ΙΟΓΕΝΕΙΣ ΗΠΑΤΙΤΙΔΕΣ B & C ΣΤΟΝ ΕΛΛΑΔΙΚΟ ΧΩΡΟ Κέντρο Αποκατάστασης Αρωγή Λάρισα, 19-12-2013 Καθηγητής Γεώργιος Ν. Νταλέκος Δ/ντής Παθολογικής Κλινικής & Ομώνυμου Ερευνητικού Εργαστηρίου Ιατρικής Σχολής ΠΘ Πρόεδρος Ινστιτούτου Εσωτερικής Παθολογίας & Ηπατολογίας www.med.uth.gr/internalmedicine/

ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΗΠΑΡ (Συκώτι); ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΗΠΑΡ (Συκώτι); Ένα από τα σπουδαιότερα όργανα του ανθρώπου - προστατεύει από τοξικές ουσίες (εξουδετέρωση) - παράγει απαραίτητα συστατικά για τη ζωή (πρω- τεΐνες, παράγοντες πήξης του αίματος, κλπ) - παράγει τη χολή (βοήθεια πέψης των τροφών) - αποθηκεύει ενέργεια Είναι φανερό λοιπόν ότι πρέπει να προ-στατεύσουμε αυτό το πολύτιμο όργανο

ΤΙ ΕΙΝΑΙ Η ΗΠΑΤΙΤΙΔΑ; Φλεγμονή του ήπατος που προκαλείται συνήθως από ιούς (ιογενής ηπατίτιδα) Άλλα αίτια: συχνή κατανάλωση οινοπνεύματος (αλκοολική ηπατίτιδα), φάρμακα-τοξίνες (φαρμακευτική ηπατίτιδα), κ.α Η ιογενής ηπατίτιδα μπορεί να είναι οξεία, να εμφανιστεί δηλαδή ξαφνικά σε λίγες εβδομάδες μετά τη μετάδοση του ιού ή χρόνια (μόνιμη παραμονή του ιού στον ανθρώπινο οργανισμό) Οι ιοί της ηπατίτιδας είναι: - A & E: δεν οδηγούν ποτέ σε χρόνια ηπατίτιδα - B, C & D: μπορεί να οδηγήσουν σε χρόνια νόσο

Ορισμός – Εξέλιξη Οξείας Ιογενούς Ηπατίτιδας ΟΞΕΙΑ αυτοπεριοριζόμενη ΗΠΑΤΙΤΙΔΑ φλεγμονή του ηπατικού παρεγχύματος >6 μήνες ΧΡΟΝΙΑ ίνωση κίρρωση HΚΚ

Εξέλιξη της ηπατικής φλεγμονής Χρόνια Ηπατίτιδα → Κίρρωση/ΗΚΚ διήθηση των πυλαίων διαστημάτων από φλεγμονώδη κύτταρα (λεμφοκύτταρα, πλασματοκύτταρα) συρρέουσα νέκρωση, γεφυροποιός νέκρωση Π-Π ή Π-Φ συνδέσεις επέκταση της φλεγμονής εντός του ηπατικού λοβίου (interface hepatitis) αναγεννητικοί όζοι ΚΙΡΡΩΣΗ/ΗΚΚ 30 - 50 χρόνια

ΕΡΩΤΗΜΑΤΑ - ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ Γιατί συνέβη; Επιδημιολογία - Τρόποι μετάδοσης – Πρόληψη Τι θα συμβεί; Κλινική Εικόνα - Πορεία Πρόγνωση Τι συμβαίνει; Διάγνωση Τι μπορεί να γίνει; Έλεγχος - Θεραπεία Θα πετύχει η Ασφάλεια - Οφέλη θεραπεία; Αποτελεσματικότητα

Ιός της ηπατίτιδας Β (HBV) Ανακάλυψη 1965 (Blumberg et al) Hepadnavirus (DNA) 9

Παγκόσμιος χάρτης Χρόνιας Ηπατίτιδας Β Παγκόσμιος χάρτης Χρόνιας Ηπατίτιδας Β 350 εκατομμύρια ασθενείς με ΧΗΒ 75% είναι ασιάτες 25-40% θάνατος: κίρρωση, ΗΚΚ ~~ 1 εκατ. θάνατοι/έτος Συχνότητα HBsAg (%)  8: υψηλός 2-7: ενδιάμεσος <2: χαμηλός

