Υπουργείο Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων Ινστιτούτο Διαρκούς Εκπαίδευσης Ενηλίκων Γενική Γραμματεία Διά Βίου Μάθησης Υπουργείο Δικαιοσύνης «Ανάγκα και θεοί πείθονται» Εκπαιδευτική δεξαμενή ΣΔΕ ΚΚ Κορυδαλλού και... έγκλειστοι πείθονται» «Όταν κλείνει ένα σχολείο, ανοίγει μία φυλακή- Όταν ανοίγει ένα σχολείο στη φυλακή τί;» Εισήγηση του μέλους EPEA Hellas και Διευθυντού του ΣΔΕ Φυλακών Κορυδαλλού στην 2η Ημερίδα του EPEA – Hellas ««Εκπαίδευση στις Φυλακές: Μοχλός Επανένταξης» 3/4/2017

«Δυναμικό σχολείου – περιβάλλον φυλακής». Το Υπουργείο Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων, το Υπουργείο Δικαιοσύνης, το ΙΔΕΚΕ και η Γενική Γραμματεία Διά Βίου Μάθησης μας έδωσαν την ευκαιρία, εγκαινιάζοντας το Σχολείο Δεύτερης Ευκαιρίας των Καταστημάτων Κράτησης Κορυδαλλού, να συνειδητοποιήσουμε την αναγκαιότητα εκπαιδευτικής ανάπτυξης των εγκλείστων. Προς τι οι παροχές και οι ευκαιρίες σε ένα τόσο δύσκολο περιβάλλον; Για να προκύψει η απεμπόληση των όποιων ελευθεριών τους και να ταραχτεί η ησυχία τους στο χρόνο έκτισης της ποινής; Πώς θα πειστούν να έρθουν κοντά μας; Με γνώμονα την αδόλευτη επιλογή, με κίνητρο ευεργετικού υπολογισμού της φοίτησης στη μείωση της φυλάκισής τους και με στόχο την ομαλή επανένταξή τους στην «κοινωνία» ξεκινήσαμε το 2005 με ευοίωνες προοπτικές το ΣΔΕ στους άνδρες και τις γυναίκες των ΚΚ Κορυδαλλού. 3/4/2017

«Ένταξη με ήπια μορφή φύλαξης» «… Άλλοι τόποι - χώροι μπορούν να σε κάνουν να ανακαλύψεις έθιμα ή παραδόσεις ή τοπία. Η φυλακή σου προσφέρει κάτι πιο σκληρό και αληθινό: την ανακάλυψη του εαυτού σου». Αφήσαμε πίσω µας την ψυχραιμία και την αίσθηση πως είμαστε Θεοί κάνοντας ό,τι θέλαμε, γίναμε πιο εσωστρεφείς, ζητήσαμε την κάλυψη των αναγκών μας από αυτά που μπορεί να δώσει η σκέπη του ΣΔΕ. Στη διάρκεια της φοίτησης μάθαμε να αναγνωρίζουμε τα συναισθήματά μας, πώς να ξεχωρίζουμε το καλό από το κακό, να δημιουργούμε σωστές σχέσεις κτίζοντας έτσι ένα καινούργιο εαυτό με αρχές και αξίες»... Η αίσθηση του «ανενδεούς» ανθρώπου καθρεπτίζεται έντονα στην πρωτόλεια επαφή τους με το σχολείο. Οι πρώτοι 43 άνδρες γενικώς με ξαστερωμένη θέληση για αξιοπρεπή παρουσία και οι αντίστοιχες 36 γυναίκες, ως επί το πλείστον, με καχυποψία, χαμηλούς τόνους και αυτοπεποίθηση αναμφίβολα με αρνητικό πρόσημο. Οι επόμενοι 182 των μεταγενέστερων χρόνων με χειραγωγούς τους πρωτοείσακτους, που λειτούργησαν ως θεματοφύλακες του ΣΔΕ, πήραν νικηφόρα τη σκυτάλη. 3/4/2017

