Εκπαίδευση Παιδιών με Απώλεια Ακοής Α’ Δρ. Ειρήνη Κασίνη

ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΗΧΟΣ;    Ήχος είναι το αίσθημα που προκαλείται στον εγκέφαλο, λόγω της διέγερσης των αισθητηρίων οργάνων της ακοής από μεταβολές πίεσης του ατμοσφαιρικού αέρα. Οι μεταβολές αυτές διαδίδονται με την μορφή ηχητικών κυμάτων. Οι ήχοι που μπορούμε να ακούσουμε είναι από 20 έως 20.000hertz. Οι ήχοι κάτω από 20hertz ονομάζονται υπόηχοι και οι ήχοι πάνω από 20.000hertz υπέρηχοι. Η ένταση του ήχου μετριέται με ντεσιμπέλ (db).

Η ανατομία του αυτιού

Το εξωτερικό αυτί Το πτερύγιο είναι η συσκευή πού συλλέγει τους ήχους. Ένας πολύ σημαντικός ρόλος του πτερυγίου είναι η ένδειξη ότι ο ήχος έρχεται από μπροστά ή από πίσω. Ο ακουστικός πόρος  είναι το κανάλι που ξεκινάει από το πτερύγιο και καταλήγει στην τυμπανική μεμβράνη. Είναι σαν σωλήνας ανοιχτός από το ένα άκρο και κλειστός από το άλλο. Μεταφέρει τον ήχο στην ακουστική μεμβράνη.

Το μέσο αυτί Ξεκινά από την τυμπανική μεμβράνη Εμπεριέχει αέρα Μέρος του μέσου αυτιού είναι τα τρία ακουστικά οστάρια (η σφύρα, ο άκμονας και ο αναβολέας) καθώς και η ευσταχιανή σάλπιγγα. Ο ρόλος του είναι πολύ δύσκολος καθώς πρέπει να μεταφέρει τον ήχο από την αέρινη οδό του ακουστικού πόρου στο υγρό του κοχλία. Σε περίπτωση απουσίας του τότε το ηχητικό κύμα θα έπεφτε απευθείας πάνω στο υγρό του κοχλία και σαν αποτέλεσμα θα είχαμε την σχεδόν ολοκληρωτική ανάκλαση του.

Το εσωτερικό αυτί Ονομάζεται και λαβύρινθος λόγω της πολύπλοκης κατασκευής του. Μέσα σ' αυτόν το λαβύρινθο κυκλοφορεί ένα υγρό που λέγεται λέμφος. Τα βασικά τμήματα του λαβύρινθου είναι ο κοχλίας, η αίθουσα και οι τρεις ημικύκλιοι σωλήνες. Ο κοχλίας είναι ένας ελικοειδής σωλήνας και μέσα σε αυτόν βρίσκεται το αισθητήριο όργανο της ακοής ή το όργανο του Corti. Από το έσωτερικό αυτί ξεκινά το ακουστικό νεύρο που καταλήγει στο εγκεφαλικό κέντρο του εγκεφάλου. Εδώ γίνεται η μετατροπή των ηχητικών κυμάτων σε ηλεκτρικά για να προωθηθούν στο ακουστικό νεύρο. Από το ακουστικό νεύρο μεταφέρεται η πληροφορία στον εγκέφαλο με την μορφή ηλεκτρικών σημάτων και εκεί αφού αναλυθεί αποθηκεύεται.

ΠΩΣ ΑΚΟΥΜΕ;     Τα ηχητικά κύματα περνούν από το εξωτερικό αυτί στον ακουστικό πόρο. Ύστερα ακουμπούν στον τυμπανικό υμένα, κάνοντας τον να αναπτύξει παλμικές δονήσεις. Αυτές οι δονήσεις ταξιδεύουν στο μέσο αυτί θέτοντας σε κίνηση το μηχανικό σύστημα δηλαδή τα οστάρια. Οι δονήσεις συνεχίζουν την πορεία τους μέσω του κοχλία και βαθειά μέσα στο εσωτερικό αυτί, το οποίο περιέχει υγρό. Οι δονήσεις "ταξιδεύουν" μέσω του κοχλία κάνοντας το υγρό να κάμψει τα τριχοειδή ακουστικά κύτταρα. Καθώς κάμπτονται τα τριχοειδή ακουστικά κύτταρα, μεταβιβάζονται νευρικά ερεθίσματα μέσω του ακουστικού νεύρου προς τον εγκέφαλο, τα οποία μεταφράζονται σε ήχους.

