Σφάλματα στην αναγνώριση υπόπτων Η λαθεμένη καταδίκη ενος αθώου είναι το πιο σημαντικό σφάλμα στο σύστημα απονομής της δικαιοσύνης Τα σφάλματα αυτού του είδους δεν εκπλήσουν τους ερευνητές που έχουν ασχοληθεί με την μνήμη των αυτοπτών μαρτύρων (Wells &Olson ,2003) Η συνήθης διαδικασία της εν'σειρά (lineup) και ταυτόχρονης (simultaneous) παρουσίασης φωτογραφιών υπόπτων ,μπορεί να οδηγήσει σε αυξηση των εσφαλμένων αναγνωρίσεων στη βάση της ”οικειότητας” μεταξύ υποκειμένου και συγκεκριμένου υπόπτου σε σχέση με τους άλλους που παρουσιάζονται
Σφάλματα στην αναγνώριση υπόπτων (συνέχεια) Οι Lindsay & Well (1985) προτείνουν μια εναλλακτική μέθοδο παρουσίασης στην οποία οι φωτογραφίες των υπόπτων παρουσίαζονται μία κάθε φορά σε μια γραμμική αλληλουχία (sequential format) Οι ερευνητές πιστέυουν οτι μια τέτοια διαδικασία θα κινητοποιήσει ενα μηχανισμό που ονομάσαν απόλυτη κρίση (absolute judgment) η οποία θα βασίζεται στην ξεχωριστή κρίση του κάθε προσώπου
Σφάλματα στην αναγνώριση υπόπτων (συνέχεια) Πράγματι οι Steblay et al (2001) βρήκαν οτι η μία πρός μία παρουσίαση των φωτογραφιών (sequential) μειώνει τις λαθεμένες αναγνωρίσεις οταν ο ”στόχος” απουσιάζει απο το πλαίσιο ,σε σχέση με την εν σειρά ταυτόχρονη (simultaneous) παρουσίαση. Απο την άλλη όμως μειώνει και τις ορθές αναγνωρίσεις οταν ο ”στόχος” της αναγνώρισης ειναι παρόντας στο πλάισιο Response Criterion .Αυτός ο τρόπος παρουσίασης των φωτογραφιών πιθανά αυξάνει την ουδό της απάντησης των υποκειμένων (Ebbesen & Flow ,2002)
Signal Detection Theory Moντέλο της κατανόησης του τρόπου αναγνώρισης ( ή αποτυχίας αναγνώρισης) αντικειμένων ή γεγονότων τα οποία έχουν βιωθεί στο παρελθόν, σε σχέση με γεγονότα με τα οποία έρχονται για πρώτη φορά σε επαφή (novel) Μελετάει τους τύπους των αποφάσεων που πέρνουν τα υποκείμενα σε σχέση με τις παλιές και τις νέες εμπειρίες ,συμπεριλαμβάνοντας την ικανοτητά τους για ορθή ανανώριση (a hit response) και την λαθεμένη αναγνώριση μιας νέας εμπειρίας ως παλιάς (a false alarm response)
Signal Detection Theory Συμφωνα με το μοντέλο υπάρχει απομόνωση (isolation) μεταξύ των δύο διαδικασιών και κατ επέκταση διαχωρισμός σε δύο ανεξάρτητες παραμέτρους : Disrimination Accurancy. H ικανότητα των υποκειμένων να εκλάβουν ορθά ένα σήμα σε σχέση με την ορθή απόρριψη της απουσίας του. Response Criterion .Το μέγεθος στοιχείων που είναι απαραίτητα για ενα υποκείμενο για να αποκριθεί ενα ερέθισμα έχει παρουσιαστεί Οι παράγοντες που επηρεάζουν την ποιότητα της μνημονικής αναπαράστασης (π.χ ο χρόνος που παρέχεται για τη μελέτη-κωδικοποίηση του ερεθίσματος) αναμένεται να επηρεάσουν το D.A
Dual process theories of recognition memory Mελετούν τις διεργασίες που βρίσκονται πίσω απο την φαινομενολογία των αποκρίσεων των υποκειμένων.Κelley & Jacoby (2000) Cognitive process Recollection Familliarity
Dual process theories of recognition memory Recollection.Αφορά πληροφορίες οι οποίες κωδικοποιούνται σε συνειδητό επίπεδο με ενεργητικό τρόπο.Επηρεάζεται απο: Παραγωγικές ή σημασιολογικές κωδικοποιήσεις Την κατεύθυνση της προσοχής Την ταχύτητα της αντίδρασης Την νέας γνώσης (Yonellinas ,2002) Familliarity. Αφορά πληροφορίες σε μη συνειδητό- αντιληπτικό πλαίσιο οι οποίες κωδικοποιούνται αυτόματα.Συχνά επηρεάζεται απο τις αλλαγές στο κριτήριο της απόκρισης.
