Είχαμε πει…. Νοέμβριος 2007 (Πρακτικά ΔΣ ΕΒΕΑ) «Θέλω να προβληματίσω λίγο, να σκεφθούμε μήπως πρέπει να κάνουμε μία συζήτηση για την οικονομία. Το 2007 σας πληροφορώ και μπορείτε να το δείτε, υπάρχουν 2 δισ. έσοδα από αναπροσαρμογές. Τι θα πει έσοδα; Δεν βγαίνει ο προϋπολογισμός του 2007, πόσο μάλλον του 2008, που εκεί το έλλειμμα θα είναι ακόμα χειρότερο. Δεν βγαίνει. Και θα δανειστούμε περισσότερο και περισσότερο και περισσότερο. Η Ελληνική οικονομία δεν μπαίνει σε αναπτυξιακό ρυθμό. Πουλάμε επιχειρήσεις και καλύπτουμε προσωρινά τα ελλείμματα. Δεν θέλω να είμαι καταγγελτικός δυστυχώς, αλλά πρέπει να τα δούμε και πώς μπορούμε να βοηθήσουμε. (…) Και ο Φ.Π.Α. θα αυξηθεί και άλλα χειρότερα πράγματα. Λοιπόν σκεφθείτε και εσείς, μήπως κάνουμε μία συζήτηση για να βοηθήσουμε. Δεν θέλουμε να κατηγορήσουμε, αλλά κάποια πράγματα που τα βλέπουμε, δεν μπορεί να μην τα λέμε».
Είχαμε πει…. Δεκέμβριος 2008 (Πρακτικά ΔΣ ΕΒΕΑ) Ένα χρόνο αργότερα ανέφερε τα εξής: «Η Deutche Bank μας δίνει 5,5% έλλειμμα -όταν πάνω από το 3% μας βάζουν υπό επιτήρηση για το και 6,1% για το Και ίσως το να μπούμε υπό επιτήρηση (…) να είναι η καλύτερη λύση, έτσι όπως έχουμε καταντήσει. Πιστεύω (…) ότι πρέπει να καταγράψουμε όλες αυτές τις δωρεές που έχουν κάνει οι κυβερνήσεις από τη μεταπολίτευση και μετέπειτα, διότι έχουν γίνει σκάνδαλα, διότι έχουν επιβαρύνει τον προϋπολογισμό, με ποσά που πραγματικά καμία κυβέρνηση δεν θα μπορέσει να δώσει λύσεις. Δηλαδή, πρέπει να καταγράψουμε σε μία μαύρη λίστα, όλους αυτούς που έχουν χαρίσει λεφτά του δημοσίου αδικαιολόγητα. Γιατί αυτό άρχισε από το 1974 και συνεχίζεται μέχρι τις μέρες μας».
Είχαμε πει…. Σεπτέμβριος 2009 (Πρακτικά ΔΣ ΕΒΕΑ) Τέλος, το Σεπτέμβριο του 2009, ανέφερε σε συζήτηση στο ΕΒΕΑ, σύμφωνα με τα σχετικά πρακτικά: «τα πράγματα είναι πολύ άσχημα. Όχι άσχημα επειδή θα έρθει ένα άλλο κόμμα (…). Είναι άσχημα διότι δυστυχώς, η δημοσιονομική πρόβλεψη είναι να φτάσουμε σε έλλειμμα 12%. Και καταλαβαίνετε, όταν δεν μπορεί η Κυβέρνηση –η όποια Κυβέρνηση– να κλείσει τον προϋπολογισμό, καταλαβαίνετε τι δεινά μπορούν να προκύψουν από το επείγον του θέματος».
Μέθοδοι αντιμετώπισης της παρούσας κρίσης Από το 2007 είχε προβλεφτεί ότι η κατάσταση της ελληνικής οικονομίας χειροτέρευε σταδιακά (πρακτικά ΕΒΕΑ Νοέμβριος 2007). Η δημοσιονομική εκτροπή της χώρας οδήγησε σε εκτίναξη των spread και μας οδήγησε σε αυστηρή οικονομική εποπτεία. Τα σκληρά, αλλά αναγκαία, μέτρα που υιοθέτησε η κυβέρνηση αντιμετωπίστηκαν θετικά από τις ευρωπαϊκές χώρες. Ωστόσο, στόχος της Ελλάδας δεν είναι μόνο να πείσει τους Ευρωπαίους ότι θα μειώσει το έλλειμμα της. Στόχος είναι μια γενική αναπτυξιακή πολιτική η οποία θα αναδείξει τις δυνατότητες της χώρας και θα αποτρέψει την ύφεση.
