι πλεονεκτήματα έχει μια χώρα από τη διατήρηση των παραδοσιακών χορών της; ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ 6. Χωρίστε τις πηγές της ενότητας Διασκέδαση σε οπτικές και γραπτές. ΟΠΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ ΓΡΑΠΤΕΣ ΠΗΓΕΣ

5. ΛΑΪΚΗ ΠΟΙΗΣΗ – ΛΑΪΚΗ ΣΟΦΙΑ- ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΖΩΗ Τούη ε φσυχή μου έναι ε φωτιά τσε πένα επιάνει τ’ άρματα του πάσιον ένα σατι που κούω τες εφτά νταλίσι Τσε πάει χαρούμενο να πολεμήσει Τσ είς πάει μην γκούντα ο χώμα να σκαλίσει τσε τις τα βίντια τα κρατεί τζεμένα Εις ένα πράμα κινεί, εις κάνει τ’ άντο τσ εβώ σουσπίρου αττή καρντία μου γκουάντω. Αυτή ψυχή μου είναι η φωτιά και πόνος πιάνει τα εργαλεία του ο καθένας μόλις ακούω να χτυπάν εφτά και πάει χαρούμενος να δουλέψει και ένας πάει με το σκαλιστήρι να σκαλίσει και άλλος κρατάει ζεμένα τα βόδια ο ένας κάνει ένα πράμα, ο άλλος κάνει τ’ άλλο κι εγώ στεναγμούς απ’ την καρδιά μου βγάζω. Πηγή:ΑΝΖΕΛ ΒΟΓΑΣΑΡΗ ΜΕΡΓΙΑΝΟΥ, ΛΑΟΓΡΑΦΙΚΑ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΤΗΣ ΚΑΤΩ ΙΤΑΛΙΑΣ, ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ, ΑΘΗΝΑ 1989 σ.422 [5.1]

Τι διαπιστώνετε για την καθημερινή ζωή των κατοίκων; [5.1 5.2] Φσούνα, φσούνα φουρτούνα Τσε κανόσιο το φτεχό Κα πάντα πολεμά Τσε μάϊ τωριέται μπρό Φτάτζει ο ταιρό που ου μανκέει να πολεμήσει Τσε ο μάρον αφτεχό ον ενγίτζει να τρουνκουνήσει Τσ εβώ τ έ να σου κάνω Γιους είμαι γιανομένο Να ντόκω τοσ καλό Τσε ο φτεχό τσείνο που μένει Έσενα σου πιατσέει; Τούον έ το τζήσει α σου πιατσέφσει στάσου Αντέ κάντζια παϊζι Ξύπνα, ξύπνα μοίρα Και κοίτα το φτωχό Που πάντα δουλεύει Και ποτέ δεν πάει μπροστά Φτάνει ο καιρός που του λείπει Η δουλειά Και τότε ο φτωχός πρέπει να κουνηθεί Να προσπαθήσει Κι εγώ τι να σου κάνω Όπως είμαι γενωμένος Να δώσω στους πλούσιους Και στους φτωχούς τι μένει Εσένα σου αρέσει; Αυτή είναι η ζωή Αν σου αρέσει στάσου Αν όχι άλλαξε τόπο. Πηγή:ΑΝΖΕΛ ΒΟΓΑΣΑΡΗ ΜΕΡΓΙΑΝΟΥ, ΛΑΟΓΡΑΦΙΚΑ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΤΗΣ ΚΑΤΩ ΙΤΑΛΙΑΣ, ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ, ΑΘΗΝΑ 1989 σ.423 [5.2] Η κύρια ασχολία των κατοίκων τησ Ελληνοκαλαβρεζικής ζώνης είναι η γεωργία και η κτηνοτροφία. Η οικονομία τους περιορίζεται στην κλειστή παραγωγή βασικά όσων είναι απαραίτητα για να καλύψουν τις βασικές ανάγκες της επιβίωσης τους. Η κτηνοτροφία που άλλοτε αποτελούσε ένα ζωτικό τμήμα της εσωστρεφούς οικονομίας τους, τα τελευταία χρόνια παρουσιάζει μια αξιοσημείωτη κάμψη εξαιτίας ενοικιάσεων των μεγάλων εκτάσεων, κυρίως βοσκοτοπιών από τη δασική υπηρεσία. Η Καλαβρία είναι μια από τις πιο υπανάπτυκτες περιοχές της Ιταλικής χερσονήσου. Η οικονομία της στηρίζεται στη γεωργική παραγωγή που βασικά προέρχεται από τις εύφορες παραλιακές ζώνες. Στον ελληνοκαλαβρέζικο χώρο ούτε αυτή η γεωργική παραγωγή αποδίδει ένα ανεκτό εισόδημα. [5.3] Πηγή :Βασίλης Γ. Μακράκη (1981). Οι τελευταίοι της Μεγάλης Ελλάδας. Εκδόσεις Λιναρδάτου. σ.142 Τι διαπιστώνετε για την καθημερινή ζωή των κατοίκων; [5.1 5.2] Ποια είναι η οικονομική κατάσταση των κατοίκων της Κάτω Ιταλίας; [5.3]