Πειραματικό υπόδειγμα Παρουσιάστηκαν στα υποκείμενα πολλαπλά πρόσωπα ”στόχοι” (target faces) και σε επόμενη φάση έγινε προσπάθεια να αναγνωριστούν μέσα σε σειρές προσώπων στις οποίες τα πρόσωπα-στόχοι άλλες φορές ήταν παρόντα και άλλες όχι Για να εξετάσουν τη μέθοδο της ”εν σειράς” παρουσίασης ,εξερέυνησαν τις επιρροές: Της ισχύος της κωδικοποίησης Των εισαγωγικών οδηγιών Του μεγέθους της σειράς παρουσίασης
Γενική Μέθοδος Ενα πρόγραμμα Η/Υ (PC_Eyewitness) που αναπτύχθηκε απο τον ΜacLin and colleagues (2005) χρησιμοποιήθηκε για να ελεγχθεί η παρουσίαση των ερεθισμάτων αλλά και για τη συλλογή των δεδομένων Οι φωτογραφίες της μελέτης περιλαμβάνουν τους ώμους και το κεφάλι ανδρών οι οποίοι φωρούσαν καθημερινά ρούχα ,καθισμένοι μπροστά σε ενα γκρί φόντο,σε μία προφίλ αγέλαστη στάση Οι φωτογραφίες του test περιλαμβάνουν τους ώμους και το κεφάλι ανδρών οι οποίοι φoρούσαν πουκάμισα χρώματος βουργουνδίας ,καθισμένοι μπροστά σε γκρί φόντο σε μια προφίλ αγέλαστη πόζα
Γενική Μέθοδος 2 Οχτώ ανδρικές φωτογραφίες επιλέχτηκαν απο τη βάση δεδομένων ως πρόσωπα-στόχοι ,με την επιλογή να στηρίζεται κατα βάση στην validity των χαρακτηριστικών του προσώπου (χρώμα μαλλιών,χρώμα ματιών,σχήμα προσώπου κλπ).Είκοσι συμμετέχοντες επιστρατέυτηκαν για να προσφέρουν περιγραφές του κάθε προσώπου ,οι οποίες συνδιάστηκαν για να δημιουργηθεί μια υποδειγματική περιγραφή του. Κατασκευάστηκαν δύο συνθήκες (παρουσίας και απουσίας) για κάθε ένα απο τα οχτώ πρόσωπα ,με τις φωτογραφίες των ψευδο-υπόπτων να ειναι εντελώς ξεχωριστες για τις δυο σειρές παρουσίασης ,σε κάθε ένα απο τα οχτώ πρόσωπα Χρησιμοποιήθηκε το mock witness paradigm το οποίο προσφέρει μια βάση της τυχαίας επιλογής υπόπτου
Διαδικασία Οκτώ αντρικά πρόσωπα παρουσιάστηκαν στα υποκείμενα για 3 sec ,με ενδιάμεσο χρόνο μεταξύ των ερεθισμάτων 1 sec.Τα υποκείμενα όφειλαν να μελετήσουν αυτά τα πρόσωπα στον καθορισμένο χρόνο. Η σειρά της παρουσίασης των προσώπων άλλαζε με το κάθε υποκείμενο (randomized) Mετά τη φάση της μελέτης ακολούθησε ενα έργο περίσπασης της προσοχής (η κατασκευή ενός ψηφιακού πάζλ ) διάρκειας 5 min. Ακολουθούσε το κύριο πειραματικό έργο,κατα το οποίο παρουσιαζόταν μια σειρά φωτογραφιών στην οποία τα υποκείμενα θα έπρεπε να αναγνωρίσουν τα πρόσωπα-στόχους που είχαν δεί στο πρώτο μέρος του πειράματος
Διαδικασία 2 Τα υποκείμενα γνώριζαν οτι σε κάθε σειρά τα πρόσωπα-στόχοι μπορεί να είναι ή να μήν είναι παρόντα στο πλάισιο Στα υποκείμενα προσφέρθηκαν οι παρακάτω επιλογές: Nα επιλέξουν το πρόσωπο Να δηλώσουν οτι το πρόσωπο δεν είναι παρόν Να δηλώσουν οτι δεν είναι αρκετά σίγουρη για να ταυτοποιήσουν το πρόσωπο
Αποτελέσματα Πείραμα 1 Η επίδραση του τρόπου παρουσίασης των ερεθισμάτων (simultaneous vs sequental) στον τρόπο απόκρισης των υποκειμένων Η επίδραση της ισχύος (strength) της κωδικοποίησης σύμφωνα με το υπόδειγμα των Strech&Wixted (1998) Τα υποκείμενα της συνθήκης της μία πρός μία παρουσίασης των φωτογραφιών (sequential) ήταν πιο συντηρητικά και επομένως λιγότερο πιθανά να επιλέξουν σε σχέση με τα υποκείμενα της ταυτόχρονης παρουσίασης Τα υποκείμενα που είχαν περισσότερο χρόνο να επιλέξουν είχαν καλύτερα αποτελέσματα στην αναγνώριση.
