Συνέχεια της Ιστορίας της Οικονομικής Σκέψης Εισαγωγή στην Κλασική Σχολή- Η Πολιτική Οικονομία Σαν μια Κοινωνική Επιστήμη Τσιρώνης Γεώργιος

David Ricardo 1722-1823 Σύγχρονος του Malthus Χρησιμοποίησε την αφηρημένη έννοια της λογικής για να σχηματίσει οικονομικές θεωρίες The Currency Question Η Τράπεζα της Αγγλίας εξέδιδε μεγάλες ποσότητες χαρτονομίσματος σε σχέση με το απόθεμα σε χρυσό

The Currency Question Το ζήτημα ήταν ότι αυτή η τακτική Α/ Χρηματοδοτούσε τις κρατικές δαπάνες-Βασιλικές δαπάνες Β/ Οδηγούσε σε μια γενικότερη αύξηση των τιμών των αγαθών και υπηρεσιών (πληθωρισμός) Γ/ Κατά τον ίδιο μια επιστροφή στον χρυσό κανόνα (gold standard) θα έδιωχνε τον πληθωρισμό

Rent-Law of Diminishing returns Το ενοίκιο η αναλογία της παραγωγής της γης που πληρώνεται στον κάτοχο της [γης] για την χρήση της πρότυπης και διατηρήσιμης δύναμης [αξίας] του εδάφους Το ενοίκιο αυξάνεται βάση της εντατικής χρήσης της γης (λογικό μιας και την χρονική περίοδο εκείνη ίσχυε η αγρανάπαυση- η τεχνολογία δεν είχε προχωρήσει τόσο)

Theory of exchange Value-Relative prices Σύμφωνα με τον Ricardo η αξία ενός εμπορεύματος δεν εξαρτάται από την χρησιμότητα (υποκειμενικές ζητήσεις που ικανοποιούνται) –utility αλλά από Την σπανιότητα και Την ποσότητα της εργασίας που απαιτείται για να τα αποκτήσουμε (με την εξαίρεση των σπανίων νομισμάτων που η προσφορά είναι δεδομένη άρα η ζήτηση καθορίζει την τιμή)

H διανομή του εισοδήματος Η εργασία έχει την φυσική της τιμή και την τιμή της αγοράς Η φυσική τιμή εξασφαλίζει την διατήρηση του πλήθους του εργατικού δυναμικού Μακροπρόθεσμα η φυσική τιμή της εργασίας αυξάνεται και ο μισθός το ίδιο για να συντηρήσει ένα αυξημένο κόστος ζωής Ο περιορισμός του ισχυρισμού αναλίσκεται στις συνήθειες-έθιμα των εργατών και όχι στο επίπεδο αυτόνομης κατανάλωσης

Η θεωρία της διανομής με γραφική παράσταση Όσο ο πληθυσμός αυξάνει τόσο η συνολική παραγωγή αυξάνει σε μειούμενο ρυθμό Άρα η παραγωγική δύναμη της γης μειώνεται άρα ο μισθός τείνει σε στάδιο επιβίωσης Βασικός στόχος ήταν η χαμηλές τιμές των σιτηρών-που θα οδηγούσαν σε μειωμένο ενοίκιο και αυξημένα κέρδη αυξάνοντας το ταμείο του μισθού και καθυστερώντας την ύπαρξη stationary state (επίπεδο επιβίωσης-στασιμότητας)

Διεθνές Εμπόριο Βασικό στοιχείο ήταν η ύπαρξη μηδενικών εμποδίων στην αγορά με σκοπό την ελεύθερη μετακίνηση και την εξάλειψη πλεονασμάτων που τελικά καταστρέφονταν Η θεωρία του συγκριτικού πλεονεκτήματος Βασική παραδοχή ότι τα κέρδη από το εμπόριο έμεναν στην κάθε χώρα-άρα δεν διαμοιράζονταν στον χρόνο και το κόστος παρέμενε σταθερό άσχετα από τον όγκο παραγωγής

Παράδειγμα-παραγωγή ανά μονάδα απασχολημένου εργάτη Κρασί Νήμα Πορτογαλία 3 6 Αγγλία 1 5 Σύνολο 4 11

Τα οφέλη από την εξειδίκευση και την ανταλλαγή-εμπόριο Κρασί Νήμα Πορτογαλία 3 -6 Αγγλία (με 2 μονάδες μεταφερόμενες) -2 10 Συνολικό όφελος 1 4

Marx- Μια διαφορετική προσέγγιση της παραγωγικής διαδικασίας-Κοινωνικές προεκτάσεις Labor Theory of Value Ανάλυση του εμπορεύματος-αξίας-σχεδόν όλα τα αγαθά μετασχηματίζονται σε ανταλλάξιμο προϊόν με σκοπό την υπεραξία (σχετική και απόλυτη) Βασικό στοιχείο μέτρησης της αξίας είναι ο κοινωνικά αναγκαίος παραγωγικός χρόνος για την παραγωγή του (direct labor-indirect labor-manufacturing overheads)

