Τελικές – Αιτιολογικές προτάσεις Νεοελληνική Γλώσσα Γ΄ Γυμνασίου Τελικές – Αιτιολογικές προτάσεις Αποστολάκη Αλίκη

Επιρρηματικές προτάσεις Τελικές Αιτιολογικές Υποθετικές Αποτελεσματικές Εναντιωματικές Χρονικές Αναφορικές

Τελικές προτάσεις Εισάγονται: με τους τελικούς συνδέσμους για να , να Φανερώνουν το σκοπό στον οποίο αποβλέπει αυτό που δηλώνει η πρόταση που προσδιορίζεται Συντακτική θέση: Λειτουργούν ως επιρρηματικοί προσδιορισμοί του σκοπού Παραδείγματα Η Ελένη έτρεχε, για να μη χάσει το τρένο. Πήγε να φέρει το βιβλίο του (= για να…) Έπρεπε να ήσουν εκεί, για να τον έβλεπες Τον έχω καλέσει να μιλήσουμε

Προσοχή!!! Δεν πρέπει να συγχέεται ο τελικός σύνδεσμος να με το βουλητικό μόριο να. Ο τελικός σύνδεσμος να ισοδυναμεί με τον για να. Επίσης οι τελικές προτάσεις είναι επιρρηματικές, ενώ οι Βουλητικές είναι ονοματικές προτάσεις Παραδείγματα Ήρθα να σας δω (=για να σας δω):τελική Θέλω να σας δω (το να δεν ισοδυναμεί με το για να): Βουλητική

Άσκηση Να διακρίνετε ποιες από τις παρακάτω υπογραμμισμένες προτάσεις είναι τελικές Και ποιες βουλητικές τε τελική Πάντα αξίζει να πολεμά κάποιος για τη λευτεριά Ο γιατρός άνοιξε το βιβλίο να γράψει βουλητική βουλητική Αυτός μόνο μπορούσε να τη σώσει βουλητική τελική Πήγε στο εξωτερικό να σπουδάσει Η επιθυμία της να τον ξαναδεί την οδήγησε εκεί τελική Ήθελα να ήσουν ξύπνιος να τον έβλεπες και συ βουλητική τελική Σηκώθηκε να του προσφέρει τη θέση του Φρόντισε ό,τι χρειάζεται να μην αισθανθούν ξένοι τελική

Ακολουθούν παραδείγματα Αιτιολογικές προτάσεις Εισάγονται Λέξεις-εκφράσεις που χρησιμοποιούνται ως αιτιολογικοί σύνδεσμοι Αιτιολογικοί σύνδεσμοι διότι αφού μια και γιατί καθώς μια που επειδή που σαν…που Συντακτική θέση : Λειτουργούν ως επιρρηματικοί προσδιορισμοί της αιτίας Ακολουθούν παραδείγματα

Παραδείγματα Στεναχωρήθηκα επειδή με πρόσβαλες Λυπήθηκα πολύ, που δεν ήρθες Θα ταξιδέψουμε με πλοίο, μια που ο καιρός είναι καλός Προσοχή!!! Ο σύνδεσμος (γιατί) εισάγει και πλάγια ερωτηματική πρόταση. Θα εξαρτάται όμως από ρήμα γνωστικό, απορίας, ερώτησης… και είναι και Ονοματική πρόταση Π.χ.: Λυπήθηκα γιατί σκοτώθηκαν τόσοι άνθρωποι. (=αιτιολογική, δείχνει το λόγο της λύπης) Δεν καταλαβαίνω γιατί μου έχει θυμώσει. (=Π.Ε, αντικείμενο στο δεν καταλαβαίνω)

