Οι Οθωμανοί σουλτάνοι, αναγνωρίζοντας γρήγορα την αξία των μεταλλείων, τα έθεσαν στη δικαιοδοσία τους, αυτονομώντας τα από την τοπική διοίκηση και ανέθεσαν την τεχνική επίβλεψη σε Έλληνα αρχιμεταλλουργό, εφόσον μόνο οι γηγενείς Έλληνες Πόντιοι γνώριζαν την τέχνη του μεταλλωρύχου.
Με τη ρύθμιση αυτή η περιοχή της Χαλδίας γνώρισε ιδιαίτερη άνθηση το 17. και 18. αι. Η ισχυρότατη κοινότητα των Ελλήνων μεταλλουργών φρόντισε ιδιαίτερα για τα προνόμια των Ελλήνων της περιοχής, ενίσχυσε τη θέση της Μητρόπολης Χαλδίας και υποστήριξε την ανάπτυξη των μεγάλων ποντιακών μονών.
Τα μεταλλεία στήριξαν τον ελληνισμό του Πόντου σε όλη τη διάρκεια της τουρκοκρατίας. Με τη σταδιακή εγκατάλειψή τους το 19. αι. πολλοί Πόντιοι μεταλλωρύχοι άρχισαν να μεταναστεύουν σε άλλες περιοχές, αναζητώντας νέα μεταλλεία στη Ρωσία, τον Καύκασο και το εσωτερικό της Μικράς Ασίας. Οι ορεινές πρώην μεταλλευτικές περιοχές του Πόντου από τα μέσα του 19. αι. άρχισαν να εγκαταλείπονται και οι κάτοικοί τους σταδιακά μετανάστευσαν στον παράλιο Πόντο και στη Ρωσία.
Βίβιαν Τσιάντη Αφροδίτη Ντέλλα