Θα χρεοκοπήσει η Ελλάδα; Τα σημερινά επίπεδα χρέους της Ελλάδας είναι κατά πολύ ψηλότερα από αυτά της Αργεντινής και της Ρωσίας όταν είχαν χρεοκοπήσει. Χρέος Ρωσίας € 51 δις. Χρέος Αργεντινής €57 δις. Χρέος Κεντρικής Κυβέρνησης Ελλάδας €300 δις!!! Χρέος Γενικής Κυβέρνησης Ελλάδας €267 δις Συμπέρασμα: Η χρεοκοπία της Ελλάδας είναι αντίθετη προς το συμφέρον των μεγάλων Ευρωπαίων εταίρων και του Ευρωπαϊκού οικονομικού οικοδομήματος γενικότερα.
Δημοσιονομικά Μεγέθη
Συνιστώσες ΑΕΠ • Ιδιωτική Κατανάλωση (C) • Δημόσια Κατανάλωση/Επένδυση (G) • Ιδιωτική Επένδυση (I) • Εξαγωγές (X) • Εισαγωγές (M)
Πρόβλεψη ΑΕΠ • Για να προβλέψουμε τις μελλοντικές κινήσεις του Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος χρειάζεται να ξέρουμε την επίδραση της κάθε μιας από τις παραπάνω μεταβλητές • Την επίδραση αυτή την ονομάζουμε πολλαπλασιαστή ή συντελεστή. • Παράδειγμα: Αν η Ιδιωτική Κατανάλωση μειωθεί κατά 1% πόσο θα μειωθεί το ΑΕΠ; • Η μείωση μπορεί να είναι 1% ή =1% • Η μέτρηση των συντελεστών γίνεται με την χρήση οικονομετρικών μοντέλων και άρα υπόκειται σε κάποιο σφάλμα.
Πρόβλεψη ΑΕΠ • Το δεύτερο βήμα είναι να κάνουμε υποθέσεις για την μελλοντική πορεία των διάφορων παραγόντων • Η Ιδιωτική Κατανάλωση εξαρτάται από την φορολογία • Η Ιδιωτική Επένδυση εξαρτάται από το πραγματικό επιτόκιο • Οι Εισαγωγές και Εξαγωγές εξαρτώνται από τις συναλ/τικές ισοτιμίες και την ανταγωνιστικότητα
Τι περιμένουμε για το ΑΕΠ το • Η αύξηση των φόρων και η περικοπή των δαπανών θα μειώσει το C και το G. • Τα μελλοντικά επιτόκια αναμένεται να αυξηθούν με αποτέλεσμα να μειωθεί η Ιδιωτική Επένδυση λόγω αυξημένου κόστους κεφαλαίου • Λόγω της μειωμένης ανταγωνιστικότητας της ελληνικής οικονομίας αναμένεται το Εμπορικό Ισοζύγιο (X-M) να μειωθεί • Δεδομένου των παραπάνω εξελίξεων αναμένουμε το ΑΕΠ να μειωθεί άλλα το ακριβές πόσο της μείωσης θα πρέπει να μελετηθεί εκτενέστερα με την χρήση πολύπλοκων μοντέλων
Η Πορεία του Χρέους Γενικής Κυβέρνησης σύμφωνα με το Σενάριο του ΠΣΑ
Η Πορεία του Χρέους Γενικής Κυβέρνησης σύμφωνα με το Σενάριο του Deutsche Bank
Πορεία Χρέους Γενικής Κυβέρνησης
Απαιτούμενο Πρωτογενές Ισοζύγιο
Ανανέωση στη Λήξη Κυβερνητικών Ομολόγων
Γιατί δεν θέλουν να χρεοκοπήσουμε; Αν χρεοκοπήσει η Ελλάδα θα προκαλέσει domino effect στον Ευρωπαϊκό Νότο (Ιταλία, Πορτογαλία, Ισπανία). Είναι χαρακτηριστικό ότι η Ιταλία με 5% έλλειμμα εμφανίζει μεγαλύτερο πρόβλημα συγκριτικά με το μέγεθος της. Τουλάχιστον το 80% του χρέους της χώρας είναι δανεισμένο από ξένες επενδυτικές τράπεζες. Η χρεοκοπία της Ελλάδας θα οδηγήσει σε πτώχευση πολλές από αυτές. Ωστόσο οι αγορές μας τιμωρούν αυξάνοντας το κόστος δανεισμού μας και αποφεύγοντας να μας προσφέρουν άμεση και επαρκή (πάνω από τα 25 δις €) οικονομική βοήθεια