Φίλιο χέρι της εκπαιδευτικής διαδικασίας Τείνουμε απροσποίητα το φίλιο χέρι της εκπαιδευτικής διαδικασίας. Αφού πρώτα αφαιρέσαμε τις κάμερες από τις τάξεις για ήπια, ελεύθερη και ανθρώπινη προσέγγισή τους, υψώσαμε αντ΄αυτών άμεσα στους τοίχους συμβόλαια συμπεριφορικής δεοντολογίας προερχόμενα από τη δική τους αυθόρμητη διάθεση κατάθεσης ορίων. Τους εγγράφουμε, κατόπιν επίπονων διαδικασιών – Συμβούλιο εργασίας, ερωτήσεις του τύπου … είσαι μεγάλος, τι το θες το σχολείο κ.ά., εύρεσης των εκπαιδευτικών εγγράφων τους, αφήνοντας 150 περίπου εκτός κάθε χρόνο, λόγω των αδυναμιών των χώρων στήριξης. 3/4/2017

Δεξαμενή εκπαιδευομένων Πρωτοϊδωμένοι χώροι οι της φυλακής για όλους τους εκπαιδευτές στην πρώτη φάση ξεδίπλωσης του σχολείου. 100 άνθρωποι περίπου μετακινούνται καθημερινά για δικαστήρια και μεταγωγές με απόσταση αναπνοής από το ζωτικό χώρο μας. Ο επηρεασμός καθημερινός και η ανάγκη ανακούφισής τους ουσιαστική. Το 2008 είχαμε περίπου 10.000 εγγραφές κρατουμένων στον Κορυδαλλό που, όπως γνωρίζετε, μαστίζεται από υπερπληθυσμό. (Περίπου 2000 άνδρες υπόδικοι και μικροκατάδικοι κρατούνται φέτος κατά μέσο όρο ημερησίως και περίπου 180 γυναίκες υπόδικες). Από αυτήν τη δεξαμενή λοιπόν αντλούμε το έμψυχο υλικό για να υλοποιήσουμε τους στόχους – ανάγκες τους. Υπάρχει ακήρυκτος πόλεμος εν πολλοίς. Οι ένστολοι σωφρονιστικοί υπάλληλοι είναι το αντίπαλο δέος που θα τους απογυμνώσουν στην εισαγωγή τους και θα τους στερούν την «εις τόπο κίνηση». Κάθε κρατούμενος φιλικός με αυτούς είναι του συστήματος άρα μακριά. Η τραυματισμένη κοινωνία από την αυξημένη εγκληματικότητα δεν καταλαβαίνει το πόσο ανάλγητος και επιθετικός θα προκύψει με τον στείρο εγκλεισμό του ο κάθε δικασμένος, φωνάζει - - στη φυλακή και όσο πιο βαθιά γίνεται…. 3/4/2017

Ελάτε λοιπόν.. Επιλέξτε.. Η βιώσιμότητά τους στο σκληρό διαπραγματευτικό πλαίσιο των συμφυλακισμένων τους, οι εντάσεις για τις ελλείψεις σε πολλά επίπεδα στον καθημερινό εγκλεισμό τους, τα «πειθαρχικά», οι αποδράσεις και τα αποτελέσματά τους σε όλη την φυλακή, η ιδρυματοποίησή τους, οι «περιστρεφόμενες πόρτες» όπως έχει πει η κ. Σπινέλλη, η κάθε μορφής ματαίωση των προσδοκιών ελευθερίας τους, η εγκατάλειψη από τον περίγυρό τους, η μη γρήγορη «επάνοδός τους», τους αναγκάζουν να δουν το εναλλακτικό του Σχολείου και να ενταχθούν. Τελικά το ΣΔΕ τι είναι για τους έγκλειστους:- Όαση – ευεργέτημα – πόλος έλξης – πυξίδα αποφυλάκισης – περηφάνια – ελεύθερος χώρος – επαφή με τον έξω κόσμο – ευκαιρία για απόκτηση γνώσεων – όνειρα σπουδών που θα τα κάνω πραγματικότητα – μια καλή ρουτίνα και βλέπουμε…. Οι επί πολλά χρόνια εργαζόμενοι κοινωνικοί λειτουργοί κατανοούν και προωθούν απλά ή σύνθετα το θετικό του εγχειρήματός μας. – Διάλεξε το «μεροκάματο» του σχολείου από το να κάθεσαι στο κελί σου. Θα δεις τη διαφορά στον εαυτό σου κ.ά. 3/4/2017

