Από την αξιολόγηση των στατιστικών στοιχείων υπάρχει σημαντικό ποσοστό μη ενδειδειγμένης χορήγησης Αντιμικροβιακών η οποία και συμβάλει στο παγκόσμιο πρόβλημα της αντίστασης των μικροβίων Δεν υπάρχουν επαρκή στοιχεία για τον ακριβή ρόλο των οδοντιάτρων στο φαινόμενο αυτό. Haas et al, J Can Dent Assoc. 1998; 64: Υπάρχει ευρεία ποικιλία σε ότι αφορά την δοσολογία, την συχνότητα, την διάρκεια και τις ενδείξεις χορήγησης τους. Υπάρχει σημαντικό ποσοστό άσκοπης χορήγησης, που οφείλεται αποκλειστικά σε ένα ψυχολογικό ψευδές αίσθημα ασφάλειας των οδοντιάτρων, αλλά και των ασθενών. Ανδρέας Κόκκας Διδάκτορας Οδοντιατρικής Σχολής Α.Π.Θ. Τι νέο στα φάρμακα στην Ενδοδοντία ;

Αντενδείξεις Υγιείς ασθενείς που εμφανίζουν εντοπισμένο ενδοστοματικό οίδημα που κλυδάζει ή παροχετευτικό συρίγγιο και δεν έχουν συστηματικά συμπτώματα. Ενδείξεις Γενικευμένη και μη ελεγχόμενη λοίμωξη, που δεν μπορεί να αντιμετωπιστεί με παροχέτευση από τους ριζικούς σωλήνες, τους μαλακούς ιστούς δια μέσου σχάσης ή τους σκληρούς ιστούς διαμέσου τρυπανισμού Συστηματικά συμπτώματα όπως εμπύρετη κατάσταση, κακουχία, τρισμός, λεμφαδενοπάθεια, κυτταρίτιδα, οστεομυελίτιδα Τάση ταχείας εξάπλωση της λοίμωξης σε γειτονικούς ανατομικούς χώρους ή στα διάφορα τραχηλοπροσωπικά διαστήματα και ιδιαίτερα σε περιοχές που μπορεί να προκαλέσουν δυσκολία στην κατάποση ή την αναπνοή. Ακρορριζική περιοδοντίτιδα

Καρδιακές καταστάσεις συνδεδεμένες με υψηλό ρίσκο εκδήλωσης λοιμώδους ενδοκαρδίτιδας στις οποίες είναι λογική η χημειοπροφύλαξη για οδοντιατρικές εργασίες Wilson et al, J Am Dent Assoc, 2008 ;139 :3S-24S Προσθετικές βαλβίδες ή προσθετικό υλικό που χρησιμοποιείται για την αποκατάσταση των καρδιακών βαλβίδων Ιστορικό λοιμώδους ενδοκαρδίτιδας Συγγενείς καρδιοπάθειες (εξαιρούνται όλες όσες δεν αναφέρονται) : Μη αποκατάσταση συγγενούς κυανωτικής καρδιοπάθειας, συμπεριλαμβανομένων παρηγορητικών επικοινωνιών με ή χωρίς τεχνητά μοσχεύματα Συγγενής καρδιακή προσβολή με πλήρη αποκατάσταση με προσθετικό υλικό ή συσκευή επί 6 μήνες μετά από την επέμβαση (χειρουργική ή καθετηριασμός) Αποκατάσταση συγγενούς καρδιοπάθειας με υπολείμματα προσβολής στην περιοχή ή δίπλα από την περιοχή του προσθετικού επιθέματος ή της προσθετικής συσκευής που εμποδίζουν την ενδοθηλιοποίηση Δέκτες καρδιακών μοσχευμάτων που αναπτύσσουν καρδιακή βαλβιδοπάθεια

Για ασθενείς μη αλλεργικούς στην πενικιλλίνη: Αμοξυκιλλίνη : Ενήλικες, 2 g (παιδιά, 50 mg / kg ) από το στόμα, μία ώρα πριν την επέμβαση. Επί αδυναμίας χορήγησης φαρμάκων από του στόματος: Αμπικιλλίνη : Ενήλικες, 2 g (παιδιά, 50 mg / kg ) ενδοφλέβια ή ενδομυϊκά, 30 λεπτά πριν από την επέμβαση. Για ασθενείς αλλεργικούς στην πενικιλλίνη: Κλινδαμικίνη : Ενήλικες, 600 mg (παιδιά 20 mg / kg ) από το στόμα μία ώρα πριν από την επέμβαση. Κεφαλεξίνη ή Κεφαδροξίλη : Ενήλικες, 2,0 g (παιδιά 50 mg / kg ) από το στόμα μία ώρα πριν από την επέμβαση Αζιθρομυκίνη ή Κλαριθρομυκίνη : Ενήλικες, 500 mg (παιδιά 15 mg / kg ) από το στόμα μία ώρα πριν από την επέμβαση. Για ασθενείς αλλεργικούς στην πενικιλίνη με αδυναμία χορήγησης αγωγής από του στόματος. Κλινδαμικίνη : Ενήλικες, 600 mg (παιδιά 20 mg / kg ) με ενδοφλέβια χορήγηση, 30 λεπτά πριν από την επέμβαση. Κεφαζολίνη : Ενήλικες 1,0 g (παιδιά 25 mg / kg ) με ενδομυϊκή ή ενδοφλέβια χορήγηση, 30 λεπτά πριν από την επέμβαση. Wilson et al, J Am Dent Assoc, 2008 ;139 :3S-24S

Συμπεράσματα Βασική αρχή είναι η χορήγηση των ΜΣΑΦ να γίνεται μόνο εφόσον κρίνεται απαραίτητη, στη χαμηλότερη δυνατή δόση, για το μικρότερο δυνατό χρονικό διάστημα και πάντα με εκλογή του κατάλληλου σκευάσματος σε εξατομικευμένη βάση. Οι εκλεκτικοί αναστολείς της COX-2 αρχικά προκάλεσαν ενθουσιασμό επειδή - σε αντίθεση με τους μη εκλεκτικούς αναστολείς - προστατεύουν το γαστρικό βλεννογόνο, οι σχετικά ωστόσο πρόσφατες ανεπιθύμητες ενέργειες που παρουσιάσθηκαν και αφορούν κυρίως το καρδιαγγειακό σύστημα, προκάλεσαν την απόσυρση ορισμένων σκευασμάτων (ροφεκοξίμπη, 2004) και σκεπτικισμό ως προς το θέμα της χορήγησης τους.

Συμπεράσματα Έως σήμερα δεν υπάρχουν επαρκή στοιχεία, που να τεκμηριώνουν την προληπτική χορήγηση των ΜΣΑΦ προς αποφυγή του πόνου που προκαλείται κατά την διάρκεια ή μετά το πέρας της ενδοδοντικής θεραπείας. Σε περίπτωση χορήγησης των ΜΣΑΦ θα πρέπει να εξετάζεται σε ορισμένες ομάδες ασθενών το υψηλό ρίσκο εκδήλωσης ανεπιθύμητων ενεργειών καθώς και το ενδεχόμενο χορήγησης εναλλακτικών σκευασμάτων. Ο κλινικός οδοντίατρος θα πρέπει να έχει πάντα υπ’ όψη ότι μια σωστή ενδοδοντική θεραπεία σ’ όλα της τα στάδια, είναι ο σημαντικότερος παράγοντας εξάλειψης του πόνου μεταξύ των συνεδριών αυτής και μετά το πέρας της.