Aποτελέσματα Πείραμα 2 Υπάρχουν δεδομένα (Stebley,1997) που δείχνουν οτι μια σαφής οδηγία εισαγωγής στη διαδικασία αναγνώρισης π.χ ”Απαντήστε θετικά μόνο άν είστε 100% σίγουροι για την επιλογή σας οτι αυτό είναι το άτομο που είδατε στην αρχική φάση” θα προκαλέσει μείωση των λαθεμένων ταυτοποιήσεων αλλά δεν θα έχει καμμιά επίδρασης στις σωστές. Τα υποκείμενα της συνθήκης της μία πρός μία παρουσίασης των φωτογραφιών (sequential) ήταν πιο συντηρητικά και επομένως λιγότερο πιθανά να επιλέξουν σε σχέση με τα υποκείμενα της ταυτόχρονης παρουσίασης. Δεν υπήρξε καμμιά επιρροή στη συνολική ικανότητα αποκρισης (D.A) Οι εισαγωγικές οδηγίες προκάλεσαν μια σημαντική βελτίωση στην συνολική επίδοση (D.A) όσο και μια συντηρητική επίδραση στο κριτήριο απόκρισης (R.S) ως αποτέλεσμα της σημαντικής πτώσης των false alarms.
Αποτελέσματα Πείραμα 3 Το Technical Working Group for Eyewitness Evidence (1999) θεωρεί οτι κατ ελάχιστον ενα πλήθος πέντε φωτογραφιών μή -υπόπτων θα πρέπει να περιλαμβάνονται σε κάθε σειρά φωτογραφιών αναγνώρισης. Παρότι ορισμένες έρευνες (Nosworthy &Linsday ,1990 ;Cultley et.al, 1986) έδειξαν μικρή ή και καμμία επίδραση της συγκεκριμένης μεταβλητής,oι Levi &Lindsey (2001) δηλώνουν οτι αύξανοντας το μέγεθος της σειράς των φωτογραφιών θα έπρεπε θεωρητικός τουλαχιστον να αναμένουμε μείωση των λαθεμένων ταυτοποιήσεων αθώων ,και μια μικρή ή και καμμία επίδραση στην αναγνώριση των ενόχων Το μοντέλο SDT προβλέπει μια συντηρητικοποίηση του κριτηρίου απόκρισης όσο η σειρά μεγαλώνει ως αποτέλεσμα της πτώσης τόσο των hits οσο και των false alarms
Πείραμα 3 (2) Τα δεδομένα έδειξαν: Η αύξηση του μεγέθους της σειράς προκάλεσε μείωση στο (D.A) Τα υποκείμενα της συνθήκης της μία πρός μία παρουσίασης των φωτογραφιών (sequential) ήταν πιο συντηρητικά και επομένως λιγότερο πιθανά να επιλέξουν σε σχέση με τα υποκείμενα της ταυτόχρονης παρουσίασης H αύξηση του μεγέθους της σειράς οδηγεί σε πιο συντηρητικές αποκρίσεις H αύξηση του μεγέθους της σειράς οδηγεί σε πιο συντηρητικές αποκρίσεις τα υποκείμενα της sequential συνθήκης σε σχέση με αυτά της ταυτόχρονης παρουσίασης
Πείραμα 4 Dual process theories of Memory Δύο ανεξάρτητες γνωστικές διαδικασίες Recollection process Familliarity process Mια δεδομένη ενέργεια επηρεάζει αποκλειστικά και μόνο τη μιά απο τις δύο διαδικασίες. Το μοντέλο προβέπει μια μείωση στην αναγνώριση με βάση την οικειότητα οτάν τα ερεθίσματα παρουσιάζονται ενα πρός ένα (sequential), τη στιγμή που η ταυτόχρονη παρουσίαση την ευνοεί κατασκευάζοντας ενα πλάισιο εφαρμογής της Τα αποτελέσματα επιβεβαιώνουν τη θεωρητική θέση
Γενική συζήτηση Η μεγάλη επίδραση που είχαν η εισαγωγικές οδηγίες Η secuential line-up παρουσίαση εχει απαδεχθεί μια εξαιρετική τεχνική στην αναγνώριση υπόπτων Παρ όλα αυτα συναντάει αντιστάσεις απο τους ειδικούς που την εφαρμόζουν (αστυνομία) Τα υποκείμενα ειναι πιθανότερο να χρησιμοποιήσουν την αναγνώριση με βάση την οικειότητα οταν επεξεργάζονται ταυτόχρονα τα ερεθίσματα Η αναγνώριση με βάση την οικειότητα μπορεί να οδηγήσει σε επιτυχή αναγνώριση οταν το δείγμα είναι ετερογεννές. Μπορεί όμως να οδηγήσει σε λάθος αναγνώριση όταν ο στόχος δεν είναι παρόντας ,βασισμένη μια παρεμβολή βασισμένη σε ομοιότητες όπως, η φυσιογνωμία, τα ρούχα, η ”ενοχοποιημένη” εικόνα του υπόπτου κλπ. Η αναγνώριση με βάση την οικειότητα είναι δίκοπο μαχαίρι Η μεγάλη επίδραση που είχαν η εισαγωγικές οδηγίες