Πείθονται ; Για αυτήν την περίφοβη ομάδα στόχου, γεμάτη με αμφιβολίες, ανασφάλειες και χαμηλή αυτοπεποίθηση κτίζεται κλίμα εμπιστοσύνης και εγκαρτέρησης ελπίδων. «..- Πού μπορώ να βρω μεροκάματα; -Πες κάτι να με βάλουν, – δεν θα τα καταφέρω, πολλά χρόνια έχουν περάσει … , δεν ξέρω τη γλώσσα..». Η Γενική Γραμματεία διά βίου μάθησης προσφέρει βραχυπρόθεσμα και μακράς διάρκειας εκπαιδευτικά δεδομένα με απώτερο στόχο την εγκαρδίωση αυτών των συνανθρώπων μας. Βλέπουν πλέον καθαρά μετά τη ζύμωσή τους με τις πληροφορίες για το ΣΔΕ «μέσα», και εντασσόμενοι νιώθουν ευτυχισμένοι που επέλεξαν να προσπαθήσουν. 3/4/2017

Αντίληψη επισκεπτών μας «…Από τα κατάκλειστα παράθυρα έμπαινε το πρωινό φως και έκανε την αίθουσα να λάμπει. Κι εγώ, κάποιες στιγμές ξεχνούσα πως βρισκόμουν στις φυλακές, ανάμεσα σε ανθρώπους που βιώνουν ως το κόκαλο την ατέλειωτη νύχτα της μοναξιάς. Στη διαδρομή της ζωής μου έχω κάνει άπειρες συναντήσεις με αναγνώστες των βιβλίων μου. Σήμερα λέω πως καμιά δεν ήταν τόσο ουσιαστική όσο αυτή με το ακροατήριο των κατάδικων. Καμία από τις συναντήσεις με τους αναγνώστες μου δεν είχε αυτή τη σημασία για μένα….» Αυτά είναι λίγα από τα λόγια με τα οποία περιέγραψε την εμπειρία της από την επίσκεψη στο Σχολείο Δεύτερης Ευκαιρίας των φυλακών του Κορυδαλλού, η γνωστή συγγραφέας Μαρία Λαμπαδαρίδου - Πόθου. Πανεπιστημιακοί καθηγητές όπως οι: κ. Τσαμαδιάς, κ. Γραμματικάκης , κ. Καρακατσάνη, καθηγητές Νομικής επισκεπτόμενοι με τους φοιτητές τους το χώρο, κ.ά. όλοι διακρίνουν πως η συμμετοχή των εκπαιδευομένων στο ΣΔΕ είναι πρωτοφανής για τους ίδιους. Ελεύθερα άτομα, σκεπτόμενα και αξιοσέβαστα. 3/4/2017

Αντίληψη εκπαιδευτών Απονευρωμένοι, απορφανισμένοι εκπαιδευτικά μέχρι πρότινος δέχονται την εμψύχωση , την υιική διάθεση από τους εκπαιδευτές και οραματίζονται, δημιουργούν έργα ζωής με εντρύφησή τους σε απάτητα μονοπάτια γνώσης μέσα από πολλούς γραμματισμούς και δράσεις. 3/4/2017

Συγχωρητικότητα Λειτουργούν πλέον συνεργαζόμενοι, σέβονται τον ομιλητή τους, μαθαίνουν πώς να μαθαίνουν, διαλέγονται… σχολιάζονται, αξιολογούνται χωρίς κραδασμούς στην ισορροπία του σχολείου. Αξιοπρεπείς με γνώμονα και σημαία τη συγχωρητικότητα κατά την έκφραση των παραδόσεών μας. Το αξιοπρόσεκτο, γίνονται ποιοτικά άτομα και πρότυπα συμπεριφοράς για τους άλλους εγκλεί- στους κατά δήλωση του πρώην Διευθυντού της Φυλακής κ. Καραμπέκιου Λεωνίδα. 3/4/2017