Συχνότητα (%) HBsAg: Ευρώπη £ 0.2% Πολύ χαμηλή 0.3-1.0% Χαμηλή 1.1 - 5.0% Ενδιάμεση >5.0% Υψηλή No data Key messages In Europe approximately 900,000 to 1 million people become infected with hepatitis B each year. From these new infectious about 90,000 chronic HBV carriers will develop in Europe. Northern Europe is generally an area of low prevalence. The countries around the Mediterranean are areas of intermediate prevalence. Points of explanation Most initial infections resolve spontaneously without causing chronic infection References Alter M. Epidemiology and the disease burden of hepatitis B and C. Antiviral Ther.1996;1(supp3): 18-20 Margolis HS, Alter JH, Hadler SC. Hepatitis B: evolving epidemiology and implications for control. Sem Liver Dis 1991;11: 84-92

Συχνότητα (%) HBsAg Αιμοδοτικός πληθυσμός

HBsAg (%) σε νεοσύλλεκτους στρατιώτες

Αλλά…

Κοινωνικό - Οικονομικό Κόστος Οξεία Ηπατίτιδα Β: παρακολούθηση ή/και νοσηλεία, έως και μεταμόσχευση σε περιπτώσεις κεραυνοβόλου ηπατίτιδας Χρόνια ηπατίτιδα Β ± αντιρροπούμενη κίρρωση: παρακολούθηση, θεραπεία, έλεγχος για ΗΚΚ Μη-αντιρροπούμενη κίρρωση: συχνές νοσηλείες ΗΚΚ: θεραπευτικά και υποστηρικτικά μέσα The increase may be due to the delay of implementation of universal vaccination, the influx of immigrants from endemic areas, improved diagnosis, and better documentation of infection. Agency for Healthcare Research and Quality, USA Kim Hepatology 2009

Συχνότητα (%) HBsAg σε νεοσύλλεκτους στρατιώτες

Φυσική Ιστορία χρόνιας HBV λοίμωξης Αντιρροπούμενη κίρρωση Κάθαρση ιού Σταθεροποίηση Οξεία λοίμωξη Χρόνια ηπατίτιδα Ηπατοκ καρκίνος Κίρρωση Θάνατος Key message Progression of hepatitis B is variable. Acute hepatitis B is usually self limiting and benign, but may progress to chronic hepatitis B in a proportion of patients. Chronic hepatitis B may lead to more serious conditions including cirrhosis, liver failure and hepatocellular carcinoma. Points of explanation In the liver, acute infection (short term infection) with hepatitis B causes the body to mount an immune response to eliminate the virus. The immune system attempts to eradicate the virus by destroying HBV infected liver cells. In some patients the immune response succeeds and the patient makes a complete recovery (resolution). However in other HBV-infected people, the immune response to the infection is insufficient to eliminate the virus for many months / years or not at all; slowly destroying more and more infected liver cells as the virus spreads (long-term infection). This slow persistent destruction of liver cells by the immune system can lead to fibrosis, cirrhosis and even hepatocellular carcinoma. Patients infected with HBV whose immune systems cannot eliminate the virus are referred to as chronic HBV carriers. Chronic HBV carriers can pass the virus to others. Hepatitis B surface antigen (HBsAg) is the first serological marker to appear in the serum and is present in high levels during acute and chronic infection. Persistence of HBsAg for more than 6 months defines a chronic infection. References Feitelson MA. Biology of disease: biology of hepatitis B virus mutants. Lab Invest 1994; 71: 324-349. Χρόνιος φορέας Πρόοδος νόσου Μη αντιρροπούμενη κίρρωση (Θάνατος) 30 - 50 Ετη Adapted from Feitelson. Lab Invest. 1994.

