Εργονομικοί Παράγοντες Δρ Παναγιώτης Β. Τσακλής Αναπληρωτής Καθηγητής Εμβιομηχανικής ₧

WOJEICH JASTRZEBOWSKI ΕΡΓΟΝΟΜΙΑ WOJEICH JASTRZEBOWSKI Η επιστήμη του Εργου Η γνώση των ανθρώπινων ικανοτήτων, των ανθρώπινων ορίων και άλλων χαρακτηριστικών τα οποία μπορούν να σχεδιαστούν

ΕΡΓΟΝΟΜΙΚΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ Η εφαρμογή της γνώσης της Εργονομίας στο σχεδιασμό εργαλείων, μηχανών, συστημάτων, σκοπών, εργασιών, και περιβάλλοντος, για ασφαλή, άνετη και αποτελεσματική χρήση

ΕΡΓΟ & ΝΟΜΟΣ ΔΥΟ ΚΥΡΙΟΙ ΚΛΑΔΟΙ Ανθρώπινοι παράγοντες : Ψυχολογικές απαιτήσεις Λήψη αποφάσεων Βιομηχανική Εργονομία ή Επαγγελματική Εμβιομηχανική

ΒΑΣΙΚΟΣ ΠΥΡΗΝΑΣ ΓΝΩΣΗΣ ΠΟΛΛΩΝ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΩΝ ΥΓΕΙΑΣ & ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ Σχεδιαστές χώρων εργασίας Φυσικοθεραπευτές Βιομηχανικοί Υγιεινολόγοι Εργοθεραπευτές Νοσηλευτές Χειροπράκτορες Ιατροί εργασίας

ΣΚΟΠΟΙ & ΣΤΟΧΟΙ ΤΗΣ ΕΡΓΟΝΟΜΙΑΣ Μείωση των επαγγελματικών κακώσεων και παθήσεων Βελτίωση της παραγωγικότητας Βελτίωση των συνθηκών εργασίας Μείωση απουσιών του εργαζόμενου Κυβερνητικές ρυθμίσεις στον τομέα εργασίας

ΜΕΘΟΔΟΙ ΕΠΙΤΥΧΙΑΣ ΤΩΝ ΣΤΟΧΩΝ Εκτίμηση των παραγόντων κινδύνου της κάθε εργασίας Αναγνώριση και αξιολόγηση κινδύνων/συνθηκών Προτάσεις και σχεδιασμός για τη μείωση των εντοπισμένων κινδύνων/συνθηκών Εκπαίδευση του διευθυντικού και εργατικού δυναμικού

ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΧΩΡΟΥ ΕΡΓΑΣΙΑΣ εργάτης Φυσικές & διανοητικές ικανότητες <εργαλεία> εξοπλισμός περιβάλλον εργασίας δονήσεις Θόρυβος εργαλεία αντικείμενα κλίμα φως έπιπλα ατμόσφαιρα

ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΚΙΝΔΥΝΟΥ Στάση του σώματος Δυνάμεις Ταχύτητα/επιτάχυνση Φυσικά χαρακτηριστικά – άμεση αλληλεπίδραση εργαζόμενου και χώρου εργασίας Στάση του σώματος Δυνάμεις Ταχύτητα/επιτάχυνση Επανάληψη Χρόνος ανάνηψης Βαριά δυναμική προσπάθεια Απότομες ή επαναλαμβανόμενες δονήσεις

Χαρακτηριστικά περιβάλλοντος ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΚΙΝΔΥΝΟΥ Χαρακτηριστικά περιβάλλοντος Πίεση προερχόμενη από τη ζέστη Πίεση προερχόμενη από το κρύο Ολοκληρωτική δόνηση του σώματος Υπερβολικός/λιγοστός φωτισμός

Η ΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΣΩΜΑΤΟΣ Η θέση του σώματος και των τμημάτων του στο χώρο καθώς εκτελεί την εργασία ΚΑΡΠΟΣ : Η υπερβολική κάμψη/έκταση ενοχοποιούνται για το καρπιαίο σύνδρομο, η υπερβολική ωλένια απόκλιση για επώδυνη παθολογία ΩΜΟΣ : Απαγωγή και κάμψη >60º που πραγματοποιούνται πάνω από 1 ώρα την ημέρα συσχετίζονται με σύνδρομα ώμου/αυχένα, χέρια ψηλότερα από το επίπεδο των ώμων ενοχοποιούνται για τενοντίτιδες και ωμοβραχιόνια σύνδρομα ΑΜΣΣ : 30º κάμψη χρειάζεται 300 λεπτά έως να παρουσιάσουν συμπτώματα πόνου ενώ 60 º μόλις 120 λεπτά, έκταση με ταυτόχρονη άρση του χεριού συσχετίζεται με αυχενο/ωμική δυσκαμψία & πόνο ΟΜΣΣ : Eντονη επίκυψη συσχετίζεται με παθολογία της περιοχής λόγω λανθασμένου επαγγελματικού πρότυπου κίνησης

