ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΟΜΑΔΑ: ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΓΙΑΝΝΑΚΑΡΑ ΗΛΙΑΝΑ ΔΙΑΝΙΗΛΙΔΟΥ ΕΛΕΝΑ ΚΟΒΙΤΟΥ ΦΑΙΗ ΔΙΑΜΑΝΤΟΠΟΥΛΟΥ ΙΩΑΝΝΑ ΓΡΑΜΜΕΝΙΔΟΥ ΤΜΗΜΑ: Β1 ΣΧΟΛΕΙΟ: 2Ο ΠΡΟΤΥΠΟ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΟ ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ: 2011-2012

ΓΕΝΙΚΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΑΛΑΙΟΝΤΟΛΟΓΙΑ ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΓΕΝΙΚΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΑΛΑΙΟΝΤΟΛΟΓΙΑ Παλαιοντολογία (<παλαιός + ον) ονομάζεται-όπως δηλώνει και το όνομά της- η επιστήμη που εξετάζει τα λείψανα των ζώων και των φυτών του παρελθόντος, καθώς και τα βιοδηλωτικά ίχνη, τα ψευδοαπολιθώματα και τα διατηρημένα πτώματα. Επίσης είναι η μόνη επιστήμη που αποδεικνύει την εξέλιξη των ειδών.

ΕΙΣΑΓΩΓΗ Η ΑΠΟΛΙΘΩΣΗ Απολίθωση ονομάζεται η αντικατάσταση μόριο προς μόριο της οργανικής ύλης ενός οργανισμού από ανόργανη. Η απολίθωση είναι μια άκρως τυχαία διεργασία και μπορεί να διαρκέσει από χιλιάδες έως εκατομμύρια χρόνια. Απαιτεί συγκεκριμένες συνθήκες (π.χ. κατάλληλη θερμοκρασία και υγρασία). Τα απολιθώματα αποτελούν ένα « θησαυρό» για την περιοχή όπου βρίσκονται, γιατί αναδεικνύεται όλος ο φυσικός πλούτος της. Εικόνα 1: Απολίθωμα κουκουνάρας μέσα σε κροκάλη.

ΕΙΣΑΓΩΓΗ Η ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΤΗΣ ΑΠΟΛΙΘΩΣΗΣ Όταν ένας οργανισμός πεθαίνει(π.χ. ένα άλογο) αρχίζει η διαδικασία της διάλυσής του. Αρχικά καταστρέφονται τα μαλακά μέρη όπως οι τρίχες, τα νύχια κτλ. Και έπειτα τα σκληρά όπως τα οστά κτλ. Εικόνα 2: Μέσω της απολίθωσης έχει διατηρηθεί το σχήμα και η σπογγώδη υφή του οστού.

ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΤΑ ΒΙΟΔΗΛΩΤΙΚΑ ΙΧΝΗ Βιοδηλωτικά ίχνη ονομάζονται όχι το απολίθωμα του ίδιου του ζώου, άλλα το ίχνος που άφησε. Τέτοια ίχνη είναι οι πατημασιές των ζώων, οι φωλιές τους. Εικόνα 3: Αποτυπώματα από ραχοκοκαλιές ψαριών που βρέθηκαν στην περιοχή των Σερρών.

ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΤΑ ΒΙΟΔΗΛΩΤΙΚΑ ΙΧΝΗ Εικόνα 4: Αποτυπώματα από την εξωτερική πλευρά ή αρνητικό εκμαγείο κάποιων κοχυλιών. Εικόνα 5: Αποτύπωμα από το διάφραγμα μιας μέδουσας.

ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΤΑ ΨΕΥΔΟΑΠΟΛΙΘΩΜΑΤΑ Ψευδοαπολιθώματα θεωρούνται: Διάφορα παιχνίδια της παιχνίδια της φύσης(π.χ. οι δενδρίτες και οι άνθρωποι του Loess) Απολιθώματα που έχουν λανθασμένα προσδιοριστεί(π.χ. οι χείρες γιγάντων) Λάθη επιστημόνων(π.χ. τα κουμπιά του Βαυαρού και τα ψευδοαπολιθώματα του Beringer)

ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΤΑ ΨΕΥΔΟΑΠΟΛΙΘΩΜΑΤΑ Εικόνα 6: Οι δενδρίτες που προέρχονται από τη διάχυση των οξειδίων του μαγγανίου στις ρωγμές των πετρωμάτων. Εικόνα 7: Οι χείρες γιγάντων. Στην πραγματικότητα είναι απολιθωμένο έλασμα από σαγόνι μαστόδοντου.

ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΤΑ ΨΕΥΔΟΑΠΟΛΙΘΩΜΑΤΑ Εικόνα 8: Τα κουμπιά ενός Βαυαρού στρατιώτη που θεωρήθηκαν δόντια τσιπούρας. Εικόνα 9: Τα ψευδοαπολιθώματα του Beringer.

ΤΑ ΔΙΑΤΗΡΗΜΕΝΑ ΠΤΩΜΑΤΑ ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΤΑ ΔΙΑΤΗΡΗΜΕΝΑ ΠΤΩΜΑΤΑ Οι περιπτώσεις των διατηρημένων πτωμάτων που έχουν βρεθεί είναι ελάχιστες. Οι πιο γνωστές είναι: Ένα μαμούθ στην περιοχή του ποταμού Λένα στη Σιβηρία που διατηρήθηκε αναλλοίωτο, επειδή καταψύχθηκε απότομα και γρήγορα και το κύτταρό του δεν πρόλαβε να σπάσει. Ένας ρινόκερος στην Πολωνία που βρέθηκε σε οζοκηρίτη και διατηρήθηκαν έως και οι τρίχες και το και το κέρατό του που συνήθως καταστρέφονται, γιατί αποτελούνται από κερατίνη.

ΤΑ ΔΙΑΤΗΡΗΜΕΝΑ ΠΤΩΜΑΤΑ ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΤΑ ΔΙΑΤΗΡΗΜΕΝΑ ΠΤΩΜΑΤΑ Εικόνα 10: Το διατηρημένο στους πάγους της Σιβηρίας μαμούθ. Εικόνα 11: Ο διατηρημένος σε οζοκηρίτη ρινόκερος.

ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΤΑ ΑΠΟΛΙΘΩΜΕΝΑ ΔΑΣΗ Απολιθωμένα δάση ονομάζουμε τα δάση που πριν από πολλά εκατομμύρια χρόνια βούλιαξαν στο εσωτερικό της Γης, σάπισαν και μετατράπηκαν σε άνθρακες μέσω της διαδικασίας της απανθράκωσης. Απανθράκωση ονομάζεται η διεργασία κατά την οποία το οξυγόνο των δασών αυτών αντικαταστάθηκε από άνθρακα. Διακρίνουμε τρία στάδια απανθράκωσης: Τύρφη Λιγνίτες Λιθάνθρακες Ανθρακίτης

ΕΙΣΑΓΩΓΗ Η ΕΞΕΛΙΞΗ Η εξέλιξη οφείλεται στη μετάλλαξη των οργανισμών. Η ακτινοβολία επιδρά στα χρωμοσώματα των γενετικών κυττάρων και αλλάζει τη σύνδεσή τους, επειδή αυτή είναι πολύ ασταθής. Έτσι παράγεται ένα νέο είδος και ανάλογα με την προσαρμογή του στο περιβάλλον επιβιώνει ή χάνεται.(π.χ. Η καμηλοπάρδαλη πριν 10 εκατ. χρόνια από σήμερα είχε κοντό λαιμό. Λόγω της επίδρασης της ακτινοβολίας εμφανίστηκε ένα είδος με μακρύ λαιμό που επιβίωσε, γιατί έφτανε ευκολότερα τα φύλλα των ψηλών δέντρων, εντόπιζε τους εχθρούς της και κρυβόταν. Αντίθετα, η καμηλοπάρδαλη με τον κοντό λαιμό εξαφανίστηκε.). Επίσης, τίθεται θέμα μεταξύ επιστήμης και θρησκείας. Η επιστήμη υποστηρίζει ότι οι μεταλλάξεις είναι τυχαίες, ενώ η θρησκεία ότι συνέβησαν βάση οργανωμένου σχεδίου.

ΕΙΣΑΓΩΓΗ Η ΕΞΕΛΙΞΗ εξέλιξη Εικόνα 12: Ο αμωνίτης (μεσοζωικός αιώνας), καθοδηγητικό απολίθωμα. Χάρη σε αυτόν προσδιορίζουμε την ηλικία των πετρωμάτων στα οποία βρίσκεται. Εικόνα 13: Ο ναυτίλος.