HBV (%) στη Θεσσαλία (γενικός πληθυσμός, ηλικία: 18-80 έτη) Stefos et al Eur J Intern Med 2009

The major spread of HBV infection in Thessaly occurred during childhood either perinatally or via familial contact. Of note, patients with perinatally acquired infection had remained undiagnosed for about 38 years, representing a “silent reservoir” of the infection that may further maintain and spread the problem in susceptible individuals. στους θυλάκους βρέθηκε ότι ο τρόπος μετάδοσης είναι η κάθετη μετάδοση, η σεξουαλική επαφή ή η χρήση λαϊκών πρακτικών (folk remedies)

ΕΛΛΑΔΑ ΚΑΙ ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΥΣΗ

ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΥΣΗ & ΕΛΛΑΔΑ ΜΕΤΑ 1990 ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΥΣΗ & ΕΛΛΑΔΑ ΜΕΤΑ 1990 Είσοδος από βορρά αλλά τα τελευταία χρό- νια και από ανατολάς 10% πληθυσμού Πιστοποιητικό υγείας? α/α θώρακος/ mantoux Ποιός το χορηγεί ???? Έως πρόσφατα ΟΧΙ έλεγχος HBV, HCV !!!

HBsAg (%) σε μετανάστες Μέχρι εδώ σας έδειξα μία καλή άποψη σε σχέση με την ηπατίτιδα Β, ωστόσο τα πράγματα δεν είναι τόσο καλά. Από μελέτες που έχουν γίνει αποκλειστικά σε οικονομικούς μετανάστες προκύπτει ότι ο επιπολασμός της ηπατίτιδας Β είναι ιδιαίτερα αυξημένος σε αυτές τις ομάδες. Albanian Albanian & Asian Kurdish

Άλλες ομάδες κινδύνου… Dalekos Eur J Epidemiol 1996, Mina World J Gastroenterol 2010, Malliori Addiction 1998, Giotakos Epidemiol Infecti 2003, Elefsiniotis J Clin Virol 2004, Tsakris Genitourin Med 1997, Antypa-Theodoropoulou J Chemother 2005

Πως μεταδίδεται ο ιός της ηπατίτιδας Β; (Ι) O ιός της ηπατίτιδας Β μεταδίδεται παρεντερικά, με διαδερμική έκθεση σε μολυσμένο αίμα ή παράγωγά του, σεξουαλικά και περιγεννητικά (κάθετη μετάδοση)

Πως μεταδίδεται ο ιός της ηπατίτιδας Β; (ΙΙ) Από μολυσμένο αίμα ή παράγωγα αίματος που χορηγήθηκαν πριν το 1975 (εξαιρετικά σπάνια πια, λόγω του συστηματικού ελέγχου στις αιμοδοσίες) Με σεξουαλική επαφή χωρίς χρήση προφυλακτικού, με άτομο που έχει μολυνθεί από τον ιό Με την κοινή χρήση συριγγών ή άλλων εργαλείων κατά την ενδοφλέβια χρήση ναρκωτικών Με την κοινή χρήση προσωπικών αντικειμένων (ξυραφάκια, οδοντόβουρτσα, νυχοκόπτες, σύριγγες, κοφτές βεντούζες) 2 2 2

της ηπατίτιδας Β; (ΙΙΙ) Πως μεταδίδεται ο ιός της ηπατίτιδας Β; (ΙΙΙ) Από μολυσμένη μητέρα στο παιδί κατά τον τοκετό (κάθετη μετάδοση) Από επαφή με αίμα μολυσμένου ατόμου μέσα στην οικογένεια (οριζόντια μετάδοση) Με τρύπημα με μολυσμένη βελόνα ή αιχμηρό αντικείμενο (ατυχήματα σε προσωπικό νοσοκομείων, εκτέλεση τατουάζ, τρυπήματος αυτιών ή άλλων σημείων του σώματος, κλπ) - ιός που παραμένει ζωντανός 7 ημέρες 2 2 2