ΑΝΑΛΥΣΗ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ

ΑΝΑΛΥΣΗ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ Η ανάλυση της ασφάλειας μίας εργασίας μπορεί να αποτελέσει ικανή τεχνική αναγνώρισης των επικίνδυνων καταστάσεων και πράξεων

ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ ΤΗΣ ΑΝΑΛΥΣΗΣ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ ΤΗΣ ΑΝΑΛΥΣΗΣ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ Αναγνωρίζει τους φυσικούς κινδύνους στο περιβάλλον εργασίας και καθορίζει τον τρόπο αντιμετώπισής τους Αποκαλύπτει τις επικίνδυνες κινήσεις, στάσεις, δραστηριότητες ή πρακτικές του τρόπου εργασίας Διδάσκει τους προιστάμενους και τους εργαζόμενους πώς να παράγουν με ασφάλεια Καθορίζει το αίτιο ενός ατυχήματος μετά την εμφάνισή του Βελτιώνει την αποτελεσματικότητα αναγνωρίζοντας τις λάθος διαδικασίες Αυξάνει την συμμετοχή του εργαζόμενου στη διαδικασία ασφάλειας Ενθαρρύνει την επικοινωνία μεταξύ της εργοδοσίας και των εργαζόμενων Συνεισφέρει στην παραγωγικότητα μειώνοντας τις αρνητικές παραμέτρους

Εργονομικοί τραυματισμοί… Δύο κατηγορίες εργονομικών τραυμάτων.. Συσσωρευτικά τραυματικά σύνδρομα (Cumulative Trauma Disorders (CTD’s) – από συνεχή έκθεση σε καταπόνηση… τραβήγματα/ρήξεις – στιγμιαία (από κάποιο βίαιο γεγονός) CTD’s are also referred to repetitive strain injuries CTD’s develop over a long period of exposure to (typically) multiple ergonomic risk factors Sprain/strain injuries occur instantly, and can be traced back to a single event

Εργονομικοί τραυματισμοί… Συσσωρευτικά τραυματικά σύνδρομα Κακώσεις μαλακών ιστών οφειλόμενες σε παρατεταμένη έκθεση σε πολλαπλούς εργονομικούς παράγοντες κινδύνου Τυπικά αναπτύσσονται σε μικρές περιοχές του σώματος (π.χ. δάκτυλα, καρπό, αγκώνα, αυχένα) Παραδείγματα: Τενοντοπάθειες: Φλεγμονή του τένοντα ή του ελύτρου του, οφειλόμενη στην επαναλαμβανόμενη τριβή πάνω στους συνδέσμους, τα οστά κ.α. Έξω επικονδυλίτιδα του αγκώνα (tennis elbow) Παθήσεις νεύρων: Συμπίεση νεύρων από επαναλαμβανόμενη ή στατική επίμονη έκθεσή τους σε κοφτερές επιφάνειες, οστά, συνδέσμους και/ή τένοντες.. (Carpal tunnel syndrome) Νευροαγγειακές παθήσεις: Συμπίεση αιμοφόρων αγγείων και/ή νεύρων, από επαναλαμβανόμενη έκθεση σε δόνηση ή ψυχρές θερμοκρασίες Raynaud’s phenomenon (white finger syndrome)

Εργονομικοί τραυματισμοί… Τραβήγματα & ρήξεις Τραύμα στο συνδετικό ιστό οφειλόμενο σε ένα μοναδικό έντονο γεγονός : ανύψωση βαρέως αντικειμένου με λάθος στάση… Συνήθως σε μεγάλα τμήματα του σώματος (π.χ. μέση, πόδια, ώμοι κ.α.) Ο κίνδυνος τραυματισμού αυξάνεται με την παρουσία πολλαπλών επικίνδυνων παραγόντων

Πρόωρη αναφορά των εργονομικών προβλημάτων.. Προληπτική αναφορά: Αναφέρετε τους ύποπτους εργονομικούς παράγοντες κινδύνου, στον προϊστάμενό σας και στην επιτροπή ασφαλείας.. Έγκαιρη διαδικασία αναφοράς : Αναφέρετε πόνο ή τυχόν δυσανεξεία σχετιζόμενη με την εργασία σας στον προϊστάμενο και στις υπηρεσίες επαγγελματικής υγιεινής Πλεονεκτήματα της έγκαιρης αναφοράς : Οδηγεί στην πρώϊμη φροντίδα και γρηγορότερη ίαση, αποτρέποντας τα χρόνια προβλήματα Οδηγεί σε γρηγορότερη αναγνώριση της αιτίας του κακού της κάκωσης Θα δρομολογήσει μία εργονομική αξιολόγηση από το εκπαιδευμένο προσωπικό

ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΟ ΔΕΙΓΜΑ ΕΡΕΥΝΑΣ ΑΝΑΛΥΣΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΟ ΔΕΙΓΜΑ ΕΡΕΥΝΑΣ ΑΝΑΛΥΣΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΚΟΜΩΤΗΡΙΑ ΟΔΗΓΟΙ ΤΑΧΙ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΑ ΣΥΝΕΡΓΙA ΑΥΤΟΚΙΝΗΤΩΝ SUPER MARKET ΒΙΟΤΕΧΝΙΕΣ ΦΑΣΟΝ ΕΡΓΟΣΤΑΣΙΑ ΚΕΡΑΜΙΚΩΝ ΕΡΓΟΣΤΑΣΙΑ ΜΕ ΤΑΠΕΤΣΑΡΙΕΣ ΕΡΓΟΣΤΑΣΙΑ ΠΛΑΣΤΙΚΟΠΟΙΗΣΗΣ ΕΡΓΟΣΤΑΣΙΑ ΚΟΥΦΩΜΑΤΩΝ ΕΡΓΟΣΤΑΣΙΑ ΥΠΟΔΗΜΑΤΩΝ ΕΡΓΟΣΤΑΣΙΑ ΒΑΦΗΣ ΥΦΑΣΜΑΤΩΝ ΕΡΓΟΣΤΑΣΙΑ ΕΠΙΠΛΩΝ ΕΡΓΟΣΤΑΣΙΑ ΜΕΤΑΛΟΥ ΜΗΧΑΝΟΥΡΓΕΙΑ κ.α…. Εκπαιδευτική Περίοδος 2001-2005

ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΤΗΣ ΑΝΑΛΥΣΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ Ανάλυση προτύπων κίνησης κατά την εργασία ανά άτομο και δραστηριότητα (βιντεοσκόπηση, φωτογράφηση) Συνέντευξη με εργαζόμενους και εργοδοσία Συμπλήρωση ερωτηματολόγιων και αναφορά παθολογικών και εργασιακών προβλημάτων (OSHA form) Αναφορά των αποτελεσμάτων και προτάσεις για αυτοβελτίωση – άσκηση και διαρρύθμιση του χώρου εργασίας

ΑΤΟΜΙΚΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ Σύνδρομο αυχένα- ώμου Δισκοπάθεια, οσφυαλγία και ισχιαλγία Σύνδρομο καρπιαίου σωλήνα Τενοντίτιδα σε συγκεκριμένες περιοχές ( π.χ. ώμος, αχίλλειος τένοντας, γόνατο κλπ) Κεφαλαλγίες Τραυματισμοί μαλακών μορίων, οστών Προβλήματα όρασης, τα οποία επίσης μπορούν να προκαλέσουν κεφαλαλγία Αναπνευστικά προβλήματα, σε συνδυασμό με ορισμένα είδη αλλεργίας Κυκλοφορικά προβλήματα, κυρίως λόγω της ορθοστασίας Προβλήματα ΣΣ, Κύφωση, σκολίωση

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΣΤΟΥΣ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΟΥΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΩΡΑ ΤΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΣΤΟΥΣ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΟΥΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΩΡΑ ΤΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΔΙΑΤΗΡΗΣΗ ΣΩΣΤΗΣ ΣΤΑΣΗΣ ΤΟΥ ΣΩΜΑΤΟΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΣΩΣΤΗΣ ΚΑΘΙΣΤΗΣ ΘΕΣΗΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΣΩΣΤΗΣ ΟΡΘΙΑΣ ΘΕΣΗΣ ΕΥΘΕΙΑΣΜΟΣ ΤΗΣ ΣΣ ΜΙΚΡΗ ΑΠΑΓΩΓΗ ΤΩΝ ΚΑΤΩ ΑΚΡΩΝ ΟΜΟΙΟΜΟΡΦΗ ΚΑΤΑΝΟΜΗ ΤΟΥ ΒΑΡΟΥΣ ΚΑΙ ΣΤΑ ΔΥΟ ΠΟΔΙΑ ΑΠΟΦΥΓΗ ΣΤΡΟΦΙΚΩΝ ΚΙΝΗΣΕΩΝ ΑΥΤΟΔΙΑΤΑΣΕΙΣ ΤΑΚΤIKA ΔΙΑΛΛΕΙΜΜΑΤΑ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΣΩΣΤΟΥ ΤΡΟΠΟΥ ΑΝΥΨΩΣΗΣ Ο ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΟΣ ΘΑ ΠΡΕΠΕΙ, ΟΣΟ ΕΙΝΑΙ ΔΥΝΑΤΟ ΝΑ ΕΡΓΑΖΕΤΑΙ ΕΝΑΛΛΑΞ ΣΕ ΚΑΘΙΣΤΗ ΚΑΙ ΟΡΘΙΑ ΘΕΣΗ

ΠΡΟΛΗΨΗ Η ΚΑΛΥΤΕΡΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