ΠΕ4 Εκπαιδευτικό Υλικό Συντάκτες Κ. Παπαχριστόπουλος & Ι. Σωτηροπούλου

Σκοπός δημιουργίας εκπαιδευτικού υλικού Η Δομή Απασχόλησης και Σταδιοδρομίας του ΕΑΠ αποτελεί τον φορέα προγραμματισμού και συντονισμού όλων των ενεργειών προώθησης και απασχόλησης της σταδιοδρομίας και της επιχειρηματικότητας για τους φοιτητές και αποφοίτους του ΕΑΠ αξιοποιώντας με τον βέλτιστο τρόπο τις νέες τεχνολογίες και τα κοινωνικά δίκτυα Στο πλαίσιο του Πακέτου Εργασίας 4 του έργου σχεδιάζεται και παραδίδεται στους φοιτητές και αποφοίτους του ΕΑΠ δωρεάν, μέσω της ιστοσελίδας της ΔΑΣΤΑ , ψηφιακό εκπαιδευτικό υλικό Η ανάπτυξη ψηφιακού υλικού για την εκπαίδευση των φοιτητών του ΕΑΠ σε θέματα απασχόλησης αφενός, και ο σχεδιασμός και η ανάπτυξη «διαδικτυακών» παιχνιδιών σχετικά με τη λήψη αποφάσεων σταδιοδρομίας αφετέρου, στοχεύουν σε μια βιωματική μάθηση για ζητήματα ευρείας θεματολογίας γύρω από την αλληλεπίδραση προσωπικών χαρακτηριστικών και αποφάσεων σταδιοδρομίας

Μέθοδος παρουσίασης υλικού Αξιοποιώντας τις νέες τεχνολογίες και σύμφωνα με τα πρότυπα παραγωγής εκπαιδευτικού υλικού του ΕΕΥΕΜ σχεδιάσαμε την συγκεκριμένη παρουσίαση που έχει σαν μαθησιακό αντικείμενο την «Πρόληψη και Διαχείριση Εργασιακού Άγχους». Είναι χωρισμένη σε ενότητες και μαθησιακά αποτελέσματα ανά ενότητα Στόχος όλων των ενοτήτων είναι να παρουσιάσουν αναλυτικά όλες τις διαστάσεις του εργασιακού άγχους, την συμπτωματολογία του και να προτείνουν τρόπους αντιμετώπισης Στο Παράρτημα δίδονται οδηγίες για βιωματικές ασκήσεις προς τους αναγνώστες, ούτως ώστε να μπορούν οι ίδιοι να ασκούνται στη χαλάρωση Συμπληρωματικά παρατίθεται η βιβλιογραφία που χρησιμοποιήθηκε για το εν λόγω εκπαιδευτικό υλικό, έτσι ώστε οι αναγνώστες να μπορούν να αναζητήσουν τις αυθεντικές πηγές

Δομή παρουσίασης – Ενότητες Εισαγωγή Ενότητα 1: Εργασιακό άγχος και σύγχρονη εργασιακή πραγματικότητα Ενότητα 2: Προσωπικοί και οργανωτικοί παράγοντες εργασιακού άγχους Ενότητα 3: Τα συμπτώματα και οι συνέπειες του εργασιακού άγχους Ενότητα 4: Στρατηγικές αντιμετώπισης του εργασιακού άγχους Ενότητα 5: Μορφές ψυχολογικής βίας στην εργασία Ενότητα 6: Επαγγελματική εξουθένωση Παράρτημα

