1 Ψηφιακές βιβλιοθήκες Διδάσκων : κ. Σ. Καπιδάκης Εργασία: Ψηφιακές βιβλιοθήκες με πολυμέσα : το πιλοτικό πρόγραμμα ψηφιοποίησης το πιλοτικό πρόγραμμα ψηφιοποίησης αρχείων τηλεόρασης CapMed αρχείων τηλεόρασης CapMed Χρυσάνθη Κλωνή Χρυσάνθη Κλωνή

2 Ψηφιακές βιβλιοθήκες με πολυμέσα το πιλοτικό πρόγραμμα ψηφιοποίησης αρχείων τηλεόρασης CapMed

3 Περιεχόμενα 1. Οπτικοακουστικό υλικό και αρχεία 2. Ψηφιοποίηση οπτικοακουστικού υλικού 3. CapMed: πιλοτικό πρόγραμμα ψηφιοποίησης αρχείων κρατικών τηλεοράσεων 4. Άλλα παρεμφερή έργα

4 1.Οπτικοακουστικό υλικό και αρχεία  Οπτικοακουστικό υλικό: μορφές, παραγωγοί, σημασία  Οπτικοακουστικό υλικό: χαρακτηριστικά και ιδιαιτερότητες  Προβλήματα διαχείρισης  Προβλήματα πρόσβασης  Αρχεία κρατικών τηλεοράσεων

5 Οπτικοακουστικό υλικό : μορφές, παραγωγοί, σημασία •Μορφές: φιλμ, μαγνητικές ταινίες, διάφορα σχήματα βίντεο •Παραγωγοί: κινηματογράφος, τηλεόραση, διάφορες περιοχές της ανθρώπινης δραστηριότητας, ιδιώτες •Σημασία : αμεσότητα, περιεκτικότητα σε πληροφορία, εκπαιδευτική και ιστορική αξία

6 Οπτικοακουστικό υλικό: χαρακτηριστικά και ιδιαιτερότητες •Μετριέται σε χρόνο •Χρειάζεται τεχνολογία •Μικρή διάρκεια ζωής ( μέχρι 50 χρόνια) •Μεγάλη ευαισθησία στις περιβαλλοντικές συνθήκες •Η διατήρησή του σημαίνει ταυτόχρονα και διατήρηση της τεχνολογίας παραγωγής του

7 Οπτικοακουστικό υλικό: προβλήματα διαχείρισης Οπτικοακουστικό υλικό: προβλήματα διαχείρισης •Αρχικά τα οπτικοακουστικά τεκμήρια αντιμετωπίστηκαν ως βιβλία •Ανάγκη ιδιαίτερης μεταχείρισης, τεράστιος όγκος, σημασία •Αδυναμία εξαγωγής όλου του περιεχομένου σε φυσική γλώσσα •Υποκειμενικότητα στην παραγωγή μεταδεδομένων. •Αρχικά τα οπτικοακουστικά τεκμήρια αντιμετωπίστηκαν ως βιβλία •Ανάγκη ιδιαίτερης μεταχείρισης, τεράστιος όγκος, σημασία •Αδυναμία εξαγωγής όλου του περιεχομένου σε φυσική γλώσσα •Υποκειμενικότητα στην παραγωγή μεταδεδομένων.

8 Οπτικοακουστικό υλικό: προβλήματα πρόσβασης •Πνευματικά δικαιώματα •Ευαισθησία υλικού. Μόνο τα αντίγραφα για χρήση •Τεχνολογία (μουσειακά αντικείμενα) •Απασχόληση προσωπικού για θέαση •Ελλιπής τεκμηρίωση λόγω χρόνου από την παραγωγή μέχρι την αρχειοθέτηση

9 Αρχεία κρατικών τηλεοράσεων •Υποστήριξη προγράμματος •Ποικιλία περιεχομένου. Ειδήσεις, ψυχαγωγικά προγράμματα, εκπομπές •Πρωτογενές υλικό. Αμοντάριστο που δεν έχει παιχτεί ποτέ στην τηλεόραση. Ανεξερεύνητο. •Εμπορική και ιστορική σημασία. •Μεγάλα αρχεία : INA, RAI,BBC

