Η εκπαίδευση στην Ιατρική της Εργασίας Γεώργιος Χρ Ντουνιάς Ειδικός παθολόγος-ιατρός εργασίας Επιμελητής ΕΣΔΥ

Occupational Medicine: The Beginning – Ramazzini 1700 Bernardini Ramazzini publishes first edition of Diseases of Workers Slide Title: Occupational Medicine – The Beginning: Ramazzini

Εισαγωγή Quam atrem exerceat? Όλα άρχισαν με την ερώτηση που έθεσε ο Bernardino Ramazzini στο μνημειώδες έργο του De morbis artificum diatriba το 1713 ! Quam atrem exerceat? Η Ιατρική της Εργασίας διδάχτηκε για πρώτη φορά παγκοσμίως στη Παβία και η πρώτη κλινική ιδρύθηκε στο Μιλάνο από τον Luigi Devoto το 1914 . Το ΠΔ 213 που την καθιέρωσε στην Ελλάδα εκδόθηκε την 16 Ιουνίου 1986 !

Κλινική άσκηση 28 Παθολογία Πνευμονολογία Δερματολογία Ορθοπαιδική Οφθαλμολογία ΩΡΛ 15 6 2 3 1 Θεωρητική εκπαίδευση 12 Θεωρητική διδασκαλία Εργαστήρια Διπλωματική Επισκέψεις εργασιακών χώρων 845 255 120 80 Πρακτική άσκηση 8 ΣΕΠΕ –ΚΥΑΕ Υπηρεσίες ΙΕ

Στο άρθρο 2 του ΠΔ 213/86 ως φορείς της θεωρητικής εκπαίδευσης ορίζονται με απόφαση του Υπουργού Υγείας, μετά από γνώμη του ΚΕΣΥ, η Υγειονομική Σχολή Αθηνών (ΥΣΑ, σήμερα ΕΣΔΥ) και τα 7 τμήματα Ιατρικής των Πανεπιστημίων. Οι φορείς αυτοί οφείλουν να υποβάλλουν πρόγραμμα εκπαίδευσης για έγκριση στο ΚΕΣΥ. Επιτροπή που ορίζει ο Υπουργός Υγείας αναλαμβάνει τον συντονισμό της εκπαίδευσης και την επιλογή των διδασκόντων.

Η ΕΣΔΥ διαθέτει ήδη από τη δεκαετία του 1970, σχετική έδρα -σήμερα- τομέας Επαγγελματικής & Βιομηχανικής Υγιεινής -που από το 1992 είναι σημείο αναφοράς της ΠΟΥ σε θέματα υγείας και ασφάλειας της εργασίας- με πρώτους καθηγητές τους κ. Αλέξανδρο Αγγελή και κ. Χαρίλαο Ανδρέου (+), όπως επίσης και άλλους βασικούς τομείς στην εκπαίδευση των νέων ΙΕ (επιδημιολογίας, υγειονομικής μηχανικής, κοινωνιολογίας, οικονομικών, δημόσιας υγείας, κ.ά.) Εξάλλου στην ΥΣΑ διεξήχθη το 1988, το πρώτο σεμινάριο μετεκπαίδευσης των πρώτων 17 ιατρών στην Επαγγελματική & Βιομηχανική Υγιεινή.

Δυστυχώς, η έδρα λόγω συνταξιοδότησης του καθηγητή κ Δυστυχώς, η έδρα λόγω συνταξιοδότησης του καθηγητή κ. Ανδρέου(+) έμεινε για αρκετό χρονικό διάστημα, μόνο με την επιστημονική συνεργάτη κα. Νατάσσα Ξυδέα-Κικεμένη, βιολόγο, Υγιεινολόγο ΕΣΔΥ. Παρόλα αυτά, όταν μετά δεκαετή αδράνεια 1986-1996, συστάθηκαν θέσεις ειδικευομένων ΙΕ στα νοσοκομεία και προέκυψε επείγουσα ανάγκη θεωρητικής εκπαίδευσης τους, από το ακαδημαϊκό έτος 1998-99 και για τρία συνεχόμενα ακαδημαϊκά έτη, η κα. Κικεμένη ανέλαβε, προγραμμάτισε και υποστήριξε την θεωρητική εκπαίδευση των νέων ΙΕ, αφού καμία από τις ιατρικές σχολές δεν εκδήλωσε ενδιαφέρον.

