ΙΟΝΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΤΜΗΜΑ ΑΡΧΕΙΟΝΟΜΙΑΣ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΟΝΟΜΙΑΣ Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών στην Επιστήμη της Πληροφορίας «Διοίκηση & Οργάνωση Βιβλιοθηκών με έμφαση στις Νέες Τεχνολογίες της Πληροφορίας» Μάθημα: ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ ΔΙΔΑΣΚΩΝ: Σ. ΚΑΠΙΔΑΚΗΣ Αξιολόγηση ιστοχώρων ιατρικού περιεχομένου: εργαλεία, έργα και προοπτικές Φίλη Ελένη Αθήνα 2008

Η συμπεριφορά των χρηστών της ιατρικής πληροφορίας 2000: ενήλικες αναζήτησαν πληροφορίες σχετικές με θέματα υγείας Είναι απρόθυμοι να χρησιμοποιήσουν ιστοχώρους οργανισμών, υπεύθυνων σε θέματα υγείας Προτιμούν πληροφορίες σχετικές με εναλλακτική ιατρική Ξοδεύουν πολλά χρήματα σε διαγνωστικά προϊόντα αμφιβόλου ποιότητας Εμπιστεύονται πληροφορίες που προέρχονται από ιστοσελίδες ομάδων χρηστών Δεν γνωρίζουν τη διαφορά των συστημάτων υγείας και της ιατρικής πρακτικής από χώρα σε χώρα Υπερεκτιμούν τις γνώσεις τους και ανατρέχουν σε πληροφορίες που απευθύνονται σε επιστήμονες του χώρου Eysenbach (1999)

Εργαλεία αξιολόγησης της ιατρικής πληροφορίας Κώδικες δεοντολογίας – Codes of conduct Ehealth Code of ethics Guidelines for AMA websites Quality Criteria for Health related Websites Διαπιστευτήρια ποιότητας – Quality label – Trustmarks Upac Hi-Ethics HON Συστήματα οδηγιών προς τους χρήστες – User guidance systems Discern Netscoring Εργαλεία αποδοχής ή αποκλεισμού / φιλτραρίσματος - Filtering tools Omni Wilson (2002)

Η αμφισβήτηση των εργαλείων αξιολόγησης Εργαλεία ελέγχου Τρόπος εφαρμογής, ελέγχου & επιβολής τους Εργαλεία φιλτραρίσματος Τρόπος ορισμού των κριτηρίων αξιολόγησης & ελέγχου τους Μη επαρκής κάλυψη των αναγκών των χρηστών Πρόβλημα ποιότητας : - έλλειψη ποιοτικού ελέγχου στο στάδιο παραγωγής - μη συσχέτιση της πληροφορίας με όρους που προέρχονται από ελεγχόμενο λεξιλόγιο Eysenbach (1998)

Πρόταση νέου μοντέλου αξιολόγησης Χρήση μεταδεδομένων – περιγραφής & αξιολόγησης Εφαρμογή τεχνολογίας PICS (Platform for Internet content collection) Διανομή ετικετών περιγραφής της πληροφορίας μέσω του Διαδικτύου Περιγραφή & αξιολόγηση της πληροφορίας μέσω ανεξάρτητων υπηρεσιών (label services) Συνεργασία ανάμεσα στο λογισμικό φιλτραρίσματος του χρήστη και τις υπηρεσίες αξιολόγησης Αποθήκευση ετικετών περιεχομένου σε ειδικούς servers Δυνατότητα στο λογισμικό του χρήστη να αποτρέπει την εμφάνιση μη επιθυμητών πληροφοριών Δυνατότητα στο διαθέτη της πληροφορίας να χρησιμοποιεί τυποποιημένο λεξιλόγιο για την περιγραφή της Πλεονεκτήματα: 1. ο χρήστης θέτει τα δικά του κριτήρια ποιότητας της πληροφορίας 2. αξιολογεί την πληροφορία σφαιρικά Eysenbach (1998)