Marx Η κριτική της εργάσιμης ημέρας Βασική αρχή της θεωρίας της εκμετάλλευσης μιας και θεωρεί την εργασία (εργατική τάξη) ως βασικότατο στοιχείο της παραγωγής εν αντιθέσει με τον Ricardo H υπεραξία είναι το αποτέλεσμα της παραγωγικής διαδικασίας με την προϋπόθεση ότι οι εργάτες παράγουν περισσότερα από τα κόστη συντήρησης τους

Theory of Exploitation Συνολικό ΩΡΕΣ 1-6 ΩΡΕΣ 7-12 Κόστος Παραγωγής 12 ώρες εργασίας Εργατική δύναμη 3 10 βαμβάκι 2 Αξία αγαθού χ Υπεραξία 3 10 βαμβάκι 2-Αξία αγαθού χ

Ο ρυθμός της υπεραξίας S’=s/v Ο ρυθμός του κέρδους P’=s/c+v S’= o ρυθμός της υπεραξίας ή της εκμετάλλευσης

Συσσώρευση κεφαλαίου [δευτερογενής] Βασικό πρόβλημα του καπιταλισμού είναι η δημιουργία επιχειρησιακών κρίσεων Χρήμα Εμπόρευμα Χρήμα’ (αυξημένο από την αρχική κατάσταση) Βασικό θέμα στην διαλεκτική και μεθοδολογική του παρατήρηση ήταν η πάλη των τάξεων Πίστευε στην δικτατορία του προλεταριάτου Και στην κρατική ιδιοκτησία

Θεωρία της εκμετάλλευσης Πτώση της κερδοφορίας Κρίση Labor theory of Value Θεωρία της εκμετάλλευσης Πτώση της κερδοφορίας Κρίση Συγκέντρωση κεφαλαίου Τεχνολογική ανεργία

Αδυναμίες της Μαρξιστικής Οικονομίας Το κεφάλαιο πρέπει να έχει κίνητρο να επενδύσει αλλιώς προτιμά το μη παραγωγικό έργο Η ανεργία δεν υφίσταται σε πλήρη απασχόληση για να δημιουργήσει στρατιές ανέργων Η συγκέντρωση κεφαλαίου δεν οδηγεί απαραίτητα σε ανεργία μιας και οι νέες επενδύσεις μπορεί να φέρουν ανάπτυξη

H θεσμική σχολή 1/ ευρεία προοπτική της οικονομίας (συνδέεται άμεσα με την πολιτική, τον νόμο, την παράδοση..) 2/Η οικονομική ζωή οδηγείται από οικονομικούς θεσμούς (μια τράπεζα αλλά και μια οργανωμένη κοινωνική συμπεριφορά) 3/ Η προσέγγιση της εξελικτικής θεωρίας 4/ Συνολικές αλλαγές που οδηγούν σε πληθωρισμό, ανεξέλεγκτη παραγωγή

Η θεσμική σχολή 5/ Σύγκρουση ανταγωνιστικών συμφερόντων (ο ρόλος μιας ακέραιης κυβέρνησης) 6/ Δημοκρατική αναδιανομή του εισοδήματος (απέρριπταν το laissez faire) 7/ Η έννοια της καλύτερης ψυχολογίας- Freud- behavioral psychology

Veblen 1857-1929 Η θεωρία της κατανάλωσης ως επίδειξη Ροπή για αποφυγή χρήσιμης εργασίας Η πορεία της κοινωνικής δομής είναι μια πορεία της φυσικής διαλογής των θεσμών-ιδρυμάτων Διαφορά στην κουλτούρα (lag) Πρωτοπόρος στην πρόβλεψη του μονοπωλιακού ανταγωνισμού σε σχέση με τον πλήρη

Veblen Ο ρόλος της χρέωσης-πίστωσης Αν το κέρδος της επιχείρησης ξεπερνά τον βαθμό δανεισμού-κόστος τότε έχουμε δημιουργία κέρδους Business cycle theory Προβλήματα που δημιουργεί: ρευστοποιήσεις, ακυρώσεις πίστωσης, μείωση της κεφαλαιοποίησης, εξαναγκασμένες πωλήσεις (scrap value), μειωμένη ανάπτυξη-απόδοση

Μετοχοποίηση ή/και ακίνητα της πρώτης ύλης Εγγύηση Επέκταση δανείων Αύξηση της τιμής των κεφαλαιουχικών υλών Μετοχοποίηση ή/και ακίνητα μονοπώλια Goodwill-πελατεία- Αναμενόμενες πωλήσεις Θέμα 2009 Money Value ≠Capitalized Value Τότε ξεσπά η οικονομική κρίση

Veblen Κατάργηση της ατομικής ιδιοκτησίας Η ανθρώπινη φύση εμπεριέχει το αίσθημα της ζήλιας Μια ένωση των μηχανικών ίσως θα οδηγούσε στην λύση των εθνικών προβλημάτων Κοίταξε με ενδιαφέρον την κεντρικά κατευθυνόμενη οικονομία (central planning)