Μαθησιακά αποτελέσματα ανά ενότητα Ο αναγνώστης θα πρέπει στο τέλος των ενοτήτων να γνωρίζει: Τον ορισμό και την εννοιολογική διαφοροποίηση του «στρες» και του «άγχους». Τον διαχωρισμό του λειτουργικού από το δυσλειτουργικό στρες, καθώς και τα επίπεδα άγχους. Τον ορισμό του εργασιακού άγχους (ΕΑ) και τη συχνότητά του στη σύγχρονη εργασιακή πραγματικότητα (Ενότητα 1) Τους παράγοντες που επηρεάζουν ή επιδεινώνουν το ΕΑ, είτε αναφέρονται στο πλαίσιο ή στο περιεχόμενο της εργασίας, την οργανωτική και την κοινωνική διάσταση του χώρου εργασίας, είτε προσωπικοί παράγοντες άσχετοι από το εργασιακό περιβάλλον (Ενότητα 2) Τα συμπτώματα (σωματικά, ψυχολογικά ή συμπεριφοράς) του ΕΑ όπως και τις συνέπειες που αυτό μπορεί να έχει, και για το άτομο και για την επιχείρηση (Ενότητα 3)

Μαθησιακά αποτελέσματα ανά ενότητα Ο αναγνώστης θα πρέπει στο τέλος των ενοτήτων να γνωρίζει: Στρατηγικές αντιμετώπισης του εργασιακού άγχους (ατομικές, οργανωτικές, διοικητικές ή περιβαλλοντικού σχεδιασμού) καθώς και ζητήματα πρόληψης ΕΑ (Ενότητα 4) Τις μορφές ψυχολογικής βίας που εμφανίζονται σε χώρους εργασίας (σωματική, ψυχολογική ή σεξουαλική επίθεση), τις συνέπειες και τρόπους αντιμετώπισης (Ενότητα 5) Το σύνδρομο επαγγελματικής εξουθένωσης (Burn Out syndrome), τα κύρια διαγνωστικά του κριτήρια, τα στάδια κλιμάκωσής του και οι παράγοντες αντίστασης σε αυτό (Ενότητα 6) Τέλος, θα μπορεί βιωματικά να ασκηθεί σε κάποιες προτεινόμενες ασκήσεις χαλάρωσης (Παράρτημα)

Σκοπός Ο σκοπός της παραγωγής και της δημόσιας ανάρτησης αυτού του υλικού είναι να εκπαιδεύσει τους αναγνώστες σε μια διαδικασία αυτογνωσίας, σχετικά με την ανίχνευση και αντιμετώπιση συμπτωμάτων εργασιακού άγχους Σχεδιάστηκε ειδικά για τους φοιτητές και αποφοίτους του ΕΑΠ, και εν γένει τους ενήλικους εκπαιδευόμενους, οι οποίοι στην προσπάθειά τους να φέρουν εις πέρας τις απαιτήσεις της προσωπικής και επαγγελματικής τους ζωής συχνά υποφέρουν από αυξημένα επίπεδα άγχους Η φοιτητική τους ιδιότητα έρχεται να προσθέσει έναν ακόμα ρόλο στην καθημερινότητά τους, ο οποίος απαιτεί καλή διαχείριση χρόνου και ρύθμιση των εκπαιδευτικών υποχρεώσεων σε ικανοποιητικό επίπεδο επάρκειας και παρακολούθησης του σπουδαστικού αντικειμένου Το εκπαιδευτικό υλικό παρέχει στους αναγνώστες τις γνώσεις να αναγνωρίσουν στον εαυτό τους πιθανά συμπτώματα άγχους και πως αυτά συνδέονται (αν συνδέονται) με την εργασία τους. Επίσης, δίνονται κατευθύνσεις αντιμετώπισης και διαχείρισης του εργασιακού άγχους. Επιτυγχάνεται έτσι και η ενημέρωση για το ζήτημα του εργασιακού άγχους καθώς και η ανάδειξη και ενεργοποίηση όλων των υποστηρικτικών πόρων του ατόμου. Συνολικά το ίδιο το εκπαιδευτικό υλικό συμβάλλει στην πρόληψη της εμφάνισης εργασιακού άγχους

