Το Μοντέλο κατανόησης κειμένου των Denhiere & Baudet (1992)

Δόμηση αναπαράστασης κειμένου Πρωταρχικό ρόλο στις αναπαραστάσεις που οικοδομούν οι εκπαιδευόμενοι/ες κατά τη ανάγνωση και κατανόηση κειμένου διαδραματίζει η κατανόηση των εννοιολογικών κατηγοριών: κατάσταση, γεγονός και πράξη Η κατηγορία κατάσταση περιγράφει την έλλειψη δράσης και την μη ύπαρξη αλλαγής στο χρόνο. Η κατηγορία γεγονός αναφέρεται στην αλλαγή χωρίς την ανθρώπινη παρέμβαση, π.χ αλλαγή που προκαλείται από τυχαίους παράγοντες ή από μη ανθρώπινη ενέργεια π.χ από κάποια μηχανή. Η κατηγορία πράξη αναφέρεται σε αλλαγή που προέρχεται από ανθρώπινη παρέμβαση.

Μικροδομή και Μακροδομή Οι εννοιολογικές κατηγορίες κατάσταση, γεγονός και πράξη δεν αρκεί για να χαρακτηρίσουν τα νοητικά μοντέλα αναπαράστασης του κειμένου. Θα πρέπει να εξεταστούν το λιγότερο δυο επίπεδα της οργάνωσης γνωσιακής αναπαράστασης του κειμένου: η μικροδομή και η μακροδομή Η αναπαράσταση που έχει δημιουργηθεί από το άτομο δομείται με μονάδες υψηλού επιπέδου δόμησης ξεκινώντας από τις βασικές κατηγορίες της κατάστασης, του γεγονότος, της πράξης, της πρόθεσης και της αιτιολογίας

Μικροδομή Η αναπαράσταση της μικροδομής κατασκευάζεται σταδιακά από τον αναγνώστη. Περιέχει τις καταστάσεις, τα γεγονότα και τις σύνθετες δράσεις του κόσμου που αναπαρίσταται από το κείμενο καθώς επίσης και τις χρονικές και αιτιακές σχέσεις που συνδέουν τις δομές αυτές.

Μακροδομή Η κατασκευή της μακροδομής συνίσταται σε μια αναδόμηση της μικροδομής σε μια ιεραρχική δομή που καθορίζεται από τον τύπο του συστήματος. Ένα σύστημα μπορεί να είναι σχεσιακής κατάστασης, μετασχηματιστικό σύστημα ή τελεολογικό.

Το σύστημα σχεσιακής κατάστασης Το σύστημα σχεσιακής κατάστασης αναπαριστά σύνθετες στατικές καταστάσεις στις οποίες βρίσκονται τα άτομα και τα αντικείμενα του κόσμου που περιγράφει το κείμενο. Η ιεραρχία αυτού του συστήματος καθορίζεται από μερωνυμικές σχέσεις (σχέσεις συνόλου – μέρους).

Το μετασχηματιστικό σύστημα Το μετασχηματιστικό σύστημα αντιπροσωπεύει σύνθετα γεγονότα που ορίζονται ως ακολουθίες τροποποιήσεων των στατικών καταστάσεων με τις οποίες συνδέονται. Ένα μετασχηματιστικό σύστημα είναι αιτιοκρατικό αν το σύνολο των αναπαραστάσεων των αλλαγών καθορίζονται αιτιοκρατικά. Είναι δε χρονικό αν οι αναπαραστάσεις των τροποποιήσεων συνδέονται μονάχα με χρονικές σχέσεις μερωνυμικές σχέσεις ανάμεσα σε γεγονότα και μακρογεγονότα καθορίζουν μια ιεραρχία μέσα στο μετασχηματιστικό σύστημα Παράδειγμα: Μια ακολουθία γεγονότων που οδηγούν σε ένα ατύχημα

Το τελεολογικό σύστημα Το τελεολογικό σύστημα αναπαριστά τις δομές και τις συμπεριφορές οργανισμών που ορίζονται σα σύνολα λειτουργικών ενοτήτων που βρίσκονται σε αλληλοσυσχετισμό μεταξύ τους Όταν οι λειτουργικές μονάδες (ανθρώπινα όντα ή κατ' επέκταση, ζώα) είναι προικισμένες με προθετικότητα, τις χαρακτηρίζουμε ως προθετικά συστήματα, ενώ όταν είναι συνιστώσες μιας τεχνικής ή βιολογικής διάταξης, τις χαρακτηρίζουμε ως λειτουργικά συστήματα Η ιεραρχική δομή ενός τελεολογικού συστήματος ορίζεται από μερωνυμικές σχέσεις και σχέσεις υπό συνθήκη που είναι οργανωμένες σε ένα δένδρο σκοπού και υποσκοπών ή σε ένα δένδρο προθέσεων.