Νέο μοντέλο αξιολόγησης

MedPics Όνομα κατηγορίας και περιγραφή Τιμές Κοινό: προσδιορισμός του κοινού στο οποίο απευθύνεται η πληροφορία και του βαθμού δυσκολίας του κειμένου 0 άγνωστο 1 παιδιά – γονείς 2 ενήλικες ασθενείς Περιορισμένο κοινό: κείμενο που προορίζεται σε επαγγελματίες 0 όχι 1 ναι Είδος της πληροφορίας 0 μη ιατρική πληροφορία 1 μεταδεδομένα από άλλες πηγές του Διαδικτύου 2 πληροφορία σχετική με προϊόν Τίτλος σπουδών: ιατρική ειδίκευση του συγγραφέα 0 χωρίς ιατρική εκπαίδευση 1 άγνωστος τίτλος σπουδών, ακαθόριστος 2 ιατρός Κατηγορίες περιγραφής Όνομα κατηγορίας και περιγραφή Τιμές Κατάταξη περιεχομένου 1 περιέχει λανθασμένη ή παραπλανητική πληροφορία, δεν συστήνεται στο κοινό 2 περιέχει μερικά λάθη ή παραλείψεις χωρίς όμως σοβαρές συνέπει Κατάταξη πηγής 1 πηγή γνωστή στη διάθεση λανθασμένης και παραπλανητικής πληροφορίας 2 άγνωστος οργανισμός / / ένωση / ίδρυμα / εταιρεία / ιδιώτης Διάκριση : σαφής διάκριση ανάμεσα σε πρωτότυπο περιεχόμενο και διαφήμιση 0 όχι 1 σπάνια 2 τις περισσότερες φορές Τίτλος σπουδών – δήλωση: δήλωση τίτλου σπουδών του συγγραφέα 0 όχι 1 σπάνια 2 όχι στις περισσότερες σελίδες Κατηγορίες αξιολόγησης

MedCertain (MedPics Certification and Rating of Trustworthy Health Information on the Net ) Βασικός στόχος Δημιουργία παγκόσμιας τεχνολογικής υποδομής Δημιουργία παγκόσμιου δικτύου εμπιστοσύνης της ιατρικής πληροφορίας Μέσω Διεθνούς συστήματος χαρακτηρισμού + αξιολόγησης της πληροφορίας, κατανεμημένου & αποκεντρωμένου Με τη συμμετοχή Διαθέτη / δημιουργού της πληροφορίας Ανεξάρτητων υπηρεσιών χαρακτηρισμού & αξιολόγησης της πληροφορίας (βιβλιοθήκες, θεματικές πύλες, ιατρικές κοινότητες, κατάλογοι ιστοσελίδων – directories κ.α.)

Αποτέλεσμα Δημιουργία διαλειτουργικής δομής ανταλλαγής μεταδεδομένων Αποτέλεσμα Αποθήκευση των μεταδεδομένων σε open directory, για διανομή & χρήση από τις διάφορες υπηρεσίες Αποτέλεσμα Ο χρήστης θα μπορεί να βλέπει ποιοι οργανισμοί έχουν εγκρίνει / κατακρίνει τον ιστοχώρο που επισκέπτεται, να προσθέτει τα δικά του σχόλια Ο χρήστης θα κατευθύνεται σε ακριβείς πληροφοριακές πηγές MedCertain

MedCertain βασικές αρχές 1.Απασχόληση εξειδικευμένου προσωπικού στην απόδοση μεταδεδομένων & αξιολόγηση της ιατρικής πληροφορίας 2. Παραγωγή & διανομή των μεταδεδομένων μέσω του ειδικού τυποποιημένου λεξικού ιατρικών μεταδεδομένων MedPics 3. Ευρύτερη χρήση των περιγραφικών μεταδεδομένων 4. Παγκόσμια συνεργασία & διαλειτουργικότητα μέσω της ύπαρξης κοινής τυποποιημένης γλώσσας για την περιγραφή & αξιολόγηση της ιατρικής πληροφορίας παγκόσμια συνεργασία ανάμεσα σε υπηρεσίες χαρακτηρισμού & αξιολόγησης δυνατότητα ανταλλαγής των μεταδεδομένων τους διανομή της πληροφορίας στο χρήστη με τυποποιημένο τρόπο