Τι είναι το ακουόγραμμα; Το ακουόγραμμα είναι η μέτρηση της ακοής Το ακουόγραμμα πραγματοποιείται με ειδικά μηχανήματα, τους ακουογράφους. Με τη βοήθεια ακουστικών χορηγούνται ήχοι διαφόρων συχνοτήτων προοδευτικά μειούμενης έντασης και σημειώνοντας την ελάχιστη ακουστή ένταση ήχου σε κάθε συχνότητα. Οι συχνότητες που εξετάζονται είναι αυτές του φάσματος της ομιλίας. Εξετάζεται και η αγωγή δια του αέρος και δια των οστών. Γίνεται συνήθως σε συνδυασμό με το τυμπανόγραμμα για έλεγχο της τυμπανικής μεμβράνης και του μέσου αυτιού.

Ακουόγραμμα

Παράδειγμα εντάσεων ήχου Ψίθυρος, αέρας 10db Φυσιολογική ομιλία 45db Αυτοκινητόδρομος 80db Βροντή 120db Κινητήρας αεροπλάνου 140db 

Απώλεια ακοής είναι η μείωση της ακουστικής ικανότητας του ατόμου και είναι μια πάθηση που δυσχεραίνει την επικοινωνία ενός ατόμου με το περιβάλλον.

Πρέπει να προσδιορίσουμε Αν είναι μονόπλευρη ή αμφίπλευρη Τον τύπο (τύπου αγωγιμότητας ή νευροαισθητηριακής μορφής) Το βαθμό (Ελαφριά, Μέτρια, Σοβαρή, Υπολλειματική) Τις συχνότητες

Βαρηκοΐα είναι η απώλεια ακοής κάτω από 85dB Αναφερόμαστε πάντα στις βασικές συχνότητες 500, 1000, 2000, 4000Hz που είναι οι συχνότητες της ομιλίας

Φυσιολογική Ακοή

[ ] δείχνουν την αγωγή δια των οστών * την αγωγή δια του αέρος στο αριστερό αυτί 0 την αγωγή δια του αέρος στο δεξί αυτί

Τύποι Βαρηκοΐας

Ακουστική απώλεια τύπου αγωγιμότητας Φτωχή μεταφορά ήχων στο κοχλία λόγω βλάβης στο εξωτερικό ή το μεσαίο αυτί Μπορεί να γίνει επέμβαση

Βαρηκοΐα Αγωγιμότητας

Ακουστική απώλεια Νευροαισθητηριακής Μορφής Η απώλεια προέρχεται από το εσωτερικό αυτί ή το ακουστικό νεύρο Η χρήση ακουστικών δε βοηθά σε πολλές περιπτώσεις διότι ο ήχος φτάνει αλλοιωμένος στο ακουστικό νεύρο Οι περισσότερες απώλειες είναι μη αναστρέψιμες Παρουσιάζεται ιδιαίτερα στις πιο ψηλές συχνότητες Είναι λιγότερες σε αναλογία από του τύπου αγωγιμότητας

Νευροαισθητηριακή βαρηκοΐα

Απώλεια Μεικτού Τύπου Συνδυασμός των δύο τύπων

Μεικτή Βαρηκοία

Ακουστικό Τραύμα

Βαθμός Βαρηκοΐας

Ελαφριά Βαρηκοΐα Νευροαισθητηριακού τύπου

Μέτρια Βαρηκοΐα Νευροαισθητηριακού τύπου

Σοβαρή Βαρηκοΐα Νευροαισθητηριακού τύπου

Υπολειμματική Βαρηκοΐα Νευροαισθητηριακού τύπου

Μερικά Στατιστικά Στοιχεία 1:1000 γεννιέται με κώφωση ή παρουσιάζει κώφωση πριν γίνει 3 ετών 2:1000 παιδιά θα παρουσιάσει κώφωση τα πρώτα χρόνια της προσχολικής ηλικίας 1:5 παιδιά έχει απώλεια ακοής τύπου αγωγιμότητας Τα παιδιά με απώλεια ακοής αποτελούν το 1% των παιδιών με ειδικές ανάγκες