Εξέλιξη οξείας ηπατίτιδας Β ανάλογα με ηλικία προσβολής Χρονία λοίμωξη % Γέννηση 1-6 μήνες 7-12 μήνες 1-4 έτη Μεγαλύτερα παιδιά και ενήλικες Ηλικία κατά τη λοίμωξη Χρονία λοίμωξη Συμπτωματική λοίμωξη Συμπτωματική λοίμωξη % Εξέλιξη οξείας ηπατίτιδας Β ανάλογα με ηλικία προσβολής

O ιός της ηπατίτιδας Β ΔΕΝ μεταδίδεται: Με την κοινωνική επαφή (χειραψία, αγκαλιά, φιλί, βήχας, φτάρνισμα κ.λπ. Τα μαγειρικά σκεύη και τα σκεύη εστιάσεως Με το νερό και τη τροφή Από τις τουαλέτες

Τρόποι Μετάδοσης HBV Περιγεννητική (Κάθετη) O θηλασμός ΔΕΝ αυξάνει τον κίνδυνο, εφόσον έχει γίνει ανοσοποίηση του νεογνού H καισαρική τομή ΔΕΝ μειώνει τον κίνδυνο

Ομάδες Υψηλού Κινδύνου Λοίμωξης από τον HBV Αυτοί που έχουν σεξουαλική επαφή με πάσχοντες Ομοφυλόφιλοι άνδρες/ μειονότητες/ μετανάστες Όσοι(ες) έχουν πολλαπλούς συντρόφους Νεογνά μολυσμένων μητέρων Χρήστες IV ναρκωτικών/ Επαγγελματίες υγείας Πολυμεταγγιζόμενοι ασθενείς/ ασθενείς ΜΤΝ Μέλη οικογένειας χρονίως πασχόντων από HBV Διαμονή ≥6 μηνών σε περιοχή με ενδιάμεση ή υψηλή ενδημικότητα

Ο ΙΟΣ ΤHΣ ΗΠΑΤΙΤΙΔΑΣ C (HCV) Envelope > 185 εκ. άνθρωποι παγκοσμίως έχουν χρόνια λοίμωξη 3-4 εκατ. νέες περιπτώσεις/έτος ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΕΙ ΕΜΒΟΛΙΟ Core The HCV virus is part of the Flavivirus family, and form the hepacivirus genre. Its a small virus of 55-65 nm (diameter) with a linear RNA included in an icosaedric capsid, itself inside a lipid envelope. The genome is 9.5 kb including a 9kb ORF. Envelope Glycoproteins Viral RNA (9400 nucleotides) 55-65 nm

anti-HCV (%) σε διάφορους πληθυσμούς της Ελλάδας O επιπολασμός στο γενικό πληθυσμό ανέρχεται σε ποσοστά περίπου 0.5%. Πιο αυξημένα ποσοστά έχουν αναφερθεί σε μετανάστες αλλά και σε ορισμένες εργασίες από τη Ζάκυνθο και τη Κρήτη. Hadziyannis, J Hepatol 1993. Roussos, WJG 2003. Dalekos, Eur J Clin Invest 1993. Dalekos, Eur J Gastroenterol Hepatol 1995. Sypsa, Eur J Epidemiol 2001. Mazokopakis, Eur J Epidemiol 2000. Skliros, J Gastronenterol Hepatol 2001. Goritsas, Hepatogastroenterology 2000. Koulentaki, BMC Public Health 2001. Papatheodoridis, Iatriki 1993. Koulentaki, J Viral Hepat 1999. Gogos, Eur J Epidemiol 2003.

anti-HCV (%) σε ομάδες υψηλού κινδύνου (Ελλάδα) Malliori, Addiction 1998. Lionis, J Viral Hepat 1997. Tsakris, Int J STD AIDS 1997. Kakisi, Psychiatric Services 2009.