Τον 9/2001 μετά τον διορισμό καθηγητή και επιμελητή, στον τομέα Επαγγελματικής & Βιομηχανικής Υγιεινής της ΕΣΔΥ, και Με την έως τώρα πολύτιμη εμπειρία καταρτίσαμε ένα πλήρες αναλυτικό πρόγραμμα θεωρητικής εκπαίδευσης των 7 (;;!!!) ειδικευόμενων ΙΕ (5 γυναίκες, 2 άνδρες) για το ακαδημαϊκό έτος 2001-02.

Το πρόγραμμα θεωρητικής κατάρτισης που έχει εγκριθεί από το ΚΕΣΥ περιλαμβάνει την θεωρητική διδασκαλία, την εργαστηριακή εκπαίδευση, την προετοιμασία της διπλωματικής εργασίας και τις επισκέψεις σε εργασιακούς χώρους. Η θεωρητική διδασκαλία περιλαμβάνει 16 θεματικές ενότητες με συγκεκριμένο αναλυτικό πρόγραμμα και χρονοδιάγραμμα.

Ενότητα Ώρες ΚΕΣΥ ΕΣΔΥ Διαφορά I. Εισαγωγή 15 30 +15 II. Κοινωνιολογία της Εργασίας-Οικονομικά της Υγείας 20 36 +16 III.Μετρολογία εκτίμησης επαγγελματικού κινδύνου 80 88 +8 IV. Γενική & ειδική παθολογία της Εργασίας 250 270 +20 V. Φυσιολογία της Εργασίας – Εργονομία -50 VI. Επαγγελματική Τοξικολογία- Βιολογική παρακολούθηση 40 54 +14 VII. Βιοστατιστική & επαγγελματική επιδημιολογία 35 38 +3 VIII. Ψυχολογία της Εργασίας 42 +2 IX. Ακτινοβολία – Ακτινοπροστασία. -5 X. Τεχνικές φυσικής, αναλυτικής χημείας & βιοχημείας +6

Ενότητα Ώρες ΚΕΣΥ ΕΣΔΥ Διαφορά XI.Μεθοδολογία πρόληψης επαγγελματικού κινδύνου 45 54 +9 XII. Διοίκηση & Οργάνωση Υπηρεσιών Υγείας – Δημόσια Υγεία 35 56 +11 XIII. Παροχή Α’ Βοηθειών 30 36 +6 XIV. Νομοθεσία, ιατροδικαστική εκτίμηση – Ασφαλιστικά θέματα 18 -27 XV. Περιβάλλον & ΙΕ 40 24 -16 XVI. Ασφάλεια Εργασίας 25 +5

Προετοιμασία διπλωματικών 120 168 +48 Ομάδες εργασίας 72   Συνέδρια – Ημερίδες 42 Βιβλιογραφική ενημέρωση 60 Επισκέψεις εργασιακών χώρων 80 -24

Επισκέψεις εργασιακών χώρων ΕΘΕΛ (30/11/01) Δήμος Κερατσινίου (7/12/01) Εργοτάξιο Ολυμπιακό Χωριού (14/12/01) Εργοτάξιο Ολυμπιακών Έργων Γαλατσίου (18/12/01) ΕΛΑΙΣ (1/3/02) Δήμος Κερατσινίου(20/3/02) Αλουμίνιο –Άσπρα Σπίτια (29/3/02) ΕΑΤ (15/7/02) ΤΙΤΑΝ –Καμάρι (25/6/02) Emphasis (5/8/02) Knorr (10/7/02) - ASEPTA (12/7/02) ΕΛΠΕ (13/9/02)

Συνέδρια – Ημερίδες Ημερίδα για τα Μυοσκελετικά Προβλήμτα στο χώρο εργασίας, ΕΛΙΝΥΑΕ, 15/10/2001 Ευρωπαϊκή Εβδομάδα για την Υγεία & Ασφάλεια, ΕΕΔΕ, 25/10/2001 4ο Πανελλήνιο Συνέδριο Δημόσιας Υγείας & Υπηρεσιών Υγείας, «Η πρόκληση του 2004», 25-27/2/2002 Ημερίδα «Περιβάλλον – Κατοικία - Εργασία» Σισμανόγλειο, 5/4/2002 Διάλεξη «Εργασία & Κατάθλιψη» 30/5/2002

Συνέδρια – Ημερίδες “Occupational Health in Greece”, Dr Despina Fitili, 7/5/02, Clinica del Lavoro Luigi Devoto, Milano Μετεκπαιδευτικά μαθήματα Εταιρείας Ιατρικής Εργασίας & Περιβάλλοντος, 26/4, 8/05, 24/05, 8/06, 14/06 2002 Ημερίδα Εργατικού Κέντρου Αθηνών για την Υγεία & Ασφάλεια, 9/7/2002 8ο Πανελλήνιο Συνέδριο Παθολογίας, 1-5/10/2002 3ο Πανελλήνιο Συνέδριο Προαγωγής & Αγωγής Υγείας, Αθήνα, 5-7/12/2002