Εννοιοποίηση των συστημάτων Ο φορμαλισμός με όρους συστημάτων επιτρέπει μια περιγραφή των αναπαραστάσεων σε δύο επίπεδα Η περιγραφή της μικροδομής καθορίζει τις καταστάσεις με όρους διευθετήσεων ζευγών "χαρακτηριστικό - τιμή" και στατικών σχέσεων ανάμεσα σε άτομα , τις μεταβολές των καταστάσεων (γεγονότα και δράσεις) και τις ακολουθίες των τροποποιήσεων καταστάσεων με όρους "χρονικών γραφημάτων" και "αιτιοκρατικών οδών". Η περιγραφή της μακροδομής επιτρέπει μια οργάνωση της μικροδομής σε μια ιεραρχική δομή υπο-συστημάτων των οποίων οι αρχές οργάνωσης ποικίλλουν ανάλογα με τον τύπο του θεωρούμενου συστήματος

Το λειτουργικό σύστημα Είναι ένα σύνολο από λειτουργικές μονάδες που συνιστούν μια τεχνική διάταξη Ένα λειτουργικό σύστημα διαθέτει τρία βασικά χαρακτηριστικά : σχεσιακής κατάστασης, μετασχηματιστικό σύστημα ή τελεολογικό.

Καταστάσεις Λειτουργικού Συστήματος Είναι σχεσιακής κατάστασης: Αυτό σημαίνει ότι έχουμε μια συλλογή ατόμων χαρακτηρισμένων από τιμές που λαμβάνονται από τα χαρακτηριστικά τους και επηρεάζεται από τον καθορισμό μιας ή περισσοτέρων στατικών σχέσεων ανάμεσα σε αυτά τα άτομα. Είναι ένα σύστημα μετασχηματιστικό : Αυτό σημαίνει ότι σε ένα διάστημα χρόνου t : I, j, χαρακτηρίζεται από τροποποιήσεις της φυσικής τάσης των διαδοχικών καταστάσεων του συστήματος είτε να υφίστανται (διατήρηση κατάστασης ), είτε να αλλάζουν (γεγονός). Είναι τελεολογικό : Αυτό σημαίνει ότι μέσα στο χρονικό διάστημα t : I, j, η αρχική κατάσταση του συστήματος που καθορίζεται από τα παρόντα άτομα, τις σχέσεις τους και τις τιμές των ιδιοτήτων τους, αλλάζει για να φτάσει μια τελική κατάσταση έχοντας μια καθορισμένη σχηματοποίηση που αποτελεί τον προκαθορισμένο σκοπό για το σύστημα.

Οι αιτιοκρατικές σχέσεις στα λειτουργικά συστήματα Η περιγραφή των αιτιοκρατικών σχέσεων των οντοτήτων ενός Λ.Σ και το αποτέλεσμα καθορίζεται από τις γνώσεις του περιγράφοντος συγγραφέα πάνω στη «φυσική ροή των πραγμάτων». Η περιγραφή του αιτιοκρατικού χώρου αποτελεί λειτουργία του σκοπού που έχει αποδοθεί σε αυτή την περιγραφή. Έτσι αν σκοπεύουμε να δημιουργήσουμε εμπειρογνώμονες για τη μηχανή εσωτερικής καύσης, η επιλογή των στοιχείων του αιτιοκρατικού χώρου και του επιπέδου της περιγραφής τους θα είναι συνάρτηση του τύπου της επιθυμητής εξειδίκευσης. Αν ο σκοπός είναι να δημιουργήσουμε άτομα που επισκευάζουν τις μηχανές, τα στοιχεία του αιτιοκρατικού χώρου που θα περιγραφούν θα επιλεγούν σε συνάρτηση με την πιθανότητα ύπαρξης βλάβης και παρέμβασης του επισκευαστή. Αν ο σκοπός είναι να δημιουργηθούν κατασκευαστές μηχανών θα απαιτηθούν άλλα κριτήρια επιλογής στοιχείων και άλλα επίπεδα περιγραφής αυτών των στοιχείων. Για παράδειγμά στοιχεία από την αντοχή των υλικών.

