3. Η μεθοδευμένη εξόντωση (γενοκτονία) των Ελλήνων του Πόντου

Η έννοια της γενοκτονίας Τον όρο τζινοσάιντ (genocide ), και κατ' αναλογία ο δημιουργούμενος ελληνικός γενοκτονία, διετύπωσε πρώτος ο Αμερικανός καθηγητής Λέμκιν το 1945 λίγο πριν από τη Δίκη της Νυρεμβέργης, κατά των πρωταιτίων της εξολόθρευσης των Εβραίων από του ναζισμού. Η φρίκη και ο αποτροπιασμός που προκάλεσε σε όλο τον κόσμο η συστηματικά οργανωμένη από τους ναζιστές βάρβαρη προσπάθεια βιολογικής εξόντωσης της εβραϊκής φυλής, πριν από τον Β΄ Παγκόσμιο πόλεμο και κατά τη διάρκειά του (1933 – 1945), ώθησε τη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ να χαρακτηρίσει επίσημα τη γενοκτονία ως έγκλημα που τιμωρείται με βάση το Διεθνές Δίκαιο. Έτσι ο όρος αυτός απετέλεσε και το κύριο κατηγορητήριο όρο στη Δίκη της Νυρεμβέργης.

Η γενοκτονία μπορεί να επιδιωχθεί είτε με σειρά ομαδικών φόνων, όλων ή σχεδόν όλων των μελών μιας φυλής, είτε με συστηματική εξασθένιση αυτής (με διάφορα μέσα) μέχρι τη βαθμιαία εξάλειψή της φυλής. Στα βίαια δε μέσα αυτά περιλαμβάνονται και σειρά απαγορευτικών μέτρων επί εθνικών, θρησκευτικών, γλωσσικών, ηθικών, ιστορικών ή άλλων παραδόσεων προκειμένου να επέλθει διαφοροποίηση ή αλλοίωση της καταδιωκόμενης φυλής με βέβαιη την συν τω χρόνω απώλεια του εθνικού και φυλετικού γνωρίσματός της. Ωστόσο, η απόδοση του όρου για μια συγκεκριμένη ενέργεια, οργανωμένου χαρακτήρα, ενέχει υποκειμενικά κριτήρια και τα τελευταία χρόνια έχει προκαλέσει αρκετές φορές διάσταση απόψεων.

1915: Γενοκτονία του αρμενικού λαού από τους Νεότουρκους → γνωστή και αναγνωρισμένη 1916 – 1923: μεθοδευμένη εξόντωση των Ελλήνων του Πόντου → λιγότερο γνωστή Ίδιες αναλογίες ποσοτικά και ηθικά Ποσοτικά δεδομένα: Από τους 697.000 Πόντιους (1913) που ζούσαν στον Πόντο θανατώθηκαν μέχρι το 1923 από τους Νεότουρκους και τους Κεμαλικούς περισσότεροι από 353.000, ποσοστό πάνω από το 50% → στις πόλεις, τα χωριά, τις φυλακές, τις εξορίες, τάγματα εργασίας (αμελέ ταμπουρού)

Διαφορές με τη γενοκτονία των Εβραίων (κατά τον Π. Ενεπεκίδη) Διαφορές με τη γενοκτονία των Εβραίων (κατά τον Π. Ενεπεκίδη) 1. δεν έχει καμιά θεωρητική ή ψευδοεπιστημονική θεμελίωση περί γενετικής, ευγονικής και αρίας ή σημιτικής φυλής 2. εξυπηρετούσε μόνο τη συγκεκριμένη πολιτική σκοπιμότητα της εκκαθάρισης της Μ. Ασίας από το ελληνικό στοιχείο Οι μέθοδοι εξόντωσης: - εξορίες των κατοίκων ολόκληρων χωριών - εξοντωτικές οδοιπορίες μέσα στο χιόνι των γυναικόπαιδων και των γερόντων - οι άνδρες στέλνονται στα τάγματα εργασίας ή στο στρατό → ΟΙ ΠΙΟ ΠΟΛΛΟΙ ΠΕΘΑΝΑΝ ΑΠΟ ΤΙΣ ΚΑΚΟΥΧΙΕΣ

Επιδείνωση της κατάστασης: 15 Μαΐου 1919: με την είσοδο του ελληνικού στρατού στη Σμύρνη και την ενδοχώρα 19 Μαΐου 1919: ο Κεμάλ αποβιβάζεται στη Σαμψούντα → οργανώνει τη δεύτερη φάση των διωγμών 24 Ιουλίου 1923: Συνθήκη της Λωζάννης – ο Έβρος σύνορο μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας (30 Ιανουαρίου 1923: η σύμβαση περί ανταλλαγής των πληθυσμών) Η συντριπτική πλειοψηφία των Ελλήνων προσφύγων είχε ήδη εγκαταλείψει την περιοχή πριν από τη σύμβαση Κατέφυγαν σε παραλιακές πόλεις για να επιβιβαστούν με πλοία στην Ελλάδα

1914 – 1923: ο παρευξείνιος ελληνισμός της Μ 1914 – 1923: ο παρευξείνιος ελληνισμός της Μ. Ασίας είτε εξοντώθηκε, είτε ακολούθησε το δρόμο της διασποράς προς την → Ευρώπη → Αμερική → Περσία (Ιράν) → Σοβιετική Ένωση → Ελλάδα Τα Αρχεία των Υπουργείων Εξωτερικών της Ευρώπης και της Αμερικής Οι εκθέσεις διεθνών οργανισμών → πιστοποιούν το μέγεθος και το είδος του διωγμού που υπέστησαν οι Έλληνες του Πόντου