Τα σημερινά μέτρα Η κυβέρνηση έχει επικεντρωθεί στην μείωση του ελλείμματος και του κόστους δανεισμού της χώρας (συν μάχη κατά των κερδοσκόπων). Αυτό προσπαθεί να το επιτύχει με μείωση των δημοσίων δαπανών και αύξηση των φορολογικών και μη εσόδων. Ενώ η μείωση των δημοσίων δαπανών είναι απολύτως αναγκαία, τα σκληρά μέτρα στα εισοδήματα των μισθωτών (δημοσίων και μη) και συνταξιούχων σε περίοδο ύφεσης θα δυσκολέψει την κατάσταση. Τα σκληρά μέτρα θα μειώσουν το έλλειμμα της χώρας αλλά ταυτόχρονα θα οδηγήσουν σε συρρίκνωση των εισοδημάτων και μεγαλύτερη ανεργία. Αναπόφευκτα θα οδηγηθούμε σε ύφεση με το ΑΕΠ της χώρας να μειώνεται πολύ περισσότερο από το 0,3% το οποίο προβλέπεται.
Άμεσα Αναπτυξιακά Μέτρα Εάν δεν υπάρξει ένας συνδυασμός μέτρων με τολμηρές διαρθρωτικές αλλαγές που θα στηρίζουν την ανταγωνιστικότητα η κατάσταση στην Ελλάδα θα παραμείνει η ίδια για πολλά χρόνια ακόμα. Ένα σημαντικό μέγεθος το οποίο έχει παραμεληθεί τελείως από την κυβέρνηση είναι το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών. Βελτιώνοντας το εμπορικό ισοζύγιο η χώρα θα μπορέσει να εξασφαλίσει έσοδα ώστε να καλύψει το έλλειμμα της χωρίς να επιβαρύνει τους πολίτες με σκληρά φορολογικά μέτρα. Ωστόσο λόγω της μακροχρόνιας επίδρασης αυτών των μέτρων θα πρέπει να ληφθούν άμεσα και χωρίς καθυστερήσεις. Ο χρόνος δεν είναι με το μέρος μας, είτε θα δράσουμε γρήγορα είτε θα συνεχίσουμε να βουλιάζουμε.
Υποχρεώσεις Μελών της ΟΝΕ Στέρηση της νομισματικής και συναλλαγματικής πολιτικής η οποία πλέον αποφασίζεται από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα Αυστηροί κανόνες στην δημοσιονομική πολιτική μέσω της συνθήκης του Μάαστριχ (Έλλειμμα < 3%, Χρέος<60%). Ανάπτυξη μόνο μέσω διαρθρωτικών αλλαγών για την βελτίωση της παραγωγικότητας και ανταγωνιστικότητας της οικονομίας. Η πολιτική στήριξη κυρίως σε θέματα εξωτερικής πολιτικής είναι ανύπαρκτη καθώς δεν καθορίζεται μέσα στα πλαίσια μιας οικονομικής ενοποίησης.
Πρέπει να βγούμε από την Ευρωζώνη; Είναι γεγονός ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει δεχτεί μεγάλο πλήγμα με συνέπειες στο Euro. Ωστόσο, η λύση δεν είναι η απομόνωση της Ελλάδος διότι αυτό οδηγεί σε παρόμοιες καταστάσεις τις χώρες της ΟΝΕ. Μια έξοδος από το Ευρώ (για πάντα ή για κάποια χρόνια) θα οδηγούσε σε υποτίμηση της δραχμής με αποτέλεσμα να εκτιναχτούν οι τιμές και να υπάρξουν ανεξέλεγκτες συνέπειες. Η αγοραστική δύναμη των καταναλωτών θα μειωθεί αρκετά επιδεινώνοντας περαιτέρω την ύφεση. Όλα θα εξαρτηθούν από την επιτυχία των πολιτικών ανάπτυξης και αναδιάρθρωσης που θα ακολουθήσουμε.