Άσκηση Να βρείτε τις τελικές, βουλητικές, αιτιολογικές και πλάγιες ερωτηματικές προτάσεις Έκλαιγε γιατί ήταν στενοχωρημένος Οργανωθήκαμε για να προωθήσουμε τα προϊόντα μας. Μια και είχα καιρό, ήρθα να σε δω. Με ρώτησε γιατί έφυγα νωρίς. Σκεφτόταν γιατί είχε μιλήσει τόσο άσχημα. Δεν καταλαβαίνω, γιατί δεν ήξερα αγγλικά. Ας διάβαζες να μην έμενες στην ίδια τάξη. Τον προέτρεψε να φύγει. Αυτό ακριβώς το νέο περίμενα, να μάθω το διορισμό μου. Είχα τη δύναμη να ζητήσω συγγνώμη. Θύμωσε πάρα πολύ, γιατί ήσουν πραγματικά αγενής απέναντί του. Επειδή τον αγαπούσε πολύ, δεν ήθελε να τον πικράνει. Γιατί ήταν στενοχωρημένος. ( αιτιολογική) Για να προωθήσουμε τα προϊόντα μας.(τελι) Μια και είχα καιρό (αιτιολογική) Να σε δω (τελική) Γιατί έφυγα νωρίς (Π.Ε) Γιατί είχε μιλήσει τόσο άσχημα. (Π.Ε) Γιατί δεν ήξερα αγγλικά (αιτιολογική) Να μην έμενες στην ίδια τάξη. (τελική) Να φύγει (Βουλητική) Να μάθω το διορισμό μου (βουλητική) Να ζητήσω συγγνώμη (βουλητική) Γιατί ήσουν πραγματικά αγενής απέναντί του. (αιτιολογική) Επειδή τον αγαπούσε πολύ (αιτιολογική) Να τον πικράνει (βουλητική)

Ομώνυμες (ομόηχες) λέξεις Παρώνυμα / Τονικά παρώνυμα Ομώνυμες (ομόηχες) λέξεις Παρώνυμα / Τονικά παρώνυμα Ίσως- ίσος χήρα-χείρα Φτηνός- φτενός Λύρα-λίρα Γέρνω-γερνώ Σφήκα-σφίγγα Ομόηχες λέγονται οι λέξεις που έχουν την ίδια προφορά αλλά διαφορετική σημασία και ορθογραφία Παρώνυμα λέγονται οι λέξεις Που μοιάζουν πολύ στην προφορά, αλλά έχουν διαφορετικές σημασίες και διαφορετική ορθογραφία Τονικά παρώνυμες λέγονται οι λέξεις που διαφέρουν μόνο ως προς τον τόνο Π.χ: ξέρω-ξερό , γέρνω γερνώ

Παράγωγες και σύνθετες λέξεις Άσκηση Να βρείτε από ένα ομόηχο για τις παρακάτω λέξεις: ακώλυτος, βάζο, δίστιχο, ζώνει, νώτα. Να βρείτε από ένα παρώνυμο για τις παρακάτω λέξεις: στερώ, αθέρας, υπομονή, αχόρταστος, πρότυπο. Να βρείτε από ένα τονικό παρώνυμο για τις παρακάτω λέξεις: άδικος, γελοίο, χρήση, ίδιος, όμως. Ακώλυτος/ ακόλλητος, βάζο/ βάζω, δίστιχο/ δύστυχο, ζώνει/ ζώνη, νώτα/ νότα. Στερώ/ υστερώ, αθέρας/ αιθέρας, υπομονή/ επιμονή, αχόρταστος/ αχόρταγος, πρότυπο/ πρωτότυπο Άδικος/ αδίκως, γελοίο/ γέλιο, χρήση/ χρυσή, ίδιος/ ιδίως, όμως/ ωμός Παράγωγες και σύνθετες λέξεις Παράγωγη είναι η λέξη που σχηματίστηκε από το θέμα ονόματος ή ρήματος με προσθήκη κατάληξης: μάχη= μαχητής. Σύνθετη είναι η λέξη που γίνεται από δύο λέξεις αν ενώσουμε τα θέματά τους: δια+μάχη=μαχητής Τέλος!!!