Ποιος/α είναι ο/η δημιουργός της πηγής; [5.4] Ρίζες Οι ρίζες μου έμειναν εκεί στο χώμα που γεννήθηκα μαζί με την καρδιά, με τη γλώσσα των γονέων μου. Ρίζες μακριές και παλιές που φουσκώνουν στο χώμα του καιρού και τελειώνουν, Πηγαίνοντας στη θάλασσα, στην Ελλάδα. Εκεί στο χωριό που μεγάλωσα έμειναν οι γλύκες κι οι πίκρες. η γλύκα του παιδιού με τόσα όνειρα στο κεφάλι, που έτρεχε στα χωράφια πίσω απ’ τις πεταλούδες που σκαρφάλωνε στα Δέντρα για να πιάσει καινούργιες φωλιές, που έκανε τόσες ζημιές Η πίκρα του ανθρώπου που ξέρει πόσο είναι σκληρό το περπάτημα στη ζωή στα καθημερινά πράματα χάνοντας όνειρα και τόσους αγαπημένους. Μεγάλη η πίκρα μου σήμερα να είμαι μακριά για να έχω μία δουλειά. Θέλω να γυρίσω κει που άφησα τις ρίζες μου και να μη τις βρω μαραμένες. [5.4] Salvino Nucera Πηγή:ΑΝΖΕΛ ΒΟΓΑΣΑΡΗ ΜΕΡΓΙΑΝΟΥ, ΛΑΟΓΡΑΦΙΚΑ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΤΗΣ ΚΑΤΩ ΙΤΑΛΙΑΣ, ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ, ΑΘΗΝΑ 1989 Ποιος/α είναι ο/η δημιουργός της πηγής; [5.4] Τι μήνυμα θέλει να περάσει ο δημιουργός; [5.4]

Παροιμίες- Αποφθέγματα- Αινίγματα Πως έναι ε αίγαι έκρεται τσε το χιουμέρι, που θα πει, πως το παιδί γίνεται σαν τη μάνα. Η πούντα η παλαία έχει το καλό τζέμα (η γριά κότα έχει το ζουμί). Αγκάπη τσε τόσσι έ σώνει κρυβήσι (η αγάπη και ο βήχας δεν κρύβονται). Η τσεφαλή μου πάει σα σποντύλι (Το κεφάλι μου πάει να σπάσει). Ε φσυχή τσέει πλε τσέι π’ αγκαπά που τσέι που τζει (Η ψυχή μένει πιο πολύ εκεί που αγαπάει παρά εκεί που ζει). Εγενάστη μαύρο σύντο (έγινε σκυλί λυσσασμένο). Φέει φέει τσε νοίφτει πόρο Φεύγει φεύγει κι ανοίγει δρόμο Φέει φέει τσε κλείνει δρόμο Φεύγει φεύγει κι κλείνει δρόμο Ό φσαλίντι τσε ο βελόνι Είναι το ψαλίδι και η βελόνα Πηγή:ΑΝΖΕΛ ΒΟΓΑΣΑΡΗ ΜΕΡΓΙΑΝΟΥ, ΛΑΟΓΡΑΦΙΚΑ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΤΗΣ ΚΑΤΩ ΙΤΑΛΙΑΣ, ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ, ΑΘΗΝΑ 1989 [5.5] Για ποιο λόγο πιστεύετε υπάρχουν κοινά στοιχεία με την ελληνική γλώσσα; [5.5]

ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ 1. Απαντώ στα πιο κάτω ερωτήματα σχετικά με την πηγή [5.4]. Ποιος/α είναι ο/η δημιουργός της πηγής;........................................................................... Ποιος είναι ο σκοπός της δημιουργίας της πηγής;............................................................... Σε ποιον απευθύνεται ο/η δημιουργός;............................................................................... Ποιο είναι το είδος της πηγής;............................................................................................ 2. Βρίσκω την ελληνική σημασία των παρακάτω παροιμιών. Κάγιο αργκά παρά ποτέ:.................................................................... Για παν μαννα τα παιντία φαίνονται ώρια:....................................................................... Ούλοι οι κόμποι έρκονται στο τένι:...................................................................................

Μπορείτε να βρείτε αινίγματα και παροιμίες της ελληνικής λαϊκής ποίησης και σοφίας; ................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... Πως η καθημερινή ζωή επηρεάζει τη λαϊκή ποίηση και γιατί; ...................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

6. ΛΑΙΚΗ ΤΕΧΝΗ Ποιο στόχο έχουν οι πηγές; [6.1- 6.3] [6.3] [6.2] [6.1] Ποιο στόχο έχουν οι πηγές; [6.1- 6.3] Ποιες τέχνες καλλιεργήθηκαν στην Κάτω Ιταλία; [6.1- 6.3]

Ποιες τέχνες καλλιεργήθηκαν στην Κάτω Ιταλία; [6.4-6.7] Η υφαντική και το κέντημα είναι τα χαρακτηριστικά της λαϊκής τέχνης. Τα θέματα στην υφαντική είναι δουλεμένα στον αργαλειό με κάθε είδους νήματα , κυρίως από σπάρτο και μαλλί και με ζωηρά χρώματα που πετυχαίνουν οι ίδιες οι γυναίκες βάφοντας τα μόνες τους. Ακόμα δύο είδη καθαρά παραδοσιακής τέχνης είναι η ξυλογλυπτική και η κεραμική, που ευτυχώς δεν έχουν χαθεί. Με την ξυλογλυπτική ασχολούνται κυρίως οι βοσκοί. Κατασκεύαζαν κουτάλες, ποτήρια, σαΐτες για τον αργαλειό, σουρωτήρια, κρεμάστρες βαρέλια κ.α. Με το πέρασμα των χρόνων η ξυλογλυπτική αν και πήρε άλλη μορφή δεν παύει να έχει παραδοσιακή μορφή. Η κεραμική είναι μια τέχνη κληρονομική και οι λαϊκοί τεχνίτες στην Κάτω Ιταλία δουλεύοντας με τον πηλό προσπαθούν να τυπώσουν σε αυτόν την περηφάνια τους για τα αριστουργήματα των προγόνων τους. [6.4] Πηγή:ΑΝΖΕΛ ΒΟΓΑΣΑΡΗ ΜΕΡΓΙΑΝΟΥ, ΛΑΟΓΡΑΦΙΚΑ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΤΗΣ ΚΑΤΩ ΙΤΑΛΙΑΣ, ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ, ΑΘΗΝΑ 1989 [6.7] Πηγή:ΑΝΖΕΛ ΒΟΓΑΣΑΡΗ ΜΕΡΓΙΑΝΟΥ, ΛΑΟΓΡΑΦΙΚΑ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΤΗΣ ΚΑΤΩ ΙΤΑΛΙΑΣ, ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ, ΑΘΗΝΑ 1989 [6.5-6.7] [6.5] [6.6] Ποιες τέχνες καλλιεργήθηκαν στην Κάτω Ιταλία; [6.4-6.7]

ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ 1. Με τη βοήθεια του ηλεκτρονικού υπολογιστή και της βιβλιοθήκης του σχολείου μπορείτε να βρείτε στοιχεία της λαϊκής τέχνης που αναπτύχθηκαν στην Ελλάδα και σε ποιους τόπους; . ........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................ 2. Χρησιμοποιείστε κλωστές μαλλί και κόλλα και προσπαθήστε να φτιάξετε σε χαρτί Α3 ένα δικό σας υφαντό! 3. Με βάση την πηγή [6.8] πήραν και από αλλού στοιχεία και γιατί; ...................................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................ [6.8]

7. ΗΘΗ-ΕΘΙΜΑ Η απομόνωση και η αποξένωση της Καλαβρίας από τους άλλους γύρω λαούς ήταν ο λόγος που κράτησε τα αρχαϊκά στοιχεία στη γλώσσα της. Για τον ίδιο λόγο κράτησαν και τα ήθη και έθιμα ζωντανά, που επιμένοντας να τα τηρούν με σεβασμό και πίστη, επηρέασαν όλο τον Ιταλικό Νότο, που οι ρίζες του ήταν Ελληνικές σε μεγαλύτερη έκταση στο παρελθόν. Στις Ελληνικές κοινότητες της Κ. Ιταλίας και στις δύο περιοχές ο λαός όπως μέσα σε γενικότερη γραμμή κράτησε τη γλώσσα και τη λαϊκή τέχνη σα μαρτυρία της εθνικής του ταυτότητας, έτσι κράτησε και τα ήθη και τα έθιμα από τις γιορτές. [7.1] Πηγή: ΑΝΖΕΛ ΒΟΓΑΡΑΚΗ ΜΕΡΓΙΑΝΟΥ, ΛΑΟΓΡΑΦΙΚΑ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΤΗΣ ΚΑΤΩ ΙΤΑΛΙΑΣ, ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ, ΑΘΗΝΑ 1989 σ.163 Την ημέρα της 25ης Μαρτίου τρώνε το μεσημέρι οπωσδήποτε μακαρόνια με σάλτσα και κρέας συνήθως από κατσίκι ή πρόβατο με άφθονο πάντα κρασί. Την Κυριακή των Βαΐων κατασκευάζουν εκατοντάδες σταυρούς που τους βάζουν σε μια γωνιά του σπιτιού και στο λαιμό των παιδιών για να έχουν υγεία και τύχη. Ο Μάιος είναι μήνας που αφιερώνεται αποκλειστικά στην περιποίηση των σπιτιών και των χωραφιών, ενώ ο Ιούνιος- Ιούλιος μήνες που αφιερώνονται στο μάζεμα του σιταριού.[7.2] Πηγή: ΔΗΜΗΤΡΗΣ Ν. ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ, ΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ ΤΗΣ ΜΑΓΚΝΑ ΓΚΡΕΤΣΙΑ, ΕΡΩΔΙΟΣ σ.164-165 Για ποιο λόγο διατηρήθηκαν τα έθιμα στην Κ. Ιταλία; [7.1] Ποια έθιμα αναφέρονται στην πηγή [7.2] ;