Ανακαλύπτοντας τους ουρανούς Στο παρόν Σχολικό Έτος μία εκπαιδευτικός του ΣΔΕ δυναμικής εμβέλειας, η κ. Λελίγκου Δήμητρα μέλος της Ένωσης Ελλήνων Φυσικών επικουρούμενη από τον εκπαιδευτικό του ΣΔΕ Διδάκτορα Φυσικής κ. Σταυρόπουλο Πολυχρόνη, οραματίστηκε και υλοποιεί project αστρονομίας στο «υποσκότεινο» περιβάλλον της Φυλακής. Ανακαλύπτουν οι έγκλειστοι εκπαιδευόμενοι περαιτέρω εικόνες ζωής με απώτερο στόχο την αναταυτοποίησή τους. Ήταν ξεχασμένη η Συμπαντική διάσταση, ήταν δοσμένοι στον μικρόκοσμό τους, είναι αποφασισμένοι με τη συμβολή του Επιστημονικού Γραμματισμού να κοιτάξουν τα πραγματικά μεγέθη του αξιακού συστήματος του «συναισθάνεσθαι». Με τη δέουσα χορηγική στάση των εκπαιδευτών μας τα αποτελέσματα πιστεύω πως θα τους δικαιώσουν. 3/4/2017

Τελικά και οι εκπαιδευτικοί πείθονται ….. Δώρο στη ζωή τους το ΣΔΕ Θερμές ευχαριστίες και ευγνωμοσύνη σε όλους τους φορείς Εδώ ακούσαμε ευχαριστώ ανυπόκριτα Νιώσαμε ανακούφιση για την ομπρέλα προστασίας που δημιουργήσαμε στην ικανοποίηση των αναγκών τους. Τελικά και οι εκπαιδευτικοί πείθονται ….. 3/4/2017

Βιβλιογραφία Βιβλιογραφική Αναφορά Virtual European Prison School, Subgroup: Ireland – Hellas (2007) Πριν την Αποφυλάκιση Μάθ. 2 σελ22-23. Λιάνα Λύτσιου. Σχολεία Δεύτερης Ευκαιρίας - Ιστορική διαδρομή. περιοδικό Εκπαίδευση Ενηλίκων (9): 32-34. Mezirow, J. (2000) "Learning to Think like an Adult" στο Μezirow J. και συνεργάτες Learning as Transformation: Critical Perspectives on a Theory in Progress, Jossey - Bass, San Fransisco, 3-33. Mezirow, J. Σταμέλος, Γ., Βασιλόπουλος, Α., (2004) Ευρωπαϊκή εκπαιδευτική πολιτική. Συγκρότηση, θεματολογία, μεθοδολογία υλοποίησης, επιδράσεις στην ελληνική εκπαίδευση και κατάρτιση, Αθήνα, Μεταίχμιο. Βιβλιογραφική Αναφορά 3/4/2017

Βιβλιογραφία Ηλεκτρονική Βιβλιογραφία Ελ. Κατσαρού, (2003) «Αξιολόγηση των εκπαιδευομένων στα ΣΔΕ», στο Προδιαγραφές Σπουδών για τα Σχολεία Δεύτερης Ευκαιρίας, (Επιμέλεια Ελ. Χοντολίδου και Λ. Βεκρή), Γενική Γραμματεία Εκπαίδευσης Ενηλίκων - Ινστιτούτο Διαρκούς Εκπαίδευσης Ενηλίκων, Αθήνα Ηλεκτρονική Βιβλιογραφία Ευρωπαϊκό Πρόγραμμα Δια βίου Μάθησης http://www.socrates.org.cy/uploads/Life_long_learning_website/GenikiProsklisi/National%20call%202007.pdf Σχολεία Δεύτερης Ευκαιρίας http://www.ideke.edu.gr/sde/ArticlesMain_old.asp?article_id=3&article_id=& Τα Σχολεία Δεύτερης Ευκαιρίας στην Ελλάδα http://www.alfavita.gr/egiklioi/egiklioi17.php Ένα σύγχρονο κρυφό σχολειό στις φυλακές Κορυδαλλού. http://www.inout.gr/showthread.php?t=19576 3/4/2017