Επιπολασμός (%) anti-HCV στις ΜΤΝ Θεσσαλίας (n = 365) Rigopoulou et al, J Clin Virol 2005

Διάρκεια αιμοκάθαρσης (μήνες) σε σχέση με anti-HCV P < 0.05 Rigopoulou et al, J Clin Virol 2005

HCV (%) στη Θεσσαλία (γενικός πληθυσμός, ηλικία: 18-80 έτη) Gatselis et al Eur J Intern Med 2007

geno 3a  62% 366 end stage renal disease patients 5 Nephrology/Dialysis units from Thessaly Ομάδα υψηλού κινδύνου αποτελούν οι αιμοκαθαιρόμενοι. Σε μια εργασία από την ομάδα μας φάνηκε ότι χρησιμοποιώντας πολύ ευαισθητες μεθόδους προσδιορισμού ιαιμίας τα ποσοστά θετικότητας είναι 12%. geno 3a  62%

Πως μεταδίδεται ο ιός της ηπατίτιδας C; (Ι) Από μολυσμένο αίμα που μεταγγίσθηκε πριν το 1992 (εξαιρετικά σπάνια πια, λόγω συστηματικού ελέγχου) Με την κοινή χρήση συριγγών κατά την ενδοφλέβια χρήση ναρκωτικών Με την κοινή χρήση μολυσμένων προσωπικών αντικειμένων (ξυραφάκια, οδοντόβουρτσα, σύριγγες, κα) Με τρύπημα με μολυσμένη βελόνα ή αιχμηρό αντικείμε-νο (ατυχήματα σε προσωπικό νοσοκομείων, τατουάζ, τρύπημα αυτιών ή άλλων σημείων του σώματος, κλπ) 2 2 2

Πως μεταδίδεται ο ιός της ηπατίτιδας C; (ΙΙ) Σπανιότατα από σεξουαλική επαφή με μολυσμένο άτομο Σπάνια από μολυσμένη μητέρα στο νεογνό κατά τον τοκετό 2 2 2

Ο ιός της ηπατίτιδας C ΔΕΝ μεταδίδεται……. Με το νερό και την τροφή Τα μαγειρικά ή τα σκεύη εστιάσεως Από τις τουαλέτες Την κοινωνική επαφή (χειραψία, αγκαλιά, φιλί, βήχας, φτέρνισμα, κλπ) Με το θηλασμό 2 2 2

Ο ΙΟΣ ΤΗΣ ΗΠΑΤΙΤΙΔΑΣ B Πως θα προστατευθούμε; (Ι) Με εμβολιασμό (από 1998 υποχρεωτικός στα βρέφη και παιδιά. Eπίσης στις ομάδες υψηλού κινδύνου) Μη μοιράζεστε με άλλους σύριγγες, βελόνες, ψαλίδια, νυχοκόπτες ή προσωπικά αντικείμενα (π.χ. Οδοντό-βουρτσα, ξυραφάκια) - παραμένει ζωντανός 7 ημέρες Να βεβαιώνεστε ότι χρησιμοποιούνται αποστειρωμένα εργαλεία πριν κάνετε περιποίηση νυχιών, βελονισμό, τατουάζ, τρύπημα σημείων σώματος, κλπ

Ο ΙΟΣ ΤΗΣ ΗΠΑΤΙΤΙΔΑΣ B Πως θα προστατευθούμε; (ΙΙ) Χρήση προφυλακτικού κατά τη σεξουαλική επαφή Έλεγχος εγκύων (υποχρεωτικός έλεγχος) Ανοσοποίηση νεογνών HBV μητέρων (Ειδική σφαι-ρίνη & 1η δόση εμβολίου εντός 24ώρου) Έλεγχος αιμοδοτών και δωρητών οργάνων Εμβολιασμός επαγγελματιών υγείας Κατάλληλη αποστείρωση ιατρικών & οδοντιατρικών εργαλείων Έλεγχος εγκύων και ακόμα καλύτερα στην πρώτη επίσκεψη.