Galbraith H σύγχρονη οικονομία βασίζεται σε πολυεθνικές και απεριόριστες ανάγκες που είναι το αποτέλεσμα του εταιρικού σχεδιασμού και της μαζικής διαφήμισης Οκονομίες κλίμακος, έρευνα και ανάπτυξη, εισαγωγή νέας τεχνολογίας τα αίτια του μεγέθους των κεφαλαιουχικών εταιριών Διευρυμένος ρόλος της κυβέρνησης

Keynes- η βάση της οικονομικής σκέψης Μακροοικονομικές προσεγγίσεις-Aggregate Demand Πραγματικό αποτέλεσμα σε σχέση με το δυνητικό Αστάθεια της οικονομίας κανείς δεν ξέρει με ακρίβεια την πορεία της ανάπτυξη-ωριμότητα-παρακμή.. Το ύψος του μισθού τείνει προς τα κάτω

Keynes Ενεργή νομισματική και δημοσιονομική πολιτική Για παράδειγμα η αντιμετώπιση του πληθωρισμού μπορεί να γίνει αν η κυβέρνηση ελαττώσει την κατανάλωση της, αυξήσει την φορολογία των πολιτών ή μειώσει την ροή χρήματος για να αυξήσει τα επιτόκια Επίσης για την καταπολέμηση της ανεργίας μπορούν να ληφθούν μέτρα-παράδειγμα της Ρώμης

Keynes Θετική δομική σχέση μεταξύ δαπανών κατανάλωσης και εθνικού εισοδήματος Οριακή ροπή για κατανάλωση Η αποταμίευση εξίσου αυξάνει με το εισόδημα Η οικονομική επένδυση είναι η αγορά κεφαλαιουχικών αγαθών-όχι όμως μετοχών, ομολόγων, μερισμάτων

Η κλίση της κατανάλωσης είναι η οριακή ροπή για αυτήν Δαπάνες Κατανάλωσης C C=f(Υ) ΔC ΔY Εισόδημα Y

Keynes Η προτίμηση της ρευστότητας, προσφορά χρήματος και επιτόκιο Μακροπρόθεσμα είμαστε όλοι νεκροί Πολιτικές προώθησης πλήρους απασχόλησης και σταθερότητας Liquidity trap (η κράτηση χρήματος σε αδρανείς λογαριασμούς αντί για αγορά ομολόγων) Η νομισματική πολιτική δεν είναι αποτελεσματική στην μείωση του τόκου και στην αύξηση της κατανάλωσης σε κρίση

Keynes Η σημασία της δημοσιονομικής πολιτικής Κατανάλωση του κράτους σε αγορές, προσλήψεις Όμως όσο πλουταίνει μια κοινωνία τόσο πιο λίγο καταναλώνει άρα δεν αγγίζουμε πλήρη απασχόληση Το κράτος πρέπει να αποφασίσει στο συνολικό ποσό ιδιωτικής και δημόσιας επένδυσης Πρέπει να καθοριστεί ο όγκος όχι η κατεύθυνση της απασχόλησης

Keynes Το φαινόμενο του πολλαπλασιαστή Multiplier effect Μια επένδυση ενός ποσό χ σε ένα κλειστό οικονομικό κύκλωμα θα οδηγήσει σε τελικό μετασχηματισμό μεγαλύτερο της αρχικής κατάστασης (με κάποιες παραδοχές) Με την προοπτική κάποιας οριακής ροπής προς κατανάλωσης, και της κυκλοφορίας του χρήματος

Chicago School Συμπεριφορά βέλτιστης δυναμικής (ευημερία καταναλωτή-ατόμου, ζήτηση για πληροφορίες) Ο ελεύθερος ανταγωνισμός δημιουργεί αγαθά που καταστρέφουν το μονοπώλιο ή το μονοψώνιο Χρήση μαθηματικών-οικονομετρίας Απόρριψη της Κεϋνσιανής Σχολής Περιορισμένη κυβέρνηση

Chicago School Milton Friedman Η ζήτηση του χρήματος είναι η ζήτηση για καταθετικούς λογαριασμούς (δεν γίνεται διάκριση τύπων χρήματος πχ Μ1, Μ2..) Η κυκλοφορία του χρήματος δεν είναι σταθερή εξαρτάται και από την FED Ο πληθωρισμός πάντα υπάρχει στην οικονομία Αίτια την κρίσης του 1930 Η καμπύλη Phillips (long run)

Ποσοστό Πραγματικού πληθωρισμού SRVC2 LRPC SRVC1 ποσοστό ανεργίας Η γραμμή Phillips μακροπρόθεσμα είναι κάθετη δείχνοντας ότι κάθε ποσοστό του πληθωρισμού είναι συμβατό με το φυσικό ρυθμό της ανεργίας

Friedman Διεθνές σύστημα ευέλικτων διεθνών ισοτιμιών του συναλλάγματος Εθελοντικός στρατός των ΗΠΑ Ελαστικότητα στην ερμηνεία των νόμων αντί τραστ Παύση πειραμάτων οικονομικών πολιτικών Αρνητικός φόρος εισοδήματος Ιδιωτικοποίηση αρκετών δημόσιων υπηρεσιών