ΑΙΤΙΑ ΒΑΡΗΚΟΪΑΣ ΑΓΩΓΙΜΟΤΗΤΑΣ Ωτίτιδα. Μέση και χρόνια, διάτρηση τυμπάνου προκαλούν δυσλειτουργία του συστήματος αγωγής του ήχου. Όγκοι Τραύματα. Τραυματισμός της μεμβράνης από διάφορα αντικείμενα Διάφορα. Όπως ξένα σώματα, φλεγμονές που προκαλούν οίδημα κ.α.

ΑΙΤΙΑ ΝΕΥΡΟΑΙΣΘΗΤΗΡΙΑΚΗΣ ΒΑΡΗΚΟΪΑΣ Κληρονομικότητα Βακτηριακή Μόλυνση (προγεννητική ή μεταγεννητική) Ερυθρά, Μεγαλουιός Μηνιγγίτιδα Λήψη οτοτοξικών φαρμάκων Προωρότητα Ανοξία Παρατεταμένος Ίκτερος Έκθεση σε έντονους ήχους

Κατανόηση του Λόγου και η Ανάπτυξη της Ομιλίας 0-3 μηνών (ξαφνιάζεται από ήχους, κάνει α-α, γκου) 3-6 μηνών (γυρίζει προς το άτομο που μιλά ή στην πηγή του ήχου, αναγνωρίζει τη φωνή των γονέων, χαμογελά όταν μιλούν οι γονείς, παράγει ήχους που μοιάζουν με μουσική) 6-12 μηνών (ευχαριστιέται να παίζει με παιχνίδια ήχων, μιμείται ήχους, συσχετίζει αντικείμενο με τη λέξη, ανταποκρίνεται σε απλές οδηγίες π.χ. ναι, όχι) 1-2 ετών (ευχαριστείται να ακούει τραγούδια, ιστορίες, δείχνει αντικείμενα σε βιβλία, κατανοεί σύνθετες οδηγίες, λέει 10-15 λέξεις, συνδυάζει 2 λέξεις) 2-4 ετών (ακολουθεί δύο συνεχόμενες οδηγίες, χρησιμοποιεί 200-300 λέξεις, αναφέρει το όνομά του, μιλά χωρίς σοβαρά συντακτικά λάθη, κάνει ερωτήσεις με το ‘γιατί’ ή το ‘τι’, λέει λέξεις στον πληθυντικό) 4-5 ετών (καταλαβαίνει τα περισσότερα τα οποία γίνονται γύρω του, απαντά σε ερωτήσεις, τραγουδά, προφέρει όλα τα σύμφωνα, τα συμπλέγματα συμφώνων, μιλά με ευχέρεια)

Υποψίες για παρουσία απώλειας ακοής σε παιδιά σχολικής ηλικίας Έλλειψη προσοχής Δεν καταλαβαίνει την ομιλία σε συγκεντρώσεις Παραπονιέται για πονοκεφάλους Μιλά πολύ δυνατά ή πολύ σιγά Κάθεται πολύ κοντά στην πηγή του ήχου Έχει γλωσσικές δυσκολίες, περιορισμένο λεξιλόγιο ή φτωχή σύνταξη

Ακουστικά Βαρηκοΐας Το ακουστικό βαρηκοΐας αποτελεί ένα πολύ αποτελεσματικό μέσο αντιμετώπισης της βαρηκοΐας. Δεν αντικαθιστά την φυσιολογική ακοή, αλλά αποκαθιστά και ενισχύει την ακουστική ικανότητα που έχει χαθεί. Η επιλογή των κατάλληλων ακουστικών βαρηκοΐας, εξαρτάται από αρκετά ζητήματα την απώλεια ακοής τις λειτουργίες και τα χαρακτηριστικά που προτιμά το άτομο τον τρόπο ζωής του ατόμου