Διάσπαση ενός συστήματος σε υπο-συστήματα Η περιγραφή ενός λειτουργικού συστήματος μπορεί να είναι απλή ή σύνθετη. Ο βαθμός της πολυπλοκότητας καθορίζεται από τον αριθμό των ατόμων του συστήματος, από τον αριθμό των γεγονότων που συνδέονται αιτιολογικά. Στην περίπτωση μιας πολύπλοκης περιγραφής, είναι αναγκαία η διάσπαση του συστήματος σε υπο-συστήματα οπότε η περιγραφή του θα είναι πιο απλή. Η τελεολογική φύση του λειτουργικού συστήματος, δηλαδή η οργάνωσή του σε μια ιεραρχική δομή με σκοπό και υπο-σκοπούς, κάνει δυνατή αυτή τη διάσπαση. Κάθε υπο-σύστημα σχηματίζει, όπως το σύστημα, μια λειτουργική ενότητα. Χαρακτηρίζεται από το ρόλο του στη γενική λειτουργία του συστήματος : η τελική κατάσταση του υπο-συστήματος λειτουργεί ως ένας υπο-σκοπός του συστήματος. Ένα σύστημα αναλύεται σε ένα σύνολο λειτουργικών ενοτήτων που αλληλεπιδρούν και είναι ιεραρχικά οργανωμένες μεταξύ τους με σχέσεις χρονικές, αιτιοκρατικές και μερωνυμικές. Η ιεραρχία καθορίζεται από μια οργάνωση σε σκοπούς και υπο-σκοπούς.

Τελεολογική περιγραφή Για την τελεολογική περιγραφή της λειτουργίας ενός πολύπλοκου λειτουργικού συστήματος, υιοθετείτε μια δεδροειδής δομή. Ο αρχικός κόμβος αντιπροσωπεύει τον κύριο σκοπό του συστήματος, οι κατώτεροι κόμβοι αντιπροσωπεύουν τους υπο-σκοπούς των οποίων η προσέγγιση καθορίζει την πραγματοποίηση του κύριου σκοπού. Τα τόξα που συνδέουν μεταξύ τους κόμβους αντιπροσωπεύουν τις σχέσεις ανάμεσα στο σύνολο και τα μέρη Η κατασκευή μιας τέτοιας δομής συνίσταται σε μια κατηγοριοποίηση και σε μια ιεράρχηση των γεγονότων σε συνάρτηση με τους σκοπούς που έχουν ανατεθεί στο σύστημα, αυτή η κατασκευή συνοδεύεται από μια χρονική διάσπαση της ακολουθίας των γεγονότων. Αυτή η δομή του σκοπού εξασφαλίζει τη συνολική συνάφεια της αναπαράστασης του συστήματος. Το βάθος της δομής του σκοπού/ υπο-σκοπών επιλέγεται από τον περιγράφοντα, κατά συνέπεια και ο βαθμός της διάσπασης του συστήματος

Σύστημα Πρόθεσης Ένα σύστημα πρόθεσης είναι τελεολογικό. Οργανώνει την αναπαράσταση του συστήματος σε μια ιεραρχική δομή προθέσεων. 1. Προηγηθείσα μάκρο-πρόθεση 2.1 Προηγηθείσα μάκρο-πρόθεση 2.2 Προηγηθείσα μάκρο-πρόθεση 3.1 Προηγηθείσα πρόθεση 3.2 Προηγηθείσα πρόθεση

Περιγραφή ενός συστήματος Πρόθεσης Η περιγραφή της ακολουθίας των καταστάσεων και των γεγονότων μέσω του αιτιακού δρόμου από γεγονότα (και καταστάσεις), Δηλαδή την προηγηθείσα πρόθεση, την πρόθεση για δράση, τη δράση, και τα γεγονότα που προκαλούνται από τη δράση. Η τελεολογική περιγραφή αυτής της ακολουθίας η οποία οργανώνει τον αιτιακό δρόμο σε μια συγκεκριμένη δομή.

Η ανάλυση σε λειτουργικό σύστημα ενός τεχνικού αντικειμένου H ανάλυση σε λειτουργικό σύστημα παρέχει μια εννοιολόγηση η οποία επιτρέπει μια ακριβή περιγραφή αυτού του τομέα, της γνωσιακής του αναπαράστασης και του κειμένου το οποίο αναφέρεται σε αυτό. Η ανάλυση σε λειτουργικό σύστημα του τεχνικού αντικειμένου έχει τρεις όψεις: αιτιότητα, την όψη του μετασχηματισμού και την τελεολογική. Παρέχει περιγραφές της μικροδομής της αναπαράστασης του τομέα: Περιγραφή των μονάδων που συνθέτουν το σύστημα σε σχέση με την αιτιακή του κατάσταση και τον μετασχηματισμό της κατάστασης Περιγραφή των σχέσεων που υπάρχουν ανάμεσα σ’αυτές τις μονάδες. Επίσης ως προς τη μακροδομή: Τελεολογική περιγραφή του συστήματος μέσω ενός δέντρου στόχων/ υποστόχων.

