ΜΟΝΑΞΙΑ «Γιατί εμένα η ψυχή μου» ΜΟΝΑΞΙΑ «Γιατί εμένα η ψυχή μου» Αγγελική Σταμούλη
Εισαγωγικά στοιχεία Τίτλος: «Γιατί εμένα η ψυχή μου» Εισαγωγικά στοιχεία Τίτλος: «Γιατί εμένα η ψυχή μου» Περιλαμβάνει δεκαεπτά διηγήματα που καλύπτουν μια περίοδο που ξεπερνά τις δύο δεκαετίες. Αποτυπώνουν το κοινωνικό και πολιτικό γίγνεσθαι, όπως καταγράφτηκε από το ανήσυχο πολιτικοποιημένο πνεύμα και το κριτικό μυαλό της συγγραφέως. Ο στόχος της παραμένει επίμονα ο ίδιος: να διδάξει, να αφυπνίσει , να προβληματίσει τον αναγνώστη πάνω σε υπαρξιακά και κοινωνικοπολιτικά ζητήματα.
ΜΟΝΑΞΙΑ Ο άνθρωπος είναι όν κοινωνικό. Από την αρχή της ιστορικής του πορείας επεδίωξε την κοινωνικοποίησή του. Μέσα στα σύνολα ανθρώπων αναζήτησε: την ανταλλαγή των συναισθημάτων του την επίτευξη όσων απαιτεί η επιβίωση του την κατανόηση του ίδιου του του εαυτού μέσω της κατανόησης της ανθρώπινης ύπαρξης O πολιτισμός αποτέλεσε συλλογικό και όχι ατομικό επίτευγμα. H μοναξιά είναι αφύσικη, ανυπόφορη και παθολογική κατάσταση για τον άνθρωπο.
Υπάρχουν διάφορα είδη μοναξιάς: η ερωτική μοναξιά, η μοναξιά της κοινωνικής περιθωριοποίησης, η οικογενειακή. Όλες τις πτυχές αυτού του φαινομένου επιθυμεί να καταδείξει η συγγραφέας Μάρω Δούκα μέσω των τόσων διαφορετικών προσωπικοτήτων που παρουσιάζει στα διηγήματα της τελευταίας της συλλογής.
Η μοναξιά όπως αυτή αποτυπώνεται ενδεικτικά σε κάποια διηγήματα της συγγραφέως. Το βλέμμα του παιδιού (σελίδες 9-22) Χαμηλή πτήση (σελίδες 23-48) Δεν είναι τόσο απλό (σελίδες 49-62) Στο προτελευταίο θρανίο ( σελίδες 105-113) Εις το βουνό ψηλά εκεί ( σελίδες 115- 124)
Το βλέμμα του παιδιού Πρωταγωνιστής είναι ο Πάνος, ένα από τα πολλαπλά θύματα της οικονομικής κρίσης που έπληξε την Ελλάδα το 2009. Αποτελεί έναν από τους πολλούς που έκτοτε βίωσαν την κοινωνική περιθωριοποίηση και την απόλυτη εξαθλίωση. Παρόλ’αυτά το μήνυμα του κειμένου είναι ιδιαίτερα ελπιδοφόρο και αυτό γιατί μπορεί οι σκέψεις και η κατάντια του Πάνου να μας εισάγουν σε έναν σκληρό ρεαλισμό παρουσιάζει ,ωστόσο, και αυτήν την εξαίρεση που λέμε ότι επιβεβαιώνει τον κανόνα. Στο τέλος του διηγήματος ένας απλοϊκός άνθρωπος, ο περιπτεράς της πλατείας, με απόλυτη διακριτικότητα προσφέρει στον μοναχικός μας ήρωα το μισό του σάντουιτς. Τον πλησιάζει και αρχίζουν να συζητούν.
Χαμηλή πτήση Το δεύτερο διήγημα διαδραματίζεται σε μία καφετέρια του κέντρου. Παρακολουθούμε την εσωτερική περιπλάνηση του πρωταγωνιστή, ο οποίος θέτει αλλεπάλληλα υπαρξιακά ερωτήματα στον εαυτό του. Περιπλανάται στην πόλη του και φαντασιώνεται διαφορετικές εκδοχές της ζωής του. Θα χαρακτηρίζαμε αυτό το άτομο μοναχικό, καθώς αυτή η αναζήτησή του δεν περιλαμβάνει κανένα συνοδοιπόρο.
Στο προτελευταίο θρανίο Στο διήγημα αυτό αποτυπώνεται ένα δείγμα περιστασιακής μοναξιάς. Η πρωταγωνίστρια αναπολώντας τα μαθητικά της χρόνια ανασύρει από τη μνήμη της ένα συγκεκριμένο περιστατικό. Η προσπάθειά της να ακολουθήσει τις επιταγές της μόδας προκάλεσαν τα επικριτικά σχόλια καθηγητών, συμμαθητών, φίλων και γειτόνων. Η περιθωριοποίησή της διήρκεσε όσο χρειάστηκε η φύση να διορθώσει το χρώμα των μαλλιών της μικρής μαθήτριας.
Εις το βουνό ψηλά εκεί Στο συγκεκριμένο «οργουελικό» διήγημα δεν παρατίθεται κάποιο χωρίο το οποίο να καταδεικνύει τη μοναχικότητα ενός εκ των ηρώων. Ωστόσο, όλο το κείμενο διακρίνεται από μια ατμόσφαιρα μελλοντικού ζόφου. Μετά από μία μεγάλη περιβαλλοντική καταστροφή ο άνθρωπος πλήρως καθοδηγούμενος ζει και «αναπνέει» κάτω από τον έλεγχο του νέου καθεστώτος.