Ο ΙΟΣ ΤΗΣ ΗΠΑΤΙΤΙΔΑΣ B Πως θα προστατευθούμε; (ΙΙΙ) Εμβόλιο: ασφαλές (3 δόσεις: 0, 1, και 6 μήνες) Το πρώτο προληπτικό εμβόλιο κατά ενός σοβαρού καρκίνου (ηπατοκυτταρικού) Όλα τα παιδιά πρέπει να είναι εμβολιασμένα πριν τη συμπλήρωση του έτους

Ιστορικο εμβολιασμου για τον hbv στην ελλαδα 1982: οδηγίες για εμβολιασμό ομάδων υψηλού κινδύνου 1993: αρχή πανελλαδικής καμπάνιας για καθολικό εμβολιασμό των νεογνών και των εφήβων (Ελληνικές Εταιρείες Παιδιάτρων και Μελέτης Ήπατος) → οι παιδίατροι αρχίζουν να εμβολιάζουν 1995-1997: ο εμβολιασμός παιδιών α’ δημοτικού αυξάνει από 36.3% σε 57% Papaevangelou G, Vaccine 1998 1/1/1998: Εθνικό πρόγραμμα εμβολιασμού (διάταξη 4543/10-9-97) έναρξη καθολικού υποχρεωτικού ελέγχου των εγκύων γυναικών υποχρεωτικός εμβολιασμός των νεογνών και παιδιών με στόχο ολοκλήρωσης ως την εφηβεία εμβολιασμός ομάδων υψηλού κινδύνου Νοσηλευτικό προσωπικό Οδοντίατροι-βοηθοί Προσωπικό, τρόφιμοι ιδρυμά-των ατόμων με νοητική υστέρηση Προσωπικό κέντρων υποδοχής προσφύγων-φυλακισμένοι Αιμοκαθαιρόμενοι, πολυμεταγ-γιζόμενοι Οικογενειακό περιβάλλον φορέων Ομοφυλόφιλοι, χρήστες, εκδι-δόμενα άτομα Άτομα με πολλαπλούς συντρόφους Ταξιδιώτες σε χώρες υψηλής ενδημικότητας Άλλοι χρ. ηπατοπαθείς Ασθενείς που θα υποβληθούν σε μεταμόσχευση Συστάσεις εμβολιασμού ΚΕΕΛΠΝΟ

Greece reported who-unicef immunization coverage: Last update: 3 October 2011 (data as of 27 September-2011) Next overall update: June 2012  Vaccines 2010 2009 2008 2007 2006 2005 2004 2003 2002 2001 2000 1999 1998 1997 1996 1995 1994 1993 1992 1991 1990  HepB_BD     (HepB birth dose)    HepB3     (Third dose of hepatitis B vaccine) 95 88 50 12 2 15 10

Εμβολιασμοσ hbv ειδικεσ πληθυσμιακεσ ομαδεσ: εργαζομενοι τομεα υγειασ 216 νοσηλεύτριες 20 κέντρων αιμοκάθαρσης Αθηνών → 87.5% anti-HBs (+) Topka et al, J Ren Care 2011 175 εργαζόμενοι στον τομέα υγείας σε γενικό νοσ. Αθηνών → 57% anti-HBs (+) (γιατροί: OR 4.45 έναντι λοιπού προσωπικού εμβολιασμένοι). Rachiotis et al Med Lav 2005 432 σπουδαστές νοσηλευτές → 65.7% anti- HBs (+) Noula et al, Nursing & Health Sci 2008

Ο ΙΟΣ ΤΗΣ ΗΠΑΤΙΤΙΔΑΣ C Πως θα προστατευθούμε; (Ι) Μη μοιράζεστε με άλλους σύριγγες, βελόνες, ψαλίδια, νυχοκόπτες ή προσωπικά αντικείμενα (π.χ. οδοντόβουρτσα, ξυραφάκια) Να βεβαιώνεστε ότι χρησιμοποιούνται απο-στειρωμένα εργαλεία πριν κάνετε περιποίηση νυχιών, βελονισμό, τατουάζ, τρύπημα σημείων σώματος, κλπ

Ο ΙΟΣ ΤΗΣ ΗΠΑΤΙΤΙΔΑΣ C Πως θα προστατευθούμε; (ΙI) Χρησιμοποιείτε προφυλακτικό κατά τη σε-ξουαλική επαφή εάν έχετε προσωρινούς ή πολλαπλούς συντρόφους Δεν συνιστάται η χρήση προφυλακτικού σε μονογαμικά ζευγάρια ΕΜΒΟΛΙΟ ΓΙΑ ΤΟΝ ΗCV ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΕΙ

ΕΡΩΤΗΜΑΤΑ - ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ Γιατί συνέβη; Επιδημιολογία - Τρόποι μετάδοσης – Πρόληψη Τι θα συμβεί; Κλινική Εικόνα - Πορεία Πρόγνωση Τι συμβαίνει; Διάγνωση Τι μπορεί να γίνει; Έλεγχος - Θεραπεία Θα πετύχει η Ασφάλεια - Οφέλη θεραπεία; Αποτελεσματικότητα

Εξέλιξη οξείας ηπατίτιδας Β Ανάρρωση Θάνατος ή Μεταμό-σχευση Υποκλινική ηπατίτιδα Οξεία ηπατίτιδα Κεραυνοβόλος ηπατίτιδα Οξεία λοίμωξη Χρόνια λοίμωξη

Χρόνια ηπατίτιδα Β Μακροχρόνιες επιπλοκές Κίρρωση Ηπατοκυτταρικός καρκίνος Σπειραματονεφρίτιδα Οζώδης πολυαρτηριίτιδα

HΚΚ: Παγκόσμια κατανομή Cases Per 105 Gastroenterology 2007;132:2557

REVEAL: Υψηλά επίπεδα ΗBV-DNA σχετίζονται με αυξημένη επίπτωση HKK 50 Baseline HBV DNA (copies/mL) 40 30 μετά 13 έτη follow-up (%) Επίπτωση ΗΚΚ 20 14.89 12.17 10 3.57 1.30 1.37 < 300 300- 999 1000- 9999 10,000- 99,999 ≥ 100,000 Chen CJ, et al. JAMA. 2006;295:65-73

Ηπατοκυτταρικό Καρκίνωμα  6ος πιο συχνός καρκίνος  3η συχνότερη αιτία θανάτου σχετιζόμενη με καρκίνο  750.000 περιπτώσεις/έτος παγκοσμίως  650.000 θάνατοι ετησίως παγκοσμίως Gastroenterology 2007;132:2557, CA Cancer J Clin 2005;55:74, Liver Transpl 2011 (in press)

ΗΚΚ στην Ελλάδα Επίπτωση από τις μεγαλύτερες στην Ευρώπη (12.1 ανά 105 κατοίκους/έτος στους άνδρες & 4.6 στις γυναίκες) Μέση ηλικία: 62±10 έτη Περισσότερες περιπτώσεις σχετίζονται με ηπατίτιδα Β (εκτός Κρήτης – με ηπατίτιδα C)

ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΗΚΚ - ΕΛΛΑΔΑ HBsAg (+) ασθενείς μέση ηλικία 62 έτη M/F : 23/1 κίρρωση 88.4% πολυεστιακός 53% n= 282 Raptis, Koskinas, et al. J Viral Hepat 2003 Από τους 150 ασθενείς με ΗΚΚ (>90% είχαν υποκείμενη κίρρωση) που αξιο-λογήθηκαν στη κλινική τα τελευταία 3 έτη 45% είχαν χρονία HBV λοίμωξη 40 /71 (56.3%) με BCLC-A or B ΗΚΚ στη Θεσσαλία σε 7 έτη είχαν χρονία HBV λοίμωξη Mazioti et al Hepat Mon 2013

Χρόνια ηπατίτιδα C Μακροχρόνιες επιπλοκές Κίρρωση Ηπατοκυτταρικός καρκίνος Σπειραματονεφρίτιδα Κρυοσφαιριναιμία Non-Hodgkin Λέμφωμα

Υπολογιζόμενη επιβάρυνση από τον HCV Davis et al, Hepatology 1998 (USA) Κίρρωση  61% HCC  68% Θάνατοι σχετιζόμενοι  233% με ηπατική νόσο Deuffic et al, Law et al 1999 (France, Australia) HKK - σχετιζόμενη θνησιμότητα Άνδρες /Γυναίκες  150% /233% Κίρρωση /HKK  102% /150% 2008 2020

ευχαριστώ