Η ΖΩΦΟΡΟΣ ΤΟΥ ΠΑΡΘΕΝΩΝΑ Μαρία Αμπατζή 1ο Πειραματικό Δημοτικό Σχολείο Δ2 2013-2014

ΠΟΥ, ΠΩΣ, ΠΟΤΕ, ΓΙΑΤΙ Μετά τις μάχες με τους Πέρσες, οι Αθηναίοι επιδιόρθωσαν πρόχειρα τον κατεστραμμένο ναό της Αθηνάς Πολιάδος και συνέχισαν εκεί τη λατρεία, έως τα μέσα του 5ου αι. π.Χ., όταν ξεκίνησε ένα οικοδομικό πρόγραμμα που συνδέεται με τον Περικλή. Το πρόγραμμα ξεκίνησε το έτος 447 π.Χ. και μέσα σε 15 χρόνια κατασκευάστηκε το πρώτο οικοδόμημα, ο Παρθενώνας, ο ναός της Παρθένου Αθηνάς. Τα σχέδια του ναού εκπόνησαν οι αρχιτέκτονες Ικτίνος και Καλλικράτης, ενώ για τον γλυπτό διάκοσμο εργάστηκε ο γλύπτης Φειδίας, ο οποίος φιλοτέχνησε προσωπικά το χρυσελεφάντινο άγαλμα της θεάς που τοποθετήθηκε στο εσωτερικό του Ναού.

ΓΕΝΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ Ζωφόρο έλεγαν οι αρχαίοι την συνεχή οριζόντια ζώνη με παραστάσεις ανθρώπων και ζώων σε κίνηση. Η ζωφόρος του Παρθενώνα περιβάλλει το επάνω μέρος των τοίχων του ναού, πίσω από τους εξωτερικούς κίονες. Έχει 1μ. ύψος και συνολικό μήκος 160μ. Θέμα της ανάγλυφης παράστασης είναι η πομπή των Παναθηναίων. 

ΔΥΤΙΚΗ ΠΛΕΥΡΑ Εδώ απεικονίζονται νεαροί άνδρες με τα άλογα τους, που προετοιμάζονται για την πομπή και τους αθλητικούς αγώνες. Απεικονίζονται με διάφορους τρόπους:

1. Φορώντας τις πανοπλίες και τις περικεφαλαίες. 2. Με τους μανδύες και τα καπέλα, που φορούν οι ταξιδιώτες. 3. Προσπαθώντας να τιθασεύσουν τα άλογα τους.

ΝΟΤΙΑ ΠΛΕΥΡΑ Παρατηρώντας τα γλυπτά της ζωφόρου, το μυαλό των αρχαίων Ελλήνων ταξίδευε στους πρόσφατους πολέμους. Οι παραστάσεις αυτές δείχνουν πώς οι πολεμικές δραστηριότητες ενσωματώνονταν στην πομπή των Μεγάλων Παναθηναίων. Έτσι, παρατηρούμε:

1 – 2. Τη μεγάλη πορεία με τους ιππείς . 3. Τους αποβάτες με τα άρματα τους. Οι αποβάτες ήταν μια ειδική κατηγορία στρατιωτών, οι οποίοι είχαν εκπαιδευτεί να ανεβαίνουν και να κατεβαίνουν από τα άρματα, ενώ αυτά κινούνταν, χωρίς να τραυματίζονται.

4. Μετά τα άρματα, ακολουθεί μια ομάδα ηλικιωμένων ανδρών που συζητούν. 5. Ακολουθούν νέοι και νέες που κρατούν διάφορα αντικείμενα. 6. Τέλος, παρατηρούμε Αθηναίους πολίτες, που οδηγούν τα βόδια και τα πρόβατα για θυσία, προσφορά στη θεά Αθηνά.

1. Αθηναίοι πολίτες με βόδια και πρόβατα, έτοιμα για τη θυσία. ΒΟΡΕΙΑ ΠΛΕΥΡΑ 1. Αθηναίοι πολίτες με βόδια και πρόβατα, έτοιμα για τη θυσία. 2.  Μουσικοί που παίζουν διπλό αυλό και κιθάρα, με μια ομάδα από γεροντότερους άνδρες που συνομιλούν.

3. Αμέσως μετά, ακολουθεί η αναπαράσταση των επικίνδυνων αρματοδρομιών που γίνονταν στον ιππόδρομο, έξω από τα τείχη της πόλης. 4. Ακολουθεί η μεγάλη πομπή των έφιππων οπλιτών.

ΑΝΑΤΟΛΙΚΗ ΠΛΕΥΡΑ Τα δύο ρεύματα της πομπής συναντιούνται στην ανατολική πλευρά. Έτσι, από τις δύο άκρες της ανατολικής ζωφόρου έρχονται προς το κέντρο δύο ομάδες κοριτσιών, που μεταφέρουν διάφορα είδη που θα χρησιμοποιηθούν στις θυσίες.

Οι 12 θεοί και θεές είναι χωρισμένοι σε δύο ομάδες και καθισμένοι άνετα σε καθίσματα. Στην αριστερή ομάδα έχουμε: τον Ερμή, τον Διόνυσο, την Δήμητρα, τον Άρη, την Ίριδα, την Ήρα και τον Δία. Στη δεξιά ομάδα βλέπουμε την Αθηνά, τον Ήφαιστο, τον Ποσειδώνα, τον Απόλλωνα, την Άρτεμη και την Αφροδίτη με το νεαρό γιο της, τον Έρωτα. Τέλος, στο κέντρο της παράστασης, βλέπουμε την κορύφωση της πομπής, με την παράδοση του ιερού πέπλου από ένα παιδί σε έναν άνδρα, μάλλον ιερέα. Το πέπλο αυτό ήταν μεγάλο όσο ένα πανί πλοίου!

ΣΗΜΕΡΑ Πολλά κομμάτια της ζωφόρου καταστράφηκαν από την έκρηξη του Βενετού Μοροζίνι το 1687. Αρχικά υπήρχαν 115 πλάκες. Απ' αυτές, 94 σώζονται ακόμη, είτε ολόκληρες, είτε σε κομμάτια. 36 βρίσκονται στην Αθήνα, 56 στο Βρετανικό Μουσείο (Λονδίνο) αρπαγμένες από τον Έλγιν, μία πλάκα από την ανατολική πλευρά στο Λούβρο (Παρίσι) και ένα μέρος από μια άλλη πλάκα στη Βιέννη.

ΠΗΓΕΣ dim-galat.pel.sch.gr/projects/akropolis/akr_06zoforos.htm‎ www.gargalianoi.com/2013/02/02/η-περίφημη-ζωφόρος-του-παρθενώνα/‎ www.ysma.gr/static/files/28H_EKATOMBAIWNOS.pdf‎

Η ΖΩΦΟΡΟΣ ΤΟΥ ΠΑΡΘΕΝΩΝΑ Μαρία Αμπατζή 1ο Πειραματικό Δημοτικό Σχολείο Δ2 2013-2014