Βιβλιογραφία Arnold, J, Cooper, CL, & Robertson, I.T., (1998). Work Psychology (3rded.), Understanding Human Behaviour in the Work Place. London: Financial Times Management. Aronsson, G. (1989). Dimensions of control as related to work organization, stress and health. International Journal of Health Services, 19(3), 459- 468. Chappell, D. & Di Martino, V. (2006). Violence at work (3rd ed. ). Geneva: International Labour Office. Cherniss, C. (1980). Professional burnout in human service organizations. New York: Preager Publisher. Cooper, C.L., & Cartwright, S. (1994). Healthy mind: Healthy organizations - A proactive approach to occupational stress. Human Relations, 47, 455–471. Danna, K., & Griffin R.W. (1999). Health and well-being in the workplace: A review and synthesis of the literature. Journal of Management, 25(3), 357-384. Hoel, H. , and Cooper, C. L., (2000). Destructive Conflict and Bullying at Work. University of Manchester: Institute of Science and Technology (UMIST).

Βιβλιογραφία Lazarus, R.S., & Folkman, S. (1984). Stress, Appraisal and Coping. New York: Springer. Leather, P., Brady, C., Lawrence, C., Beale, D. & Cox, T. (Eds.) (1999). Work-related Violence: Assessment and Intervention. London: Routledge. Levi, L. (1981). Preventing Work Stress. Reading, Mass: Addision-Wesley. Leymann, H., (1990). Mobbing and psychological terror at workplace. Violence and Victims, 5 (2), pp. 119–126. Margolis, B.L., & Kroes, W.H. (1974). Work and the health of man. In J. O’Toole (Ed.) Work and the Quality of Life. Cambridge, Mass: MIT Press. Maslach, C. (1982). Burnout: the cost of caring. New Jersey: Prentice Hall Inc. Pejtersen, J., Allermann, L., Kristensen, T.S., & Poulsen, O.M. (2006). Indoor climate, psychosocial work environment and symptoms in open-plan offices. Indoor Air, 16 (5), 392- 401. Riggio, R.E. (1999). Introduction to Industrial and Organizational Psychology (3rd ed). Upper Saddle River, NJ: Prentice Hall.

Βιβλιογραφία Selye, H. (1973). The evolution of the stress concept. American Scientist, 61, 692-699 Sheridan, C. L., dan Radmacher, S. A. (1992). Health Psychology: Challenging the Biomedical Model. Canada: John Wiley dan Sons. Stainbrook, G.L., & Green, L.W. (1983). Role of psychosocial stress in cardiovascular disease. Houston Heart Bulletin, 3, 1-8. Stansfeld, S., & Candy, B. (2006). Psychosocial work environment and mental health - a metaanalytic review. Scandinavian Journal of Work Environment & Health, 32, (6), 443-462. Sullivan, T., Kerr, M., & Ibrahim, S (1998). Workplace stress: Taking it to heart. Occupational Health & Safety Canada, 14(6), 24-25. Sundin, L., Bildt, C., Lisspers, J., Hochwälder, J., & Setterlind, S. (2006). Organisational factors, individual characteristics and social support: What determines the level of social support? Work, 27(1), 45-55. Tennant, C. (2001). Work-related stress and depressive disorders. Journal of Psychosomatic Research, 51, 697-704.

Βιβλιογραφία Van der Hulst, M. (2003). Long work-hours and health. Scandinavian Journal of Work Environment & Health, 29(3), 171-188. Weber, A., & Jaekel-Reinhard, A. (2000). Burnout syndrome: A disease of modern societies? Occupational Medicine, 50, 512-517. WHO (1995). Violence: a public health priority. Geneva: World Health Organization. Wynne, R., Clarkin, N., Cox, T. & Griffiths, A. (1997). Guidance on the Prevention of Violence at Work. Luxemburg: European omission, DG-V. Βάρβογλη, Λ. (2006). Ερευνώντας τους λαβυρίνθους του εγκεφάλου: Κλινική νευροψυχολογία (1η έκδ.). Αθήνα: Εκδόσεις Καστανιώτη.