10 2. Ψηφιοποίηση βίντεο  Αρχικές προσεγγίσεις  Χαρακτηριστικά ψηφιοποιημένου βίντεο  Διαχείριση ψηφιοποιημένου βίντεο

11 Αρχικές προσεγγίσεις •1990. Πρωτοβουλία των μεγάλων αρχείων. Έρευνα, ανησυχητικά αποτελέσματα. •Η ψηφιοποίηση ως λύση στην πρόσβαση και τη διατήρηση •Αρχικές προσεγγίσεις με δυσάρεστες συνέπειες για το υλικό

12 Χαρακτηριστικά ψηφιοποιημένου βίντεο •Μεγάλες απαιτήσεις σε αποθηκευτικό χώρο και υπολογιστική ισχύ •Συμπίεση •Καίριος ρόλος των μεταδεδομένων •Αδυναμία εξαγωγής όλου του περιεχομένου σε λέξεις λέξεις •Έλλειψη προτύπων περιγραφής

13 Διαχείριση ψηφιοποιημένου βίντεο Διαχείριση ψηφιοποιημένου βίντεο  Μέθοδοι συμπίεσης  Τεχνικές για μείωση του όγκου  Τεχνικές αυτόματης παραγωγής μεταδεδομένων  Τα πρότυπα JPEG και MPEG  Τα πρότυπα περιγραφής ISO MPEG7 και IFLA/FRBR

14 Μέθοδοι συμπίεσης •Αναστρέψιμη και μη αναστρέψιμη μορφή •Ποσοστό πλεονασμού στο σήμα, πληροφορίες που μπορούν να παραληφθούν - χωρικός πλεονασμός, JPEG - χωρικός πλεονασμός, JPEG - χρονικός πλεονασμός - χρονικός πλεονασμός

15 Τεχνικές μείωσης όγκου •Πολλές φορές ολόκληρο το βίντεο δεν είναι απαραίτητο στο χρήστη •Γρήγορο forward •Απαλοιφή των περιττών χρονικών διαστημάτων •Περίληψη

16 Αυτόματη παραγωγή μεταδεδομένων •Ανάλυση ήχου •Ανάλυση εικόνας •Αυτόματη παραγωγή μεταδεδομένων και ένταξή τους σε αναζητήσιμη βάση

17 Τα πρότυπα JPEG και MPEG •JPEG. Πρότυπο για συμπίεση εικόνας. Μπορεί να χρησιμοποιηθεί και σε βίντεο όπου το κάθε πλαίσιο συμπιέζεται ξεχωριστά ως στατική εικόνα. MJPEG (Motion JPEG) •MPEG. Σειρά προτύπων που χρησιμοποιήθηκαν για τη μετάδοση οπτικών και ηχητικών δεδομένων σε ψηφιακή και συμπιεσμένη μορφή.

18 Τα πρότυπα ISO MPEG 7 και IFLA/ FRBR •ISO MPEG 7. Πρότυπο περιγραφής οπτικού περιεχομένου. Αυτόματη εξαγωγή δεδομένων από την εικόνα •IFLA/FRBR: Functional Requirements for Bibliographic Records. Γενικό πρότυπο περιγραφής που μπορεί να εφαρμοστεί και σε ψηφιακό πολυμεσικό υλικό

19 3.CapMed  Γενικές πληροφορίες  Συμμετέχοντες  Στόχοι  Σχεδιασμός  Διαδικασία  Αποτελέσματα  Μειονεκτήματα  Μελλοντικά σχέδια και προοπτικές

20 CapMed Γενικές πληροφορίες Είναι μια προσπάθεια να δημιουργηθεί μια ενιαία τράπεζα πληροφοριών με ψηφιοποιημένο υλικό από τα αρχεία των κρατικών τηλεοράσεων της Ευρωμεσογειακής λεκάνης και να είναι διαθέσιμη μέσω Διαδικτύου. Διάρκεια: 42 μήνες Διάρκεια: 42 μήνες

21 CapMed Γενικές πληροφορίες (2) •Γλώσσες: γαλλικά, αγγλικά, αραβικά Όλες οι υπόλοιπες γλώσσες σε τοπικό επίπεδο Όλες οι υπόλοιπες γλώσσες σε τοπικό επίπεδο •Ιστοσελίδα με επαρκή περιγραφή και επιλεγμένη θέαση 4000 τεκμηρίων.

