ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΚΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑΣ ΜΕ ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ Αντωνοπούλου Δήμητρα Δεληχρήστου Δέσποινα Καντά Χριστίνα – Παρασκευή
ΔΙΑΜΟΡΦΩΣΗ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑΣ ΑΠΟ ΤΗ ΓΝΩΣΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ Βασίζεται στη θεωρία ερεθίσματος- αντίδρασης Ο οδοντίατρος δίνει τα ερεθίσματα και καθοδηγεί τις αντιδράσεις του παιδιού Ταξινόμηση των ερεθισμάτων σε ομάδες για τη συγκρότηση των τεχνικών διαμόρφωσης συμπεριφοράς
ΔΙΑΜΟΡΦΩΣΗ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑΣ ΑΠΟ ΤΗ ΓΝΩΣΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ Χωρίς συμπάθεια και αγάπη οι τεχνικές αποτυγχάνουν Ο σεβασμός των συναισθημάτων του μικρού ασθενή συμβάλλει στη διατήρηση της αυτοκυριαρχίας του
ΑΠΟΔΕΚΤΕΣ ΤΗΣ ΓΝΩΣΤΙΚΗΣ ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΙΚΗΣ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗΣ Εφαρμόζεται σε όλα τα παιδιά Στα παιδιά με φυσιολογικό ψυχοκοινωνικό υπόβαθρο συνεργάσιμη συμπεριφορά σε σύντομο διάστημα Σε ειδικές κατηγορίες παιδιών(παιδιά με ιατρικά, κοινωνικά προβλήματα, έντονες φοβίες) συνεργάσιμη συμπεριφορά με την πάροδο του χρόνου
ΔΙΑΜΟΡΦΩΣΗ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑΣ ΑΠΟ ΤΗ ΓΝΩΣΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ Συνεχής επαγρύπνηση για αποφυγή υποτροπών Οι παιδοδοντίατροι υπεύθυνοι για τη σωστή συναισθηματική ανάπτυξη των παιδιών Η εμπιστοσύνη των παιδιών προς το διαμορφωτή συμπεριφοράς όχι προς άλλους Διαμορφωτής: ο οδοντίατρος
ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗΣ Φράσεις συναισθηματικής προσέγγισης: Σε βλέπω στενοχωρημένο. Δεν φαίνεσαι ότι ήθελες να έρθεις. Εύχομαι να μην χρειαζόταν να είσαι εδώ. Σίγουρα θες να πας σπίτι αμέσως. Μακάρι να μην χρειαζόταν ποτέ να κάνουμε πράγματα που δεν θέλεις. Μερικές φορές και οι μεγάλοι δεν θέλουν να πάνε στον οδοντίατρο. Νομίζεις ότι θα κάνουμε κάτι που θα σε ενοχλήσει; Απλά, θα μετρήσουμε τα δόντια σου, θα τα βγάλουμε φωτογραφίες και μετά θα φύγεις. Καταλαβαίνω ότι σ’ ενοχλεί αυτό το τράνταγμα που νοιώθεις στο δόντι σου και σ’ ευχαριστώ που προσπαθείς να είσαι ακίνητος, ώστε να τελειώσουμε πιο γρήγορα. Σα να καταλαβαίνουν εδώ πόσο χάλια νιώθω. Ίσως δεν είναι κ τόσο παράξενο που νιώθω έτσι. Μμμ.., θα μπορέσω να τα βγάλω πέρα. Δεν θα αργήσω να φύγω. Καλά τα καταφέρνω!
ΑΙΤΙΟΛΟΓΗΣΗ ΑΛΛΑΓΗΣ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑΣ Αν είναι ντροπαλό και αντιδρά, μπορεί να δείξει ενδιαφέρον σ’ αυτό που ακούει Αν κλαίει μπορεί να σταματήσει, δεν είναι πλέον απαραίτητο το κλάμα για να δείξει τα αισθήματά του γιατί βλέπει ότι αυτά γίνονται αντιληπτά και αποδεκτά Ο οδοντίατρος όχι μόνο δείχνει ότι καταλαβαίνει πως αισθάνεται το παιδί, αλλά του περιγράφει τι θ’ ακολουθήσει, ελαττώνοντας έτσι και το φόβο του αγνώστου Η περιγραφή του πως αισθάνεται το παιδί με λόγια, μειώνει την ανησυχία του
ΔΙΑΤΗΡΗΣΗ ΙΣΟΡΡΟΠΙΩΝ ΚΑΙ ΡΟΛΩΝ Σεβαστή η έκφραση συναισθημάτων, θυμού ή επιθυμιών ΟΧΙ: αντιδράσεις γκρίνιας ή κινητικότητας Χρειάζεται ήρεμη αντιμετώπιση Αποτροπή πολυλογίας και αντιστροφής ρόλων ως μέσο αναβολής θεραπείας Προσέγγιση: «Όταν γίνεις οδοντίατρος μπορείς να μου λες τι να χρησιμοποιώ και τι όχι. Τώρα νομίζω αυτό που σε ενδιαφέρει είναι να μη σε πονέσει τίποτε. Γι’ αυτό έχε πάντα το χεράκι έτοιμο, να το σηκώσεις αν σε ενοχλήσει οτιδήποτε.»