MedCertain - Διανομή μεταδεδομένων PICS (RDF/XML) μεταδεδομένα

MedCertain - Διανομή μεταδεδομένων Δυναμικές ψηφιακές σφραγίδες ποιότητας

MedCertain – η ροή των μεταδεδομένων

MedCircle (Collaboration for Internet Rating, Certification, Labeling and Evaluation of Health Information) Στόχος Αύξηση της προσβασιμότητας & διαθεσιμότητας των διαπιστευμένων ιατρικών ιστοχώρων Μέθοδος Προσέγγιση Σημασιολογικού Ιστού Χρήση & επέκταση της υποδομής του MedCertain Μέθοδος Συνεργασία με ευρύτερο μέρος της ιατρικής κοινότητας Επέκταση & καθιέρωση της γλώσσας μεταδεδομένων – οντολογίας «Hiddel»

MedCircle Τα μέλη του το κοινό τους στοιχείο MedCircle - MedCertain Διαφορά Ομοιότητα

MedCircle: HIDDEL Health Information Disclosure, Description and Evaluative Language Τι είναι Ο στόχος της Η δομή της

Hiddel TitreHépatite C : dépistage, clinique, prise en charge et conseils aux patients. Editeur Comment les utilisateurs peuvent ils faire part de leur réaction? (infoprovider_feedback_cv) Courrier Electronique ( ) Courrier postal (Mail) L'URL indiquant le nom du propriétaire du site est elle valide et accessible? (infoprovider_identity_dc.publisher_ref_step1) Oui (Yes) Site de l'Editeur Quand le contenu a-t-il été créé? (sitespecific_content_currency_dc.date.created) 04/09/02 La visite du site est elle payante? (sitespecific_service_restrictions_fee_cv) Non (No)

Η συνεισφορά του Σημασιολογικού Ιστού στην ιατρική πληροφορία « Στο Σημασιολογικό Ιστό η πληροφορία, η συλλογή δηλαδή άσχετων μεταξύ τους δεδομένων, γίνεται γνώση αν ερμηνευτεί δια της παραπομπής και σύνδεσής της με άλλα σχετικά δεδομένα» (Eysenbach 2005) Αλλαγή του τρόπου επίδρασης των χρηστών στον Ιστό & απόκτησης της πληροφορίας Ακριβείς έρευνες & καθοδήγηση των χρηστών σε αξιόπιστες πληροφορίες Δημοσίευση φακέλου υγείας του ασθενούς στον Ιστό & συνεχής ενημέρωσή του

Πόσο καλά γνωρίζουμε τον τρόπο που οι χρήστες αναζητούν και αξιολογούν την ιατρική πληροφορία; Θεωρούν την αναζήτηση της ιατρικής πληροφορίας ως μέσο συμφωνίας ή διαφωνίας με τη γνώμη του γιατρού Χρησιμοποιούν γενικές μηχανές αναζήτησης προκειμένου να ψάξουν πληροφορίες σχετικές με θέματα υγείας Ψάχνοντας σε μια μηχανή αναζήτησης μένουν στην 1 η της σελίδα Δεν ξέρουν να διατυπώνουν σύνθετα ερωτήματα Δεν ενδιαφέρονται για την ποιότητα του ιστοχώρου. Μόλις βρουν την πληροφορία που τους ενδιαφέρει ξεχνούν την πηγή προέλευσής της Δεν διαβάζουν τα αρνητικά ή τα αποκαλυπτόμενα σχόλια που μπορεί να έχει ο ιστοχώρος Δεν δίνουν σημασία στα λογότυπα πιστοποίησης Eysenbach & Kohler 2001

Μελλοντικές πρωτοβουλίες MedIEQ Τι είναι Που αποσκοπεί Εφαρμογές που θα αναπτύξει Το αποτέλεσμα του Ποιοι συμμετέχουν

Συμπεράσματα Εκπαίδευση χρηστών Συνεργασία πολλών κοινοτήτων Ανάπτυξη κριτηρίων χαρακτηρισμού των ιστοχώρων με ιατρικό περιεχόμενο Ανάπτυξη εργαλείων υποστήριξης αυτής της διαδικασίας Συμμετοχή εξειδικευμένων φορέων Συχνοί έλεγχοι και επίβλεψη