22 Συμμετέχοντες •Γαλλία- INA (Institute National del’Audiovisuel) •Ελλάδα- Ε.Ρ.Τ (υπεύθυνη για διεξαγωγή σεμιναρίων πάνω σε τεχνικές συντήρησης και διατήρησης αναλογικού υλικού) •Πανεπιστημιακά ινστιτούτα οπτικοακουστικών μέσων IOM (Ελλάδα) και NMSH (Γαλλία)

23 Συμμετέχοντες (2) •Αίγυπτος (ERTY), Ιορδανία (JRTV). Μεγάλος όγκος •Μαρόκο (2M και TYM),Αλγερία (ENTY), Τυνησία (ERTT) •Παλαιστίνη (PBC),Τουρκία (TRT) •Μάλτα (PBS),Ιταλία (RAI), Κύπρος (ΡΙΚ)

24

25

26

27

28

29 Στόχοι •Δίκτυο μεσογειακών δημόσιων τηλεοπτικών αρχείων •Διαφύλαξη, ανάδειξη και αξιοποίηση της οπτικοακουστικής κληρονομιάς της Μεσογείου •Παγκόσμια πρόσβαση μέσα από την προώθηση του υλικού στο Διαδίκτυο

30 Στόχοι (2) •Τεχνογνωσία ως προς την ψηφιοποίηση •Εκπαίδευση σε τεχνικές διατήρησης και συντήρησης αναλογικού υλικού •Ανταλλαγή εμπειριών ως προς τη διαχείριση υλικού •Συνεργασία των τηλεοπτικών αρχείων •Μελλοντική εμπορική χρήση

31 Σχεδιασμός Σχεδιασμός •Εκτίμηση της υπάρχουσας κατάστασης. Υλικό, υποδομή, πόροι, τεχνολογία, ανθρώπινο δυναμικό •Οικονομικά: χρηματοδότηση από το πρόγραμμα της ευρωπαϊκής επιτροπής Euromed Audiovisual •Χρονικά πλαίσια •Υπογραφή συμβολαίων με τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις των εμπλεκομένων

32 Σχεδιασμός (2) •Καθορισμός τελικών στόχων (ακριβής αριθμός αντικειμένων) •Αναζητήθηκε η μέση οδός ανάμεσα στο κόστος, την ποιότητα και τη βιωσιμότητα στο χρόνο •Καθορισμός των τεχνικών λεπτομερειών •Καθορισμός των μεταδεδομένων •Γενικές κατευθύνσεις για το περιεχόμενο

33 Διαδικασία  Κύκλος εργασιών  Επιλογή υλικού  Εκπαίδευση  Προσωπικό, εξοπλισμός  Προετοιμασία υλικού  Ψηφιοποίηση  Περιγραφή υλικού

34 Κύκλος εργασιών Κύκλος εργασιών •Χώρος αποθήκευσης/ φύλαξης- αίτημα για χρήση •Εργαστήριο συντήρησης και αποκατάστασης •Εργαστήριο μεταγραφής •Ψηφιοποίηση •Τεκμηρίωση •Διάθεση, προώθηση για χρήση

35 Επιλογή υλικού •Πνευματικά δικαιώματα •Περιεχόμενο, ιστορική, αισθητική και πολιτιστική αξία •Αντιπροσωπευτικό του τοπικού πολιτισμού •Επιτροπή επιλογής από το IOM και το NMSH, διεθνείς κανονισμοί, ηθική αρχείων •Η επιλογή δεν έγινε με το κριτήριο της διατήρησης

36 Εκπαίδευση •Σεμινάρια εκπαίδευσης αρχειονόμων (Γαλλία και Ιταλία) (Γαλλία και Ιταλία) •Σεμινάρια πληροφορικής (Γαλλία) •Σεμινάρια τεχνικών συντήρησης φιλμ και παλαιών φορμάτ βίντεο (Ελλάδα)