ΨΥΧΡΑΙΜΙΑ!!! Σε δύσκολες συνθήκες και υπό πίεση χρόνου να μην εκνευρίζεται ο οδοντίατρος & ξεχνάει ότι απευθύνεται σε παιδί ΟΧΙ: μηνύματα σε β’ πρόσωπο αλλά σε α’ πρόσωπο π.χ. : Αντί να πούμε «Σταμάτα αμέσως να κουνιέσαι» ή «Δεν επιτρέπω κλάματα εδώ» λέμε «Δυστυχώς δεν μπορώ να τελειώσω γρήγορα αν κουνιέσαι ή αν δεν ανοίγεις το στόμα καλά» Αυτά είναι αρνητικά μηνύματα και υπονομεύουν την εμπιστοσύνη του μικρού ασθενή Αποδοκιμάζεται η συμπεριφορά του αγχωμένου παιδιού Παράλογη απαίτηση 1)απώλεια χρόνου 2)αίσθηση αποτυχίας 3)ανυπόμονος κ όχι ευαίσθητος οδοντίατρος
ΤΕΚΜΗΡΙΩΣΗ ΤΗΣ ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΙΚΗΣ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗΣ Αποτελεσματικός τρόπος διαμόρφωσης θετικής συμπεριφοράς το ενδιαφέρον του οδοντιάτρου για τα συναισθήματα του παιδιού Μη αποτελεσματικός τρόπος η άρνηση, η αδιαφορία Μείωση του φόβου άγγιγμα με την παλάμη στον ώμο του παιδιού(αναποτελεσματικό σε παιδιά 3,5,7 ετών)
ΟΙ ΘΕΣΕΙΣ ΤΩΝ ΥΠΕΥΘΥΝΩΝ ΟΡΓΑΝΙΣΜΩΝ Αμερικανική Ακαδημία Παιδοδοντιατρικής Συνεχής αλληλεπίδραση οδοντιάτρου- παιδιού με στόχο: Βραχυπρόθεσμα Απόκτηση επικοινωνίας Απαλλαγή από φόβο και άγχος Έλεγχος κινητικότητας Μακροπρόθεσμα Απόκτηση θετικής άποψης Υιοθέτηση σωστών πρακτικών και αναγνώριση των οφελών της στοματικής υγείας
ΟΙ ΘΕΣΕΙΣ ΤΩΝ ΥΠΕΥΘΥΝΩΝ ΟΡΓΑΝΙΣΜΩΝ Ευρωπαϊκή Ακαδημία Παιδοδοντιατρικής Ακόμα υπό διαμόρφωση Απόκτηση εμπιστοσύνης παιδιού και γονέα Διατήρηση στοματικής και ψυχικής υγείας Συμπαράσταση στην αντιμετώπιση των αναγκών παιδιού και γονέα ικανότητα συγκατάβασης συναισθηματική επικοινωνία συμμαχία συμμετοχική ακρόαση
ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΑ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑΣ Συνεργάσιμα ανταποκρίνονται πλήρως στις μη φαρμακολογικές τεχνικές
ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΑ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑΣ Δυνητικά συνεργάσιμα δεν ανταποκρίνονται αρκετά γρήγορα ή εντελώς στην αποκλειστική χρήση μη φαρμακολογικών τεχνικών Συνεργάσιμα αλλά σφιγμένα Ντροπαλά Φοβισμένα ή φοβικά Δύστροπα ή ατίθασα Συναισθηματικά ανώριμα Με ήπια/νοητική υστέρηση αλλά χωρίς φοβίες Μη ικανά για συνεργασία Πολύ μικρά (<2,5-3 ετών) Με σοβαρές αναπηρίες ή και φοβίες
ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΔΙΑΜΟΡΦΩΣΗΣ ΚΑΙ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑΣ Επικοινωνιακές Βασικές ‘λέω-δείχνω-κάνω’ Μη λεκτική επικοινωνία Παροχή ελέγχου Θετική ενίσχυση
ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΔΙΑΜΟΡΦΩΣΗΣ ΚΑΙ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑΣ Επικοινωνιακές Βασικές Απόσπαση προσοχής Χρήση παιδιού ως πρότυπο Έλεγχος με τον τόνο της φωνής
ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΔΙΑΜΟΡΦΩΣΗΣ ΚΑΙ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑΣ Επικοινωνιακές Συμπληρωματικές Παρουσίαση δομής της συνεδρίας Αξιοποίηση φαντασίας Καθοδηγούμενη αναπνοή Μυϊκή χαλάρωση Ύπνωση, υπνοθεραπεία Ηχοαναλγησία Χρήση απομονωτήρα και συμπληρωματικών εξαρτημάτων
ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΔΙΑΜΟΡΦΩΣΗΣ ΚΑΙ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑΣ Επικοινωνιακές Ειδικές Παλάμη πάνω στο στόμα Προειδοποίηση εξόδου/έξοδος γονέα Περιορισμός κινήσεων-ακινητοποίηση
ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΔΙΑΜΟΡΦΩΣΗΣ ΚΑΙ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑΣ Φαρμακολογικές Ήπια καταστολή με εισπνοή μίγματος NO2/O2 Καταστολή με χρήση φαρμάκων Γενική αναισθησία
ΕΥΧΑΡΙΣΤΟΥΜΕ!!!