Πως ονομάζεται το έθιμο που περιγράφεται στην πηγή [7.3] ; Την παραμονή των Χριστουγέννων δεν τρώνε κρέας αλλά, έχουν ένα σωρό άλλα φαγητά. Πριν πάνε τη νύχτα στην εκκλησία έβαζαν στο τραπέζι μπρόκολα, κουνουπίδια, λάχανα , μακαρόνια, σαρδέλες παστές, μανιτάρια με σάλτσα κ.α Όλα αυτά τα έτρωγαν αργά πριν να πάνε στην εκκλησία. Κοινή παράδοση είναι να μη σηκώσουν το τραπέζι, αφήνουν σε αυτό ότι απόμεινε για να περάσει να φαει σε αυτό η Παναγία και ο Ιωσήφ και να ξεδιψάσουν στο σπιτικό τους. Από παλιά κρατούν το έθιμο « καλοπόδι », που μάλλον ταιριάζει στο δικό μας ποδαρικό. Το καλοπόδι είναι μια πέτρα , που τη ρίχνουν μέσα στο σπίτι για γούρι τραγουδώντας: Καλό χρόνο, καλό μήνα Καλό χρόνο, καλό μήνα Έρισια το λιθάρι μέσα στο σπίτι έριξα το λιθάρι μέσα στο σπίτι Το έρισια μ’ αγκάπη μεγάλη το έριξα με αγάπη μεγάλη Τσε όλο το χρόνο χαρά να γκουάλει και όλο το χρόνο χαρά να βγάλει Αυτή η πέτρα συμβολίζει την οικιακή εστία και η ευχή απευθύνεται στο κέντρο της οικογένειας το πέτρινο. Οι γυναίκες παίρνουν αμέσως αυτό το λιθάρι , το δένουν σε ένα σπάγκο και το σέρνουν σε όλο το σπίτι. Μετά το κρεμούν πίσω από την εξώπορτα. Όταν τελειώσουν οι γιορτές το παίρνουν και το ρίχνουν μακριά, εκεί που δεν περνάει κανείς. [7.3] Πηγή: ΑΝΖΕΛ ΒΟΓΑΣΑΡΗ ΜΕΡΓΙΑΝΟΥ, ΛΑΟΓΡΑΦΙΚΑ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΤΗΣ ΚΑΤΩ ΙΤΑΛΙΑΣ, ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ 1989 σ.167 και 177 Πως ονομάζεται το έθιμο που περιγράφεται στην πηγή [7.3] ; Τι συμβολίζει το έθιμο αυτό [7.3] ;

Τι είναι το Άγιο Λούτσι; [7.4] Το Άγιο Λούτσι όπως ονομάζουν οι Έλληνες της Μεγάλης Ελλάδας τις φωτιές είναι ένα ακόμη από τα πολλά έθιμα τους, με ρίζες βαθιά χαμένες στο χρόνο. Άγιο Λούτσι θα πει Αγία φωτιά. Το άναμμα του μέγκα λούτσι- της μεγάλης φωτιάς- γίνεται αρκετές φορές το χρόνο. Τα Χριστούγεννα, τις Απόκριες, το Πάσχα. Όλο το χωριό συνεισφέρει για τη μεγάλη φωτιά, με ξύλα συνήθως βελανιδιάς και καστανιάς που δεν καπνίζουν και δίνουν ωραία φωτιά. Τα παιδιά μαζεύουν τα ξύλα απ΄ όλα τα σπίτια και τα τοποθετούν σε πυραμίδα στο πρόπυλο της εκκλησίας. Την ώρα που ανάβουν το λούτσι σβήνουν όλα τα φώτα του χωριού. Αν είναι γιορτή λένε ευχές. [7.4] Πηγή: ΔΗΜΗΤΡΗΣ Ν. ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ, ΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ ΤΗΣ ΜΑΓΚΝΑ ΓΚΡΕΤΣΙΑ, ΕΡΩΔΙΟΣ σ. 156 Προλήψεις που πιστεύουν οι κάτοικοι της Κάτω Ιταλίας: Αν γεννηθεί κορίτσι με πανσέληνο , τ άλλο παιδί θα είναι αγόρι. Στα βαφτίσια δεν συνοδεύουν οι γονείς το παιδί στην εκκλησία, μήπως χάσουν τη φωνή τους. Δεν κάθονται 13 άτομα σε ένα τραπέζι. Δεν δίνουμε ή παίρνουμε δώρο με το αριστερό χέρι γιατί φέρνει κακοτυχία. Καλοτυχία είναι να έχουμε μέσα στο σπίτι ένα κόκκινο κέρατο , να αγγίζουμε το σίδερο. [7.5] ΔΗΜΗΤΡΗΣ Ν. ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ, ΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ ΤΗΣ ΜΑΓΚΝΑ ΓΚΡΕΤΣΙΑ, ΕΡΩΔΙΟΣ σ.169 Πηγή: ΑΝΖΕΛ ΒΟΓΑΡΑΚΗ ΜΕΡΓΙΑΝΟΥ, ΛΑΟΓΡΑΦΙΚΑ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΤΗΣ ΚΑΤΩ ΙΤΑΛΙΑΣ, ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ, ΑΘΗΝΑ 1989 σ.274-275 Τι είναι το Άγιο Λούτσι; [7.4] Υπάρχουν κοινές προλήψεις με την Ελλάδα; [7.5]

ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑ ΠΑΣΧΑ ΑΠΟΚΡΙΕΣ 1. Ποια είναι τα πιο σημαντικά έθιμα του τόπου σας; Χωρίστε τα στις εξής κατηγορίες: ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑ ΠΑΣΧΑ ΑΠΟΚΡΙΕΣ Στην Ελλάδα υπάρχει κάποιο κοινό έθιμο με αυτά που αναφέρθηκαν στις πηγές [7.1-7.5] ........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

Για ποιο λόγο είναι σημαντική η διατήρηση των εθίμων ενός λαού; .................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... Με τη βοήθεια ενός λεξικού βρείτε σε τι διαφέρουν οι λέξεις ήθη και έθιμα. ...................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

8. Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΣΥΜΒΟΛΗ Δύο πράγματα ζητούσαν και αποτελούσαν πάντα τα αιτήματα των κατοίκων της κάτω Ιταλίας. Μια δορυφορική κεραία, για να ακούν και να βλέπουν τη μητέρα Ελλάδα και τη γραμματική της γλώσσας τους, ώστε να μάθουν να τη γράφουν και να τη διαβάζουν. Για το πρώτο αίτημα που αναφέραμε , στην Ελλάδα βρήκαμε μόνο το ζωηρό και έμπρακτο ενδιαφέρον Ελλήνων επιχειρηματιών από τη Θεσσαλονίκη και χάρη στις επίμονες προσπάθειες τους το γιοφύρι αυτό του Ιονίου στήθηκε, ώστε οι Γκρεκάνοι να ακούν τη μητρική Ελληνική γλώσσα. Για το δεύτερο αίτημα, στις 15 Ιανουαρίου το 1986 στο κέντρο πολιτισμού Θεσσαλονίκης παρουσιάστηκε επιτέλους το όνειρο των Γκρεκαίνων μέσα σε μια συγκινητική ατμόσφαιρα. Ο σύλλογος « Μακεδνός» τήρησε την υπόσχεση του να τυπώσει το βιβλίο “ La grammatica grecanica” του Filippo Condemi. [8.1] Πηγή: ΔΗΜΗΤΡΗΣ Ν. ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ, ΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ ΤΗΣ ΜΑΓΚΝΑ ΓΚΡΕΤΣΙΑ, ΕΡΩΔΙΟΣ σ. 186 Ποια ήταν τα δύο βασικά αιτήματα των κατοίκων της Κάτω Ιταλίας; [8.1] Τι απεικονίζει η πηγή; [8.2] Πηγή: ΔΗΜΗΤΡΗΣ Ν. ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ, ΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ ΤΗΣ ΜΑΓΚΝΑ ΓΚΡΕΤΣΙΑ, ΕΡΩΔΙΟΣ σ. 186 [8.2]