37 Προσωπικό και εξοπλισμός •Αρχειονόμοι, κοινωνιολόγοι, ιστορικοί, μεταφραστές •Πρόβλημα λόγω εναλλαγής των προσώπων •Server, Η/Υ με δυνατότητα διαχείρισης πολυγλωσσικότητας •Μηχανές καθαρισμού κινηματογραφικού φιλμ και βίντεο

38 Προετοιμασία υλικού •Συντήρηση και αποκατάσταση μηχανών ανάγνωσης φιλμ και μαγνητικών ταινιών •Συντήρηση και αποκατάσταση φιλμ και βίντεο •Καθαρισμός φιλμ και βίντεο •Μεταγραφή σε κασέτες βίντεο τύπου VHS

39 Ψηφιοποίηση •Ψηφιοποιητής με δυνατότητα απομόνωσης πλαισίων σε ακίνητες εικόνες •Λογισμικό αναπαραγωγής βίντεο real player •Χαμηλό ποσοστό συμπίεσης, αναστρέψιμο αποτέλεσμα •30΄ βίντεο και 5-6 καρέ ως εικόνες •Χαμηλή ανάλυση

40 Περιγραφή του υλικού •Η τεκμηρίωση δεν υπήρχε από πριν •Σεμινάριο στο Παρίσι με γενικές σκέψεις και υποδείξεις για ομοιομορφία •Τεχνικός περιορισμός ως προς τον αριθμό των χαρακτήρων •Προσανατολισμός προς γενικές μηχανές αναζήτησης και λέξεις κλειδιά

41 Περιγραφή υλικού (2) •Συναντήσεις για την ορολογία •Πρόβλημα με τη μεταγραφή ονομάτων, κυρίως των αραβικών •Πρόβλημα με την απόδοση στα αγγλικά ελληνικών όρων όπως οπλαρχηγοί του 1821 •Προβλήματα «γλωσσικού ιμπεριαλισμού» π.χ. Κωνσταντινούπολη ή Ιστανμπούλ

42 Περιγραφή υλικού(3) Περιγραφή υλικού(3) Γενικές κατηγορίες θεμάτων •Τέχνες και επιστήμες •Οικονομία •Ιστορία και πολιτισμός •Κοινωνία •Τόποι •Σπορ: Μεσογειακοί και Ολυμπιακοί αγώνες •Πολιτική ζωή και διεθνείς σχέσεις

43 Αποτελέσματα •Ιστοσελίδα με 4000 τεκμήρια, επαρκή περιγραφή και επιλεγμένη θέαση •Δυνατότητα αναζήτησης με θέμα, τόπο, φορέα •Δυνατότητα επικοινωνίας με τον φορέα •Ανταπόκριση χρηστών με παραγγελίες •Ενίσχυση συνεργασίας των φορέων

44 Αποτελέσματα (2) •Στενή συνεργασία ΕΡΤ- ΡΙΚ •Τεχνογνωσία και εξοπλισμός •Τοπικές βάσεις στην κάθε γλώσσα με δυνατότητα δημιουργίας ιστοσελίδας •Σχετική ικανοποίηση εμπλεκομένων ως προς τα αποτελέσματα

45 Μειονεκτήματα •Ελλιπής προβολή και διαφήμιση •Ξεπερασμένη τεχνολογία •Δε χρησιμοποιήθηκαν μέθοδοι αυτόματης παραγωγής μεταδεδομένων •Δεν υπάρχει πρόβλεψη για μακροχρόνια διατήρηση

46 Μελλοντικά σχέδια και προοπτικές •CapMed 2 με έμφαση στη διαχείριση του ψηφιοποιημένου υλικού •Ντοκιμαντέρ •CD με μεσογειακή μουσική •Σύσταση ομοσπονδίας για τη συνέχιση του δικτύου

47 4. Άλλα παρεμφερή έργα •INFORMEDIA Digital Video Library •OASIS •FILMLIBRARY •ECHO : European CHronicoles Online

48 Άλλα παρεμφερή έργα (2) •FISCHLAR •OVDL: Open Video Digital Library •COVAX: Contemporary culture Virtual Archive in XML. •DVL: Defense Virtual Library

49 Ευχαριστώ για την προσοχή σας