Οικονομική κρίση και καταναλωτική συμπεριφορά Οικονομική κρίση και καταναλωτική συμπεριφορά Γιώργος Μπάλτας Καθηγητής Τμήμα Μάρκετινγκ & Επικοινωνίας Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών

Ενδεικτικά ευρήματα: πως οι καταναλωτές επιλέγουν προϊόντα

Ενδεικτικά ευρήματα: πως οι καταναλωτές επιλέγουν κατάστημα

Ενδεικτικά ευρήματα: πως τα άτομα λαμβάνουν αγοραστικές αποφάσεις

Ενδεικτικά ευρήματα: οι καταναλωτές αξιολογούν τα καταστήματα Ενδεικτικά ευρήματα: οι καταναλωτές αξιολογούν τα καταστήματα

Ενδεικτικά ευρήματα: οι καταναλωτές υιοθετούν τις μάρκες των εμπόρων

Ενδεικτικά ευρήματα: το εισόδημα καθορίζει την αγοραστική δαπάνη Ενδεικτικά ευρήματα: το εισόδημα καθορίζει την αγοραστική δαπάνη

Ενδεικτικά ευρήματα: πως οι καταναλωτές αντιδρούν στις επιδείνωση της οικονομικής θέσης τους αγοράζουν λιγότερα προϊόντα 22,7% αγοράζουν περισσότερα 1,0% δεν έχουν αλλάξει αγοραστικές συνήθειες 17,3% φθηνότερα 38,0% αναβάλλουν σημαντικές αγορές 21,0%

Ενδεικτικά ευρήματα: οι καταναλωτές μοιράζουν τις αγορές τους σε πολλά καταστήματα

Οι γενικές συνέπειες της οικονομικής κρίσης στους καταναλωτές Προβλήματα στα εισοδήματα των καταναλωτών εξαιτίας χαμηλών μισθών, υποαπασχόλησης, ανεργίας και κακής οικονομικής κατάστασης πολλών επαγγελματιών και επιχειρήσεων. Ανασφάλεια για το μέλλον και ειδικά τις προοπτικές απασχόλησης και την εξέλιξη των εισοδημάτων. Πολύ κακό οικονομικό κλίμα με «ιστορικά χαμηλά» στην καταναλωτική ψυχολογία και διάθεση.

Ειδικότερες αλλαγές στην καταναλωτική συμπεριφορά (Ι) Ενισχύεται η σημασία των καθαρά οικονομικών κριτηρίων στις αγοραστικές αποφάσεις (τιμές, κόστος κτήσης και χρήσης). Τα άτομα προγραμματίζουν περισσότερο τις δαπάνες, ιεραρχούν τις ανάγκες, και περιορίζουν τις παρορμητικές αγορές. Η οικονομική συμπεριφορά των ατόμων γίνεται επιφυλακτική και ορισμένες σημαντικές αγοραστικές αποφάσεις αναβάλλονται ή ακυρώνονται. Περιορισμός της πιστωτικής επέκτασης των ατόμων και κυρίως της κατανάλωσης με δανεικά.

Αλλαγές στην καταναλωτική συμπεριφορά (ΙΙ) Ο χρόνος γίνεται «φθηνότερος» (ανεργία, χαμηλές αμοιβές) και κατευθύνεται ευκολότερα σε μη παραγωγικές δραστηριότητες, όπως αναζήτηση καλύτερων τιμών, προσφορών, DIY, κτλ. Εξαιρετικά αρνητική καταναλωτική ψυχολογία που επηρεάζει ακόμα και τα άτομα που δεν έχουν αντικειμενικούς-οικονομικούς λόγους να αλλάξουν καταναλωτική συμπεριφορά.

Ποια ουσιαστικά εμπόδια συναντά η οικονομική ανασυγκρότηση Αντι-επιχειρηματικό περιβάλλον. Σύμφωνα με την πρόσφατη κατάταξη της Παγκόσμιας Τράπεζας, η Ελλάδα είναι προτελευταία μεταξύ των χωρών του ΟΟΣΑ στην ευχέρεια έναρξης μίας επιχείρησης, τελευταία στην ευχέρεια λειτουργίας μίας επιχείρησης, και προτελευταία στην προστασία των επενδυτών. Πολύπλοκο και απρόβλεπτο φορολογικό καθεστώς που τιμωρεί την επένδυση και την εργασία και στέλνει παραγωγικούς συντελεστές στην παραοικονομία και στην ανεργία.

Ποια ουσιαστικά εμπόδια συναντά η οικονομική ανασυγκρότηση Διάχυτος λαϊκισμός με χαρακτηριστικά κοινωνικής και πολιτικής κυριαρχίας. Ακτιβισμός και φανατικές μειοψηφίες που επιβάλλουν στους άλλους τις απόψεις τους. Τριτοκοσμική κατάσταση σε παιδεία, υγεία και άλλες κρίσιμες αναπτυξιακές υποδομές. Διαφθορά και ηθική απαξίωση της εργασίας με συνέπειες στην αποτελεσματικότητα της οικονομίας. Πολύ χαμηλοί μισθοί που αποτελούν αντικίνητρο για εργασία, απελπίζουν τους εργαζόμενους και ούτε βοηθούν ουσιαστικά τις επιχειρήσεις.

Τα επόμενα βήματα Το πρόβλημα δεν ήταν στη ζήτηση. Χρεοκοπούσαμε για χρόνια με υπερβάλλουσα ζήτηση. Το πρόβλημα είναι ότι δεν παράγουμε και δεν επενδύουμε. Ανασυγκρότηση της παραγωγικής βάσης. Εγκατάλειψη του μοντέλου «εσωτερική ανακύκλωση υπηρεσιών και εισαγωγές με δανεικά». Κίνητρα για νέες μεγάλες επενδύσεις με πολλές θέσεις εργασίας. Εγκατάλειψη του μοντέλου «επιδοματικού τύπου κίνητρα για μικρο-επενδύσεις». Αναβίωση της υπαίθρου με σύγχρονη αγροτική πολιτική, επώνυμα προϊόντα και δυναμικές εξαγωγές. Στήριξη του οργανωμένου λιανικού εμπορίου που είναι παράγων ανάπτυξης και εκσυγχρονισμού για όλο το παραγωγικό σύστημα.

Ευχαριστώ