Άρθρο 1ο Ιδρύεται Σωματείο με την Επωνυμία: « ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟΣ ΣΥΝΔΕΣΜΟΣ ΦΙΛΩΝ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΜΕΙΟΝΟΤΗΤΟΣ ΤΗΣ ΚΑΤΩ ΙΤΑΛΙΑΣ», με έδρα το Ηράκλειο Κρήτης. Άρθρο 2ο Σκοπός του Σωματείου είναι:α) Η ανάπτυξη, καλλιέργεια και σύσφιξη των φιλικών σχέσεων και της συνεργασίας ανάμεσα στους Έλληνες και τους ελληνικής καταγωγης Ιταλούς πολίτες της Κάτω Ιταλίας. β ) Η δημιουργία και προώθηση πνεύματος αδελφοσύνης και συνειδητοποίση της ταυτότητας καταγωγής ανάμεσα στους Έλληνες και τους κατοίκους της Κάτω Ιταλίας. γ) Η διοργάνωση τουριστικών επισκέψεψν και επαφών για το αμοιβαίο όφελος. δ) Η αλληλογνωριμία με την Κάτω Ιταλία και τους κατοίκους της. ε) Η δημιουργία βιβλιοθήκης και η ίδρυση λέσχης στο Ηράκλειο, σαν χώρου συναντήσεως ρων μελών του συνδέσμου και των προσκεκλημένων ή επισκεπτών. [8.2] Πηγή: ΒΑΣΙΛΗΣ Γ. ΜΑΚΡΑΚΗΣ, ΟΙ ΤΕΛΕΥΤΑΙΟΙ ΤΗΣ ΜΕΓΑΛΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ, ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΛΙΝΑΡΔΑΤΟΥ σ.188-189 Για ποιους σκοπούς ιδρύθηκε ο πιο πάνω σύλλογος; [8.2] Ποια η έδρα του; [8.2] Επίσης, η Ελλάδα τα τελευταία χρόνια έχει στείλει αρκετούς εκπαιδευτικούς στην Καλαβρία και το Σαλέντο , με σκοπό να διδάξουν την ελληνική γλώσσα. Δυστυχώς, όμως, η ελληνική συμβολή θα μπορούσε να ήταν μεγαλύτερη. Τέλος, η Ιταλία από την πλευρά της, αποτελεί εμπόδιο στις σχέσεις Καλαβρία;- Σαλέντο και Ελλάδας, καθώς οι περιοχές αυτές είναι Ιταλικές και τα δικαιώματα που έχει η Ελληνική κυβέρνηση, για την αξιοποίηση του Ελληνικού στοιχείου σ’ αυτές τις περιοχές, είναι περιορισμένα. [8.3] Πηγή: ΔΗΜΗΤΡΗΣ Ν. ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ, ΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ ΤΗΣ ΜΑΓΚΝΑ ΓΚΡΕΤΣΙΑ, ΕΡΩΔΙΟΣ

ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ 1. Αναζητώ στον τόπο μου την ιστορία ενός συλλόγου και συγκεντρώνω πληροφορίες σχετικά με την λειτουργία του, όνομα, έτος ίδρυσης, λόγος δημιουργίας και δραστηριότητες του συλλόγου. ................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... 2. Χωριστείτε σε 4 ομάδες. Η μια ομάδα θα αντιπροσωπεύει τους εκπροσώπους του συλλόγου CUMELCA, η δεύτερη εκπροσώπους από την Ελληνική κυβέρνηση , η Τρίτη από την Ιταλική κυβέρνηση και η τέταρτη τους κατοίκους των Ελληνόφωνων περιοχών. Μέσα από επιχειρήματα δημιουργήστε μια συζήτηση γύρω από τα αιτήματα των κατοίκων της Κ. Ιταλίας και για ποιο λόγο θα πρέπει να συμβάλουμε για τη διατήρηση του πολιτισμού τους.

3. Σημειώστε στο πιο κάτω πίνακα τα επιχειρήματα στα οποία στηρίχθηκε η κάθε ομάδα για τη δημιουργία της συζήτησης. CUMELCA ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΚΥΒΕΡΝΗΣΗ ΙΤΑΛΙΚΗ ΚΥΒΕΡΝΗΣΗ ΚΑΤΟΙΚΟΙ

Γράφω τι άλλο θα ήθελα να μάθω για τις Ελληνόφωνες περιοχές της Κάτω Ιταλίας. ...................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................