72 Διδάσκοντες 2001-2002 Επιστημονικό προσωπικό ΕΣΔΥ Εξωτερικοί συνεργάτες Ιατροί Εργασίας Πνευμονολόγοι Καθηγητές Πανεπιστημίου Στελέχη Υπουργείου Εργασίας Στελέχη ΕΛΙΝΥΑΕ Στελέχη ΚΔΙΕ ΙΚΑ

θέσεις που έχουν συσταθεί (αριθ. Υ4α/2323, 8/1/1996) Νοσηλευτικό ίδρυμα Θέσεις Κάλυψη πρόταση Ευαγγελισμός 2 3 4 ΓΚΝ Αθηνών Σισμανόγλειο 1 Σωτηρία ΓΚΝ Νίκαιας Τζάνειο Λαϊκό

θέσεις που έχουν συσταθεί (αριθ. Υ4α/2323, 8/1/1996) Νοσηλευτικό ίδρυμα Θέσεις Κάλυψη πρόταση ΝΕΕΣ 2 Δυτ Αττικής Θριάσιο 3 ΚΑΤ 1 Ιπποκράτειο Αλεξάνδρα Αγ. Όλγα

θέσεις που έχουν συσταθεί (αριθ. Υ4α/2323, 8/1/1996) Νοσηλευτικό ίδρυμα Θέσεις Κάλυψη πρόταση Παπανικολάου 2 4 ΑΧΕΠΑ 1 Καβάλα Πάτρα 3 Ιωάννινα Αλεξανδρούπολη Ηράκλειο

θέσεις που έχουν συσταθεί (αριθ. Υ4α/2323, 8/1/1996) Νοσηλευτικό ίδρυμα Θέσεις Κάλυψη πρόταση Λάρισα 1 2 Βόλος Σύνολο 21 53

εισακτέοι πρωτοετείς ιατρικής για το ακαδημαϊκό έτος 2002-3 Ιατρική Σχολή Εισακτέοι Ειδικευόμενοι ΙΕ Αθηνών 250 10 (21) Θεσσαλονίκης 225 4 (8) Πάτρας 125 2 (3) Ιωαννίνων 115 1 (2) Θράκης 120 1 (3) Κρήτης 85 Θεσσαλίας 55 2 (3) Σύνολο 975 21 (53)

Σχόλιο μόνο το 2% οδηγείται στην ειδικότητα της ΙΕ. Με δεδομένο τον ιατρικό «πληθωρισμό» σε βασικές ειδικότητες αλλά και τις ανάγκες σε ιατρούς εργασίας θα μπορούσε το ποσοστό να είναι τουλάχιστον πενταπλάσιο, δηλαδή να ειδικεύονται 100 ΙΕ !!!

Ειδικευόμενοι Ιατροί Εργασίας Ακαδημαϊκό έτος Άνδρες Γυναίκες Σύνολο 1998-99 7 2 9 1999-00 4 2000-01 3 1 2001-02 5 2002-03 σύνολο 18 11 29

Θέματα διπλωματικών εργασιών 1999-2001 Ηλεκτροσυγκολλήσεις & αναπνευστική λειτουργία Σελήνιο Παράμετροι προσωπικότητας & εργασιακό στρες ιατρών ΙΕ Νομοθεσία, δομές, φορείς Εργατικά Ατυχήματα ΕΑ Σκαραμαγκά 94-98

Θέματα διπλωματικών εργασιών 1999-2001 Ενώσεις Hg Φυτοφάρμακα Αντιμετώπιση εργαζ με βρογχ άσθμα Ψυχολογία εργασίας Επαγγελματική έκθεση σε οργανοδιαλύτες: Ψυχικές επιπτώσεις Έγκαυμα στην εργασία

Θέματα διπλωματικών εργασιών 1999-2001 Δονήσεις Μετανάστες ΜΣΚ αθλητών Οδηγοί Σιλό τσιμέντου Τσιμέντα

Σύνοψη Αναφέραμε τι έχει διδαχτεί. Καθορίσαμε τους τρόπους εφαρμογής της εκπαίδευσης Αφού παρακολουθήσετε τη παρουσίαση των διπλωματικών εργασιών που ακολουθεί θα θέλαμε τα σχόλια σας για την περίοδο εκπαίδευσης.2001-02, ως οδηγό για το μέλλον της εκπαίδευσης στην ειδικότητα της Ιατρικής της Εργασίας