Η Ελληνική Οικονομία και οι προοπτικές του ΧΑ για το 2010 Η ελληνική οικονομία έδειξε σημαντική υστέρηση από τις διεθνείς αγορές λόγω των δημοσιονομικών προβλημάτων της. Παρά την σημαντική ανάκαμψη του FTSE20 και του Γενικού Δείκτη τον Μάρτιο του 2009, η αύξηση του spread μετά τις εκλογές του 2009 οδήγησε σε νέα σημαντική πτώση. Το διάστημα από σήμερα μέχρι το Μάιο 2009 αναμένεται το πιο κρίσιμο για την πορεία των δεικτών. Σε περίπτωση επίτευξης των στόχων και υπό την προϋπόθεση ομαλοποίησης των spread εκτιμούμε ότι ο Γενικός Δείκτης και FTSE 20 θα σημειώσουν εντυπωσιακή άνοδο μέσα στο 2010.
Πορεία Γενικού Δείκτη από το 2005
Πορεία FTSE20 από το 2005
5ετες Ημερήσιο Γράφημα Εθνικής Τράπεζας
Αποποίηση Ευθύνης Οι πληροφορίες που παρέχονται στην παρούσα παρουσίαση σε καμία περίπτωση δεν συνιστούν ή μπορεί να εκληφθούν, ευθέως ή εμμέσως, ως παρότρυνση, προτροπή ή προσφορά για τη διενέργεια οποιασδήποτε πράξεως ή σύναψης σύμβασης ή ως επενδυτική συμβουλή, ούτε συνιστούν έλεγχο καταλληλότητας από την πλευρά της Nuntius Χρηματιστηριακή Α.Ε.Π.Ε.Υ αναφορικά με τις παρεχόμενες επενδυτικές υπηρεσίες. Αποτελούν απλά ένα είδος συνοπτικής παρουσίασης των χαρακτηριστικών διαφόρων χρηματοπιστωτικών μέσων και της λειτουργίας της Κεφαλαιαγοράς καθώς και για τις ενδιαφέρουσες εξελίξεις στη Χρηματιστηριακή πραγματικότητα και την αντίληψη της Nuntius Χρηματιστηριακή Α.Ε.Π.Ε.Υ για αυτές, οι οποίες αφορούν πάντα τη δεδομένη χρονική στιγμή δημοσίευσης των εκάστοτε πληροφοριών και έχουν ως γνώμονα την απλή ενημέρωση των επενδυτών προς συζήτηση και ανταλλαγή απόψεων και τίποτα περαιτέρω. H Nuntius Χρηματιστηριακή Α.Ε.Π.Ε.Υ δεν φέρει καμία απολύτως ευθύνη για οποιαδήποτε πράξη, συναλλαγή ή σύναψη σύμβασης διενεργηθεί με αφορμή ή αιτία τις πληροφορίες που παρέχονται στην παρούσα παρουσίαση, ούτε αναλαμβάνει οποιαδήποτε ευθύνη για την ακρίβεια, αρτιότητα και ορθότητα των εν λόγω πληροφοριών. Επίσης,οι πληροφορίες τρίτων, επί των οποίων βασίστηκαν οι αναλύσεις, εκλήφθησαν ως αξιόπιστες και ακριβείς χωρίς όμως η Nuntius Χρηματιστηριακή Α.Ε.Π.Ε.Υ να εγγυάται για τα παραπάνω χαρακτηριστικά τους.
Στοιχεία Επικοινωνίας Τηλέφωνα επικοινωνίας (Τηλεφωνικό Κέντρο) (Ελένη Γρηγοριάδου) (Ιωάννα Καψιμάλη) (Αλέξανδρος Μωραϊτάκης) Fax: Website: Blog: alexandrosmoraitakis.blogspot.com 1) 2)