Τύποι Ακουστικών Βαρηκοΐας Τα "Πλήρως Ενδωκαναλικά Ακουστικά" (CIC) προσαρμόζονται πλήρως στον ακουστικό πόρο, κάτι που τα καθιστά πολύ διακριτικά. Είναι καλαίσθητα. Τα CIC είναι κατάλληλα για περιπτώσεις ήπιας έως μέτριας απώλειας ακοής. Τα "Ενδωκαναλικά Ακουστικά" (ITC) προσαρμόζονται πλήρως στον ακουστικό πόρο, κάτι που τα καθιστά πολύ διακριτικά. Έχουν πρόσθετο χώρο για την ενσωμάτωση επιλογής λειτουργιών που μπορεί να μη χωρούν σε ακουστικά CIC. Τα ITC είναι κατάλληλα για περιπτώσεις ήπιας έως μέτριας απώλειας ακοής. Τα ενδοωτιαία ακουστικά (ΙΤΕ) προσαρμόζονται με ασφάλεια στο εσωτερικό μέρος του αυτιού σας, εξασφαλίζοντας τη μέγιστη δυνατή απόδοση και άνεση. Παρέχουν επαρκή χώρο για πρόσθετες επιλογές, όπως για κατευθυντικά μικρόφωνα για χρήση στο τηλέφωνο. Τα ακουστικά ΙΤΕ είναι κατάλληλα για περιπτώσεις ήπιας έως σοβαρής απώλειας ακοής.

Τα μέρη του ακουστικού Μικρόφωνο (μετατρέπει την ακουστική ενέργεια σε ηλεκτρική ενέργεια Ενισχυτής (αυξάνει την ηλεκτρική ενάργεια) Δέκτης (μετατρέπει την ηλεκτρική ενέργεια σε ακουστική ενέργεια)

Τα οπισθοωτιαία ακουστικά βαρηκοΐας (ΒΤΕ) προσαρμόζονται άνετα πίσω από το αυτί. Οι ήχοι περνούν ενισχυμένοι μέσω από ένα σωληνάκι σε ένα εκμαγείο που προσαρμόζεται ασφαλώς στο εξωτερικό μέρος του αυτιού. Τα ΒΤΕ μπορούν αν προσαρμοστούν πλήρως στις μεταβαλλόμενες ακουστικές ανάγκες. Προσφέρουν μπαταρία μεγαλύτερης διάρκειας ζωής. Τα ακουστικά ΒΤΕ είναι κατάλληλα για περιπτώσεις ήπιας έως πολύ σοβαρής απώλειας ακοής.

Τα οφέλη που προκύπτουν από την χρήση του ακουστικού βαρηκοΐας εξαρτώνται από πολλούς παράγοντες Η έγκαιρη μετά την διάγνωση, εφαρμογή Η σωστή ενημέρωση Η σωστή επιλογή, εφαρμογή και ρύθμιση Η ηλικία του βαρήκοου και τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του Ο τύπος και ο βαθμός της βαρηκοΐας Η μονόπλευρη ή αμφίπλευρη εφαρμογή Η σωστή χρήση και συντήρησή του Η προσαρμοστικότητα του βαρήκοου ιδίως τον πρώτο καιρό (4-6 εβδομάδες) Το συγγενικό και κοινωνικό περιβάλλον

Τι γίνεται όταν τα ακουστικά βαρηκοΐας δεν προσφέρουν τη βοήθεια που απαιτείται Τα ακουστικά βαρηκοΐας αναφέρονται σε απώλειες μέχρι 80 dB Σε περιπτώσεις υπολειμματικής νευροαισθητήριας βαρηκοΐας συστήνεται το κοχλιακό εμφύτευμα Πρώτα πρέπει να δοθεί χρόνος για να σιγουρευτούμε ότι δεν μπορούν να βοηθηθούν από τα ακουστικά βαρηκοΐας Λογοπαθολογική αξιολόγηση, ανατομική αξιολόγηση