Δημιουργία κειμένου σχετικού με τη δομή και λειτουργία της κρυφής μνήμης Στο επίπεδο μικροδομής, περιγράφουμε τις μονάδες που αποτελούν το σύστημα καθώς και τις ατιακές σχέσεις που τις συνδέουν με τις λειτουργίες της κρυφής μνήμης: Το σύστημα περιέχει τρεις μονάδες, τον επεξεργαστή, την κρυφή μνήμη και την κύρια μνήμη. Η εκτέλεση μιας εντολής ανάγνωσης ή εγγραφής από τον επεξεργαστή είναι η αιτία που ενεργοποιεί τη λειτουργία της κρυφής μνήμης. Όταν ενεργοποιηθεί η κρυφή μνήμη πραγματοποιείται μια ακολουθία από λειτουργίες της κρυφής μνήμης. Κάθε λειτουργία αντιστοιχεί στη γνωστική κατηγορία του γεγονότος. Περιγράφουμε την ακολουθία των γεγονότων-λειτουργιών ανάλογα με την εντολή του επεξεργαστή (ανάγνωση ή εγγραφή) και αναφέρουμε τις χρονικές και αιτιακές σχέσεις που τα συνδέουν. Το αποτέλεσμα μιας λειτουργίας της κρυφής μνήμης αποτελεί την αιτία για την ενεργοποίηση μιας άλλης λειτουργίας (π.χ η αποτυχία εντοπισμού προκαλεί τη λειτουργία της τοποθέτησης). Περιγράφουμε τα βήματα εκτέλεσης κάθε λειτουργίας της κρυφής μνήμης καθώς επίσης και τις χρονικές και αιτιακές σχέσεις που τα συνδέουν. Το περιεχόμενο της κρυφής μνήμης πριν και μετά την εκτέλεση της εντολής του επεξεργαστή αντιστοιχεί στην γνωστική κατηγορία της κατάστασης.

Δημιουργία κειμένου σχετικού με τη δομή και λειτουργία της κρυφής μνήμης (ιι) Στο επίπεδο Μακροδομής, περιγράφουμε τον κύριο σκοπό της κρυφής μνήμης, ο οποίος είναι η αύξηση της ταχύτητας επικοινωνίας του επεξεργαστή με την κύρια μνήμη με μικρή αύξηση του κόστους. Για να επιτευχθεί η αύξηση της ταχύτητας, θα πρέπει για την κατασκευή της κύριας μνήμης να χρησιμοποιηθούν προηγμένα κυκλώματα τα οποία όμως έχουν υψηλό κόστος. Η κρυφή μνήμη είναι μια οικονομική λύση στην επιθυμία των προγραμματιστών να έχουν διαθέσιμα απεριόριστα ποσά γρήγορης μνήμης. Η επιθυμία να παραμείνει το κόστος σε χαμηλά επίπεδα οδηγεί στην τοποθέτηση μεταξύ του επεξεργαστή και της κύριας μνήμης μιας μικρής αλλά γρήγορης μνήμης η οποία ονομάζεται κρυφή μνήμη. Η κρυφή μνήμη αξιοποιεί την αρχή της τοπικότητας της αναφοράς και επιτυγχάνει ένα πολύ μεγάλο ποσοστό από τις αιτήσεις του επεξεργαστή για ανάγνωση ή εγγραφή στοιχείων της κύριας μνήμης να εξυπηρετούνται από αυτή και όχι από την αργή κύρια μνήμη. Ο ανωτέρω σκοπός ύπαρξης της κρυφής μνήμης οδηγεί στους παρακάτω τρεις υποσκοπούς (Σχήμα) :

Περιγραφή μακροδομής Αύξηση ταχύτητας επικοινωνίας Επεξεργαστή – Κύριας μνήμης με χαμηλό κόστος Χρήση προηγμένων κυκλωμάτων Μικρό μέγεθος της κρυφής μνήμης Αξιοποίηση της αρχής της τοπικότητας Εντοπισμός ενός μπλοκ στην κρυφή μνήμη Αντιστοίχηση διευθύνσεων κύριας μνήμης στην κρυφή Σχήμα 1. Το δέντρο σκοπών – υποσκοπών της κρυφής μνήμης